دوشنبه ۱۰ تیر ۱۳۹۲ - ۰۱:۰۱
کد خبر: 77006
سلامت نیوز : حتما شما هم زیاد اصطلاح مرض قند یا دیابت را شنیده اید. این کلمه از واژه ای لاتین تحت عنوان دیابت ملیتوس گرفته شده است و به شیرینی و عسل اشاره دارد. منظور از شیرینی، قندی است که به علت بیماری از طریق ادرار دفع می شود.

این روزها بیماری دیابت آن قدر شایع شده است که هر چه از آن بگوییم باز هم کم گفته ایم.  برای آشنایی بیشتر با این بیماری به سراغ دکتر منوچهر جزایری، فو ق تخصص بیمار یهای غدد و عضو هیات علمی دانشگاه علو م پزشکی تهران می رویم. شما نیز با ما همراه شوید.

چه مشکلاتی در بدن باعث مرض قند می شود؟

دیابت به سطوح بیش از حد قند خون )گلوکز( اشاره دارد. این بیماری اغلب ناشی از اختلال عملکرد پانکراس)لوزالمعده (ا ست.

درباره پانکراس و عملکرد آن در بدن به زبان ساده توضیح می دهید؟

پانکراس یا لوزالمعده عضوی دراز و باریک است که در پشت معده واقع شده و تقریبا به اندازه طول دست هر شخص است. این غده نقش مهمی در روند هضم غذا دارد وا ین کار را با تولید آنزیمهایی که جهت شکستن غذای شما لازم است صورت می دهد. نقش کلیدی دیگر پانکراس را می توان با عبارت کنترل سوخت عنوان کرد.پانکراس مصرف قندخون بدن که به تمام سلولهای بدن انرژی می رساند را تنظیم می نماید.

وقتی پانکراس شما به درستی کار کند، تغییرات غلظت خون با وجود عوامل متعددی نظیر وعده های غذایی، ورزش، استرس و عفونتها در محدوده های باریک تغییر می کند اما گاهی اوقات این سیستم دچار اختلال می شود. اگرچه اغلب قندخون به داخل سلو لها منتقل می شود، مقادیر قابل توجهی نیز در جریان خون شما باقی می ماند. این قند بیش از حدی است که قابل بازجذب در کلیه ها باشد و احتمالا این قند به درون ادرار ترشح شده و در آزمایش ادرار کشف می شود.

پزشکان معمولا برای آزمایش قندخون می گویند صبح ناشتا آزمایش دهیم. چرا؟

چون به دنبال غذا نخوردن در طول شب، در حالت ناشتا اغلب مردم سطوح قندخون  )گلوکز(  ما بین 70 تا 110 میلی گرم در دسی لیتر دارند. غلظت این قند تقریبا معادل یک قاشق چایخوری شکر در یک گالن آب می باشد و طبیعی تلقی می شود.

اگر قندخون شما 126 میلی گرم در دسی لیتر یا بالاتر گزارش شود شما به دیابت مبتلا هستید. اگر قندخون شما بین 111 تا 125 میلی گرم در دسی لیتر گزارش شود، شما دارای قندخون ناشتای مختل هستید و معمولا نشان دهنده دیابت لب مرز یا مرحله قبل از دیابت است.

 علل بروز دیابت چیست؟

دیابت زمانی روی می دهد که پانکراس قادر به  تولید مقادیر کافی انسولین نباشد یا زمانی که سلولهای بدن به انسولین پاسخ ندهند. به طور طبیعی زمانی که شما غذا می خورید، قند از ذرات غذایی در روده کوچک به جریان خون شما وارد می شود. سلولهای سازنده عضلات و سایر اعضا به این قند احتیاج دارند ولی قند نمی تواند بدون حضور انسولین وارد سلولها شود.

 در همان زمانی که قند وارد جریان خون می شود پانکراس انسولین آزاد می کند. انسولین با گلوکز در جریان خون گردش می نماید و مانند یک کلید عمل کرده و درهای میکروسکوپی را باز می کند و موجب می شود گلوکز بتواند وارد سلو لها گردد. این کار سطح قند خون را پایین می آورد. بدون انسولین، قند در خون باقی می ماند و قادر نخواهد بود وارد سلولهایی که به آن احتیاج دارند، شود.

نقش کبد در این میان چیست؟

کبد شما به عنوان یک مرکز تولید و ذخیره قند خون عمل می نماید. وقتی سطح انسولین در خون شما بالا می رود، به طور مثال بعد از وعده غذایی، کبد شما قندهای اضافی را جهت مصارف بعدی سلولها ذخیره می کند. این حالت زمانی روی می دهد که شما برای مدت طولانی چیزی نخورده اید.

در آن صورت پانکراس هورمونی به نام گلوکاگون ترشح می کند که قند ذخیره شده در کبد را به گلوگز تبدیل کرده و به جریان خون آزاد می نماید.این عمل کمک می کند که قند خون شما در محدوده ای طبیعی و سالم حفظ شود.

علاوه بر انسولین و گلوکاگون، هورمونهای متعدد دیگری می توانند قند خون شما را تحت تاثیر قرار دهند. در حالتهای خاصی، هورمونهایی نظیر آدرنالین و کورتیزول ترشح می شوند که عکس انسولین عمل می نمایند و از ورود قند به سلولهای شما پیشگیری می کنند. هورمونها همچنین می توانند کبد را وادار به  رهاسازی قند ذخیره شده اش نمایند حتی اگر به قند نیازی نباشد.

درباره انواع دیابت هم صحبت کنید لطفا؟

مردم اغلب به دیابت به عنوان یک بیماری منفرد فکر می کنند. در صورتی که قند اضافی به علل متعدد در خون شما تجمع می یابد و انواع مختلف دیابت را ایجاد می کند. دیابتن وع یک زمانیا یجاد م یشود که پانکراس شما انسولین کمی بسازد یا اصلاا نسولینت ولیدن کند.ب دونا نسولین در گردش خون، قند نم یتواند وارد سلو لها شود بنابراین در خون شما تجمع م ییابد.

دیابت نوع یک قبلا به اسامی دیابت وابسته به انسولین و دیابت جوانی شناخته م یشد ولیا ینا سامیا مروزه کمترا ستفاده م یشوند.ب ها ین علت که کاملا درست نم یباشند.ا ستفادها زا نسولین محدود بها فراد دارای دیابتن وع یکن یست. افراد مبتلا به انواع دیگر بیماری نیز ممکن است به انسولین نیاز داشته باشند.

علاوه بر این اگر چه به طور ناشایع، بالغین نیز ممکن است نظیر افراد جوان به دیابت نوع یک گرفتار شوند. دیابت نوع یک، نوعی بیماری خودایمنا ست.ب ها ین معنی که متهم ردیفا ول در شک لگیری آن سیستم ایمنی شماست.

 هما نطور که این سیستم بر علیه ویرو سها و باکتر یها وارد نبرد م یشود، م یتواند با پانکراس شما نیز نبرد کند. محققان مطمئن نیستند که چرا این پدیده رخ م یدهد ولی اعتقاد دارند که عوامل ژنتیکی، رژیم غذایی و در معرض بعضی ویرو سهای خاص قرار گرفتن ممکن است علت باشند.

چه میزانی از دیابت به نوع یک آن تعلق دارد؟

بین پنج تا 10 درصد افراد دارای دیابت به نوع یک آن گرفتار هستند. اگر چه بیماری م یتواند برای سا لها خفیف و غیرقابل کشف باشد ولی معمولا به دنبال یک ناخوشی به سرعت بروز م ینماید.

نوع دوم دیابت چیست؟

دیابت نوع دو، شای عترین نوع دیابت است90 .   درصد افراد دیابتی بالای سن 20 سال نوع دوم دیابت را دارند. همانند دیابت نوع یک، دیابت نوع دو نیز دارای یک جفت اسم دیگر بوده است. دیابت غیروابسته به انسولین و دیابت با شروع در هنگام بلوغ. این اسامی مشخص م ینمایند که بسیاری از افراد دارای نوع دو دیابت احتیاج به تزریق انسولین ندارند و اینکه بیماری معمولا در بزرگسالان تظاهر می یابد اما همانند نوع یک، اسامی جایگزین کاملا دقیق نیستند.

کودکان و نوجوانان نیز دچار دیابت می شوند؟

بله، کودکان و نوجوانان نیز همانند بزرگسالان م یتوانند به دیابت نوع دو گرفتار شوند. در حقیقت شروع دیابت نوع دوم در جوانان در حال افزایش است. علاوه بر این بعضی از افراد مبتلا به نوع دوم دیابت به انسولین جهت کنترل قند خون نیاز دارند.

 دیابت نوع دوم نیز بیماری خود ایمنی است؟

نه، برخلاف نوع یک، نوع دوم دیابت بیماری خودایمنی نیست. در دیابت نوع دوم پانکراس حداقل مقداری انسولین تولید م یکند ولی یک یا دو مشکل دیگر ایجاد م یشود. به طور مثال پانکراس شما مقدار کافی انسولین نم یسازد یا عضلات و سلو لهای باف تها به انسولین مقاوم م یشوند.

 هنگامی که سلو لهای شما به انسولین مقاوم شوند از پذیرش آن به عنوان کلیدی جهت باز نمودن درهای ورود قند اجتناب می کنند، در نتیجه قند در جریان خون شما تجمع م ییابد.
منبع : دکتر منوچهر جزایری فوق تخصص غدد - هفته نامه سلامت

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha