سلامت نیوز : رییس کل منتخب سازمان نظام پزشکی، "سلامت" را هسته اصلی توسعه پایدار در کشورها خواند و ضمن اذعان به اینکه نظام سلامت فعلی کشور به درمان و اصلاحات عمیق و همه جانبه نیاز دارد، راهبردهای پیشنهادی‌اش برای اصلاح نظام سلامت کشور را تشریح کرد.

دکتر علیرضا زالی در گفت‌وگوی تفصیلی با (ایسنا)، "سلامت" را مقوله‌ای‌ مهم در برنامه‌های راهبردی و اجرایی کشور خواند و نظام سلامت فعلی را نیازمند درمان و اصلاحات عمیق و همه جانبه دانست.

وی تاکید کرد که نتیجه نهایی اصلاحات در نظام سلامت کشور باید تحقق خدمات جامع همه جانبه مبتنی بر شواهد متغن علمی، به روز، جامع الاطراف، متناسب با نیازهای ضروری عرصه سلامت، تحول گرایانه، با کیفیت متعالی، همراه با پرداخت عادلانه و نیز کاهش پرداخت از جیب مردم و تحصیل رضایت ارائه دهندگان خدمات سلامت را به دنبال داشته باشد. برای رسیدن به چنین نتیجه‌ای باید بحث سلامت به عنوان اولویت یک تا سه گانه اولیه کشور در تمام نگاه‌های کلان اجرایی کشور محسوب شود.

زالی رسیدن به چنین نتیجه‌ای در اصلاح نظام سلامت کشور را نیازمند هدف‌گیری در سه اصل اساسی دانست و گفت: به این منظور توجه به "عدالت در سلامت"، "اثربخشی" و "کارایی و کیفیت خدمات سلامت" از اهمیت بسزایی برخوردار است.

وی "سلامت" را هسته اصلی و مرکزی توسعه پایدار خواند و افزود: سلامت جامعه ارتباط سبب شناختی با رشد اقتصادی در سطح ملی دارد. از طرف دیگر بیماری‌ها و ناتوانی‌های فیزیکی، روانی و جسمی که البته در بسیاری از موارد قابل پیشگیری هستند، علت عمده فقر تلقی می‌شوند. بر این اساس است که تحقق عدالت در سلامت بسیار مهم است.

رییس کل منتخب سازمان نظام پزشکی در این باره ادامه داد: دسترسی عادلانه و فراهم بخشی مبتنی بر عدالت در حوزه سلامت باید به عنوان بخشی از فرایندهای توسعه کشور به ویژه در دولت جدید مدنظر قرار گیرد. در این میان دسترسی تمام افراد به خدمات ضروری مراقبتی در حوزه سلامت باید جزو شرایط اساسی تلقی شود. در این راستا، توسعه عدالت در سلامت روستاییان، کودکان، سالمندان، مادران و فقرا باید به طور ویژه در صدر توجه برنامه‌های عدالت محور سلامت قرار گیرد.

به گفته وی، هنگامی که در حوزه سلامت کشور میزان تامین نیاز یک فرد یا یک گروه به ویژه اقشار آسیب پذیر کمتر از حد قابل قبول باشد، به لحاظ اجتماعی بی‌عدالتی در سلامت رخ داده است. از طرف دیگر می‌دانیم که در جامعه ایرانی به دلیل تنوع پیچیدگی‌های مطالبات حوزه سلامت میان میزان نیاز افراد و گروه‌ها تفاوت‌های قابل توجهی وجود دارد و ممکن است هر کدام از این گروه‌ها یا افراد متناسب با شرایط خاص خود در حوزه سلامت کشور، حداقلی از میزان مورد قبول را دریافت کنند.

زالی در این باره ادامه داد: هر چند ممکن است در اینجا نابرابری رخ دهد، اما این امر مصداق بی‌عدالتی در حوزه سلامت تلقی نمی‌شود. به بیان دیگر برای آنکه امروز بتوانیم در برنامه‌های حوزه سلامت با نگاه تحول گرایانه به ویژه در مقوله بسیار مهم عدالت در سلامت راهکارهایی را ارائه دهیم، باید در بحث عدالت در سلامت به دو مبحث مهم توجه شود.

مفهوم عدالت افقی و عمودی در بحث عدالت در سلامت

وی در توضیح ارایه راهکارهایی در بحث عدالت در سلامت، افزود: نخستین نکته در این زمینه "عدالت در دسترسی" است. به عبارت دیگر باید روش‌های ارائه خدمات در کشور طوری باشد که در نتیجه آن خدمات ارایه شده، عدالت محقق شود. در این مبحث دو تعریف مهم باید مدنظر قرار گیرد. نخست عدالت افقی است؛ برای تحقق عدالت افقی در نظام سلامت باید در نظر بگیریم که افراد با نیازهای یکسان سلامت باید امکان دسترسی، بهره وری و بهره مندی از خدمات یکسان را داشته باشند. در صورت چنین فرایندی آنگاه می‌توان گفت که در نظام سلامت کشور ما عدالت افقی در حوزه سلامت محقق شده است. به بیان دیگر اگر افراد و گروه‌هایی در جامعه باشند که متناسب با شرایط فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی از نیاز یکسان در حوزه سلامت برخوردار باشند اما به دلایل متفاوت نتوانند از خدمات یکسان حوزه سلامت برخوردار باشند، اینجا مصداق روشن بی‌عدالتی در حوزه سلامت با نگاه عدالت افقی رخ داده است.

وی در این باره ادامه داد: از طرف دیگر گاهی افراد جامعه نیازهای بالاتری در حوزه سلامت دارند که متاسفانه در جامعه ما افراد با نیازهای بالاتر در حوزه سلامت، افرادی هستند که جزو اقشار آسیب پذیر بوده و معمولا به دهک‌های پایین‌تر جامعه تعلق دارند. در مجموع در یک نظام سلامت عدالت محور چنین افرادی باید امکان استفاده و بهره وری بیشتری از خدمات را داشته باشند. این موضوع ترجمان تحقق عدالت عمودی است. یعنی اگر ما در مفهوم سلامت و مفاهیم نوین ارائه خدمات نتوانیم افراد با گروه‌های آسیب پذیر در حوزه سلامت را به خوبی شناسایی کنیم و اولویت بندی برنامه‌های سلامت محور در جهت رفع کاستی‌های این گروه گسیل نیابد، در واقع با بی‌عدالتی عمودی در حوزه سلامت روبرو هستیم.

زالی در ادامه اهمیت مبحث عدالت در تامین منابع مالی حوزه سلامت را مورد اشاره قرار داد و گفت: در اینجا نیز باید به این موضوع فکر کرد؛ افرادی که در حوزه سلامت توانایی پرداخت‌های برابری را دارند باید در بحث مراقبت سلامت و تامین منابع آن به صورت یکسان به آنها نگریسته شود؛ برعکس افرادی که توانایی بیشتری برای پرداخت دارند سهم بیشتری از درآمد خود را برای مراقبت در سلامت بپردازند. با جمع‌بندی این نکات می‌توان چنین نتیجه‌گیری کرد که زمانی می‌توانیم نظام سلامت جامعه ایرانی را نظامی عادلانه تلقی و ادعا کنیم که عدالت در سلامت در آن محقق شده که در آن عدالت افقی در ارایه خدمات و مراقبت‌ها و عدالت عمودی در تامین منابع مالی محقق شده باشد. در غیر این صورت شاهد بی‌عدالتی خواهیم بود. بنابراین برای رسیدن به عدالت در سلامت باید برنامه‌ریزی‌ها، الزامات، راهبردها و تاکتیک‌های عملیاتی در بحث ارایه خدمات و تامین منابع مالی از این الگوی شناخته شده تبعیت کنند.

جایگاه "سلامت" در برنامه‌ریزی‌های خرد و کلان کشور

وی تاکید کرد: در طراحی چنین نظام سلامت کارا و مبتنی بر عدالت باید سلامت مردم به عنوان اولویت ملی مدنظر باشد؛ آنچه که متاسفانه امروز شاهد آن نیستیم. متاسفانه وجه اشتراک گلایه و دغدغه خاطر بسیاری از کارشناسان دلسوز حوزه سلامت کشور این است که تاکنون سلامت اولویت واقعی ملی در برنامه‌ریزی‌های خرد و کلان کشور نبوده است. در چنین شرایطی می‌توان با طراحی یک نظام سلامت کارا و با پیشگیری از مرگ‌های قابل پیشگیری، تقلیل ناتوانایی‌های فیزیکی، جسمی و روانی و تامین زندگی توام با نشاط اجتماعی و بدون ناتوانی به اهداف راهبردی مربوطه نزدیک شد.

وی محافظت از مردم فقیر در برابر هزینه‌های مالی بیماری، کاهش هزینه‌های کمرشکن سلامت و توزیع و پخش خطر مالی برای دریافت‌کنندگان خدمات را از وظایف اصلی نظام‌های سلامت مترقی دانست و افزود: یکی از نکات مهم در این زمینه ترویج درمان رایگان برای دهک‌های پایین درآمدی است. به منظور رسیدن به چنین نکته‌ای باید دهک‌های پایین درآمدی و اقشار آسیب پذیر به خوبی مورد شناسایی قرار گیرند و بر اساس چنین شناسایی، حرکت به سمت تحقق عدالت محور تامین نیازهای سلامتی این گروه صورت گیرد.

کاهش مواجهه با عوامل آسیب‌رسان سلامت با منطق پیشگیرانه جزو راهبردهای اساسی در حوزه سلامت تلقی شود

رییس کل منتخب سازمان نظام پزشکی در تحلیل وضعیت فعلی نظام سلامت کشور، گفت: تحلیل وضعیت کنونی نظام سلامت کشور گویای آن است که برای رسیدن به اهداف مترقی سلامت ابتدا باید کاهش فاصله طبقه اجتماعی از طریق کاهش نابرابری در درآمد و سلامت به عنوان یک امر بسیار مهم در برنامه‌ریزی‌های اساسی دولت آینده قرار گیرد. همچنین پس از شناسایی گروه‌های واقعی آسیب پذیر در حوزه سلامت، کاهش مواجهه با عوامل آسیب‌رسان به سلامت با منطق پیشگیرانه باید جزو راهبردهای اساسی تلقی شود. از طرف دیگر باید طوری برای گروه‌های آسیب‌پذیر برنامه‌ریزی شود که عملا نتیجه نهایی این برنامه‌ریزی، کاهش آسیب پذیری این گروه‌ها در برابر شرایط آسیب‌رسان سلامت باشد.

وی در این باره ادامه داد: بدیهی است گروه‌های آسیب پذیری مانند گروه‌های متعلق به طبقات پایین اقتصادی - اجتماعی جامعه، کودکان و زنان بی‌سرپرست، طرد شدگان اجتماعی مانند معتادان، بیماران روانی و بیماران ایدزی و جمعیت ساکن در مناطق محروم کشور مانند حاشیه نشینان شهری باید در اولویت چنین برنامه‌هایی مد نظر قرار گیرند.

دکتر زالی در ایسنا

زالی در ادامه لزوم شناخت تغییر و تحولات دینامیکی در نظام سلامت را در فرایندهای تحولی نظام سلامت کشور مورد اشاره قرار داد و گفت: اساس دینامیسم حاصل در نظام سلامت امروز جامعه ایرانی موجب می‌شود که چنین حرکت تحول گرایانه‌ای حداقل در کوتاه مدت اجتناب ناپذیر باشد. بدیهی است الگوی جدید بیماری‌ها، گذار اقتصادی و اجتماعی‌ و جمعیت شناختی، گذار تغذیه‌ای، تاسیسات و فناوری‌های جدید، خواسته‌های نوین ارایه دهندگان خدمات، هزینه‌های رو به افزایش سلامت، محدودیت‌های منابع به ویژه منابع مالی، صنعتی‌تر شدن جامعه ایرانی، گسترش شهرنیشنی، تغییر در زیرساخت‌های سلامت عمومی، مطالبه اجتماعی مردم جهت تحقق دسترسی بیشتر به مراقبت‌های سلامت‌ و بهره‌مندی آحاد مردم از تکنولوژی‌های نوین و کمتر تهاجمی تشخیصی و درمانی جزو مواردیست که به عنوان یک مطالبه اجتماعی، بیش از گذشته نیاز به تغییرات تحولی و اصلاحات گرایانه در نظام سلامت را ضروری می‌سازد.

زالی ادامه داد: در این زمینه بحث بسیار مهمی که باید به آن توجه کرد آن است که در نظام سلامت کشور طوری عمل شود که یکی از چالش‌های مزمن و کهنه نظام سلامت کشور که همان تامین منابع مکفی، کارآمد، پایا، مستمر و شفاف است، مرتفع شود. به عبارت دیگر در طراحی نظام موفق ارایه خدمات سلامت در کشور باید طوری عمل شود که با مدیریت هوشمندانه مصارف در حوزه سلامت و افزایش منطقی اعتبارات عمومی در حوزه سلامت، مشکلات موجود سلامت کشور را تا حد زیادی مرتفع کرد.

مشکلات کنونی در تامین منابع کافی در حوزه سلامت

وی در توضیح مشکلات کنونی برای تامین منابع کافی حوزه سلامت، گفت: در حال حاضر سهم سلامت از GDP پایین است، سهم سلامت از بودجه عمومی کشور نازل است، مدیریت منابع مالی نظام سلامت با چالش‌های جدی روبرو است و یک فرآیند شاخه شاخه شدن و انشعابات درونی بر آن حاکم است و پرداخت از جیب مردم نیز بسیار بالاست؛ به طوری که اکنون حدود 70 درصد هزینه‌های سلامت به صورت مستقیم و غیرمستقیم از جیب مردم پرداخت می‌شود. همچنین در حال حاضر تامین مالی نظام سلامت از طریق بیمه‌ها متناسب با درآمد بیمه‌شدگان نیست.

وی همچنین عدم کارایی نظام مالیاتی کشور در حوزه تامین منابع حوزه سلامت به این شکل که بخشی از منابع مالیاتی کشور به سمت حوزه سلامت بازتوزیع شوند، پایین بودن و غیرواقعی بودن سرانه سلامت در سال‌های اخیر، پایین بودن غیرمنطقی و غیرعادلانه سرانه روستاییان و آسیب پذیران در جامعه ایرانی، عدم تحقق پیامدهای حساب‌های ملی سلامت در برنامه‌ریزی‌های کلان حوزه سلامت و همچنین عدم تجمیع هوشمندانه منابع مالی حوزه سلامت در کشور را از دیگر مشکلات برای تامین منابع حوزه سلامت خواند و گفت: توزیع منابع مالی در نظام سلامت غیرعادلانه و غیراصولی بوده است؛ به طوری که با وجود قلت و پایین بودن منابع مالی حوزه سلامت، همین منابع موجود نیز متناسب با نیاز و بروز بیماری‌ها توزیع نمی‌شود و از طرف دیگر اساسا منابع کمتری به استان‌های محروم تعلق گرفته است.

"پیشگیری" و "توسعه مراقبت‌های" اولیه، شالوده تغییرات اصلاحی در نظام سلامت کشور باشد

زالی در این باره ادامه داد: همچنین سطح اول ارایه خدمات که بسیار مهم است نسبت به سایر سطوح مراقبت‌های سلامت در کشور معمولا از میزان کمتری از منابع مالی برخوردار بوده است؛ به طوری که از مجموع منابع مالی کشور در حوزه سلامت حدود 7 درصد از این منابع به سطح اول تعلق یافته است، این درحالیست که در برنامه‌های آتی نظام سلامت کشور که بحث پیشگیری و توسعه مراقبت‌های اولیه باید شالوده تغییرات اصلاحی در نظام سلامت کشور باشد، باید با نگاه توفق پیشگیری بر درمان، منابع سرشار و شفاف بیش از گذشته به سطح اول اختصاص یابد.

وی به مشکلات اقتصادی بیمارستان‌های دولتی به عنوان ملجاء دریافت خدمات توسط گروه‌های آسیب پذیر جامعه اشاره کرد و افزود: هزینه‌ بیماران قلبی و سرطانی در کشور رو به افزایش است. منابع مالی که برای بیمه‌های پایه و اساسی کشور در نظر گرفته می‌شود نه تنها کافی نیست بلکه از پایداری و ثبات لازم نیز برخوردار نیستند و همین منابع ناکافی هم کارآمدی لازم را ندارند. همچنین دلایل متفاوت درون سازمانی و برون سازمانی به عنوان چالش‌های فراسو برای کارآمد ساختن منابع بیمه‌ای پایه در کشور طی سال‌های اخیر وجود داشته‌اند.

لزوم بازمهندسی ساختار ارایه خدمات سلامت به منظور تحقق فرایندهای اصلاحی در نظام سلامت

زالی افزود: به منظور تحقق فرایندهای اصلاحی در نظام سلامت کشور باید به طراحی بازمهندسی شده ساختار ارایه خدمات به ویژه با توجه به مبنای هرم خدمات سلامت و نیز تدوین و طراحی بسته‌های خدمات سلامت بر اساس اولویت‌ها، اقدام شود. بدیهی است سیستم ارایه خدمات و مراقبت‌ها در کشور باید بر بنیاد مراقبت‌های اولیه و یک نظام ارجاع واقعی و منطقی ساماندهی شود. به بیان دیگر از این پس باید برنامه‌ها، منابع مالی، سیاست‌ها و تمرکز فعالیت‌های اجرایی به صورت مشخص در سطح اول یعنی مراقبت‌های پیشگیری معطوف شود.

وی با بیان این که بسته خدمات سلامت در کشور باید بر اساس مشکلات و نیازهای اساسی سلامت کشور یعنی بار بیماری‌ها و مرگ و میر ناشی از آنها تدوین شود، ادامه داد: با توجه به مبانی علم اقتصاد سلامت نوین و به دلایل متفاوت دو اصل اساسی یعنی "اولویت بندی" و "سهمیه بندی" باید جزو اساسی‌ترین مبانی بازتوزیع منابع سلامت در کشور ما قرار گیرد.

بایدها و نبایدها در تدوین بسته‌های خدمات پایه سلامت در کشور

زالی بر لزوم بازتعریف بسته ارایه خدمات پایه سلامت در کشور تاکید کرد و گفت: این بازتعریف باید با نگاه علمی نوین و متغن و با توجه به تغییرات نوین عرصه سلامت کشور و دینامیسم حاکم بر نظام سلامت ایران در نظر گرفته شود. بسته‌های خدمات سلامت در کشور باید طوری باشد که تغییرات نظام نوین سلامت در تبیین و تدوین آنها تبلور و بازتاب داشته باشد. این در حالی است که در سال‌های اخیر کمبود منابع مورد لزوم در نظام بیمه‌های پایه کشور موجب شده تا فرآیند تدوین بسته‌های خدمات سلامت و پوشش بیمه‌ کافی و کارا برای تحقق این بسته‌های خدمتی با چالش‌های فراوانی روبرو باشد. تجربه کشورهای توسعه یافته حاکی از آن است که پایه اصلی در تعریف بسته خدمتی و تامین خدمات علاوه بر منابع مالی موجود، باید وضعیت بار بیماری‌ها و مرگ و میر ناشی از آنها باشد.

زالی در این باره افزود: نکته بسیار مهم در تدوین بسته خدمات در یک نظام سلامت پیش‌رو و کارا باید هزینه - اثربخشی مداخلات باشد. بدیهی است به دلیل نارسایی‌ها و ناکارآمدی‌های توزیع منابع حوزه سلامت در کشور ما هیچ مسیری جز تدوین منطقی و مبتنی بر تعاریف نوین بسته خدمات سلامت نمی‌تواند در این زمینه راهگشا باشد. یعنی امروزه اگر بخواهیم به مقوله اصلاح‌گری و تحول‌گرایی در نظام سلامت توجه کنیم اما بسته‌های خدماتی مورد لزوم را تعریف نکنیم، کار ما ناقص و ابتر خواهد بود. به بیان دیگر بسته خدمت مناسب طوری خواهد بود که از امکانات و تسهیلات موجود در کشور به صورتی کاملا چندگانه استفاده خواهد کرد. همچنین به دنبال این بسته خدمتی، میان منابع مختلف ایجاد هماهنگی خواهد شد و اولویت‌دارترین نیازهای عرصه سلامت مورد غفلت واقع نخواهند شد.

وی سیاست‌گذاری برای تدوین بسته خدمات پایه سلامت در دنیا را امری حاکمیتی خواند و افزود: تبلور تحقق عدالت و کارایی در سلامت را باید در یک بسته خدمت پایه مترقی و مطمئن که متضمن رسیدگی به آحاد آسیب‌پذیر جامعه باشد، در نظر گرفت. در این زمینه برای رفع نیازها و کاستی‌های منابع مورد لزوم پوشش بسته خدمات پایه سلامت، مالیات‌ها، ساماندهی یارانه‌ها و سرمایه‌گذاری‌های مستقیم در کنار منابع سنتی نظام سلامت می‌توانند به کار گرفته شوند و کارایی بسیار ارزنده‌ای را در این زمینه داشته باشند.

رییس کل منتخب سازمان نظام پزشکی همچنین گفت: از طرف دیگر در جامعه فعلی باید گذار جمعیت‌شناسی و همه‌گیرشناسی با نگاه آینده‌نگارانه به 10 سال بعد، متناسب با مقتضیات دینامیک سلامت کشور در تدوین این برنامه‌ها ملحوظ نظر قرار گیرد. یکی از راه‌های تعیین اولویت‌های سلامت، توجه به بار بیماری‌ها اعم از واگیر و غیر واگیر است. مطالعه بار بیماری‌ها در کشور حاکی از آن است که بیماری‌های قلبی - عروقی، حوادث ترافیکی، بیماری‌های روانی و سرطان‌ها به ترتیب بیشترین بار بیماری‌ها را به خود اختصاص داده‌اند که البته پیش‌بینی‌ها بر آن است که در 10 سال آینده بار مالی ناشی از سرطان‌ها افزایشی بیش از گذشته داشته باشند.

وی در ادامه توسعه زندگی شهرنشینی و سرعت و شتاب در مهاجرت را مورد اشاره قرار داد و گفت: توجه ویژه به این مسئله باید مد نظر قرار گیرد. اگر امروز بنای تحول و اصلاح نظام سلامت را داریم، با توجه به ایده پذیرفته شده جهانی یعنی بحث عوامل اجتماعی تعیین‌کننده سلامت را نیز مد نظر داشته باشیم؛ چرا که بر اساس مطالعات، عوامل اجتماعی موثر بر سلامت بیش از 75 درصد نقش و تاثیرگذاری را در عرصه سلامت دارند. در این زمینه باید وضعیت اقتصادی - اجتماعی اقشار پایین جامعه به عنوان یک عنصر زمینه‌ای در عوامل اجتماعی بیش از گذشته مورد توجه قرار گیرد.

زالی در این باره ادامه داد: شیوه‌های نوین زندگی در جامعه ما در رابطه با تعیین‌کننده‌های عوامل اجتماعی موثر بر سلامت به ویژه در بحث بیماری‌های غیرواگیر، چاقی، حوادث ترافیکی، مشکلات سلامت روان، رفتارهای پرمخاطره و اعتیاد باید بیش از گذشته مورد توجه قرار گیرند. وضعیت اشتغال به ویژه اشتغال جوانان و تکامل دوران ابتدایی کودکی نیز جزو فاکتورهایی هستند که می‌توانند در آینده در افزایش امید به زندگی و کیفیت زندگی به عنوان شاخص‌های ملموس در نظام سلامت مورد توجه قرار گیرند.

وی، رفع مشکلات بیکاری و امنیت شغلی، تغذیه و امنیت غذایی، توجه به سلامت معنوی و روانی، ترویج شیوه زندگی سالم، ‌آموزش، آگاهی و تحصیلات در جامعه، توجه به مسکن افراد، محیط زیست، حمایت‌های اجتماعی، نگاهی ویژه به حاشیه‌نشینی و مناطق محروم و دورافتاده، توزیع عادلانه درآمد و امنیت اقتصادی و ... را از مواردی خواند که بدون توجه به آنها نمی‌توان به تحقق اصلاحات در نظام سلامت امیدوار بود.

راهبردهای پیشنهادی زالی برای اصلاح نظام سلامت کشور؛ استقرار نظام ارجاع و پزشک خانواده جزو اولویت‌ها

زالی، استقرار نظام ارجاع و پزشک خانواده با در نظر گرفتن ملاحظاتی از قبیل توجه به زمینه‌های بومی و فرهنگی در کنار فرهنگ‌سازی اصیل برای تحقق این مداخله بزرگ ملی را از جمله راهکارهای پیشنهادی برای اصلاح نظام سلامت کشور خواند و گفت: در این راستا فراهم‌سازی درمان به موقع برای بیمار، تدوین انتخاب علمی مسیر درمان، صیانت از سلامت افراد، جلوگیری از خدمات غیرضروری و مصرف بی‌رویه دارویی، احیای شاکله علمی پزشکی با تقویت طب عمومی و تقویت جایگاه پزشکان عمومی، تبدیل نظام سلامت از حالت منفعل به یک نظام سلامت پویا و پاسخگو، ضرورت بهره‌گیری از تمام ظرفیت جامعه پزشکی و نظام ارجاع، لزوم توجه به حق بیمار در انتخاب پزشکان، پرهیز از شتاب‌زدگی و تصمیمات غیرمتغن و غیرمبتنی بر شواهد علمی، تعریف امکانات رفاهی و اجتماعی مورد لزوم استاندارد برای ارائه خدمات مناسب توسط اعضا و تیم سلامت در نظام ارجاع کشور، آموزش مستمر ارائه‌دهندگان و دریافت‌کنندگان خدمات در نظام پزشک خانواده، استفاده از تکنولوژی‌های مدرن و بهره‌گیری از فرآیندهای IT همراه با برخورداری آحاد ملت از پوشش بیمه همگانی پایه، عملیاتی شدن برخورداری آحاد مردم از کارت الکترونیک ملی سلامت و استقرار اصول مدیریت کیفیت در فرآیندهای برنامه‌ریزی و اجرایی طرح ملی پزشک خانواده طوری که صاحبان فرآیند در تدوین روش‌های مربوطه مشارکت فعالانه داشته باشند، لازم است.

وی تدوین و توسعه برنامه‌های مراقبتی گروه‌های هدف به ویژه برای مادران باردار، بیماران دیابتی، بیماران با فشار خون و ... را ضروری دانست و گفت: طراحی غربالگری بیماری‌های مختلف با توجه به بار بیماری‌ها، سیمای نوین بیماری‌ها و مرگ در کشور و همچنین توجه ویژه به نتایج مطالعات پژوهشی نوین کاربردی با نگاه منطقه‌ای لازم است.

زالی، تدوین برنامه‌هایی جهت توسعه سلامت محور و دسترسی عادلانه‌تر برای افزایش بهره‌مندی اقشار خاص از خدمات متعالی و پویای سلامت نظیر تدوین برنامه‌های ملی جهت حفظ و ارتقای سلامت افراد بالای 65 سال، بیکاران، بازنشستگان و افراد دارای بیماری‌های خاص و ... را ضروری دانست گفت: به منظور اصلاح نظام سلامت کشور، استفاده منطقی و هوشمندانه از منابع عمومی و سهم صحیح و منطقی از GDP جهت گسترش فرآیندهای بیمه‌ای پایه در کشور، معاف کردن اقشار آسیب‌پذیر از پرداخت حق بیمه، تدوین برنامه‌ای جهت پوشش کامل بخشی از جامعه که فاقد حمایت‌های بیمه‌ای هستند و نیز استفاده از گسترش ساز و کارهای مشارکت عادلانه مردم در تامین منابع بیمه‌ای کشور متناسب با سطح درآمدی و رفاه بیمه‌شدگان و گسترش نظام‌های بیمه‌ای مبتنی بر ساز و کارهای پیش پرداختی و پیش رونده و باز توزیع خطرات مالی بر اساس سیاست‌های انباشت ریسک و مخاطره سازمان‌های بیمه‌ای به طوری که اقشار آسیب‌پذیر خدمات بهداشتی و درمانی را با حداقل هزینه و به صورت رایگان، در اسرع وقت و در دسترس کامل دریافت کنند، لازم است.

زالی استفاده از روش‌های جبران تامین منابع مالی مورد لزوم برای تحقق درمان کم هزینه جهت اقشار آسیب‌پذیر جامعه به ویژه استفاده از ظرفیت‌های مازاد درآمدهای نفتی، درآمدهای مالیاتی، تحقق سهم کارفرمایی، گسترش هوشمندانه و منطقی و به جا و بدون تداخل بیمه‌های تکمیلی و خصوصی، ظرفیت مالی جدید ناشی از استحصال منابع درآمدی نوین نظیر بحث منطقی‌تر کردن سهم منابع سلامت از هدفمند کردن یارانه‌ها، استفاده از ظرفیت درآمدی جدید در سایه عوارض کالاها و خدمات آسیب‌رسان سلامت نظیر مواد دخانی و نوشابه‌های گازدار و ...، طراحی صندوق مالی ملی با نگاه زیرساختاری و تا حدی مجازی درمان در کشور همراه با گردش مالی صحیح، به هنگام، شفاف و پویا را از دیگر راهکارهای اصلاح نظام سلامت کشور خواند.

رییس کل منتخب سازمان نظام پزشکی استفاده از ظرفیت‌های منابع نوین ناشی از تغییر و تحولات اقتصادی در کشور به طوری که این درآمدهای نوین بتوانند جهت گردش مالی و تامین به موقع صندوق ملی درمان جهت تحقق اهداف درمان مناسب، با کیفیت، متعالی و پویا به صورت مستمر و بی‌وقفه استمرار یابند را به منظور اصلاح نظام سلامت کشور پیشنهاد داد.

زالی همچنین گفت: واقعی‌سازی سرانه بهداشت و درمان در کشور و توسعه فرآیندهای عدالت محور در یکسان‌سازی سرانه روستاییان و شهرنشینان، طراحی برنامه‌های مالی جدی جهت کاهش هزینه‌های کمرشکن سلامت و توزیع و پخش خطر مالی برای دریافت‌کنندگان خدمات نیز از مسائل بسیار مهمی است که در اصلاح نظام سلامت باید مورد توجه قرار گیرد.

رییس کل منتخب سازمان نظام پزشکی در پایان گفت: هدف‌گذاری در ترویج چنین درمانی در مرحله نخست باید جزو اولویت‌های آغازین حوزه سلامت در نظر گرفته شود که حداقل در دهک‌های پایین درآمدی جامعه محقق شود. بدیهی است بیشترین راهبرد جهت تحقق چنین امری، استفاده حداکثری از منابع دولتی جهت حل مشکلات این گروه است.