سلامت نیوز : ممنوعیت عرضه قلیان از موضوعاتی است كه هنوز بر سر اجرای آن اما و اگر وجود دارد و به رغم تمام هشدارهای كارشناسان سلامت مبنی بر مضر بودن قلیان عرضه این ماده دخانی همچنان در قهوه‌خانه‌ها رواج دارد و هیچ‌كس جوابگوی به خطر افتادن سلامت جوانان نیست. این در حالی است كه دكتر علیرضا مرندی، عضو كمیسیون بهداشت مجلس معتقد است دولت برای كنترل قلیان كاری نكرده و قلیان وبال گردن دولت شده است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از تهران امروز ؛ به عقیده علیرضا مرندی، دولت در بحث قلیان اشتباه بزرگی کرد و جلوی آن را نگرفت و این موضوع وبال گردنش شد، جلوی سیگار را گرفت اما برای قلیان کاری نکرد. برای جلوگیری از مصرف دخانیات باید کارهای اساسی کرد. قلیان در كشور مان فراز و فرودهای زیادی را طی كرده، یك زمان به خاطر یك حكم شرعی قلیان‌ها شكسته شد و زمانی دیگر بحث بر سر راه‌اندازی قهوه‌خانه‌های زنانه بالا گرفت و كمی بعد طرح جمع‌آوری قلیان بر سر زبان‌ها افتاد، طرحی كه حتی به مرحله اجرا هم نرسید. آسیب‌شناسان اجتماعی بر این عقیده‌اند كه 80 درصد دختران و پسران ایرانی از قلیان به عنوان تفریح استفاده می‌كنند و 64 درصددانش‌آموزان پسر و 43 درصد دانش‌آموزان دختر نیز حداقل یك بار در زندگی كشیدن قلیان را تجربه كرده‌اند. موضوعی كه می‌تواند زنگ خطر را برای پایین آمدن سن استعمال دخانیات در كشور به صدا بیاورد.

به عقیده حسین باهر، رفتارشناس، جوان امروز به غلط می‌خواهد همه مشكلاتی را كه در دل دارد، اعم از بیكاری، فقر، مشكلات عاطفی و... با دود قلیان از سینه خود بیرون بدهد. وی تاكید می‌كند: در زندگی مدرن شهری، زمان كار كردن افراد كوتاه‌تر شده و اوقات فراغت مورد توجه قرار گرفته است. جوان امروزی وقتی بیكار می‌شود به‌دنبال سرگرمی و تفریحی می‌گردد كه اوقاتش را با آن پر كند. این یكی از مباحث جدی در برنامه‌ریزی دولت هاست.

دكتر داور شیخاوندی، جامعه شناس نیز تفریح جایگزین را پیشنهاد می‌دهد و می‌گوید: «تنها با مخالفت كردن با كشیدن قلیان و جمع‌آوری آن نمی‌توان این امر را چاره كرد. تجربه نشان می‌دهد وقتی با هر جمعی مخالفت می‌كنیم آن زمان جوانان و نوجوانان چون به خلوت می‌روند آن كار دیگر می‌كنند. اگر انتظاری دیگر از این نوع نظارت داریم پس معلوم است كه اصلا نمی‌دانیم داریم چه‌كار می‌كنیم. این اقدام به تنهایی كارساز نیست. پیش از جمع‌آوری قلیان‌ها باید تفریح سالم برای جوانان مهیا كنیم. باید انتخاب‌های دیگری در اختیار آنان قرار دهیم و در حقیقت الگوی تفریح سالم را در كشور تعریف كنیم.»

تهران ركورددار كشیدن قلیان

اگر چه سال گذشته عنوان شد كه هزینه روزانه سیگار كشیدن در ایران 4 میلیارد تومان است اما نكته تاسف برانگیر این ماجرا آنجاست كه سهم تهرانی‌ها از كشیدن قلیان 2 میلیاردتومان برآورد شده است بر اساس گزارش جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات میانگین سن افراد هنگام اولین تجربه مصرف قلیان حدود 18 سال است و دختران در سن كمتری برای نخستین بار قلیان می‌كشند كه بیشترین محل مصرف قلیان مربوط به سفره خانه‌ها با 44 درصد بوده است. این در حالی است كه بر اساس قانون جامع کنترل دخانیات و آیین‌نامه خوردنی و آشامیدنی، از ابتدای سال 1390 عرضه قلیان در تمامی اماکن شامل قهوه‌خانه‌ها، سفره‌خانه‌ها، اماکن عمومی و پارک‌ها ممنوع شده و قرار بود با متخلفان برخورد قانونی شود.

اما در عمل آنچه مشاهده شد این بود كه چنین تهدیدهایی از طرف آنها که قلیان چاق می‌کردند و آنها که دودهای معطر را به سقف قهو‌ه‌خانه‌ها می‌فرستادند چندان جدی گرفته نشد. به‌گونه‌ای كه رئیس اتحادیه قهوه‌خانه‌های سنتی استان تهران با اشاره به لزوم آگاهی‌بخشی به مصرف‌کنندگان قلیان گفت: «شما می‌بینید که هوای تهران آلوده است و بسیاری از موارد بهداشتی در این کلانشهر مشکل اساسی و جدی دارد، اما متاسفانه روی مسئله قلیان، حساسیت بسیار زیاد و افراطی ایجاد کرده‌اند. حتی وزارت بهداشت روی بسته‌های توتون و تنباکو، عبارت بدون نیکوتین و قطران را درج می‌کند و در واقع، توتونی که در کشور مصرف می‌شود، کم‌ضرر و تنها دود خالی است. در عین حال اگر مصرف قلیان مشکل دارد، اولا خود شرکت دخانیات در ایران نباید به تولید توتون و تنباکو روی بیاورد و دوم اینکه مسئولان هم باید با فرهنگ‌سازی و بدون جبر و فشار، مصرف‌کننده را قانع کنند تا از استعمال قلیان منصرف شود؛ چون با زور و اجبار که مشکلی حل نمی‌شود.

ظاهرا داستان قلیان قرار نیست سرانجام خوشی داشته باشد. داستانی كه هنوز مسئولان سلامت كشور و دولتمردان روی آن وفاق ندارند و هر تصمیمی كه برای آن گرفته شود بی‌نتیجه خواهد بود.