سلامت نیوز: 14 ماه مه مصادف با 24 خرداد ماه بعنوان روز جهانی اهدای خون انتخاب شده و همه ساله مراسم این روز با تاکید بر اهمیت نیاز به خون و فرآورده‌های خونی سالم و قدردانی از اهداکنندگان رایگان خون برگزاری می‌شود.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایسنا، دهمین سالگرد جهانی اهدای خون امسال با شعار «بخشیدن موهبت زندگی با اهدای خون» و با تاکید بر ارزش اهدای خون نه تنها به عنوان عنصری نجات بخش بلکه با عنوان کمک به مردم برای ادامه حیات طولانی‌تر و ثمربخش‌تر برگزار می‌شود.

سازمان جهانی بهداشت (WHO) در گزارش جدید خود به همین مناسبت اعلام کرد که سالانه 107 میلیون واحد خون اهدا می‌شود و حدود نیمی از این حجم خون اهدایی در کشورهای پردرآمد جهان که 15 درصد جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند، اهدا می‌شود. این ارقام حاکی از رشد 25 درصدی در میزان اهدای خون نسبت به آمارهای سال 2004 میلادی است که رقمی معادل 80 میلیون واحدخون را تشکیل می‌داد. از این حجم خون اهدایی، 65 درصد آن در کشورهای کم‌درآمد به کودکان زیر پنج سال تزریق می‌شود در حالی که در کشورهای پردرآمد 76 درصد کل خون‌ اهدایی به بیماران بالای 65 سال تزریق می‌شوند.

بر اساس آمار سازمان جهانی بهداشت، میزان اهدای خون در کشورهای پردرآمد 39.2 نفر در هر 1000 نفر عنوان شد و این رقم در کشورهای با درآمد متوسط 12.6 نفر در هر 1000 نفر و در کشورهای کم‌درآمد چهار نفر در هر 1000 نفر برآورد شده است.

بنابراین گزارش افزایش هفت میلیون و 700 هزار واحد خونی حد فاصل سال‌های 2004 تا 2011 میلادی نشان می‌دهد که 71 کشور بیش از 90 درصد خون مورد نیاز خود را از خون‌های اهدایی رایگان تامین می‌کنند. در عین حال 73 کشور جهان نیز بیش از 50 درصد خون مورد نیاز خود را از طریق اعضای خانواده یا در ازای دریافت پول تامین می‌کنند. همچنین از بین 151 کشور جهان تنها 41 کشور محصولات پزشکی از مشتقات پلاسمای خونی (PDMP)‌ تولید می‌کنند و 110 کشور دیگر وارد کننده این محصولات هستند.

- تدابیر ملی و سازمانی اهدای خون

تزریق خون ضمن نجات جان بسیاری از بیماران، کیفیت زندگی بسیاری را نیز افزایش می‌دهد اما بسیاری از بیماران نیازمند به تزریق خون از دسترسی به موقع به خون سالم محرومند. در این زمینه، تامین خون سالم و کافی باید بخش مهمی از تدابیر ملی و بنیادی حفاظت از سلامت کشورها تلقی شود. در همین زمینه سازمان جهانی بهداشت پیشنهاد می‌کند که تمام فعالیت‌های مرتبط با خون شامل جمع آوری، آزمایش،‌ فرآوری، نگهداری و توزیع آن، تحت نظارت استانداردهای ملی و در چارچوب سیاست‌های ملی در زمینه خون صورت پذیرند و در این میان دستیابی به استانداردهای یکپارچه‌ای در زمینه تولید خون و فراورده‌های خونی سالم و باکیفیت، نیازمند ضمانت‌های قانونی و اجرایی جدی است.

در سال 2011 میلادی 68 درصد کشورهای جهان تدابیر ملی در زمینه خون و فرآورده‌های خونی را دنبال کرده‌اند در حالی که این رقم در سال 2004 میلادی 60 درصد بوده است. بطور میانگین 62 درصد کشورهای جهان مقررات خاص در زمینه کنترل سلامت و کیفیت خون دارند که از این بین کشورهای پردرآمد 81 درصد، کشورهای بادرآمد متوسط 60 درصد و کشورهای کم‌درآمد 40 درصد را تشکیل می‌دهند.

- سن و جنسیت اهدا کنندگان

آمار سازمان جهانی بهداشت حاکی از این است که 30 درصد خون‌های جمع‌آوری شده از سوی زنان اهدا می‌شوند. شش درصد اهداکنندگان را نیز سنین زیر 18 سال، 27 درصد را سنین 18 الی 24 سال و 38 درصد را نیز سنین 25 تا 44 سال تشکیل می‌دهند. در عین حال 26 درصد از اهداکنندگان در سنین 45 الی 64 و سه درصد را نیز افراد بالای 65 سال تشکیل می‌دهند. در کشورهای کم‌درآمد و کشورهای بادرآمد متوسط نیز جمعیت جوان بیش از کشورهای پردرآمد، اهداکننده خون هستند.

- انواع اهدای خون

به طور کلی سه نوع اهدای خون وجود دارد که شامل اهدای رایگان و داوطلبانه، اهدای خانوادگی و اهدای خون در ازای دریافت پول است. آمار جدید مرکز اطلاع رسانی سازمان جهانی بهداشت حاکی از رشد محسوس در اهدای خون داوطلبانه و رایگان در کشورهای کم‌درآمد و کشورهای بادرآمد متوسط است که بالاترین میزان اهدای خون داوطلبانه با 65 درصد متعلق به جنوب شرقی آسیا و 48 درصد در مناطق آفریقایی است.

همچنین بیشترین میزان افزایش در کشورهای حوزه غربی اقیانوس آرام است. ضمن اینکه از مجموع کشورهای مورد بررسی، 71 کشور بیش از 90 درصد خون مورد نیاز خود را از خون‌های رایگان اهدایی تامین می‌کنند که در 60 کشور از 71 کشور فوق این میزان به 100 درصد نیز می‌رسد.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی سازمان جهانی بهداشت، این سازمان تاکید کرده است تمامی خون‌های اهدایی پیش از ترزیق باید مورد آزمایش دقیق قرار گیرند. این آزمایشات اجباری شامل آزمایشات ایدز، هپاتیت B و C و سیفلیس هستند.

در این گزارش همچنین تاکید شده است که 24 درصد خون‌های اهدایی در کشورهای کم‌درآمد، مراحل کنترل کیفی معمومل را نیز طی نمی‌کنند و در 25 کشور نیز امکان بررسی خون‌های اهدایی از نظر سالم بودن و عدم آلودگی به حداقل یکی از عفونت‌های فوق وجود ندارد.