سلامت نیوز: یک فوق تخصص بیماریهای گوارش و کبد گفت : سرطان کبد (HCC) پنجمین سرطان شایع ،وسومین علت مرگ و میر ناشی از سرطان در سراسر جهان است .

دكتر فریبرز منصور قناعی، فوق تخصص بیماریهای گوارش و كبد در گفتگو با باشگاه خبرنگاران با بیان اینکه هدف سازمان جهانی گوارش(WGO) از نام گذاری روز جهانی گوارش به عنوان سرطان کبد ، بالا بردن سطح آگاهی و کاهش تعداد افراد مبتلا به سرطان كبد در سراسر جهان از طریق آموزش مربوط به این بیماری است گفت : روز جهانی سلامت گوارش (WDHD) سال 2013 "سرطان کبد: عملکرد امروز -محافظت از زندگی خود در فردا- آگاهی، پیشگیری ، تشخیص و درمان.." است .

وی با اشاره به اینکه کبد، اعمال حیاتی بسیار مهمی ‌دارد که باعث می‌شود نتوان بدون آن زندگی کرد افزود: این عضو باعث شكستن و ذخیره بسیاری از مواد غذایی جذب شده از طریق روده باریك شده و نیز تولید فاکتورهای انعقادی که برای جلوگیری از خونریزی از محل برش و آسیب ضروری میباشند را برعهده داشته و ترشح صفرا به داخل روده‌ برای تسهیل جذب مواد غذایی در کبد صورت می‌گیرد.

این فوق تخصص بیماریهای گوارش و کبد ادامه داد: سرطان‌ کبد یکی از شایعترین انواع سرطان در جهان است که بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت در سال 2008، حدود 700،000 مرگ ناشی از سرطان کبد اولیه  در سراسر جهان وجود داشته. كه هشت نفر ازهر 10 نفر (84٪) آن در کشور های در حال توسعه رخ داد ه بود.

وی با بیان اینکه سرطان کبد (HCC) پنجمین سرطان شایع در سراسر جهان،و سومین علت مرگ و میر ناشی از سرطان در سراسر جهان، و  قاتل درجه یک و روند  رو به افزایش در کشورهای با منابع كم اقتصادی است تصریح کرد : در سراسر جهان سرطان کبد در مردان پنجمین سرطان تشخیص داده شده و دومین علت مرگ ناشی از سرطان  بوده و در زنان، هفتمین سرطان تشخیص داده شده و ششمین عامل منجر به مرگ ناشی از سرطان است.

سرطان کبد در مراحل ابتدایی هیچ علامتی ندارد

وی با تاکید به اینکه سرطان‌ کبد عبارت‌ است‌ از یک‌ تومور بدخیم‌ که‌ از بافت‌ کبد منشأ می‌گیرد که ممکن است به طور اولیه از سلول های غیرطبیعی کبدی یا مجاری صفراوی منشأ گرفته یا از گسترش سرطان عضوی دیگر به کبد ناشی گردد گفت : تومورهای کبدی ثانویه یا متاستاتیک , تومورهایی هستند که از سایر اعضای بدن نظیر پانکراس , روده بزرگ , معده , پستان , ریه و غیره شروع به رشد کرده و به صورت ثانویه به کبد گسترش پیدا می کنند.

دکتر منصور قناعی ادامه داد : سرطان اولیه کبد، در سلولهای کبد آغاز شده  و به انواع مختلف و بر اساس نوع سلول سرطانی تقسیم می شوند  که کارسینوم هپاتوسلولار شایعترین تومور بدخیم کبد است که علت نامگذاری این سرطان از آنجا ناشی می شود که نوع اصلی سلولهای کبد یعنی سلولهای کبدی ـ صفرایی منشا اصلی این سرطان می باشند .

وی با اشاره به اینکه در اکثر موارد هیچ علائم و نشانه ای در مرحله اولیه سرطان کبد وجود ندارد یادآور شد : هنگامیکه علائم و نشانه ها ظاهر می شوند ممکن است شامل از دست دادن ناگهانی وزن بدون هیج علت مشخص دیگر ، از دست دادن اشتها ، درد ناحیه راست و بالای شکم ، تهوع و استفراغ ،  ضعف عمومی و خستگی ، بزرگ شدن کبد ،  تورم شکم و  زردی پوست و چشم (یرقان) باشند .

استادگروه گوارش دانشگاه علوم پزشكی گیلان بیان کرد : هنوز مشخص نیست که چه عواملی باعث بروز این سرطان می شود اما در برخی از موارد عللی چون عفونت مزمن با هپاتیتهای ویروسی می تواند به سرطان کبد منجر شود.

هپاتیت  B  و C  شایع ترین علت سرطان کبد
وی با اشاره به اینکه این سرطان در مردان بیشتر از زنان دیده می شود گفت : در شمال آمریکا ، اروپا و استرالیا (معمولا افراد مسن ) و در کشورهای در حال توسعه آسیا و افریقا در سن جوانی50 -20 سال مبتلا می شوند.

دکتر قناعی ادامه داد : شایع‌ترین ریسک فاکتور ابتلا به سرطان کبد، عفونت با ویروس هپاتیت B یا C است که این عفونت‌ها منجر به سیروز کبدی می‌شوند و در قسمت‌هایی از دنیا بسیار شایع‌اند و در کشور ما شایع‌ترین علت سرطان کبد، هپاتیتهای ویروسی Bو C می‌باشد که این ویروسها از طریق شخص به شخص و از راه سوزن آلوده در حین تزریق، رابطه جنسی کنترل نشده و غیرمطمئن و یا حین تولد منتقل می‌شود که می‌تواند از طریق خون نیز انتقال یابد.

وی با اشاره به اینکه مصرف بیش از حد الکل نیز ریسک فاکتور دیگری است افزود : آفلاتوکسین این ماده سرطان‌زا، توسط قارچ‌هایی که می‌توانند در آجیل، سویا، دانه‌های روغنی، ذرت و برنج رشد کنند، ایجاد می‌شود که تماس درازمدت با آفلاتوکسین، باعث افزایش احتمال ابتلا به سرطان کبد می‌شود.

این فوق تخصص گوارش با بیان اینکه  بیماری ذخیره­ای آهن بیماری هماکروماتوز است که منجر به تجمع مقدار زیادی آهن در کبد می‌شود اظهار کرد : سیروز، بیماری است که در آن سلول‌های کبدی آسیب دیده با بافت فیبروز و همبند جایگزین شده و  این حالت، میتواند منجر به سرطان كبد شده و شایع‌ترین علل سیروز کبدی، ابتلا به هپاتیت B یا C ومصرف الکل است ولی علت دیگرسیروز بیماری هماکروماتوز است که به علت  تجمع مقدار زیادی آهن در کبد ایجاد می‌شود.

کبد چرب از عوامل ابتلا به سرطان کبد

وی تصریح کرد : استروئیدهای آنابولیک این هورمون‌های مردانه توسط بعضی از ورزشکاران برای افزایش قدرت، استفاده می‌شوند که مصرف طولانی‌مدت آنها می‌تواند احتمال ابتلا به سرطان کبد را مختصری افزایش دهد.

وی با اشاره به اینکه چاقی و دیابت از دیگر عوامل دخیل در این عرصه هستند گفت :این احتمال در افراد دیابتی که سایر عوامل خطرساز مثل مصرف بیش از حد الکل یا هپاتیت دارند، خیلی بیش‌تر است.

دکتر قناعی ادامه داد : در بعضی قسمت‌های دنیا، آب آشامیدنی حاوی آرسنیک است که باعث افزایش ریسک ابتلا به سرطان کبد می‌شود.

وی با بیان اینکه پیش بینی شده است که در آینده تعداد زیادی از موارد سرطان کبد به علت بیماری کبد چرب ایجاد شود یادآور شد : بیماری کبد چرب یکی از شایع ترین علل بیماریهای مزمن کبد است ، که 20 درصد جمعیت کشورهای غربی و 70 تا 80 درصد افراد چاق به آن مبتلا هستند .

این استاد دانشگاه علوم پزشکی گیلان با اشاره به اینکه در ایران مطالعات مختلف نشانگر ابتلای 20 تا 35درصد جمعیت به کبد چرب هستند ادامه داد: در بیماری کبد چرب ، چربی اضافی بدن داخل کبد انباشته می شود که این امرباعث اختلال در عملکرد و فعالیت کبد، و همچنین باعث التهاب بافت آن می شود که در صورت ادامه این وضعیت بافت کبد به شکل جبران ناپذیری آسیب دیده  و کبد دیگر قادر به انجام وظایف مهم خود نخواهد بود.

بی تحرکی و تغذیه نامناسب از عوامل بیماریهای کبدی

وی تصریح کرد : تغذیه ناسالم همراه با بی تحرکی از مهمترین دلایل بروز دیابت ، چاقی و در نهایت کبد چرب هستند که تعداد زیادی از افراد بدون اینکه خود بدانند مبتلا به بیماری کبد چرب هستند زیرا این بیماری در ابتدا علائم خاصی را نشان نداده و اگر تغییراتی در نحوه زندگی (رژیم غذایی و تحرک روزانه) صورت نگیرد در 2 تا 3 درصد افراد مبتلا به کبد چرب، بیماری به سمت التهاب کبدی و در اصطلاح هپاتیت ناشی از کبد چرب رفته و در تعدادی این بیماری به سیروز کبدی و در نهایت  به سرطان کبد تبدیل می شود.

وی یادآور شد : قرص های ضد بارداری و تنباکو از جمله ریسک فاکتورهای محتمل و غیرقطعی  در این عرصه هستند که تشخیص سرطان کبد با آزمایش خون ، انجام آزمونهای تصویری – CT Scan -  MRI – سونوگرافی-ودرنهایت  بیوپسی کبد صورت می پذیرد و هنگامی که سرطان کبد تشخیص داده می شود، پزشک به تعیین مرحله سرطان پرداخته و با آزمایش مرحله بندی به تعیین اندازه و محل سرطان و اینکه چقدر گسترش یافته کمک  می کند که در این حوزه  آزمایشهای تصویر برداری جهت مرحله بندی سرطان کبد شامل  CT Scan، MRI، عكس  قفسه سینه و اسکن استخوان می باشد.