سلامت نیوز : زلزله شش ریشتری که بیاید، بیشتر بیمارستان‌های کشور خراب می‌شوند، مثل بیمارستان‌های آذربایجان که در زلزله سال گذشته، اولین ساختمان‌هایی بودند که فرو‌ریختند؛ البته تنها این بیمارستان‌ها نیستند که آسیب‌پذیریشان بالاست. به گفته رییس منتخب سازمان نظام پزشکی، ۸۰‌درصد بیمارستان‌های کشور در برابر بلایا آسیب‌پذیر هستند. علیرضا زالی، دیروز در پنجمین همایش مدیریت بیمارستان گفت: هنگام نزول بلایا، بیمارستان‌ها در خط‌اول ارائه خدمات هستند؛ در‌حالی‌که بیش از 80‌درصد بیمارستان‌ها در برابر بلایا آسیب‌پذیرترین‌ ساختمان‌ها هستند و نمی‌توانند خدمات مطلوب ارائه کنند.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از بهار ؛ درباره مقاوم‌سازی بیمارستان‌ها صحبت‌های زیادی شده است ولی موضوع مهم‌تر این است که به گفته کارشناسان و مسئولان، دغدغه وزارت بهداشت در این سال‌ها مقاوم‌سازی بیمارستان‌ها و مراکز درمانی نبوده است؛ حتی به گفته مهرداد بائوج لاهوتی، سخنگوی کمیسیون عمران مجلس، در این چند سال اخیر اعتبار خوبی به وزارت بهداشت داده شده ولی این وزارتخانه، استفاده مناسبی از این اعتبارها نکرده است. او می‌گوید: «مجلس، بودجه مورد‌نیاز را به این وزارتخانه پرداخت کرده، البته شاید خود وزارتخانه بگوید که اعتبارات کافی نبوده ولی معتقدیم مسئولان می‌توانستند از این منابع استفاده بهتری کنند و حداقل از بخش خصوصی بهره بگیرند. همین چندوقت پیش مجلس، اعتبار سه‌هزار‌میلیارد تومانی از جریان هدفمندی یارانه‌ها به وزارت بهداشت پرداخت کرد. ولی این مسئولان این وزارتخانه هستند که از این اعتبارات خوب استفاده نکرده‌اند.»

لاهوتی در ادامه می‌گوید: «ما باید به بحث بیمارستان‌ها بیشتر دقت کنیم. زیرا این ساختمان‌ها، پایگاه‌های امدادی هستند که در زمان بحران باید مقاوم و سالم باشند ولی با وضعیتی که بیمارستان‌های کشور دارند، در زمان بحران قطعا دچار حادثه می‌شوند.»

براساس صحبت‌های سخنگوی کمیسیون عمران مجلس، ایران، کشوری با بلایا و حوادث طبیعی بالاست. به‌طوری که از 40 نوع بلایای طبیعی، 32 موردش در ایران اتفاق می‌افتد. به این ترتیب، در کشوری که چنین شرایطی دارد و هر روز و هر لحظه نقطه‌ای از آن دچار حادثه می‌شود، باید پایگاه‌های درمانی‌اش وضعیت بهتری داشته باشند. حسن تامینی لاییجی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، هم در این‌باره می‌گوید: «مجلس هرسال، بودجه‌ای برای مقاوم‌سازی بیمارستان‌ها کنار می‌گذارد تا شرایط لازم برای استحکام بیمارستان‌ها ایجاد شود.»

به گفته لاییجی، سن متوسط بیمارستان‌های کشور 40 سال است. در حالی که براساس استاندارد بیمارستان‌ها، بیمارستانی که بالای 45 سال قدمت دارد، حتما باید تخریب و دوباره از نوساخته شود. همین طور، بیمارستانی که 30‌ساله باشد باید حتما بازسازی و مقاوم‌سازی شود. این در حالی است که هیچ‌یک از این موارد رعایت نمی‌شود. او ادامه می‌دهد: «با شرایطی که بیمارستان‌های کشور دارند، در زمان بحران و زلزله خودشان مشکل‌ساز خواهند بود.»

این عضو کمیسیون بهداشت مجلس درباره این‌که اگر بودجه‌ای برای مقاوم‌سازی اختصاص داده می‌شود، چرا این مشکلات و مسائل همچنان پابرجاست، می‌گوید: «مسائل و مشکلات وزارت بهداشت زیاد است. از جمله بدهی‌های این وزارتخانه به بیمه‌ها، مسائل پزشک خانواده، قیمت ارز و دارو. زمانی هم که این مسائل وجود دارد، وزارتخانه مجبور است از بودجه مقاوم‌سازی بزند و در این قسمت‌ها هزینه کند؛ البته به نظر من، بودجه‌های اختصاص‌یافته به‌طور کلی کم است و مسئولان هم ناچار به هزینه در دیگر بخش‌ها می‌شوند.»

پیشتر حمزه شکیب، دبیر کمیسیون فنی عمرانی شورای شهر تهران، در گفت‌وگو با بهار گفته بود، در حال حاضر اقدامی در جهت مقاوم‌سازی بیمارستان‌ها انجام نشده است. از سال 82 برای ساختمان‌های عمومی مانند بیمارستان‌ها مطالعاتی شروع شد. تعدادی از بیمارستان‌ها برای مقاوم‌سازی مورد مطالعه قرار گرفت و به پایان رسید ولی بعضی‌ها نیمه‌کاره رها شد و بعضی‌ها هم اصلا مطالعه نشد. همچنین، عمر بنای 50‌درصد بیمارستان‌های پایتخت، بیش از 30 سال بوده و فرسوده محسوب می‌شود و وزارت بهداشت هم تقریبا هیچ کاری در امر بهسازی و مقاوم‌سازی این بیمارستان‌ها انجام نداده است.

زیرا در حقیقت وزارت بهداشت، اعتقادی به مقاوم‌سازی بیمارستان‌ها ندارد و به همین دلیل هم تلاشی برای گرفتن اعتبار در این زمینه نکرده است. نبود اعتقاد به مقاوم‌سازی بیمارستان در وزارت بهداشت به تمام شهرهای کشور از جمله پایتخت ختم می‌شود. به‌گونه‌ای که فریبرز ناطق‌الهی، استاد پژوهشکده سازه، در این‌باره گفت: بررسی از 110 بیمارستان در تهران نشان داده که 78‌درصد آن‌ها در شوک اولیه از بین خواهند رفت و کارآیی خود را از دست خواهند داد. به گفته او، تمام بیمارستان‌ها به صورت دوره‌ای اقداماتی در جهت نوسازی می‌کنند؛ اما نوسازی زمانی در برابر زلزله پاسخگو خواهد بود که با مقاوم‌سازی توام باشد.

با این شرایط، نوسازی حتی ممکن است شرایط ساختمان بیمارستان را وخیم‌تر کند، زیرا تنها به زیبایی ساختمان توجه می‌شود و برای مقاومت ساختمان اقدامی صورت نمی‌گیرد. همچنین محمود حسینی، دانشیار پژوهشکده سازه پژوهشگاه زلزله، در این‌باره گفت: سه‌چهارم بیمارستان‌های تهران در برابر زلزله مقاوم نیستند و در زمینه مقاوم‌سازی، بعضی بیمارستان‌ها به مقاوم‌سازی روی آورده‌اند که تعداد کمی از آن‌ها اصول فنی مقاومت سازه را رعایت می‌کنند.

7‌درصد بستری‌ها و پذیرش‌ها غیرضروری است
علیرضا زالی، رییس منتخب سازمان نظام پزشکی، گفت: حدود هفت‌درصد پذیرش و بستری بیماران غیرضروری است. بستری‌های طولانی‌مدت و مجدد معضلی است که گریبان اغلب بیمارستان‌ها را گرفته است. به گفته او، پذیرش و بستری مجدد در بیمارستان‌ها معضلی است که اغلب مردم با آن دست به‌گریبان‌ هستند و بار روانی و مالی زیادی به بیمار و جامعه تحمیل می‌کند.

زالی در این‌باره ادامه داد: در کشور ما بالغ بر 4/7‌درصد در بخش پذیرش و 2/6‌درصد در بخش بستری‌ غیرضروری است که اغلب مربوط به افرادی می‌شود که بالای 60 سال دارند که بنا به کهولت سن، دوره اقامت اولیه بیمارستانی آن‌ها طولانی است یا وفاداری لازم به پروتکل‌های تشخیصی و درمانی آن‌طور که باید انجام نشده و شانس مراجعه بعدی بیمار را بالا می‌برد. به این ترتیب، به عقیده این متخصص مغز و اعصاب باید برای بار روانی و اختلالات اقتصادی ناشی از این روند فکری شود.
البته تامینی لاییجی، عضو کمیسیون بهداشت مجلس، درباره این موضوع می‌گوید: «ایران از معدود کشورهایی است که بخش آموزش پزشکی آن با بخش درمانش یکی نیست. به این ترتیب، مثلا بیمارانی که به بیمارستان‌های آموزشی مراجعه می‌کنند، مجبور می‌شوند برای دومین و حتی چندمین‌بار برای تشخیص بیماریشان به پزشک مراجعه کنند؛ البته هیچ فرد و مسئولی هم پاسخگوی این هزینه‌های اضافی و سرباری تحمیل‌شده به بیمار نیست.»

به گفته او اگر این هزینه‌های تحمیلی اضافی ناشی از سیستم آموزشی است، سیستم آموزشی و دانشگاهی کشور باید اصلاح شود یا مثلا کل هزینه‌های سلامت در کشور رایگان شود تا چنین مسائلی هم پیش نیاید. یعنی زمانی که فردی وارد فرآیند درمان شد، از ابتدا تا انتها، بدون هیچ هزینه‌ای درمان شود. در ادامه مشکلات بحث درمان کشور زالی، رییس منتخب نظام پزشکی، درباره مشکلات بیمارستان‌ها و بخش درمان گفت: مهم‌ترین مشکل ما در سال‌های اخیر، نداشتن مدیریت نوین بیمارستانی بوده است تا جایی که طبق آمار 62 تا 68‌درصد از ظرفیت بخش دولتی و آموزشی استفاده شده و بخشی از ناوگان بیمارستانی در مدار ارائه خدمات درمانی نیستند. به عقیده زالی، اشکالات در اداره بیمارستان‌ها به‌ویژه در بخش دولتی سبب شده تا اقتصاد بیمارستان‌ها با مشکلاتی از جمله کمبود نقدینگی مواجه شود که باید از اداره نوین بیمارستانی بهره برد. همچنین ارتقای منابع انسانی در بیمارستان‌ها سبب خروجی بهتر و رضایتمندی در بیماران می‌شود.