به گزارش سلامت نیوز به نقل از خورشید ؛ خوشبختانه کشور ما در زمینه تحقیقات پوست نه تنها پا به پای سایر کشورهای پیشرفته گام برداشته بلکه در مواردی از آنان پیشی گرفته است. درمان بیماریهای خاص، بیماریهای ژنتیکی، بیماریهایی با علتهای ناشناخته و نیز بیماریهای شناخته شده بدون علاج از مباحث مهم مراکز تحقیقاتی پوست را شامل میشود. در سالهای اخیر تلاش برای کشت سلولهای پوستی و تولید پوست که مشکل بسیاری از بیماران دچار ضایعات پوستی و سوختگی را تشکیل میدهد، در مرکز تحقیقات پوست دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بیمارستان شهدای تجریش آغاز شد و مقدمات آن از سال 82 شروع و در سال 84 راهاندازی شد که امروزه نتایج ثمر بخشی را ارائه داده است.
یکی از اعضای این مرکز درخصوص شیوه تولید پوست ابتدا با بیان آنکه پوست از سه نوع سلول چربی، فیبروبلاست و کراتینوسیت تشکیل شده است، به خبرنگار خورشید گفت: با کشت سلولهای کراتینوسیتها و فیبروبلاستها که سلولهای سازنده پوست را تشکیل میدهد، پوست جدید و درواقع پوست صناعی ساخته میشود. دکتر حمیده مروج، درباره چگونگی ساخت پوست صناعی میگوید: پوست ختنه شده یک نوزاد به جای اینکه دور انداخته شود، با اخذ مجوز قانونی از والدین وی، سلولهای کراتینوسیت و سلولهای فیبروبلاست آن جدا شده و با کشت جداگانه میتوان چندین متر پوست به دست آورد. این متخصص پوست و مو با بیان اینکه برای تولید پوست نیاز به یک غشای پایه وجود دارد که این غشای پایه میتواند از پلیمرهای سینتتیک یا صناعی باشد که در بازار جهانی موجود است، میافزاید: پلیمرها میتواند از نوع مصنوعی یا از مواد طبیعی مانند پوست میگو یا شقایق دریایی تهیه شود؛ یا آن که از جنس سلولز و هر ماده دارای کلاژن، تهیه شود. تهیه پوست بدینگونه است که ابتدا سلولهای فیبروبلاست کشت داده شده، سپس غشای پلیمری روی آن قرار داده میشود و روی لایه نیز سلولهای کراتینوسیت کشت میشود.
پس از مدتی این سلولها از سوراخهایی که در غشای پایه وجود دارد، رشد کرده و به یکدیگر متصل میشوند و یک پوست قابل لمس به وجود میآید. مروج، با تأکید بر آنکه در حال حاضر تولید این نوع پوست در مرحله تحقیقاتی قرار دارد، میافزاید: تولید میزان بالای پوست نیاز به آزمایشگاه بزرگ تر و مجهزتر دارد و در حال حاضر این پوستها تنها به اندازه 2 تا 3 ظرف آزمایشگاهی (PLATE) تهیه میشود. این فوق تخصص آسیب شناسی پوست، استفاده از این نوع پوست را بیشتر مناسب بیماران سوختگی و نیز زخمهایی كه بسیار دیر جوش میخورد، میداند و اظهار میكند: پوست تولید شده را روی بخشی از پوست فرد سوخته قرار دادیم و آن را با روشهای معمولی ترمیم پوست مقایسه كردیم.
شیوههای معمولی ترمیم پوست یا به صورت پانسمان انجام میشود یا اینكه با ایجاد سوراخهایی در پوست، آن را كشیده و پیوند زده میشود كه معمولا ظاهری ناهنجار به خود میگیرد. مروج در خصوص نتیجه حاصل شده از این نوع پیوند پوست تصریح میكند: نتیجه كار رضایتبخش بوده است و پوست ساخته شده كه برای ترمیم زخم استفاده شده بود، باعث بسته شدن زخم شد اما باید گفت كه این پوست صددرصد مانند پوست طبیعی عمل نمیكند؛ زیرا به عنوان مثال قابلیت عرق كردن را ندارد و نیز مانند پوستهای طبیعی چرب نمیشود اما نتیجه خوبی دارد.
به عنوان مثال بیماری داشتیم كه در اثر جنگ مدت 18 سال بود كه زخمهایش ترمیم نمیشد، اما پس از استفاده از این پوست، زخمهای وی بسته شد و جای زخم نیز ظاهری طبیعی به خود گرفت؛ همچنین بیمار دیگری بود كه در اثر سوختگی مدت یك سال بود كه زخمهایش ترمیم نمیشد و دور زخمها نیز كلوئید ایجاد شده و گوشت اضافه آورده بود. برای این بیمار هم از پوست كشت شده برای ترمیم زخمهایش استفاده شد كه نتیجه پیوند پس از انجام آزمایشهایی مانند پاتولوژی و نیز عكسهای رادیولوژی رضایت بخش بود. مروج با بیان اینکه این روش همچنین برای ترمیم زخمهای كوچكی مانند سالك یا جای آكنه مناسب است، میگوید: در بیمارانی كه دچار سالك یا اسكار آكنه بودند، ابتدا زخم آنها تراشیده شده و با استفاده از پوست پیوندی یا تزریق سلولهای پوستی به محل زخم، محل مورد نظرترمیم میشود.
وی درخصوص سابقه ساخت پوست از فیبروبلاست و کراتینوسیت در دنیا اظهار میکند: این روش ساخت و پیوند پوست در دنیا در مرحله آزمایش روی حیوانات قرار داشت اما ما توانستیم این روش را تا مرحله آزمایش انسانی روی سوختگی پوست پیش ببریم که بهحمدا... نتیجه خوبی نیز عاید شده است اما نتایج آن به موقع در نشریات خارجی درج نشد. این عضو مرکز تحقیقات پوست دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی، درخصوص بهرهمندی بیماران از این شیوه ترمیمی پوست، تصریح میکند: هرچند که تحقیقات در مرحله آخر قرار دارد اما به دلیل محدودیت بودجه و نیز امکانات محدود هنوز در مرحلهای قرار نگرفته که بتوان به صورت گسترده ارائه خدمت کرد. درمان بیماری اپیدرمولیزیس بولوزا یکی دیگر از پروژههای تحقیقاتی مرکز تحقیقات پوست دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی، تحقیق در زمینه درمان بیماریهای اپیدرمولیزیس بولوزا است. این بیماری که ارثی است به گونهای است که در پوست و غشای مخاطی آن تاول ایجاد میشود. دکتر مروج در خصوص چگونگی شیوههای درمان این بیماری تصریح میکند: نوعی از این بیماری به نام اپیدرمولیزیس بولوزای دیستروفیک نام دارد که به صورت تاول بوده و کودکان هنگام تولد آن را دارند. در این بیماری تاولها باز میشود اما پوست به هیچ وجه ترمیم نمیشود.
همچنین چسبندگیهایی در انگشتان، لب ها، چشم ها، فک و سایر اعضای بدن به وجود میآید و به تدریج ناخنها و دندانها میافتد و بیمار مستعد ابتلا به سرطان پوست میشود. وی درخصوص اقدامات انجام یافته برای درمان این بیماری میگوید: کودکانی که اپیدر مولیزیس بولوزا دارند، پوست شان فاقد کلاژن 7 بوده و در نتیجه پوست بدن آنها ترمیم نمیشود. در این تحقیق موفق شدیم کلاژن 7 پوست را تولید و آن را به 7 نفر از بیمارانی که دارای 45 زخم ناشی از بیماری بودند و به هیچ درمانی پاسخ نمیدادند، تزریق کنیم. نتیجه کار بسیار موفقیتآمیز بود و زخمهای این بیماران ترمیم شد و قرار است نتیجه تحقیق در دو کنگره بینالمللی ارائه شود. این فوق تخصص آسیبشناسی پوست درخصوص تحقیقات مشابه در زمینه این بیماری در سایر کشورها اظهار میکند: این شیوه درمان اپیدرمولیزیس در دنیا جدید بوده و ما سومین کشوری هستیم که در این زمینه فعالیت کردهایم.
این تحقیق نخستین بار در ایتالیا انجام شد، سپس ژاپنیها آن را ادامه دادند و بعد از آن هم در آمریکا دنبال شد که کشور ما نیز همپای آنها این تحقیقات را ادامه میدهد. سایر تحقیقات این مرکز این محقق مرکز همچنین با اشاره به سایر تحقیقات به عمل آمده در مرکز تحقیقات پوست بیمارستان شهدای تجریش میگوید: یکی دیگر از اقدامات این مرکز ایجاد بانک ژنتیک است. با ایجاد این بانک امکان بررسی بیماریهایی با منشا ژنتیکی و نیز بیماریهای ناشناخته به وجود آمده و با تغییرات ژنتیکی امکان درمان بیماریها میسر میشود. به عنوان مثال فرزند بیماری که از والدین سالم به دنیا آمده با بررسی ژنتیکی معلوم میشود که چه اختلال کروموزومی باعث ایجاد بیماری وی شده است. همچنین تحقیقات لازم برای درمان بیماری ایکتیوز که پوست بدن به شکل فلس درمیآید و نیز بیماری پسوریازیس انجام میشود. افزون بر این، کشت سلولهای بنیادی پوست از دیگر اقدامات این مرکز است زیرا این سلولها قابلیت تبدیل به استخوان، غضروف و ماهیچه را دارد و برای افرادی که در این زمینهها مشکل دارند، استفاده میشود.
نظر شما