سلامت نیوز : ایران به عنوان یکی از دو کشور دنیا مفتخر است در قانون اساسی‌اش یک اصل به حفاظت محیط‌زیست اختصاص یافته است، اما با افزایش انواع سرطان و سقط جنین در میان مردم، نابودی و تخریب منابع آب و خاک و پوشش گیاهی و تاراج و قاچاق سنگ و خاک‌های ارزشمند ایران به کشور‌های عربی و... در جهت رعایت این اصل چه گام مثبتی برداشته شده است؟

به گزارش سلامت نیوز به نقل از بهار ؛ متاسفانه دستگاه‌های اجرایی هنوز محیط‌زیست را نه یک اصل اخلاقی همانند راستگویی و زیبا دوستی بلکه به عنوان یک امر بی‌اهمیت می‌دانند که پروژه‌های پول‌ساز توسعه‌ای، سد‌سازی و... بر آن ترجیح داده می‌شوند.

در زیر با ذکر بخشی از معضلات گوناگون محیط‌زیستی کشور امیدواریم دست‌اندرکاران این عرصه را دست‌کم برای حفظ سلامت خود و فرزندانشان به تفکر و چاره‌اندیشی‌ واداریم.
1ـ بی‌توجهی به آموزش‌های عمومی و درسی حفاظت محیط‌زیست در مدارس و دانشگاه‌ها: با توجه به کمبود آموزش‌های پایه محیط‌زیستی در جامعه، زمان آن فرا رسیده که همچون بسیاری از کشور‌های دنیا دو واحد درسی اجباری با نام شناخت محیط‌زیست برای همه رشته‌ها و گروه‌های تحصیلی دانشگاهی در ایران در واحد‌های عمومی منظور شود.

2- بی‌توجهی نهاد‌های متولی عمران و راه‌سازی به اهمیت حفاظت محیط‌زیست ایران: عملکرد غیرمسئولانه تخریب پارک ملی گلستان با احداث بزرگراه گرگان- مشهد با عرض 150 متر در آن‌که همراه با تخریب جدی محیط‌زیست منطقه بوده است و ساخت آزادراه تهران شمال (تهران ـ چالوس) که با تخریب بخش عمده‌ای از ذخایر با ارزش اکولوژیک منطقه البرز مرکزی عده‌ای سودجو را در خریدوفروش زمین‌های مسیر آزادراه به نان و نوایی رسانده به جای راه کوتاه‌تر، عمدتا ساخته شده برای محیط‌زیست تهران ـ لار ـ بلده ـ نور نمونه‌ای از این بی‌توجهی نهاد‌های متولی عمران و راه‌سازی به حفاظت محیط‌زیست است.

3ـ بی‌توجهی به آبخوان‌داری و توسعه سد‌سازی فقط برای سود‌جویی اقتصادی: سود‌جویی کوتاه‌مدت است که سد‌سازی را با تمام پیامد‌های مخرب محیط‌زیستی آن از جمله نابودی اکوسیستم دو طرف سد، تغییرات اقلیمی، نابودی زیستگاه‌های طبیعی گیاهی و جانوری و عمر کوتاه 15و20 ساله و نابودی عرصه‌های میراث تاریخی و فرهنگی کشور را (همان‌گونه که در سد سیوند شاهد آن بوده‌ایم) بر پروژه‌های سازگار و روزآمد دنیا همچون سامانه‌های نوین آبخیزداری و توسعه آبخوان‌ها ترجیح می‌دهد.

4ـ چرا تاوان معضلات سلامتی و اقتصادی ناشی از ریز گرد‌ها را باید ایرانیان بپردازند: ریزگرد‌هایی که امروزه سلامتی و آسایش ملت ایران را در معرض خطر قرار داده است به‌طور عمده به زمین‌های خشک شده کشاورزی عراق مربوط است که بر اثر آبگیری سدهای بسته شده روی فرات در کشور ترکیه (سد آتاتورک)، در سوریه (سد اسد) و در عراق (سد قادسیه) خشک شده‌اند. آیا این پذیرفتنی است که هزینه اقدامات غیرمسئولانه و بی‌توجهی دولت‌های دیگر که منجر به توسعه ریزگردها شده است از جیب ملت ایران پرداخت شود؟ یا باید از صندوق بین‌المللی نهاد محیط‌زیست سازمان ملل (UNEP) و سایر نهاد‌های مربوط بین‌المللی تامین هزینه شود؟

5ـ بی‌توجهی به ارزش‌گذاری اقتصادی منابع طبیعی و محیط‌زیست: متاسفانه تاکنون اقدامی برای برآورد ارزش اقتصاد منابع طبیعی و محیط‌زیست ایران انجام نپذیرفته است و اصولا ارزشگذاری اقتصادی محیط‌زیست طبیعی ایران تاکنون جایگاهی در برنامه‌های بلندمدت دولت نداشته است.

6-نارسایی امکانات حفاظتی برای مقابله با متجاوزان محیط‌زیست: کارشناسان کمبود امکانات و تجهیزات و غیرمسلح بودن و عدم اجازه شلیک محیط‌بانان در مناطق حفاظت شده را یکی از علل ناتوانی محیط‌بانان در مقابله با شکارچیان غیرمجاز می‌دانند.

7ـ دزدی خاک و سنگ محیط‌زیست ایران برای توسعه کشور‌های عربی خلیج‌فارس: تخریب سنگ‌های صخره‌ای کوه‌های ایران و انتقال قاچاق به امارات برای خشک کردن خلیج‌فارس و ایجاد جزیره‌های مصنوعی بی‌سروصدا در حال انجام است. از سویی دیگر با تخریب و برش و بسته‌بندی ویژه، لایه‌های خاک مراتع و چمنزار‌های بسیار حاصلخیز دشت مغان و شمال ایران (که برای تشکیل هر سانتی متر آن 500 سال زمان نیاز است) بسیار گسترده در حال قاچاق به دوبی و سایر شیخ‌نشین‌هاست تا در آن سرزمین‌های بی‌آب و علف و بیابانی برای توسعه فضای سبز و باغ‌های عشرتکده‌های شیوخ عرب به کار برود. به این فاجعه افزوده می‌شود صید مخفیانه و غیرمجاز و قاچاق حیات وحش نادر و در معرض انقراض ایران از جمله شاهین، هما، هوبره، دلیجه و...

8ـ عدم دریافت غرامت‌های محیط‌زیستی از آلوده‌کنندگان محیط‌زیست دریای مازندران: برای دریای مازندران یا کاسپین (که به نادرستی نام قوم وحشی، متجاوز، بت‌پرست، ضد ایرانی و یهودی شده خزر برای آن استفاده می‌شود) هیچ اقدام بنیادین از سوی ایران برای دریافت غرامت بابت تخلیه فلزات سنگین و آلودگی‌های نفتی این دریا توسط روسیه و دولت باکو صورت نگرفته است مسئله‌ای که سلامت دست‌کم هفت‌میلیون ایرانی ساحل‌نشین دریای کاسپین را از نظرابتلا به انواع بیماری‌ها و به‌ویژه سرطان‌ها در معرض خطر قرار داده است.

9ـ نبود مدیریت بهینه برای مدیریت پسماند‌های شهری: متاسفانه هنوز در ایران به جای توسعه صنایع بازیافت انواع پسماند‌ها، شیوه منسوخ و قدیمی دفن پسماندها در زمین‌های پیرامون شهر‌ها استفاده می‌شود که علاوه بر نابودی زمین‌های باارزش طبیعت ایران، منابع آب‌های زیرزمینی و سلامت مردم و طبیعت گیاهی و جانوری را هم در معرض نابودی قرار می‌دهد.

10ـ بی‌توجهی به آلودگی هوای کلانشهرها: براساس برآوردها روزانه نزدیک سه‌هزار تن منواکسید کربن، ۴۵ تن هیدروکربن سوخته، ۱۳۰ تن اکسید ازت، ۳۰ تن اکسید گوگرد، ۳۰ تن ذرات معلق، ۲ تن سرب در تهران تولید و به هوا متصاعد می‌شود. ۸۰‌درصد این آلودگی‌ها در شهر تهران، ناشی از وسایل نقلیه موتوری است. به‌طوری که گفته می‌شود، آلودگی‌های تهران ۲‎/۸ برابر استاندارد جهانی است. آلودگی‌هایی که منجر به مشکلات تنفسی، روحی، گوارشی و حتی مرگ می‌شود. در این‌باره، آمارهای غیررسمی حاکی است نزدیک هفت‌هزار نفر در سال بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند.