سلامت نیوز : اولین تصویر در ذهن بیشتر كسانی كه نام سرطان پستان را می‌شنوند، زن‌هایی هستند با رنگ پریده و سرهای طاس‌شده از شیمی‌درمانی كه تیزی تیغ جراحی و قطع عضو سرطانی را تجربه كرده‌اند، اما در ذهن دكتر لعبت گرانپایه، جراح عمومی كه بیش از 15 سال است در حوزه این نوع سرطان، كار و پژوهش می‌كند، سرطان پستان، این همه تلخ نیست.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از جام جم ، این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی تهران معتقد است دانش ایران در درمان سرطان پستان، چیزی از دانش جهانی كم ندارد و تنها مساله ای كه باعث می شود زنان ایرانی بیشتر از زنان دیگر نقاط دنیا دچار قطع عضو در این نوع سرطان شوند، تشخیص دیرهنگام بیماری است كه علتش، بی توجهی زن ها به معاینه ماهانه و مراجعه نكردن شان به پزشك است.

چرا آمار سرطان بویژه سرطان پستان در كشورمان رو به افزایش است؟

سرطان پستان در همه جای دنیا رو به افزایش است و كشور ما هم از این قاعده مستثنا نیست. علت این پدیده، تغییر شرایط زندگی زن هاست برای مثال بیشتر از گذشته سیگار می كشند، تغذیه نادرست دارند بویژه این كه از فست فود ها و مواد غذایی دیگری كه روغن های مضر، مواد افزودنی و نگهدارنده دارد، استفاده می كنند.

آنها، نسبت به گذشته دیرتر ازدواج می كنند یا باردار نمی شوند یا دیر باردار می شوند. در حالی كه خطر ابتلا به سرطان در زنانی كه پس از سی وپنج سالگی باردار می شوند دو تا سه برابر زنانی است كه در سن پایین باردار شده اند.

از دیگر مواردی كه نسبت به گذشته تغییر كرده، این است كه زنان نسبت به گذشته بیشتر در معرض اشعه های كیهانی قرار دارند چون لایه ازن آسیب دیده است.

همچنین یكی از پدیده های بسیار خطرناك كه اخیرا رایج شده مصرف هورمون هاست. زن ها این روزها شغل های پر استرس تری دارند، حتی گاهی برای انجام مسئولیت هایشان نیاز به شب بیداری دارد. این شرایط باعث می شود آنها در جوانی دچار یائسگی زودرس شوند و پزشكان برای آنها هورمون درمانی را تجویز می كنند. در حالی كه این نوع درمان هم، خطر ابتلا به سرطان پستان را بیشتر می كند.

خطر ابتلا به سرطان در زنانی كه بیش از ده سال از قرص های ضدبارداری استفاده كنند نیز جدی تر است. زنان در صورت مصرف این نوع داروها باید گاهی به سیستم هورمونی پستان استراحت بدهند یعنی معمولا نباید بیش از دو سال به صورت دائم این قرص ها را مصرف كرد و باید در طول دوره مصرف شان، بین شش ماه تا یك سال مصرف قرص را قطع كنند و از روش های دیگر جلوگیری استفاده كنند.

همان طور كه اشاره كردم تغییر شرایط زندگی كه به افزایش سرطان منجر می شود فقط مختص ایران نیست و در همه جای دنیا وجود دارد، اما در كشور ما و دیگر كشورهای منطقه خاورمیانه، سن ابتلا به سرطان پستان نسبت به كشورهای غربی پنج تا 10 سال پایین تر است.

ورزش هم یكی از عوامل محافظت كننده است. زنان بی تحرك بیشتر در خطر ابتلا به سرطان پستان هستند. به طور كلی هر فردی چه زن و چه مرد باید دست كم نیم ساعت در روز تحرك داشته باشد.

فرض كنیم من دچار این نوع سرطان شده ام و به شما مراجعه كرده ام. چند درصد شانس بهبود كامل دارم؟

پاسخ به این پرسش نسبی است. اگر فردی در فواصل منظم، خود را معاینه كند و ماموگرافی یا سونوگرافی یا دیگر آزمایش های را انجام دهد، سرطان بسرعت تشخیص داده می شود و شانس بهبود كامل شان افزایش می یابد.

بیماری سرطان اگر در مرحله صفر و یك باشد یعنی اندازه توده سرطانی در حد میكروسكوپی باشد و ما در ماموگرافی آن را به شكل توده های بسیار كوچكی می بینیم، امكان بهبود كامل او بیش از 90 درصد است.

اگر فردی تحت نظر نباشد و با علائم بیماری مواجه شود به معنی آن است كه دست كم پنج، شش سال از شروع بیماری اش گذشته است و بنابر این دوره درمانش دشوارتر می شود.

طول هر یك از این دوره ها چقدر است؟

هر خانمی از بیست سالگی باید هر ماه پس از پایان عادت ماهانه، خودش را معاینه كند. از بیست تا بیست وپنج سالگی باید هر سال یك بار به پزشك جراح برای معاینه مراجعه كند و از بیست وپنج سالگی، این دوره شش ماهه می شود.

از چه سنی ماموگرافی ضرورت دارد؟

ماموگرافی از سی وپنج سالگی به بعد ضرورت دارد، اما پیش از سی وپنج سالگی، معمولا از سونوگرافی یا ام آرآی بیشتر استفاده می شود.

حالا به عنوان یك بیمار، بهترین حالت این است كه از كجا فرآیند درمان را آغاز كنم.

براساس اندازه توده و اندازه پستان فرد، ممكن است بشود عضو را حفظ كرد و بخشی از آن را برداشت یا احتمال دارد پستان به طور كامل برداشته شود. پس از آن هم بر اساس پاسخ پاتولوژی، ادامه درمان شاید با شیمی درمانی، رادیوتراپی و مصرف هورمون باشد.

آیا سن در افزایش یا كاهش شانس بهبود، تاثیرگذار است؟

سن مهم نیست. نوع درمان بر اساس میزان پیشرفت تومور مشخص می شود. در زنان جوان چون تومور جوان تر است سرعت رشد افزایش می یابد. از سوی دیگر بافت پستان در زنان جوان متراكم تر و سفت تر است و احتمال دارد كه نتوانند توده را تشخیص بدهند.

برخی بیماران بر این باورند كه شیوه درمان سرطان پستان در كشور ما هنوز با علم روز دنیا منطبق نیست؛ چون امروزه در بیشتر كشورهای توسعه یافته برداشتن كامل پستان كمتر رخ می دهد. در حالی كه در ایران بیشتر زنانی كه دچار این نوع سرطان می شوند، ناچارند عضو را به طور كامل از دست بدهند.

علتش این است كه بیماران در مراحل پیشرفته بیماری به ما مراجعه می كنند و سیستم غربالگری حرفه ای نداریم كه زنان را ملزم كند هر شش ماه یك بار با پزشك خود ملاقات داشته باشند. مساله دیگر فاكتورهای نژادی و ژنتیك است. زنانی كه پستان های بسیار بزرگ یا بسیار كوچك دارند معمولا برای جراحی حفظ پستان شرایط مشكل تری دارند و جراحانی كه تجربه كمتری دارند، ترجیح می دهند عضو را حذف كنند تا حاشیه هایش سالم بماند و عود زودرس برای بیمار رخ ندهد؛ ولی اگر شرایط بیمار مطلوب باشد و تشخیص بموقع، پزشك ترجیح می دهد پستان را حفظ كند.

در مواردی كه مبتلا به بیماری باردار باشد چطور؟

در این باره هم منع پزشكی داریم و باید حتما پستان را برداریم، چون در حاملگی، رادیوتراپی ممنوع است.

چه مدت پس از قطع عضو، می توانید از جراحی های ترمیمی استفاده كنید؟

معمولا پس از یك سال ـ كه خیال مان از عود نكردن مجدد بیماری راحت شد ـ جراحی ترمیمی انجام می دهیم.

همیشه برای ترمیم از پروتز استفاده می كنید؟

خیر. ما می توانیم با استفاده از عضله و چربی جدار شكم، عضو را از نظر ظاهری بازسازی كنیم و به شكل اول بازگردانیم.

با توضیحات شما، این شایعه كه برخی خیال می كنند اگر برای درمان مشكل شان به كشوری دیگر بروند ممكن است عضوشان را از دست ندهند، درست نیست؟

به هیچ وجه درست نیست. دانش ایران در حوزه سرطان پستان منطبق با دانش جهانی است. چه بسا بیمارانی كه برای گذراندن دوره درمان به كشورهایی مانند آمریكا، كانادا و آلمان می روند و گرچه پستان شان برداشته نمی شود، اما بیماری مدت كوتاهی بعد عود می كند.

اكنون در كشور ما حتی جراحی آنكوپلاستیك انجام می شود، یعنی بیمارها می توانند همزمان با جراحی توده سرطانی، جراحی زیبایی پستان هم داشته باشند برای مثال آن را كوچك كنند.

وقتی پستان به طور كامل برداشته می شود دیگر امكان برگشت بیماری وجود ندارد؟

در آن موضع احتمال بازگشت بیماری كم است، اما احتمال دارد بیماری از راه خون به مناطق دیگر بدن سرایت كرده باشد. جراحی نوعی پاكسازی موضعی است و پس از آن فرد باید شیمی درمانی و رادیوتراپی شود.

معمولا اگر بیماری تا پنج سال پس از جراحی هیچ مشكلی پیدا نكرد احتمال عود كمتر از 10 تا 20 درصد می شود، اما هیچ وقت نمی توانیم به بیمار با اطمینان بگوییم كه كامل بهبودی یافته است. همیشه باید بیمار را تحت نظر داشته باشیم.

برخی بیماران اعتقاد دارند شیمی درمانی فقط در صورتی تاثیرگذار است كه موها بریزد. این اعتقاد درست است؟

این تصور درست نیست؛ البته شیمی درمانی معمولا با ریختن موها همراه است، اما در برخی انواع سرطان ها كه نوع تهاجم بالا نیست، شیمی درمانی های خیلی قوی استفاده نمی شود، اما نریختن موها به معنای ناقص بودن درمان نیست.

اگر خانمی تاكنون خودش را معاینه نكرده، توصیه شما این است كه خودش معاینه اش را آغاز كند یا ابتدا به پزشك مراجعه كند؟

از دیدگاه من بهتر است ابتدا به پزشك مراجعه كند و شیوه صحیح معاینه را یاد بگیرد، اما به هر حال باید هر شش ماه یك بار از سوی جراح وضع سلامتش را بسنجد. ماموگرافی و سونوگرافی هم فقط در صورت توصیه پزشك لازم است.

آیا توده های چربی یا كیست در پستان، خطر ابتلا به سرطان را افزایش می دهد؟

خیر. به هیچ وجه، اما ابتلا به سرطان های رحم و تخمدان خطر دچارشدن به سرطان پستان را هم بالا می برد. جالب است بدانید حتی در كسانی كه بستگان شان به سرطان روده بزرگ مبتلا بوده اند، شانس ابتلا به سرطان پستان بالاست. همچنین احتمال ابتلا به این نوع سرطان در فرزندان مردانی كه سرطان پستان گرفته اند تا 70 درصد افزایش پیدا می كند.