سلامت نیوز : در گذشته بسیاری از اعمال جراحی به روش تهاجمی انجام می‌شد. اما امروزه خوشبختانه اغلب جراحی‌ها به سمت روش‌های غیرتهاجمی پیش‌ رفته است. پیش از ابداع روش‌های آرتروسکوپی، تمام جراحی‌های مفاصل به روش باز انجام می‌شد که در خیلی از موارد به آسیب سطح مفصلی و محدودیت پس از عمل می‌انجامید. آرتروسکوپی رویکرد جراحان ارتوپدی را نسبت به تشخیص و درمان بیماری‌های مفصلی تغییر داده است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از خورشید ؛ دراین خصوص دکتر محمدتقی نوربخش، رئیس انجمن جراحان ارتوپدی ایران می گوید: آرتروسکوپی یک درمان جراحی است که از دهه‌های پیش متداول شده و امروزه توسط متخصصان استخوان و مفاصل در موارد مختلفی از آن استفاده می‌شود. آرتروسکوپی روشی برای دیدن داخل مفصل است. در این حالت پزشک معالج با دیدن داخل مفصل می‌تواند بسیاری از بیماری‌ها را تشخیص داده و اقدام به درمان جراحی بعضی از آنها از طریق آرتروسکوپ کند. به گفته وی اکثر اعمال جراحی به جز تعویض مفصل زانو، به روش آرتروسکوپی قابل انجام است. رئیس انجمن جراحان ارتوپدی ایران می‌گوید: این فناوری یک شیوه جدید تشخیص و درمان است که ازسال 1970گسترش پیدا کرد و در ایران نیز سه دهه است که انجام می‌شود و ایران پابه پای دنیا در این عرصه پیشرفت‌های بسیاری کرده است. وسیله ای برای تشخیص و درمان آرتروسکوپ از 7/1 تا 7 میلیمتر متغیر است. آرتروسکوپ‌های با قطر کوچک و منعطف برای استفاده در مفاصل کوچک طراحی شده است. دستگاه آرتروسکوپی مجهز به یک دوربین تلویزیونی است که امکان دیدن تصاویر را در صفحه‌ مانیتور فراهم می‌کند.

ست آرتروسکوپی شامل یکسری وسایل برای اعمال جراحی است که قیچی مخصوص، پروب، فورسپس، چاقوی آرتروسکوپی و وسایل جراحی الکتریکی از این جمله‌اند. در جراحی به‌وسیله‌ آرتروسکوپ مفصل به‌وسیله‌ مایعی مانند سرم نرمال سالین متسع می‌شود تا رویت فضاهای داخل مفصل امکان‌پذیر شود. استفاده از مایع امکان شست‌وشوی داخل مفصل را فراهم می‌کند. دکتر نوربخش درپاسخ به اینکه چه زمانی آرتروسکوپی برای فرد لازم است، بیان کرد: مفاصل مختلف ممکن است در گیر مشکلاتی شوند که شرایط خاص خود را داشته باشند، بنابر این برخی از این شرایط به‌گونه‌ای است که در انتخاب روش درمانی مربوطه، استفاده از آرتروسکوپ مناسب‌ترین روش بوده و در برخی شرایط دیگر بهره‌گیری از روش‌های درمانی کم‌تهاجمی‌تر دیگر منطقی‌تر خواهد بود، بنابراین همیشه آرتروسکوپی مناسب‌ترین فرآیند درمانی نیست و درواقع این جراح است که می‌تواند تشخیص دهد که آیا بیماری مربوطه بهتر است توسط آرتروسکوپی انجام شود یا اینکه منطقی‌تر آن است که از روش کم تهاجمی دیگری استفاده شود. جراحان از آرتروسکوپی به‌عنوان ابزار تشخیصی استفاده کرده و یا برخی مواقع تلفیقی از آرتروسکوپی و جراحی باز را باهم مورد استفاده قرار می‌دهند.

آرتروسکوپی زانو برای درمان پارگی مینیسک، یکی از شایع‌ترین روش‌های جراحی ارتوپدی است. آرتروسکوپی زانو و شانه در مجموع با داشتن بیش از چهار میلیون مورد آرتروسکوپی زانو و بیش از یک میلیون و چهارصد هزارمورد آرتروسکوپی شانه، از شایع‌ترین عمل‌هایی هستند که سالیانه در سراسر جهان انجام می‌پذیرد. بیشتر مفاصل متوسط و بزرگ، مانند زانوها و شانه‌ها، می‌توانند با استفاده از روش آرتروسکوپیک درمان شوند. دکتر نوربخش همچنین بیان کرد: از آرتروسکوپی می‌توان برای تشخیص پاتولوژی‌های داخل مفصلی مانند بیماری‌های سینوویوم، پارگی رباط صلیبی قدامی و خلفی، پارگی مینیسک، آسیب‌های سطح مفصلی و… استفاده کرد. در حال حاضر بیشترین کاربرد آرتروسکوپی در مفصل زانوست. از آرتروسکوپی می‌توان برای تایید یافته‌های بالینی و حتی بررسی صحت روش‌های پیچیده‌ تشخیصی مانند MRI نیز استفاده کرد. جراحی‌های پیچیده‌ مفصلی مانند بازسازی رباط صلیبی قدامی و خلفی، خارج کردن اجسام آزاد، ترمیم آسیب‌دیدگی‌های غضروف سطح مفصلی، دبریدمان (تراش)مفصلی برای آرتروز و سینووکتومی برای آرتریت‌های التهابی از جمله موارد کاربرد درمانی آرتروسکوپی هستند.

در مفصل شانه ترمیم آسیب‌های لبروم، اصلاح ناپایداری‌های شانه، ترمیم پارگی‌های عضلات اطراف مفصل شانه و اقدامات درمانی دیگر قابل انجام است.امروزه از آرتروسکوپی برای درمان آسیب‌های مختلف در مفاصل ران، مچ پا و مچ دست استفاده می‌شود. به‌وسیله‌ آرتروسکوپی و ابزارهای ظریف، امروزه آزاد کردن کانال کارپ درعارضه سندرم تونل کارپال نیز امکان‌پذیر است. به گفته وی پس از مشکلات ستون فقرات و زانو، مشکلات مربوط به شانه شایع‌ترین مشکلی است که بیماران برای درمان آن به پزشکان ارتوپدی مراجعه می‌کنند. برخی مشکلات مربوط به شانه، ضایعات شغلی هستند و شاغلانی که مجبورند دست خود را بالا نگه دارند مانند آرایشگری، ممکن است دچار این مشکلات شوند. گاهی در ورزشکاران حرفه‌ای نیز به دلیل صدمه به شانه مشکلاتی ایجاد می‌شود.

همچنین ضایعات مربوط به دردهای شانه و سندرم گیرافتادگی شانه بیشتر در دهه سوم و چهارم زندگی مشاهده می‌شود. برخی ضایعات مادرزادی شانه نیز مشاهده می‌شود که بسیار نادر است و امروز مورد بحث نیست. رئیس جامعه جراحان ارتوپدی ایران گفت: درحال حاضر همه کارهای درمانی مفصل شانه در ایران انجام می‌شود و بیشتر درمان‌ها نیز موفقیت‌آمیز است.دکتر نوربخش درباره مراحل درمان در روش آرتروسکوپی عنوان می‌کند: آرتروسکوپی به‌صورت یک جراحی سرپایی است. به این منظور که بیمار مدت کوتاهی معمولا چند ساعت قبل از جراحی در بیمارستان بستری شده و بعد از آرتروسکوپی می‌تواند در همان روز از بیمارستان مرخص شود. مانند هر عمل جراحی دیگر بیمار باید توسط متخصص بیهوشی تحت بیهوشی عمومی یا بی‌حسی کمری یا به‌ندرت بی‌حسی محلی قرار بگیرد.

وی درباره عوارض آرتروسکوپی عنوان می‌کند: گرچه توجه به آرتروسکوپی از جانب مردم، بیشتر به علت استفاده از آن در درمان ورزشکاران صاحب‌نام به‌دست آمد، ولی در اصل درمان با آرتروسکوپ در بعضی بیماری‌ها می‌تواند موجب ساده شدن عمل جراحی، درد کمتر بیمار بعد از جراحی وکاهش دوران نقاهت ‌شود. بیمار اغلب همان روز یا روز بعد از جراحی می‌تواند از بیمارستان مرخص شود. در خیلی از موارد بیمار می‌تواند بعد از چند روز به کارخود بازگردد. همچنین باید گفت عوارض آرتروسکوپی زیاد نیست ولی مانند هر جراحی دیگری ممکن است احتمال عوارضی چون التهاب و عفونت و... را داشته باشد. احتمال عارضه در آرتروسکوپی اگر به درستی انجام شود کمتر از یک درصد است. این فوق‌تخصص زانو، بیمارستان میلاد عنوان می‌کند: خوشبختانه سازمان تأمین‌اجتماعی این روش را به خوبی پوشش داده و از آن حمایت کرده است. بیمارستان‌هایی چون فیاض‌بخش، معیری و همچنین میلاد به تمامی این تجهیزات مجهز هستند.

گفتنی است در زمینه آموزشی نیز تعداد زیادی از همکاران مراکز درمانی وابسته به سازمان تأمین‌اجتماعی را آموزش داده‌ایم. وی در ادامه می‌افزاید: در سازمان تأمین‌اجتماعی چه همکاران داخلی و چه خارج از سازمان، آموزش‌های لازم را دیده‌اند و از این روش درمانی بیشترین استفاده را می‌کنند.دکتر سیدتقی نوربخش همچنین عنوان کرد: در بیمارستان فیاض‌بخش، گروه علمی و مرکز جراحی ورزشی را راه‌اندازی کرده‌ایم که این گروه هم کارهای آموزش و هم پژوهشی انجام می‌دهند. گفتنی است: وجود این فناوری و تجهیزات پیشرفته‌ در بیمارستان‌های تأمین‌اجتماعی یکی از افتخارات این سازمان است.رئیس انجمن جراحان ارتوپدی درباره پیشرفت بیمارستان‌های تأمین‌اجتماعی درفناوری تشخیص ودرمان آرتروسکوپی گفت: به‌دلیل اینکه سازمان تأمین‌اجتماعی یکی از بزرگ‌ترین سازمان‌هایی است که بازنشستگان و ازکارافتادگان را تحت پوشش درمانی قرار می‌دهد، این روش بسیار مناسب و کم‌هزینه، از بستری طولانی و صرف هزینه‌های مازاد بیماران خواهد کاست.