سلامت نیوز : توسعه طرح پزشک خانواده که در دوره تصدی دستجردی بر وزارت بهداشت، مطرح و در برخی از کلان شهر‌ها نیز عملیاتی شد، نتایج رضایت بخشی را به همراه نداشت، به گونه‌ای که اکنون، اظهارات ضدو نقیضی مبنی بر احتمال توقف تنها طرح ملی حوزه سلامت مطرح است. کار‌شناسان بر این باورند که با وجود اجرایی شدن طرح پزشک خانواده در برخی از شهر‌ها، اما به دلیل فراهم نبودن زیرساخت‌های لازم، طرح کارآمدی به شمار نخواهد رفت.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از نادرنیوز ؛ اجرایی شدن طرح پزشک خانواده در استان‌های فارس و سیستان و بلوچستان ایرادات اساسی آن را نمایان ساخت، که از جمله آن‌ها می‌توان، به مراجعه مکرر افراد تحت پوشش پزشک خانواده، مراجعه فقط برای دریافت برگ ارجاع، درخواست مکرر برای تجویز دارو و چکاپ خانوادگی، کمبود پزشک عمومی برای مناطق دوردست، عدم پرداخت حقوق پزشکان در موعد مقرر، بدهی‌های طولانی مدت سازمان‌های بیمه گر و... اشاره کرد. با این وجود هنوز هم آمار و یا گزارش دقیقی از اجرای این طرح ملی ارائه نشده است و این احتمال می‌رود که دولت آینده از ادامه دادن این طرح شانه خالی کند.

پزشک خانواده فاقد زیرساخت‌های لازم است
طرح پزشک خانواده در کشورهای اروپایی قدمتی ۵۰ ساله دارد و در بسیاری از کشور‌ها مورد آزمون و خطا قرار گرفته و اکنون با موفقیت در حال اجرا است؛ اما با وجود گذشت چندین سال از اجرای طرح پزشک خانواده در ایران، هنوز پیشرفت قابل لمسی در این مسیر احساس نشده است. به باور بسیاری از صاحب نظران، نبود زیرساخت‌های لازم و منابع مالی کافی، مشکلات را دوچندان کرده است.

پیش بینی‌ها حکایت از بودجه‌ای بالغ بر ۸۰۰ تا ۹۰۰ میلیارد تومان برای تحت پوشش قراردادن برنامه پزشک خانواده داشت، بودجه‌ای که با اجرای فاز دوم قانون هدفمندی یارانه‌ها تامین می‌شد، اما اکنون با متوقف شدن اجرای قانون هدفمندی، عملیاتی شدن طرح پزشک خانواده هم با اما و اگر‌های زیادی روبرو است.
اما آنچه که مسلم است اینکه، طرح پزشک خانواده، اگر به درستی عملیاتی می‌شد قطعا نظام سلامت کشور را با تحولی عظیم روبرو می‌ساخت. مسئله‌ای که وزیر بهداشت در آخرین اظهارات خود آن را تایید کرده و اذعان می‌کند: ساختار نظام بهداشت و درمان کشور نیاز به تحول جدی دارد و برنامه پزشک خانواده یکی از مولفه‌های موثر در پیشبرد اهداف نظام سلامت است.

وی درباره آخرین وضعیت برنامه پزشک خانواده اینگونه عنوان می‌کند: این برنامه بیش از یک سال است که در استان‌های فارس و مازندران در دست اجرا است، اما مسئولان به این نتیجه رسیده‌اند که این روش ناکارآمد است و باید تغییر کند؛ به این منظور مطابق برنامه ریزی‌های صورت گرفته، طرح مذکور به شیوه‌ای متفاوت در ۷ استان یزد، قزوین، آذربایجان شرقی و غربی، اردبیل، خوزستان و خراسان اجرایی شد.

طریقت منفرد از «بیمار محوری» و «مدیریت منابع» دو هدف عمده پزشک خانواده یاد کرده و معتقد است: بیمار محوری از اصلیترین اهداف برنامه پزشک خانواده است؛ بیمار می‌تواند در رابطه با احقاق حق خود در زمینه بهداشت و سلامت، با همراه داشتن یک کارت معتبر و با مراجعه به پزشک حق خود را طلب کند و در این زمینه بین یک فرد فقیر و غنی هیچ تفاوتی وجود ندارد؛ همچنین با توجه به اینکه پزشک مسئول صیانت سلامت مردم است لذا منابع لازم در اختیار آن قرار داده و خدمات مشاوره و راهنمایی به پزشک ارائه خواهیم داد که همراه و درکنار مریض حرکت کند و مراقب باشد که جامعه در حد منابع برای سلامت هزینه کند.

طریقت منفرد می‌گوید: «اگر طرح به درستی اجرایی نشود قطعا هزینه‌های درمانی سنگینی به مردم تحمیل خواهد شد.»

هرچند تصمیم دولت بر رایگان بودن خدمات پزشک خانواده بود و اجرای صحیح و اصولی آ ن می‌توانست علاوه بر کاهش هزینه‌های درمان موجب ارتقای نظام سلامت جامعه شود؛ اما سرانه‌ای که برای پزشک خانواده در نظر گرفته شده است، برای سطح یک (خدمات اولیه) ۱۰ درصد و برای سطح دو (خدمات پیشرفته) ۳۰ درصد است. بنابر اظهارات اخیر اعضا کمیسیون بهداشت و درمان مجلس ممکن است این تعرفه‌ها تغییر یابد اما مهم این است که دیگر مراجعه فرد به پزشک خانواده ۱۰۰ درصد رایگان نخواهد بود چرا که رایگان بودن ارائه خدمات درمانی مراجعات بی‌مورد را افزایش داده و این امر اثر القایی دارد.

هر چند مسئولین در تلاشند تا این طرح قبل از پایان دولت دهم به نتیجه‌ای برسد چرا که ممکن است، دولت آینده از ادامه دادن این طرح شانه خالی کند و آن را متعلق به دولت خود نداند اما واقعیت موجود نشانی از پیشرفت و پیشبرد اهداف این طرح ندارد. به هر روی باید دید در سال پیش رو با توجه به نرخ تورم موجود، افزایش روزانه قیمت‌ها، عدم کنترل بازار و اینکه دولت بودجه را انقباضی طرح کرده، آیا شرایط بهداشت و سلامت عمومی کشور تغییر خواهد کرد یا نه!