بسیاری از دختران جوان با این تصور که هضم شیر برایشان مشکل است و اصطلاحا شیر با دستگاه گوارش آن‌ها نمی‌سازد، خود را از نوشیدن این ماده حیاتی محروم کرده اند. همین موضوع سبب شده است تا این دسته از دختران با کمبود جدی کلسیم روبرو شده و استخوان‌های شکننده تری نسبت به سایر همسالان خود داشته باشند.
پژوهش‌های اخیر دانشمندان آمریکایی که نتایج آن در ژورنال طب کودکان به چاپ رسیده، نشان می‌دهد بسیاری از دخترانی که فکر می‌کنند با مشکلی به نام «نبود تحمل لاکتوز» روبرو هستند و به این دلیل شیر نمی‌نوشند، در حقیقت هیچ گونه مشکلی در هضم شیر ندارند.
این پژوهشگران 246 دختر 10 تا 13 ساله را که 47 نفر آن‌ها تصور می‌کردند دچار نبود تحمل لاکتوز هستند، مورد مطالعه قرار دادند. آنان با آزمایش تنفس این دختران دریافتند که از میان 47 نفری که خود معتقد بودند به نبود تحمل لاکتوز مبتلا هستند، تنها 18 نفر واقعا در هضم شیر مشکل دارند.
البته تست تنفسی نشان داد 82 دختر دیگر نیز به نبود تحمل لاکتوز مبتلا بوده و خود از این بیماری بی اطلاع هستند.
جالب اینجاست که میزان اندوخته کلسیم در بدن دخترانی که از مشکل خود بی اطلاع بودند، به مقدار کافی بود؛ که نشان می‌دهد آنان به اندازه کافی شیر می‌نوشند، ولی دخترانی که فکر می‌کردند به بیماری نبود تحمل لاکتوز مبتلا هستند، با خودداری از مصرف شیر، روزانه 212 میلی گرم کمتر از همسالانشان کلسیم دریافت می‌کردند.
نبود تحمل لاکتوز چیست؟
مزه شیرین شیر از وجود نوعی قند در آن ناشی می‌شود که لاکتوز نام دارد. بدن انسان برای هضم شیر باید این قند را به اجزای کوچکتر بشکند. این کار توسط یک آنزیم انجام می‌شود که اگر مقدار آن در بدن فردی کم باشد، ممکن است پس از خوردن شیر دچار مشکلاتی نظیر درد شکم، نفخ و اسهال شود. به این بیماری، یعنی کمبود آنزیم تجزیه کننده لاکتوز، نبود تحمل لاکتوز اطلاق می‌شود.
البته این بدان معنا نیست که کسانی که دچار نبودتحمل لاکتوز هستند، مطلقا قادر به خوردن لبنیات نیستند، بلکه اغلب این افراد می‌توانند شیر را کم کم بنوشند یا روزانه یک وعده لبنیات مصرف کنند، مثلا یک لیوان شیر بنوشند، بدون آنکه دچار مشکلات گوارشی شوند. به علاوه مصرف شیر به همراه خوراکی‌های دیگر مثلا غلات پرک شده مشکل نبودتحمل لاکتوز را کاهش می‌دهد.
حتی ممکن است برخی از کسانی که لاکتوز شیر را به راحتی هضم نمی‌کنند، به سادگی قادر به مصرف لبنیات دیگر مانند شیر و پنیر باشند.
نقش شیر در سلامت استخوان‌ها
استخوان‌های ما به منزله حساب پس اندازی هستند که باید با استفاده از کلسیم، آن را برای دوران پیری خود پر کنیم. استخوان‌هایی که در سنین نوجوانی ساخته می‌شوند، باید به اندازه یک عمر استحکام داشته باشند.
بدن ما برای ساختن استخوان‌های سالم و محکم به کلسیم و ویتامین د نیاز دارد. کلسیم عنصر اصلی مورد نیاز برای استحکام بخشیدن به استخوان‌هاست و شیر و لبنیات منبع اصلی تامین کلسیم هستند. کودکان و نوجوانان باید برای تامین کلسیم مورد نیاز خود روزانه 3 تا 4 لیوان شیر مصرف کنند. هر لیوان شیر به طور میانگین می‌تواند نیمی‌از نیاز روزانه شما به کلسیم و فسفر را تامین کند.
هر فرد در سنین بین 11 تا 24 سالگی روزانه به حدود هزار و 200 میلی گرم کلسیم احتیاج دارد. بخش اعظم استخوان‌سازی در بدن ما در دوران بلوغ انجام می‌شود. در همین زمان است که بدن بیشترین قابلیت جذب و نگهداشتن کلسیم را دارد. پس بهتر است از این زمان طلایی برای مصرف شیر و ساختن استخوان‌ها استفاده کنیم.
در این زمان است که بیش از هر وقتی باید فرزندان خود و به ویژه دختران را به نوشیدن شیر تشویق کنید. 90 درصد جرم استخوان‌ها تا قبل از 18 سالگی ساخته شده و زنان در سنین 25 تا 30 سالگی و مردان بین 30 تا 35 سالگی به حداکثر میزان جرم استخوانی خود می‌رسند.
با بالا رفتن سن، کم کم از میزان جرم استخوان‌ها کاسته می‌شود و در دوران سالمندی استخوان‌ها بسیار شکننده می‌شوند. بنابر این هر قدر میزان کلسیمی‌که در دوران جوانی مصرف می‌کنیم بیشتر باشد، بهتر می‌توانیم به ساختن استخوان‌ها کمک کرده و خطر بروز پوکی استخوان و شکستگی آن را در دوران سالمندی کاهش دهیم.
دختران بیشتر در خطرند
استخوان‌ها هم مانند سایر قسمت‌های بدن زنده بوده و دائما در حال تخریب و نوسازی هستند. این روند به گونه‌ای است که در دوران جوانی ساختن استخوان‌ها شدت بیشتری دارد و در سنین پیری تخریب استخوان‌ها سرعت بیشتری می‌یابد؛ بنابر این همه افراد در دوران سالمندی در معرض خطر پوکی استخوان قرار دارند.
این خطر در زنان چند برابر بیشتر از مردان است چرا که خانم‌ها پس از یائسگی به دلیل بروز تغییرات هورمونی، مقدار زیادی از جرم استخوان‌هایشان را از دست می‌دهند. در این دوران خانم‌ها باید کلسیم کافی دریافت کرده و با ورزش از پوکی استخوان پیشگیری کنند.
واضح است که دخترانی که در سنین نوجوانی استخوان‌های ضعیف تری دارند، پس از یائسگی نیز بسیار بیشتر در معرض خطر پوکی استخوان و بروز شکستگی قرار خواهند داشت.
از سوی دیگر به دلیل شیوع بیشتر اختلالات غذا خوردن در میان دختران، خطر دریافت ناکافی کلسیم در بین آن‌ها بیش از پسران است.ورزش و فعالیت بدنی، یکی دیگر از موارد لازم برای ساختن و نگه داشتن استخوان‌هایی سالم است. متاسفانه میزان فعالیت ورزشی دختران نوجوان نیز امروزه اغلب ناکافی است و این موضوع نیز آن‌ها را بیشتر در معرض خطر پوکی استخوان در آینده قرار می‌دهد.
علاوه بر این بسیاری از دختران جوان با این تصور نادرست که خوردن شیر، ماست و سایر لبنیات موجب چاقی آنان خواهد شد از مصرف شیر خودداری می‌کنند. این افراد می‌توانند با جایگزین کردن شیر به جای آب میوه‌های صنعتی و نوشابه‌های گازدار و همچنین استفاده از لبنیات کم چرب نگرانی خود را برطرف کنند.
متاسفانه امروزه به دلیل شیوع عادات غذایی نادرست، کودکان و نوجوانان در اکثر کشورهای جهان بیشتر به سمت مصرف نوشابه‌های گازدار و آب میوه‌های صنعتی روی آورده‌اند و این مایعات در رژیم غذایی آنان جایی برای شیر باقی نمی‌گذارد. آمارها نشان می‌دهد که این روند در بیست سال گذشته رو به افزایش بوده است.
در ایران نیز اوضاع چندان بهتر نیست. حدود نیمی‌از دانش آموزان ایرانی در برنامه غذایی روزانه خود اصلا وعده‌ای به نام صبحانه ندارند و این موضوع موجب کاهش مصرف شیر و پنیر در میان آنان می‌شود.
از سوی دیگر برخی آمارها حاکی از آنند که حدود 90 درصد مردم ایران با درجاتی از مشکل کمبود کلسیم مواجه هستند و در حالی که میزان مطلوب توصیه شده لبنیات در سبد غذایی روزانه 233 گرم است، میانگین مصرف شیر و لبنیات در بین مردم ما روزانه 139 گرم است.
نظر شما