وقتی هم از ما می‌پرسد كه آیا مشكل خاصی داری كه به فكر آزمایش  افتاده‌ای، جواب می‌دهیم كه: «نه، فقط برای چك‌آپ!»علی‌رغم‌این كه برخی از بیماری‌ها تنها به صورت تصادفی و از خلال همین آزمایش‌ها تشخیص داده می‌شوند، محققان متوجه شده‌اند كه اغلب این آزمایش‌ها بی‌حاصل و باعث اتلاف وقت مریض و دكتر، هر 2 می‌شود.

بر اساس یك مطالعه جدید كه محققان دانشگاه پیتسبورگ در آمریكا آن را انجام داده‌اند، سالانه تنها در آمریكا بیش از 63 میلیون نفر بزرگسال برای درخواست آزمایش چك‌آپ به پزشكان مراجعه می‌كنند، طوری كه «مراجعه سالانه برای چك‌آپ» به اولین دلیل مراجعه به پزشك  طی سال‌های گذشته در این كشور تبدیل شده است. محاسبات نشان می‌دهد این ویزیت‌ها در كل بیش از 8/7 بیلیون دلار خرج برمی‌دارد.

به گزارش رویترز، بررسی‌های این محققان به این نتیجه رسیده كه 80 درصد این آزمایش‌ها، هیچ‌گاه انجام نمی‌شوند. همچنین بررسی دقیق این آزمایش‌ها و محاسبات محققان نشان داده كه بیشتر این آزمایش‌ها، كه حدود 350 میلیون دلار هزینه داشته است، بی‌مورد بوده و انجام دادن یا ندادن آنها هیچ فرقی به حال بیمار نداشته است.

در این مطالعه، زمان هر جلسه ویزیت‌های این چنینی، 23 دقیقه و هزینه آنها، با توجه به هزینه آزمایشگاه و رادیوگرافی، حدود 116 دلار برآورد شده است.

این محققان كه نتیجه مطالعه‌شان را در نشریه «آرشیو پزشكی داخلی» منتشر كرده‌اند، تاكید می‌كنند كه تشویق افراد به انجام دوره‌ای آزمایش‌ها، بدون هیچ راهنما و دستورالعملی و به طور بی‌قید و شرط، هم هزینه و هم وقت پزشكان و بیماران را تلف می‌كند و باید به طور جدی در آن تجدید‌نظر كرد.

البته هیچ‌یك از این محققان و نیز سایر كارشناسان، لزوم انجام آزمایش‌هایی، قبل از بروز علائم خاص، را رد نمی‌كنند. برخی از بیماری‌ها، مانند سرطان كولون، سرطان دهانه رحم یا سرطان پستان، را می‌توان با انجام آزمایش‌های غربال‌گری، خیلی زودتر از بروز علائمشان ردیابی كرد.

به همین علت است كه برای این بیماری‌ها، آزمایش‌هایی مانند آزمایش خون مخفی در مدفوع، آزمایش پاپ‌اسمیر یا ماموگرام در خواست می‌شود. همچنین برخی بیماری‌های متابولیك هستند كه می‌توان با انجام آزمایش‌هایی، زودتر به وجود آنها پی برد. بیماری‌هایی مثل چربی بالای خون، فشار خون بالا، و نیز دیابت.

با این حال خیلی مهم است كه چه موقع و در چه افرادی این آزمایش‌ها انجام شود؛ طوری كه هم مطمئن باشیم همه افراد در معرض خطر را پوشش داده‌ایم و  هم این كه از اتلاف هزینه، وقت و انرژی‌مان برای انجام ویزیت‌ها و آزمایش‌های بی‌مورد، جلوگیری كرده باشیم.

من این كه بسیاری موارد نیز با یك معاینه دقیق بدنی قابل تشخیص‌اند و می‌توانند خیال پزشك را از بابت نبودن بیماری راحت كنند. بنابراین در صورتی كه پزشك شما قصد درخواست آزمایش را ندارد، بهتر است بی‌جهت به او در این باره اصرار نكنید.