سلامت نیوز : افزایش 60 برابری قیمت داروهای ترك اعتیاد و كاهش اثربخشی آنها رخدادی است كه می‌تواند پرونده ترك اعتیاد معتادان ایرانی را در كشور به بن‌بست بكشاند. در فهرست آسیب‌های اجتماعی كشور، از طلاق گرفته تا خشونت و جرم، یك سر ماجرا به اعتیاد و مصرف موادمخدر ختم می‌شود. اما به‌‌رغم همه تلاش‌هایی كه در زمینه جذب معتادان به سیستم درمانی كشور انجام می‌شود، فرید براتی سده، مدیركل پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی كشور از افزایش 60 برابری قیمت داروهای ترك اعتیاد همچون «متادون» و «بوپرنورفین» خبر داده كه به‌‌زعم كارشناسان امر، تیشه‌ای است بر ریشه مكانیسم ترك اعتیاد.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از تهران امروز ؛ به گفته براتی سده وقتی صاحبان مراكز ترك اعتیاد برای دریافت مواد ترك اعتیاد به به دانشگاه شهید بهشتی مراجعه كردند كه با این میزان افزایش مواجه شدند!‌ امری كه حتی ممكن است تعطیلی این مراكز را در پی داشته باشد. براتی سده با اشاره به اینكه تاكنون داروها به صورت ماهانه در اختیار مراكز قرار می‌گرفت، اعلام كرده است كه «هم‌‌اكنون به علت كمبود وجود دارو مراكز به صورت هفتگی از دانشگاه‌ها (شهید بهشتی) دارو دریافت می‌كنند.» این، همه ماجرا نیست. قرص متادون در بازار كم است و به همین علت، توزیع شربت متادون جایگزین آن شده است.

به گفته براتی سده «اثربخشی شربت متادون نیز كاهش یافته و علت آن هم به تركیباتش مربوط می‌شود كه ناشی از رقیق‌سازی و كم‌كردن مواد اولیه اثربخش در شربت است.» این در حالی است كه كارشناسان معتقدند وزارت بهداشت باید نظارت بیشتری بر این داروها داشته باشد. براتی سده می‌گوید: «وزارت بهداشت وظیفه نظارت بر قیمت داروهای ترك اعتیاد را بر عهده دارد، این موضوع نشان می‌دهد وزارت بهداشت برنامه‌ریزی دقیقی در این زمینه نداشته و انتظار می‌رود با برنامه‌ریزی جدی‌تر و پایدارتر موضوع را كنترل كند.»

كارشناسان می‌گویند همانطور كه فرد یك شبه معتاد نمی‌شود، یك شبه هم تصمیم به ترك نمی‌گیرد و برای رسیدن به نقطه‌ای كه معتاد حاضر می‌شود به یكی از مراكز ترك اعتیاد مراجعه كند، راهی طولانی طی شده تا او به این آمادگی روانی برسد. حالا تصور كنید روزی كه معتاد پس از همه آسیب‌های مالی و روانی كه به خود و خانواده‌اش وارد كرده و سرانجام از مصرف موادمخدر به عجز می‌رسد؛ با هزینه‌هایی مواجه می‌شود چندین برابر هزینه‌ای است كه ماهانه برای ماده مصرفی‌اش پرداخت كرده است.

توجه به ترك اعتیاد به نفع جامعه است

دكتر هومن نارنجی‌ها، مدیركل پیشین امور فرهنگی و پیشگیری ستاد مبارزه با موادمخدر در گفت‌وگو با تهران امروز می‌گوید: «بدون شك تغییر روند درمان بر افزایش اعتیاد در كشور تاثیرگذار است. هیچ‌كدام از شربت‌های رقیق شده تریاك، كپسول‌های جایگزین، قرص ترامادول و شربت‌های دست ساز، بدون شك در ترك موثر نیستند و اگر به بحران دارویی در زمینه ترك اعتیاد برسیم باید متولیان امر در این زمینه چاره‌اندیشی كنند.» او تاكید می‌كند: «عده‌ای می‌گویند وقتی مبتلایان به‌ام اس با كمبود دارو مواجه هستند، داروی هموفیلی‌ها سخت‌گیر می‌‌آید و سرطانی‌ها برای تهیه داروهایشان با مشكل مواجه هستند چرا باید به معتادان فكر كرد؟»او ادامه می‌دهد: «در صورت ادامه وضع با شرایط كنونی مراكز ترك اعتیاد تعطیل شده و فردی كه در روند ترك است، به دوران مصرف بازمی گردد و دوباره آسیب‌هایی كه او به خود و خانواده‌اش می‌زند از نو آغاز می‌شود. اما مسئولان بهداشت و درمان در كشور باید بدانند كه این تنها برای معتاد و خانواده‌اش خطرآفرین نیست. فرد معتاد ممكن است فردا در خیابان كودكان‌مان را زیر بگیرد. بنابراین باید دغدغه حل این مشكل را داشته باشند.»

به گفته این درمانگر اعتیاد «اگر هزینه‌های درمان بالا رود چرخش به سمت ترك اعتیاد كمتر خواهد شد و در مقابل شاهد افزایش اعتیاد خواهیم بود. چرا كه معتاد می‌بیند ترك مواد برایش به صرفه نیست. در دوره‌ای مصرف كراك برای یك معتاد ششصد هزار تومان تا یك میلیون تومان هزینه داشت و در مقابل ترك كراك برای او ماهانه حدود 150 هزار تا 200 هزار تومان هزینه داشت؛ اما بازهم معتادان برای پذیرش این درمان مراجعه نمی‌كردند حالا تصور كنید این میزان داروها گران شود و از طرف دیگر هزینه اجاره ملك و دستمزد كاركنان مركز درمانی افزایش یابد. بدون شك هزینه ترك اعتیاد بالا می‌رود و برخی در خلاء نظارت و خودسرانه و بدون توجیه، این هزینه‌ها را از بیمار می‌گیرند. از طرف دیگر تعرفه‌های دولتی هم عادلانه نبوده و غیر واقعی است. بنابراین مراكز تعطیل می‌شوند و معتاد حتی اگر بخواهد هزینه‌ها را متقبل شود، مركزی نیست كه به آن مراجعه كند.»

عرضه متادون در بازار آزاد!

از سوی دیگر دكتر سعید صفاتیان درمانگر و پژوهشگر اعتیاد و مدیركل پیشین درمان ستاد مبارزه با موادمخدر نیز با اشاره به كمبود شدید شربت تریاك و متادون از وجود این داروها در بازار آزاد خبر می‌دهد. او می‌گوید: «از 9 استان تهران، یزد، قزوین، مازندران، سمنان، رشت، خراسان، كرمان و قم تماس گرفته‌اند و نسبت به كمبودهای دارویی دچار مشكل بوده‌اند. این داروها با ۴۵ برابر قیمت در بازار آزاد به فروش می‌رسند در حالی كه مراكز درمان اعتیاد مجبور شده‌اند درمان معتادان را به تاخیر بیندازند.»

سعید صفاتیان در مورد كمبود شربت تریاك و متادون طی هفته‌های گذشته می‌افزاید: «یك ماه است كه مراكز درمان اعتیاد تماس می‌گیرند و نسبت به اختلال شدید بر میزان دریافتی متادون در قالب قرص و شربت، نوپرمرفین و شربت تریاك معترض هستند. مراكز درمان اعتیاد برای یك فرد معتاد، درمان 6 ماهه با شربت تریاك را در نظر می‌گیرند اما با این كمبودها، سیستم درمانی وی به هم می‌ریزد و این در حالی است كه متادون جایگزین شربت می‌شود اما تاثیر درمانی شربت را برای این افراد ندارد.»صفاتیان با تاكید بر اینكه باید از قبل نسبت به ذخایر دارویی فكری می‌شد، می‌گوید: «نمی‌توان به راحتی روش درمانی را برای معتادان تغییر داد چرا كه شرایط ویژه معتادان طبق پروتكل درمانی، شربت تریاك را انتخاب می‌كند و از سوی دیگر، بیمار درمان دیگری را قبول نمی‌كند. زمانی‌كه می‌گوییم متادون نداریم و بعد در بازار آزاد وجود دارد چه جوابی برای بیماران داریم. معتادان فكر می‌كنند مراكز نمی‌خواهند دارو بدهند، زمانی كمبودها پذیرفته می‌شود كه در سیستم قاچاق هم نباشد.»

این كارشناس حوزه اعتیاد افزود: «مراكز اعلام كرده‌اند در دو هفته گذشته مجبور شده‌اند درمان معتاد خود را از متادون به نوپرمرفین و بعد به شربت تریاك تغییر دهند این درحالی‌است كه یك فرد معتاد بیمار عادی نیست. اولین عارضه تغییر روش درمان این است كه معتاد از سیستم درمان خارج می‌شود و نسبت به مراكز بی‌اعتماد می‌شود.»