سلامت نیوز : هر جا مشکلی وجود دارد که حل آن همت بلند طلب می‌کند، آدم‌ها آرزو می‌کنند که کاش بشود با میانبر، راه ساده‌تری پیدا کرد یا اینکه این وسط عده‌ای ادعا می‌کنند راه‌حل مشکل را بلدند و با اعتماد به آنها می‌توان خلاص شد. اعتیاد هم یکی از مشکلات است و ترک آن انسان‌هایی شجاع با همت بالا طلب می‌کند. در میان مراکزی که تحت نظارت ستاد مبارزه با موادمخدر و با مجوز سازمان بهزیستی مشغول به فعالیت‌اند، تعدادی نیز کمپ غیرمجاز وجود دارد که به دلیل نبود نظارت کافی بر فعالیتشان، کارآمد بودن شیوه درمانی‌شان محل سوال است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از آرمان ؛ درحقیقت كمپ‌های ترك اعتیاد، چند سالی است كه در قالب مكان‌هایی برای نگهداری، ترك و رهایی معتادان از مواد مخدر و مواد محرك دایر شده است. اما اینكه این خانه‌ها، چقدر در بهبود وضعیت و خلاص شدن یك معتاد از دام اعتیاد موثر هستند باید به شیوه‌های درمانی آنها رجوع كرد. ایرنا نوشت: بر اساس گزارش ستاد مبارزه با موادمخدر، بیش از یکهزار كمپ ترك اعتیاد در سراسر كشور وجود دارد كه از این تعداد حدود ۴۰۰ كمپ غیرمجاز است.

بر اساس استانداردهای قانونی، كمپ‌های ترك اعتیاد باید در یك مكان آرام، بدون هیاهو و صداهای كاذب و داروها و وسایل كاملا مجاز پذیرای افراد معتاد باشد.به گفته كارشناسان و جامعه‌شناسان، معتاد یك مجرم نیست و باید به چشم یك بیمار به او نگاه كرد، به همین دلیل خانه‌های بهبودی به عنوان یك اقامتگاه امن و مطمئن برای پناه دادن این افراد راه‌اندازی شد. اما بر اساس آنچه در موافقتنامه اصولی سازمان بهزیستی آمده است، كمپ‌های ترك اعتیاد باید با دریافت مجوز از سازمان بهزیستی و در محیط‌های بهداشتی و معتبر به همراه استقرار پزشك و مددكار و روانپزشك اجتماعی تاسیس شود. این مساله به این معناست كه هر كمپ ترك اعتیاد بدون اخذ مجوز از سازمان بهزیستی در هر نقطه از كشور دایر شود،‌ مكانی غیرقانونی خواهد بود.

این در حالی است كه ظهور این خانه‌های بهبودی در بیشتر مناطق پایتخت و حتی كشور رشد داشته است. بعضا زیرزمین‌های خانه‌های مخروبه و متروكه در نقاط دوردست تهران مانند كرج، ورامین و خانه‌هایی كه به علت خرابی و قدمت در حال ویران شدن است، به عنوان مكانی برای تاسیس كمپ ترك اعتیاد از سوی افراد غیرمتخصص انتخاب شده‌اند.

زنجیر کردن و فرو بردن معتاد در آب

متاسفانه، در برخی از این مكان‌ها نیز شاهد روش‌های غیرقانونی و در بعضی موارد استفاده از جبر، زور و وسایل خطرناك برای رهایی معتادان از این مواد افیونی هستیم.
برخی از افراد دست‌اندركار در این كمپ‌ها، اشخاص فاقد صلاحیتی هستند كه با اصرار روی عدم استفاده از روش‌های دارویی برای ترك اعتیاد، معتادان را به زنجیر بسته یا در درون استخرهای پر از آب فرو‌می‌برند. آنان معتقدند كه داروهای شیمیایی هیچ كمكی به روند بهبودی و همچنین رهایی موادمخدر از بدن این افراد نخواهد كرد و در صورت به‌كارگیری ابزار نادرست و تحت فشار قرار دادن، این معتادان، ناگزیر ‌از مصرف موادمخدر متنفر می‌شوند. این نوع مكان‌های غیراستاندارد ترك اعتیاد به دلیل نبود نظارت در بیشتر اوقات، باعث رواج میكروب و بیماری‌های گوناگونی در میان افراد ترك‌كننده موادمخدر می‌شوند. به گفته بازرسان و ناظران سازمان بهزیستی،‌ حتی در مواردی گروه سنی و نوع مواد مصرفی نیز در این مكان‌ها نادیده گرفته شده و نوجوانان و جوانان در كنار مردان سن و سال‌دار درحال رهایی از موادمخدر هستند.

عباس دیلمی‌زاده، مدیرعامل جمعیت خیریه تولد دوباره در این زمینه می‌گوید: بر اساس گزارش ستاد مبارزه با موادمخدر، درحال حاضر حدود ۳۰۰ الی ۴۰۰ كمپ ترك اعتیاد با انجام روش‌های غیراصولی، بدون نصب تابلو و به صورت غیرمجاز در كشور فعالیت می‌كنند. این كمپ‌ها روش‌هایی مانند زنجیر كردن و به اجبار نگه داشتن بیمار معتاد، استفاده از خشونت، عرضه داروهای غیرمجاز و در اختیار گذاشتن داروهای شبه‌مرفین به بیماران برای درمان را انجام می‌دهند. وی همچنین می‌گوید: این كمپ‌ها بیشتر در مناطق حاشیه‌ای، شهرها و روستاهای كوچك راه‌اندازی می‌شوند و نظارتی نیز بر فعالیت آنها وجود ندارد. در صورت شكایت مردم از كمپ‌های ترك اعتیاد غیرمجاز، مسئولان مربوطه اقدام به تعطیلی این مراكز می‌كنند، اما دست‌اندركاران این كمپ‌ها پس از مدتی در مكانی دیگر فعالیت خود را آغاز می‌كنند.

وی با هشدار نسبت به افزایش این‌گونه كمپ‌های غیرمجاز در كشور، می‌گوید: با توجه به اینكه، نگهداری بیمارانی كه دچار علائم شدید مصرف شیشه هستند، كار سختی است، این‌گونه مراكز مشتری‌های زیادی دارند. دیلمی‌زاده، مساله اقتصادی و كسب درآمد را از دیگر دلایل افزایش این كمپ‌های غیرمجاز بیان می‌کند: هزینه نگهداری بیماران معتاد در این كمپ‌ها از دو میلیون و ۵۰۰ هزار تا ۱۰ میلیون ریال است و به تازگی نیز كمپ‌های غیرمجاز ترك اعتیاد اقدام به دراختیار گرفتن آمبولانس و جابه‌جایی بیمار معتاد می‌كنند.
حدود ۳۵۰ كمپ ترك اعتیاد مجاز در كشور وجود دارد و برخی از كمپ‌ها نیز به‌صورت نیمه مجاز( توسط شوراهای هماهنگی مواد مخدر و فرمانداری‌های نیروی انتظامی در سطح استان‌ها) فعالیت دارند كه هنوز پرونده فعالیت در سازمان بهزیستی را انجام نداده‌اند.

مدیرعامل جمعیت خیریه تولد دوباره با بیان اینكه، مدل درمان اقامتی این كمپ‌ها قدیمی است، می‌گوید: این كمپ‌ها هنوز نتواسته‌اند خود را منطبق با نیازهای روز جامعه و درمان‌های منطبق با شواهد علمی دنیا كنند و برنامه‌های آموزشی مدون نیز از سوی دستگاه‌های ذیربط برای ارتقای آنها توسعه نیافته است. مریم خالدی‌زاده پژوهشگر حوزه اعتیاد ادامه می‌دهد: اعمال روش‌های خشونت‌آمیز در كمپ‌های ترك اعتیاد‌، انگیزه معتاد را برای ترك مصرف موادمخدر از بین می‌برد.

وی با بیان اینكه اعمال خشونت باعث كاهش اعتماد به نفس و تضعیف اراده فرد معتاد می‌شود، می‌گوید: این عامل، انگیزه درونی و انتخاب داوطلبانه برای ترك اعتیاد را از بین می‌برد. خالدی‌زاده با اشاره به اینكه تجربه نشان داده استفاده از روش‌های خشونت‌آمیز در مراكز ترك اعتیاد، تاثیری در روند درمان ندارد، ادامه می‌دهد: روش‌هایی مثل كتك زدن، برخوردهای قهرآمیز و استفاده از شیوه‌های خطرناك موجب ترك اعتیاد معتاد نمی‌شود. نقش خانواده در كمك به فرد معتاد برای ترك اعتیاد مهم و ضروری است. تشویق و حمایت خانواده در این زمینه باعث ایجاد انگیزه قوی در فرد معتاد می‌شود. به گفته خالدی خانواده می‌تواند از مشاوران و روانپزشكان در ایجاد انگیزه یا تقویت اراده فرد معتاد كمك بگیرند. خانواده باید درخصوص كمپ‌های ترك اعتیاد كه از روش‌های علمی مستند با داشتن كارشناسان مجرب برای ترك اعتیاد معتادان به‌كار می‌برند نیز اطلاع حاصل كند.