سلامت نیوز : مدیر شرکت داروسازی سهای هلال احمر می‌گوید:چرخه معیوب اختصاص ارز دولتی برای واردات مواد اولیه گریبانگیر هلال احمر هم شده است. مجبوریم نقد خرید کنیم و همین مسئله نقدینگی شرکتهای دارویی را ضعیف کرده است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از فارس ، سیامک افاضلی بیش از یک و نیم سال است که مدیریت یکی از بزرگترین شرکت‌های داروسازی خاورمیانه را که در مجموعه جمعیت هلال احمر فعال است برعهده دارد. او که دکترای درموفاماکولوژی خود را از انگلستان  گرفته است.می‌گوید علی رغم همه فشارهای ارزی و کمبودها با حذف کارهای زمان بر 50 درصد تولیدات داروسازی سها هلال افزایش یافته است.

فارس: داروسازی سها اکنون در چه جایگاهی قرار دارد و چه داروهایی در این شرکت تولید می‌شود؟

افاضلی: سها یکی از مجهزترین شرکت‌های داروسازی خاورمیانه است و 2 سایت تولیدی داریم.در سایت وردآورد شربت‌های دارویی، سوسپانسیون‌ها و داروهای هورمونی تولید می‌شود و در سایت چهارباغ انواع و اقسام داروهای جامد خوراکی شامل انواع قرص‌ها، کپسول‌ها و پلت‌های دارویی تولید می‌شود.

تا سال 90 رتبه سی‌و هفتم را در بین شرکت‌های دارویی کشور داشتیم ولی با همت نیروهای این مجموعه در سال 91 علاوه بر رشد 50 درصدی در تولید به رتبه بیست و ششم ارتقا یافتیم.

فارس: چقدر از سهم بازار دارویی کشور به داروسازی سها اختصاص دارد؟

افاضلی: این شرکت در حال حاضر 90 قلم دارو تولید می‌کند که 12.5 درصد سهم ریالی بازار در سبد و  8.5 درصد حجم تولید بازار کشور را در اختیار دارد.

فارس: چقدر حق مالکیت معنوی (Patent) از داروهایی که در داخل تولید می‌شود مختص به خودمان است؟

افاضلی: داروهایی که در دنیا تولید می‌شوند دو دسته‌اند یکی داروهایی که برای اولین بار تولید می‌شوند و به داروهای ژنریک معروف هستند که شرکت‌های چندملیتی با سرمایه‌گذاری‌های کلان 800 میلیون تا 1.5 میلیارد دلار طی پروسه 5 سال تحقیق آن را به بازار معرفی می‌کنند.

با توجه به اینکه شرکت‌های دارویی داخل توان تأمین چنین سرمایه‌گذاری را ندارند علیرغم اینکه ظرفیت‌های تحقیقاتی بسیار خوبی داریم، در نهایت patent (حق مالکیت معنوی) اکثر داروهای تولیدی برگرفته از داروهای خارجی است.

فارس: از آنجایی که  60 درصد مواد اولیه دارویی نیز وارداتی است با بالا رفتن قیمت ارز چه تمهیداتی برای واردات این مواد در نظر گرفته‌اید؟

افاضلی: در بحث مدیریت یک مسئله‌ای به نام «تولید ناب» داریم که تمام هزینه‌های اضافی مانند زمان و 8 عنصر از بین برنده سرمایه‌گذاری در تولید را در یک سال اخیر حذف کرده‌ایم تا با هزینه کم حداکثر تولید را داشته باشیم چرا که یکی از راه‌هایی که علیرغم کنترل قیمت دارو، تولید دارو را اقتصادی نگه می‌دارد.

فارس: آیا توازنی بین قیمت تمام شده تولید دارو و قیمت نهایی وجود دارد؟

افاضلی: مسیر قیمت‌گذاری دارو، صنعت داروسازی را با مشکل مواجه کرده است و باید برای آن تمهیداتی در نظر گرفته شود، قیمت‌گذاری دارو تنها با نگاه به مردم نباید طوری در نظر گرفته شود که فقط نیازها از طریق بازار داخل تأمین شود.

تنها راه نجات و پیشرفت صنعت داروسازی کشور با توجه به مزیت نسبی این صنعت به سایر صنایع داخلی صادرات است.

فارس: برای ورود به بازارهای خارجی، کیفیت، قیمت و رعایت یکسری استانداردها حرف اول را می‌زند، آیا داروهای ایرانی با وجود یکسری موانع قابل رقابت در بازارهای خارجی است؟

افاضلی: قیمت داروهای داخلی حداقل یک پنجم مشابه خارجی است بنابراین حاشیه سود بسیار بالایی برای دارو در واردات دیده شده است.

فارس: رعایت نکردن حق مالکیت معنوی در داروهای ایرانی، استاندارد نبودن انبارهای دارو و میزان توزین دوز دارو از موانع صادرات داروها است. برای این چه راهکاری اندیشیده‌اید؟

افاضلی: داروها دو دسته‌اند که یک بخش زیادی از آنها مدت زمان حق مالکیت معنوی آن به اتمام رسیده است و تا چند سال آینده تعداد داروهایی که زمان حق مالکیت معنوی آنها رو به اتمام است بیشتر می‌شود و ما می‌توانیم تعداد بیشتری از اقلام دارویی را در لیست صادرات قرار دهیم. در عین حال ایرادات خیلی کوچکی در محصولات ما وجود دارد که به راحتی قابل برطرف شدن هستند.

آنچه بسیار مهم است مطالعه و آمادگی صادراتی است چیزی که در شرکت‌ها نه بررسی می‌شود و نه شکاف‌ها و ایرادات آن دیده می‌شود.

فارس: تحریم‌ها چقدر در توسعه بازار دارویی در خارج از کشور سنگ‌اندازی کرده است؟

افاضلی: تحریم‌ها یا مشکلات سیاسی بین روابط کشورها روی صادرات به مراتب بیشتر از واردات تأثیر می‌گذارد. چرا که برخی کشورها آن قدر ایراد سر راه خرید دارو ایجاد می‌کنند که عملاً امکان صادرات نیست و کشورهایی هم که ما با آنها ارتباط خوبی داریم وارد کننده عمده دارو نیستند و بازار دارویی کوچکی دارند و این امر سدی برای ورود به بازار جهانی است که نمی‌تواند اقتصاد دارو را پویا کند.

فرض کنید اگر 5 میلیارد دلار به کشوری با بازار دارویی 50 میلیارد دلاری بفروشیم فقط  10 درصد بازارشان را گرفته‌ایم که کار آسانی است ولی در کشوری که فقط یک میلیارد دلار بازار دارویی دارد فروش 500 میلیون دلار دارو یعنی نیمی از بازار آن کار سختی است.

فارس: به عنوان یکی از پایه‌های تولید دارو در کشور اختلالات ارزی و اختصاص ارز مرجع برای واردات، مواد اولیه و تجهیزات چقدر سها را به مشکل مواجه کرده و آیا هلال احمر در این راستا فکری اندیشیده است؟

افاضلی: متأسفانه چرخه معیوبی که برای تأمین ارز وجود دارد برای ما هم مشکل‌ساز شده و شرکت‌های تابعه هلال احمر مانند سها نیز با این مسئله درگیرند. برای واردات مواد اولیه شدیداً دچار مشکل هستیم چرا که در سال 91 چند برهه را سپری کردیم.

در برهه اول قیمت ارز یارانه‌ای افزایش یافت، ارتباط بانکی قطع شد و در نهایت مجبور بودیم ریال بیشتری معادل 135 درصد از قیمت کالا را نزد بانک نگه داریم در صورتی که قبلا 10 درصد مبلغ را برای گشایش اعتبار اسنادی (LC) پرداخت می‌کردیم ولی الان باید پول، چندین ماه در بانک بماند تا بتوانیم ارز را بگیریم و تنها زمانی که با فروشنده خارجی تسویه حساب کردیم 35 درصد اضافی را از بانک پس می‌گیریم.

در عین حال تورم وحشتناکی که برای تهیه ملزومات اولیه تولید دارو مانند لوازم بسته‌بندی، مقوا، کاغذ فویل و حتی در قوطی شربت‌ها که شاید خیلی هم به چشم نیاید پیش رو داشتیم که باعث شده، قیمت‌ها چندین برابر شود و شوک نقدینگی به همه شرکت‌های داروسازی وارد شد.

درست است که تولیداتمان اکنون بیش از 50 درصد افزایش ریالی و عددی داشته ولی با چنگ و دندان به اینجا رسیده‌ایم و اگر شرایط سخت نبود خیلی بیشتر می‌توانستیم موفق عمل کنیم.

فارس: آیا با تمام این مشکلات در سال جدید داروی جدیدی را روانه بازار خواهید کرد؟

افاضلی: قطعاً در برنامه‌هایمان دائماً داروهای جدید باید به سبد دارویی سها اضافه شود و با توجه به سیاست‌های جمعیت هلال احمر بیشتر دنبال این هستیم که داروهای ویژه بیماران خاص را تولید کنیم که تولید دارو برای بیماران MS و بیماران قلبی عروقی در دستور کار است و در نهایت می‌خواهیم به سمت خودکفایی پیش رویم و بیشتر روی تکنولوژی‌هایی که در کشور وجود ندارد، کار کنیم.

فارس: گفته می‌شود که دارو و مواد اولیه جزو تحریم‌ها نیست پس مشکل کار کجاست؟

افاضلی: دارو را تحریم نکرده‌اند ولی ما کشوری هستیم که وابستگی نفتی داریم پس باید دلاری باشد که بدهیم و مواد اولیه دارویی بگیریم. از طرفی بانک‌های ما را تحریم کرده‌اند و جابه‌جایی پول بسیار پرهزینه است و سبب می‌شود که هزینه مواد اولیه دارویی گران تمام شود که در نهایت یا شرکت دارویی باید زیان بدهد یا قیمت را افزایش دهد که در هر دو حالت به ضرر بیماری است که باید دارو را مصرف کند.