سلامت نیوز : مدیر گروه روانپزشکی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی گفت: اگر افراد در مرتبه‌های اول و دوم مصرف مواد شیشه نمیرند به جای آن دچار ده‌ها امراض و بیماری خطرناک مانند خونریزی مغزی و سکته قلبی می‌شوند.

فربد فدائی در گفت‌وگو با تسنیم، با تشریح فجایع ناشی از مصرف شیشه اظهارداشت: شیشه به عنوان شکل خالص مت‌آمفتامین، یکی از مواد محرک روانی است. این مواد موجب رها شدن دوپامین در مسیر "پاداش و لذت" در قشر مغز می‌شود. یعنی بدون آنکه موجبی برای احساس شادی و لذت وجود داشته باشد با تحریک مصنوعی مراکز پاداش و لذت به صورت غیرواقعی احساس رضایت و شادی به وجود می‌آورد.

وی افزود: این مواد خطرناک از طریق خوراکی و گاهی نیز از راه تزریق، استنشاق، یا دودکردن به کار می‌رود. مصرف حتی یک‌بار آن‌ها نیز ممکن است موجب مرگ شود. این مواد سبب افزایش شدید فشار خون، خونریزی مغزی و سکته قلبی می‌شود. تاثیرات آنها بر دستگاه عصبی ممکن است ابتداء پرش‌های عضلانی، سپس لرز، تشنج و سرانجام اغماء و مرگ را باعث شود. علائم خفیف‌تری به صورت سردرد، لرزش عضلانی، عدم تعادل حرکتی، ساییده شدن دندان‌ها در روز یکدیگر، تنگی نفس و گرفتگی شایع است.

فدائی ادامه داد: متاسفانه جوانان بیشتر در دام این مواد می‌افتند. اگر فرد در مرتبه‌های اول و دوم مصرف این مواد نمیرد، دچار وابستگی به آنها می‌شود. افزایش مصرف شیشه و اکستازی که با نام غلط‌انداز قرص شادی قاچاق می‌شود. به تدریج جلب نظر کرده است. در یک بررسی اخیر در ایران، 18% جوانان و نوجوانان معتاد در طول عمر خود و 7% آنان در یک‌ماه گذشته (در قیاس با زمان بررسی) قرص اکستازی مصرف کرده بودند.

وی تصریح کرد: زمانی که فرد از این مواد مصرف می‌کند تغییرات روانی چندی در او ملاحظه می‌شود، از جمله ممکن است در آغاز حرکت سرخوشی حس کند، تمایل به برقراری ارتباط با دیگران و احساس نزدیکی با افراد غریبه ایجاد می‌شود که به ویژه دختران موجب فریب و اغفال آنان توسط افراد تبهکار می‌شود که این مواد را به این دختران نادان می‌دهند. حالت گوش بزنگی و نگرانی، حساسیت به رفتار دیگران، اضطراب، عصبانیت، رفتارهای تکراری بدون هدف مانند مالیدن مکرر دست‌ها به یکدیگر، اختلال در قضاوت و ناتوانی در تمیز دادن خوب و بد از یکدیگر و گاهی حالت بی‌تفاوتی عاطفی از دیگران، تغییرات روانی است که در اثر مصرف موادی چون شیشه یا اکستازی پدید می‌آید.

فدائی بیان داشت: البته تغییرات روانی مذکور همراه است با نشانه‌های جسمی همچون افزایش یا کاهش ضربان قلب، گشاد شدن مردمک‌ها، افزایش یا کاهش فشار خون، تعرق یا احساس سرما، تهوع و استفراغ، حالت آشفتگی یا برعکس کندی روانی- حرکتی، ضعف عضلانی، ضعف تنفسی، درد قفسه سینه، بی‌نظمی در ضربان قلب، احساس گیجی، تشنج، حرکات غیر ارادی در اندام‌ها، از دست رفتن قوام عضلانی و اغماء از علائم مسمومیت یا محرک‌ها است. هذیان (باورهای نادرست) و توهم (ادراک بدون وجود محرک خارجی) نیز دیده می‌شود.

مدیر گروه روانپزشکی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی اظهارداشت: بخش عمده‌ای از افزایش موارد قانون شکنی، جرم و جنایت، تصادف‌های خونین رانندگی، درگیری‌ها و پرخاشگری‌های خیابانی و خانگی، تجاوز جنسی، روابط نامشروع در دوستی‌های خیابانی تحت تاثیر مصرف اکستازی و شیشه است. این مواد با تضعیف مراکز اجرایی و اخلاقی قشر مغز، و تحریک مراکز غریزی باعث ناتوانی فرد در مهار غرایز پرخاشگرانه و جنسی در مقابل تقویت رفتارهای خشونت‌آمیز او می‌شود.

فدائی گفت: افرادی که شیشه یا اکستازی مصرف کرده‌اند به علت ناتوانی در مهار انگیزه‌های خود به سرعت خشمگین می‌شوند، در رانندگی سریع و بی‌احتیاط و بی‌توجه به امنیت خود و دیگران هستند، قادر به مهار انگیزه‌های جنسی خود نیستند و گاهی نیز تأثیر افکار غلط (هذیان‌ها) یا توهمات، برای نمونه شنیدن صدایی که او را به کشتن همکارش ترغیب می‌کند مرتکب جنایت می‌شود.

وی افزود: به علت تغییرات بیمارگونه در خلقیات و ذهنیات بیمارگونه فردی که شیشه مصرف کرده است او بدون تعقل کارهای خطرناک و غیراخلاقی از جمله روابط جنسی خارج از چهارچوب شرع و عرف و سرقت و عدم ادای تعهدات مالی انجام می‌دهد. خیانت به همسر، سوءاستفاده مالی، جعل، دروغگویی از کارهاییست که معتادان به شیشه به سادگی انجام می‌دهند.

مدیر گروه روانپزشکی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی تصریح کرد: با توجه به مخاطرات عمده‌ای که مصرف‌کنندگان شیشه و اکستازی برای جامعه و خود ایجاد می‌کنند و نظر به آنکه تاکنون درمان اختصاصی و مؤثری برای ترک آن وجود ندارد، پیشگیری تنها راه حل ممکن به نظر می‌رسد.

فدائی بیان داشت: در کسانی هم که اثر مصرف شیشه و اکستازی در یک مدت کوتاه و به صورت فوری از بین نرود، مصرف طولانی‌تر این مواد منجر به نشانه‌های عمده روانی نظیر هذیان و توهم می‌شود که فرد امکان دارد تحت تاثیر آنها مرتکب جرم و جنایت شود و به علت تخریبی که این مواد در مسیرهای میانجی‌های عصبی ایجاد می‌کنند، امکان بهبود وجود ندارد.

وی ادامه داد: متاسفانه رواج اصلاحاتی که می‌گوید معتاد بیمار است و نه مجرم، باعث رفع قبح اعتیاد شده است و در افزایش شمار افراد مصرف‌کننده شیشه و اکستازی تأثیر داشته است. واقعیت این است فردی که با اراده خود به دنبال خرید و مصرف مواد محرک و مخدر می‌رود و فجایعی از آن قبیل را که ذکر شد به وجود می‌آورد مطمئنا مجرم است. بیمار کسی است که برخلاف میل و اراده خود تحت تاثیر عوامل مضر به عارضه‌ای دچار شود که موجب کاهش توانایی زیستی و کیفیت زندگی او شود. اما در اعتیاد با فردی هستیم که به اراده خود و با تمایل شخصی برای کسب لذت و گریز از مسوولیت به واقعیت به دنبال مواد می‌رود و بستگان و جامعه را قربانی می‌کند و در نهایت به صورت ابزاری برای گستراندن هر چه بیشتر اعتیاد، ایدز، و انحرافات گوناگون اجتماعی در می‌آید.

مدیر گروه روانپزشکی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی گفت: اگر قرار باشد به صورت ساده انگارانه‌ای که مطرح می‌شود معتاد به مواد را بیمار بدانیم، آیا این امر به معنب تسری این موضوع به مصرف الکل نخواهد شد؟ آیا این امر قابل تسری به دیگر افراد قانون‌شکن از قبیل سارقان، جانیان و متجاوزان جنسی نخواهد بود؟

فدائی خاطرنشان کرد: این درست است که اگر کسی به هر دلیل معتاد شد باید اقدامات درمانی در مورد او انجام شود. اما پس از این کار باید مجازات اعمال ننگین و قانون‌شکنی‌های خود را ببیند. به همان نحو که با چاقو یکدیگر را مجروح کرده‌اند ابتداء تحت مراقبت پزشکی قرار می‌گیرند و سپس در دادگاه محاکمه و به تحل کیفر محکوم می‌شود، معتاد هم باید ابتداء مورد مراقبت پزشکی قرار گیرد و سپس به جرائم او در دادگاه رسیدگی شود زیرا اگر چاقوکش و متجاوز جنسی و سارق و جانی را به عنوان کسی که به این کارها عادت کرده و معتاد است، به عنوان بیمار مصون از مجازات بدانیم، آنگاه حق داریم این امتیاز را هم برای معتاد به موادمخدر و محرک نیز قائل شویم.