سلامت نیوز : عوامل محیطی همانند آب و هوا، شرایط اقلیمی و تاریكی و روشنایی محیط از عواملی هستند كه بر رفتار انسان‌ها تاثیر می‌گذارند. به گفته كارشناسان هر ساله و همزمان با فرا رسیدن فصل تابستان میزان درگیری‌های بین اشخاص، پرخاشگری و در نتیجه زد و خوردهای خیابانی افزایش پیدا می‌كند. علت این امر به گفته كارشناسان تعریق بیشتر و خروج كلرید سدیم از بدن و تاثیر فعل و انفعالات شیمیایی بر اعصاب شهروندان است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از تهران امروز ؛ چراكه با وجود این شرایط آستانه تحمل افراد پایین آمده و در مقابل آمار پرخاشگری در جامعه بالا می‌رود. دكتر مجید ابهری، با اشاره به آمار 40درصدی افزایش پرخاشگری و خشونت‌های خیابانی در فصل تابستان به تهران‌امروز می‌گوید: به‌علت ضعف آموزش حقوق شهروندی و مهارت‌های زندگی توسط خانواده‌ها، آموزش و پرورش و رسانه‌ها درگیری‌های لفظی در جامعه ما رشد چشمگیری یافته و همین علت باعث بروز درگیری‌های فیزیكی و افزایش آمار جرایم شهری شده است.

این آسیب‌شناس اجتماعی فقدان «گذشت رفتاری» را از نكته‌های تاسف باری ذكر می‌كند كه در زندگی شهروندان وجود دارد و تاكید می‌كند:‌در بسیاری از درگیری‌ها یك عذرخواهی ساده می‌تواند از قتل و خون‌ریزی و درگیری فیزیكی جلوگیری كند. قانع بودن به حقوق فردی و اجتماعی توسط شهروندان، عدم تجاوز به حریم حقوقی دیگران، صبر و حوصله گذشت از ابزار اصلی رفتار مسالمت‌آمیز بوده كه می‌تواند از درگیری‌های كلامی و فیزیكی جلوگیری كند.

وی بالا رفتن فشار خون، تپش قلب، سكته‌های قلبی و مغزی، مرگ بر اثر شوك آسیب‌های روانی، از دست دادن كنترل ذهنی و گفتاری و آسیب‌های فردی و جسمی را از نتایج پرخاشگری عنوان كرده و می‌گوید: آسیب‌های اجتماعی ناشی از پرخاشگری در جامعه شامل بروز و افزایش درگیری‌های فیزیكی و ضرب و جرح و نقص عضو و حتی در مواقعی قتل می‌شود كه به عنوان الگوهای منفی رفتاری برای نوجوانان و جوانان در جامعه شناخته می‌‌شوند و زیان‌های معنوی و فرهنگی به افراد جامعه وارد می‌كنند. به گفته ابهری، 85 درصد پرخاشگری‌هایی كه اتفاق می‌افتد مربوط به طیف سنی 17 تا 40 سال و 15 درصد مربوط به افراد 40 سال به بالاست.

زنان اصفهانی پرخاشگرترند

این آسیب‌شناس اجتماعی با اشاره به فراوانی پرخاشگری در شهرهای مختلف می‌گوید:‌ آمار پرخاشگری در شهرهای مختلف بسته به باورهای فرهنگی متفاوت است، اما بر اساس آمار در استان اصفهان پرخاشگری در میان زنان 7 درصد بیشتر از مردان گزارش شده است. در بسیاری از شهرها از جمله تهران پرخاشگری مردان بیشتر از زنان است و در شهرهای توریستی و مسافرتی مثل استان‌های شمالی پرخاشگری بین زنان و مردان مساوی گزارش شده است اما در سایر استان‌ها پرخاشگری مردان بیشتر از زنان است.

به گفته وی آنچه مشخص است اینكه در 90 درصد از قتل‌هایی كه در كشورمان اتفاق می‌افتد خشم اولیه باعث به‌وجود آمدن قتل شده كه از این تعداد 70 درصد قتل‌ها با پیش زمینه پرخاشگری بوده و مابقی شوخی‌هایی بوده كه منجر به قتل شده است.

مهارت خود كنترلی موضوع دیگری است كه ابهری به آن اشاره كرده و می‌گوید:‌ مهارت خود كنترلی اصلی‌ترین ابزار پیشگیری از پرخاشگری است كه متاسفانه توسط رسانه‌ها و درجامعه ما به آن اشاره‌ای نمی‌شود در حالی كه اصلی‌ترین مهارت موضوع خودكنترلی است و خانواده‌ها، مدارس و رسانه‌ها باید موضوع خود كنترلی را آموزش دهند البته فیلم‌ها و سریال‌ها و حتی بازی‌های رایانه‌ای نیز در افزایش خشونت در جامعه سهم دارند.

ترافیك تهران موضوع دیگری است كه ابهری به آن اشاره كرده و می‌گوید:‌ ترافیك تهران یكی از عواملی است كه خود در هر شرایطی تحریك‌كننده اعصاب و روان مردم است و چون مردم با مقوله حمل و نقل و ترافیك در طول روز به مقدار زیاد سروكار دارند، وقتی گرما هم روی آنها تاثیر می‌گذارد سریع‌تر عصبانی می‌شوند و كارشان به درگیری و اوقات تلخی می‌كشد. گرما از جمله علت‌های بیرونی و استرس‌‌زاست كه موجب می‌شود تعادل روانی افراد به هم بخورد و آستانه تحمل آنها كاهش یابد. البته گاهی علت‌‌های درونی به علت‌‌های بیرونی اضافه می‌شود.

به گفته وی تحقیقات در شهرستان‌های كوچك، بدون ترافیك و استان‌های سردسیر كشور نشان می‌دهد كه تعداد نزاع‌ها و درگیری‌های افراد در معابر عمومی بسیار پایین است اما در تهران تركیب گرمای هوا با ترافیك آسیب‌های زیادی بر مردم وارد می‌كند.

وی با اشاره به این نكته كه پیشگیری مهم‌ترین نكته در جلوگیری از كاهش آستانه تحمل است، می‌گوید:‌ برای پیشگیری از كاهش آستانه تحمل در گرما در قدم اول باید محیط را مناسب‌سازی كنیم. مثلا اگر در حال رانندگی هستیم و در اوج ساعات پرترافیك و گرم قرار داریم، باید هوای داخل اتومبیل‌مان را خنك نگه داریم. به این معنا كه هرچند وقت یك بار كولر ماشین را روشن كنیم یا شیشه‌ها را كمی پایین بیاوریم تا تبادل هوا صورت گیرد.

در قدم دوم باید در طول روز مایعات خنك (نه سرد و یخ‌زده) مصرف كنیم تا تحمل گرما برایمان آسان‌تر شود. استحمام روزانه نیز در كاهش عصبانیت‌های فصل گرم موثر است زیرا عرق و ضایعات ناشی از آن را از روی سطح پوست بدن پاك كرده و از كاهش آستانه تحمل افراد تا حد زیادی جلوگیری می‌كند. از طرف دیگر، استحمام موجب حفظ روحیه شاداب و القای حس سرزندگی افراد می‌شود و همین موضوع می‌تواند از بروز عصبانیت‌ها و حتی خودخوری‌های بعضا نابجا پیشگیری كند. البته نقش پوشش‌ را نیز نمی‌توان نادیده گرفت.

تنش بیشتر در شهرهای آلوده‌تر

یك روان‌شناس بالینی نیز با اشاره به این موضوع كه عوامل متعددی بر پرخاشگری افراد اثر می‌گذارد، گفت: زمانی كه میزان آلودگی هوا در شهرها زیاد می‌شود، مقدار اكسیژن‌رسانی به بدن كم می‌شود در نتیجه میزان انقباض عضلانی فرد بیشتر می‌شود و فرد تنش بیشتری را در این زمان تجربه می‌كند و مستعد برانگیختگی می‌شود.

دكتر مهرداد كاظم زاده عطوفی با بیان این نكته كه آلودگی صوتی و گرمای بیش از حد هوا نیز به عنوان عوامل استرس‌زا بر پرخاشگری افراد اثر می‌گذارد، به تهران امروز می‌گوید: هر عاملی كه بتواند میزان تنش در افراد را افزایش دهد باعث بروز پرخاشگری می‌شود و عوامل زندگی در كلانشهرها مانند آلودگی‌های صوتی، فشارهای اقتصادی و مشكلات خانوادگی كه در شهرهای كوچك و روستاها به ندرت وجود دارد، قطعا در بروز پرخاشگری موثر هستند و معمولا در زمان گرمای بسیار بخصوص در شهرهای بزرگ كه مسئولیت‌های بیشتری به عهده یك فرد است و ترافیك و آلودگی صوتی نیز در حال افزایش است، آستانه تحمل فرد كاهش پیدا می‌كند و سبب عصبانیت می‌شود.

وی تصریح می‌كند: پرخاشگری علل زیادی دارد كه متاثر از تاثیرات تربیتی و كودكی افراد است و یكی از عوامل استرس‌های زیادی است كه در شهرهای بزرگ و ماشینی وجود دارد و به دلیل اینكه افراد نمی‌توانند به صورت همزمان عوامل استرس زا را كنترل كنند، این كار باعث خستگی سیستم عصبی آنها می‌شود و افراد نسبت به عوامل محیطی زودتر واكنش نشان می‌دهند در نتیجه این عامل رفتاری تبدیل به پرخاشگری می‌شود.