سلامت نیوز : پزشك خانواده در حالی برای دومین بار در تهران كلید خورد كه هنوز مخالفان خاص خود را دارد. علیرضا زالی، رئیس جدید سازمان نظام‌پزشكی اعتقاد دارد تا زمانی كه منابع كافی برای اجرای این برنامه دیده نشود، هرگز روی موفقیت نخواهد دید. او شاهد حرف‌هایش را تلاش هشت ساله مسئولان نظام سلامت برای اجرای این برنامه در سطح روستاها وشهرهای كوچك می‌داند كه تا به امروز لنگان لنگان پیش رفته و نتوانسته‌اند هدف طراحان برنامه پزشك خانواده را اجرا كنند. با این وجود پایتخت‌نشینان هم وارد ماجرای «پزشك خانواده» شدند، «دكتر سیدرضا مظهری»معاون فنی مركز توسعه شبكه وزارت بهداشت چگونگی ثبت‌نام مردم و پزشكان در این طرح را توضیح داده و گفته كه بالاخره وزارت بهداشت توانست طرح پزشك خانواده را در پایتخت كلید بزند.

آفت بی‌پولی

به گزارش سلامت نیوز به نقل از تهران امروز ؛ علیرضا زالی می‌گوید: «اگر ما طرح پزشك خانواده را به عنوان نسخه شفابخش نظام سلامت تلقی می‌كنیم باید منابع كافی نیز برای آن در نظر بگیریم و با منابع پراكنده و غیرپایدار و ناكافی این طرح ملی موفق نخواهد شد. از سال 84 تاكنون مشاهده می‌كنیم كه ویرایش‌های متعددی برای این طرح انجام می‌شود كه برخی از این طرح‌ها ناقص بوده كه علت آن نیز این بوده كه از مرحله نخست اعتبار كافی و پایدار برای این طرح به زودی ملی دیده نشده است.» مسئله‌ای كه بارها از سوی نمایندگان مجلس هم عنوان شد و پاشنه آشیل این طرح است. اما دولت هرگز حاضر نشده تا اعتبارات وعده داده شده را به این طرح بدهد اما هماره از موفقیت این طرح دم می‌زند. طرح در زمان مرضیه وحیددستجردی جان گرفت.

او ابتدا ماجرا فكر می‌كرد كه حتما 6 میلیارد تومان سهم نظام سلامت از هدفمندی یارانه‌ها به نظام سلامت خواهد رسیدبنابراین سفت و سخت به پای طرح ایستاد. اما هرچه زمان به جلو می‌رفت،معلوم می‌شد كه دولت قصددارد برنامه‌ها را بدون هیچ حمایت مالی انجام بدهد! با این وجود دستجردی در زمان خود برنامه پزشك خانواده را در تهران كلید زد اما بعد از اینكه محمدحسن طریقت به سعادت آباد رسید، وجود چنین برنامه‌ای را منكر شد تا این برنامه دوباره در پایتخت كلید بخورد. همین مسئله هم باعث می‌شود تا زالی بگوید: «نكته دوم درباره طرح پزشك خانواده آن است كه در اجرای این طرح باید مراقبت شود با یك متانت اجرایی این طرح را به جلو ببریم.

به هر حال از سال 84 تاكنون طرح به شكل‌های گوناگونی در كشور به اجرا در آمده است مثلا در بخش روستایی و شهرهای زیر 20 هزار نفر و در سه استان پایوت در گذشته در قالب طرح نسخه 02، این طرح ملی اجرا شد ولی باید بالاخره یك بار برای همیشه آن كارهایی كه در حوزه پزشك خانواده به اجرا در آمده است جمع‌آوری شود و تحلیل لازم صورت پذیرد و در اجراهای آینده بر اساس عملكرد گذشته این طرح اجرا شود. این كار در حال حاضر به صورت متقن و مستند به اجرا در نیامده است.»

سازمان‌های بیمه‌گر آری یا نه

با این وجود برنامه‌ پزشك خانواده در پایتخت از سر گرفته شده و آنطور كه مظهری، معاون فنی مركز توسعه شبكه وزارت بهداشت می‌گوید: «سامانه برنامه پزشك خانواده چند سالی است كه ایجاد شده و بر اساس نظرات سازمان‌های بیمه‌گر اصلاحات لازم روی آن صورت گرفته است.» البته او در حالی صحبت از سازمان‌های بیمه‌گر به میان می‌آورد كه این سازمان‌ها تا به امروز روی خوشی به برنامه پزشك خانواده نشان نداده‌اند.

براساس برنامه پزشك خانواده، سازمان‌های بیمه‌گر قرار است بار مالی طرح را به عهده بكشند اما این سازمان‌ها خود به دلیل بی‌پولی به عنوان سازمان‌های كم تاثیر در حوزه نظام سلامت تبدیل شده‌اند. ماجرا تا آنجا پیش رفته است كه امروز مردم و بیماران مجبورند نزدیك به 80 درصد هزینه‌ها را از جیب پرداخت كنند، حال معلوم نیست كه مبنای سخنان مظهری از كجا آب می‌خورد كه مدعی است طرح براساس نظرات سازمان‌های بیمه‌گر اصلاح شده است. همچنین این سوال پیش آمده كه آیا اعتباری به بیمه‌های بیمه‌گر تزریق شده است یا قرار است اعتبار پزشك خانواده از جیب سوراخ بیماران تامین شود؟ پزشك خانواده‌ای كه قرار بود رایگان باشد اما در آخرین تصمیم‌ها 10 درصد از هزینه مراجعه بیمار به پزشك خانواده به عهده خودش گذاشته شد. با این وجود مظهری همچنان از ادامه پزشك خانواده خبر می‌دهد ومی‌گوید: «هم‌‌اكنون 460 سامانه به هم پیوسته در كشور فعالند و پرداخت‌های پزشكان خانواده استان‌های فارس و مازندران با استفاده از اطلاعات این سامانه صورت می‌گیرد.»

محمدحسین طریقت وزیر بهداشت دولت دهم هم می‌گوید: «اعتبار اجرای برنامه پزشك خانواده كه دو نهم آن یعنی 400 میلیادرتومان دریافت شده در تهران در دست ستاد اجرایی برنامه كشوری پزشك خانواده باشد و این ستاد به صورت مستقیم و آنلاین از اولین ویزیت پایه توسط پزشك كه در سیستم ثبت می‌شود، پرداخت به پزشك را انجام دهد.» به گفته طریقت هر فردی می‌تواند پزشك خانواده خود را انتخاب كند و هر پزشك نیز تا سقف 2000 نفر به هر میزان كه بیمار تحت پوشش قرار داده و خدمت ارائه كند پول دریافت خواهد كرد.او می‌گوید: «در این مرحله از اجرای برنامه پزشك خانواده سرانه‌ای كه برای اجرا اختصاص یافته مربوط به سطح اول برنامه است و به میزان 35 درصد از 12هزار تومان سرانه‌ای است كه به بیمه‌ها اختصاص خواهد یافت، 65 درصد دیگر از این مبلغ نیز مربوط به اجرای سطوح 2 و 3 در آینده خواهد بود.»

ویزیت پایه

معاون فنی مركز توسعه شبكه وزارت بهداشت اولین اقدام پس از انتخاب پزشك خانواده را انجام ویزیت پایه عنوان می‌كند و می‌گوید: «: ویزیت پایه یك اقدام درمانی نیست، چرا كه تمام مردم اعم از بیمار و سالم باید تحت انجام ویزیت پایه كامل قرار گیرند و بر اساس آن شناسنامه سلامت برای افراد پر می‌شود.» او با بیان اینكه ویزیت پایه در هفت سرفصل باید انجام شود، می‌گوید: «تاكنون ویزیت پایه برای 500 هزار نفر در كشور انجام شده و طی آن 21 میلیون دیتای اطلاعاتی مربوط به سلامت افراد وارد سامانه شده است.» مظهری می‌گوید: «تاكنون بیش از 54 هزار پزشك عمومی با ارائه مدارك و اسناد برای اجرای برنامه پزشك خانواده در كشور اعلام آمادگی كرده‌اند كه 2744 نفر از آنها مربوط به شهر تهران است.» البته آمار مظهری كمی با آمار محمدحسن طریقت وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشكی كشور فرق دارد: «طبق آمار حدود 24 هزار پزشك عمومی در استان تهران و حدود 22 هزار پزشك عمومی در شهر تهران وجود دارند كه اگر هر پزشك حدود 2 هزار نفر را تحت پوشش بگیرد برای اجرای برنامه پزشك خانواده در تهران به 5 تا 7 هزار پزشك عمومی نیازمندیم.»

او درباره چگونگی ثبت‌نام مردم در برنامه پزشك خانواده و نظام ارجاع در تهران،‌می‌گوید: مطب‌ها و مراكز مجری پزشك خانواده با نصب تابلو یا پارچه نوشته بر سر در مطب یا پایگاه مجری پزشك خانواده، برای ثبت‌نام از جمعیت مورد نظر اعلام آمادگی می‌كنند. همچنین اطلاع‌رسانی در زمینه اینكه چه مراكزی مشمول ارائه خدمات پزشك خانواده هستند را از طریق سایت www.1590.ir خواهیم داشت. پزشكان عمومی نیز می‌توانند با مراجعه به همین سایت در برنامه پزشك خانواده ثبت‌نام كنند.میردامادی كه پیش از این طراحی سامانه هدفمندی یارانه‌ها را بر عهده داشت، درباره تدابیر اتخاذ شده برای طراحی سامانه پزشك خانواده تهران نیز می‌گوید: قرار نیست معجزه‌ای اتفاق افتد، تنها می‌خواهیم پول مردم به راحتی در اختیار آنها قرار گیرد. نباید مردم معطل اقدامات ادارات بمانند.

این موضوع كار سختی نخواهد بود، فرمول آن هم سخت نیست‌.به گفته او در این زمینه تنها شماره حساب پزشكان را می‌گیریم و حق آنها مستقیما به خودشان پرداخت خواهد شد. به‌رغم همه انتقادات برنامه پزشك خانواده به تهران رسید، و دولت دهم در روزهای آخر پایتخت نشینان را هم وارد ماجرا كرد. حالا باید دید كه این برنامه در سال 92 به جایی می‌رسد یا كابینه یازدهم باید برای سال 93 پزشك خانواده بودجه جدا تصویب و برنامه را دوباره شروع كند.