سلامت نیوز : گاهی سرطان كه می‌آید مثل یك زلزله 8 ریشتری است؛ همه چیز را به هم می‌ریزد، زندگی را ویران می‌كند و بعد از رفتنش فقط خرابه‌ای بر جای می‌گذارد كه شاید بازسازی‌اش در توان هر كسی نباشد.با این حال، نباید یادمان برود كه در این دوران سرطان دیگر مثل قدیم ها نیست و دیگر یك بیماری لاعلاج و وحشتناك به حساب نمی آید و حالا به جای آن همه ترس و اضطراب باید به فكر درمان بود.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از جام جم ، دكتر محمد اربابی، دانشیار گروه روانپزشكی دانشگاه علوم پزشكی تهران در این باره می گوید: امروزه می دانیم برای درمان بیماری های مختلف باید به سلامت روان فرد و كیفیت زندگی او نیز توجه كنیم تا بهبود كامل حاصل شود. در این زمینه با دكتر اربابی گفت وگویی داشتیم و او درباره سلامت روحی و روانی بیماران مبتلا به سرطان پستان و اهمیت آن به پرسش های ما پاسخ داد.

خیلی ها تصور می كنند همین كه سرطان درمان شود، كافی است و نیازی به درمان مشكلات روحی ناشی از این بیماری نخواهد بود. نظر شما در این باره چیست؟

امروزه مشخص شده است علاوه بر درمان بیماری ها و علاج طبی آنها باید به سلامت روان و همچنین كیفیت زندگی فرد بیمار نیز توجه شود. در واقع آن طور كه مشاهده شده است اگر فقط بیماری ها را درمان كنیم و تنها از روش های جراحی و مصرف داروهای مختلف برای بهبود شرایط جسمی بیمار كمك بگیریم، بهبود كامل حاصل نخواهد شد. بنابراین لازم است برای كسب رضایت بیماران و خانواده هایشان و همچنین درمان قطعی بیماری، به سلامت روان و افزایش كیفیت زندگی آنها نیز توجه بیشتری داشته باشیم.

چه مشكلاتی از نظر روحی برای خانمی ایجاد خواهد شد كه به سرطان پستان مبتلاست؟

سرطان پستان دو ویژگی خاص دارد و به همین دلیل، حتما باید به اثرات روحی و روانی ناشی از این بیماری توجه داشت. اولین مساله این است كه خود سرطان، بیماری جدی و دشواری است و می تواند مشكلات متعددی را برای بیمار ایجاد كند و مساله دوم نیز نقش این عضو از بدن در سلامت روان خانم هاست.

چرا این سرطان تا این حد می تواند سلامت روان خانم ها را به خطر بیندازد؟

سرطان بیماری سختی است و اسم ترسناكی هم دارد. همین مساله می تواند بیمار را دچار اضطراب كند. بنابراین پس از این كه خانمی متوجه می شود به سرطان پستان مبتلاست، اضطراب زیادی را تجربه خواهد كرد. همین اضطراب و استرس نیز می تواند بر كیفیت زندگی و سلامت او تاثیر بگذارد. پس بسیار مهم است كه بتوانیم اضطراب ناشی از سرطان را مدیریت كنیم.

خیلی ها سرطان را با مرگ یكسان می دانند و به همین دلیل دچار اضطراب می شوند.

بله، در گذشته سرطان معادل مرگ بود و همه آن را بیماری ای لاعلاج می دانستند، اما امروزه در حوزه های مختلف سرطان شناسی، می توان این بیماری را درمان كرد و فرد را به زندگی معمولش برگرداند. به همین دلیل خیلی خوب است كه از همان ابتدای تشخیص بیماری با آگاهی دادن مناسب به فرد و توضیح در مورد راه حل های درمانی، میزان اضطراب او را كم كنیم و آرامش بیشتری به او بدهیم.

گروهی تصور می كنند اگر فرد بیمار نداند كه به سرطان مبتلا شده، بهتر است. شما این روش را تائید می كنید؟

شیوه رایج در طب امروزی بر این باور است كه بیشتر بیماران تمایل دارند از بیماری شان خبر داشته باشند. البته در صورتی كه فرد بداند بیمار است، میزان همكاری او در درمان و سازگاری اش با بیماری نیز بیشتر و بهتر خواهد شد. با این حال، گاهی خانواده ها مانع می شوند و تصور می كنند بهتر است فرد بیمار چیزی نداند. در صورتی كه خوب است این مساله را به عهده خود فرد بگذاریم. اگر او مایل بود در مورد بیماری اش اطلاع داشته باشد، باید از طریق پزشك معالج و با شیوه ای بسیار مناسب، همراه با آمادگی و آرامش به او توضیح داده شود. همچنین در این شرایط باید اطلاعات مناسب و كافی در اختیار بیمار گذاشت، ولی اگر او مایل نباشد بیماری اش را بشناسد، هیچ اصراری در این مورد نیست.

گاهی بر اثر بروز سرطان پستان و جراحی های درمانی، تغییراتی ظاهری نیز ایجاد می شود. آیا این شرایط می تواند بر روحیه و سلامت روان خانم ها تاثیر منفی بگذارد؟

عضو سینه در خانم ها نقش مهمی در سلامت روان و هویت فردی آنها ایفا می كند و زمانی كه در اثر سرطان به این عضو آسیبی وارد شده و از نظر ظاهری تغییراتی در آن ایجاد شود، ممكن است خانم ها با تنش روبه رو و حتی در مورد زنانگی خودشان دچار بحران و ناراحتی شوند. این موضوع برای خانم ها مانند یك قطع عضو به حساب می آید و این به معنای از دست دادن بخشی از وجودشان است. به همین دلیل در این زمینه هم باید با بیمار همراهی مناسب داشته باشیم و راه حل های بعدی را برای ترمیم سینه به او اطلاع دهیم تا فرد بیمار بداند پس از درمان هم می تواند ظاهرش را به صورت نسبی حفظ كند.

كدام یك از مشكلات روحی در این بیماران بیشتر مشاهده می شود؟

مشخص شده است خانم هایی كه دچار سرطان پستان هستند حدود 50 درصد به افسردگی مبتلا می شوند و این افسردگی تقریبا تا پنج سال باقی می ماند و بتدریج كمتر می شود. این در حالی است كه به طور معمول بین 10 تا 20 درصد خانم ها به افسردگی مبتلا هستند و همین موضوع نشان می دهد، سرطان پستان میزان افسردگی آنها را افزایش می دهد.

از طرف دیگر، افسردگی بیمار موجب كاهش احتمال همكاری او در درمان می شود و همچنین ممكن است میزان مرگ و میر را نیز افزایش دهد. شواهد نشان داده است اگر فردی سابقه افسردگی داشته یا حمایت خانوادگی و روابط عاطفی نزدیكی نداشته باشد یا اگر استرس بسیار شدیدی بدون حمایت هنگام تشخیص سرطان تجربه كند، احتمال ابتلا به افسردگی برای او بیشتر خواهد شد. با این حال، خصوصیات سرطان پستان، علائم و وسعت آن چندان در میزان افسردگی خانم ها تاثیری ندارد.

بنابراین توصیه می شود افسردگی های اولیه در این بیماران سریع و بموقع درمان و حمایت های خانواده و دوستان بیشتر شود. همچنین در روزهای اول تشخیص سرطان نیز باید اضطراب بیماران را كاهش دهیم.

به چه شیوه هایی می توان استرس ناشی از سرطان را كمتر كرد؟

آن طور كه مشاهده شده است اگر افراد مبتلا به سرطان باهم گروه های حمایت كننده تشكیل دهند و در جلسات هفتگی دور هم جمع شوند و مسائل شان را باهم در میان بگذارند، از نظر روحی بسیار به یكدیگر كمك خواهند كرد. همچنین این افراد طول عمر بیشتری نیز خواهند داشت و این نشست های گروهی و شركت در فعالیت های جمعی مشترك می تواند به سلامت روان آنها كمك كند و سیر بیماری را بهبود بخشد.

علاوه بر این، استفاده از روش های كنترل و مدیریت استرس مانند ریلكسیشن، مهارت حل مساله، كنترل خشم و مدیریت زمان نیز شیوه هایی مناسب به حساب می آید كه می تواند به بیمار كمك كند تا استرس و تنش را بهتر كنترل كرده و از این طریق اضطرابش را كاهش دهد.