سلامت نیوز :  همین چند روز پیش بود که در اخبار اعلام شد 65 درصد از متکدیان و خیابان‌‌خواب‌ها معتاد هستند؛ نه این‌که ذهنتان فقط مشغول مردان شود، بلکه اعضای این جامعه را زنان و کودکان نیز تشکیل می‌دهند و اتفافا هر روز بر تعداد زنان و کودکان آواره در خیابان‌ها افزایش می‌یابد.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از حمایت ؛ برای بررسی علت اعتیاد این افراد با سید «حسن موسوی چلک»، مدیرکل دفتر امور آسیب‌های اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و رییس انجمن مددکاری ایران گفت‌وگو کردیم که در ادامه می‌خوانید.

به نظر شما خیابان اعتیاد آور است یا معتادان بی‌خانمان می‌شوند؟
تجربه من نشان می‌دهد که هر دوی این حالت‌ها متصور است؛ یعنی فرد بعد از اعتیاد زندگی خود را از دست می‌دهد و به خیابان روی می‌آورد؛ وقتی هم در خیابان ماند مجبور است هزینه‌های زندگی و مهم‌تر از همه مواد مورد نیاز خود را تأمین کند و دست به تکدی گری و دزدی می‌زند. عکس آن هم صادق است یعنی فرد بعد از خروج از خانه جذب گروه‌های خلاف و از سوی آنان درگیر اعتیاد می‌شود، سپس چرخه دزدی و تکدی گری برایش اتفاق می‌افتد.

باندهای خلاف چرا دنبال جذب افراد
بی خانمان هستند؟
باندهای خلافکار، هم منتظر فرصت هستند و هم برای بقا نیاز به یارگیری دارند. به همین دلیل است که افراد بی خانمان و معتاد گزینه‌های بسیار مناسبی برای این گروه‌ها به‌شمار می‌روند. بی‌خانمان‌ها بعد از عضویت در این گروه‌ها، اگر معتاد نباشند درگیر مواد می‌شوند تا مجبور شوند برای دریافت مواد دست به هر کاری بزنند. به طور حتم این افراد طعمه‌های مورد نظر و مشتری‌های بیشتری را برای باندها پیدا می‌کنند.

از چه زمانی این همه نگرانی درباره اعتیاد ایجاد شد؟
درست از زمانی که معتاد بیمار حساب شد و پای مواد مخدر صنعتی به میدان مصرف معتادان باز شد. تا قبل از آن معتاد فقط به خودش صدمه می‌زد؛ اما اعتیاد به مخدر صنعتی باعث می‌شود فرد معتاد به دیگران نیز به طور مستقیم آسیب وارد کند؛ به همین دلیل بر آمار ارتکابجرایم خشن مانند زورگیری، قتل و سرقت از سوی معتادان افزوده می‌شود. بخشی از علت افزایش ابتلا به ایدز از طریق رفتارهای پرخطر جنسی نیز مصرف مخدرهای صنعتی است. این مواد به دلیل مصرف آسان و قیمت کم خیلی مورد استقبال قرار گرفته‌اند. البته تبلیغات خوبی نیز برای استفاده از مخدرهای صنعتی می‌شود و یقین بدانید که بخشی از تبلیغ کنندگان این مواد همان بی‌خانمان‌هایی هستند که درگیر باندهای تبهکاری شده‌اند.

در این آسیب اجتماعی سهم زنان چقدر است؟
آمارهای مختلفی که از سوی مراکز متفاوت مانند ستاد مبارزه با مواد مخدر اعلام شده است، نشان می‌دهد که هنوز خیلی آمار اعتیاد زنان در مقایسه با مردان زیاد نیست. البته چند برابر شدن این آمار در مقایسه با گذشته نگران‌کننده است؛ اما به هر حال باید این واقعیت را در نظر گرفت که از 100 درصد جامعه معتادان، فقط 10 درصد آن متعلق به زنان است. به نظر من بیشتر از اعتیاد باید سیگار کشیدن زنان را جدی گرفت.

یعنی سیگار کشیدن از اعتیاد بدتر است؟
خیر؛ سیگار کشیدن دریچه اعتیاد است. تا همین پنج‌شش سال گذشته اگر زنی سیگار می‌کشید این کار را پنهانی و در خفا انجام می‌داد؛ زیرا نگاه جامعه به این عمل از سوی زنان مثبت نبود؛ اما امروز شما در بسیاری از مراکز خرید، کافی‌شاپ‌ها و پشت چراغ قرمز زنانی را مشاهده می‌کنید که سیگار می‌کشند و دیگر مردم از دیدن آنان تعجب نمی‌کنند. اغراق نیست اگر بگوییم که سیگار زن را معتاد می کند، من این اتفاق را چندی پیش در قالب یک یادداشت با عنوان «سیگار کشیدن زنان را جدی بگیرید» منتشر کردم و امیدوارم این مساله را کسانی که از دستشان کاری بر می‌آید، مورد توجه قرار دهند؛ زیرا در غیر این صورت آینده با جامعه‌ای معتاد مواجه هستیم که حداقل نیمی از آنان را زنان تشکیل می‌دهند.

جرم و اعتیاد در زنان چه ارتباطی با هم دارند؟
جرم و اعتیاد زنانه رابطه مستقیمی با هم دارند؛ یعنی گاهی زن بعد از اعتیاد و برای تأمین هزینه‌های مواد مجرم می‌شود و گاهی نیز بعد از ارتکاب جرم و برای خلاصی از مشکلات روحی ناشی از آن به اعتیاد روی می‌آورد. در این میان مهم‌تر از اعتیاد، مشکلاتی است که بر اثر مصرف مواد برای زنان ایجاد می‌شود؛ یعنی زن بعد از اعتیاد و برای تأمین هزینه مواد مخدر دست به کارهای مختلفی ‌می‌زند و بیشتر در جرم فرو می‌رود به همین دلیل است که بازگشت آنان به زندگی عادی سخت‌تر می‌شود. زنان معتاد خلافکار به دلیل اینکه آینده خود را تباه شده می‌دانند خیلی سخت‌تر از مردان به زندگی سلام باز می‌گردند.

چندی پیش قرار شد برای معتادان بهبود‌یافته مجوز مددکاری اجتماعی صادر شود؛ چرا با این اقدام مخالفت کردید؟
انگار افرادی که این طرح‌ها را مطرح می‌کنند خبری درباره اتفاق‌های نگران‌کننده و مجرمانه در کمپ‌های غیرمجاز و فجایعی که در آنها به‌وجود می‌آید، نشنیده‌اند؛ اعضای این کمپ‌ها بیشتر همان بهبودیافتگانی هستند که بدون اطلاع و تخصص، تصمیمی می‌گیرند به امثال خود کمک کند. فعالیت در رشته مددکاری نیاز به گذراندن دوره های تخصصی و تحصیلات دانشگاهی دارد و مددکار باید از روحیه‌ای قوی و اطلاعات کافی برخوردار باشد و به نظر من فردی که به تازگی اعتیاد را ترک کرده است این شرایط را ندارد. البته پیشنهاد کردیم که می‌توان از این افراد به عنوان یاور، مددیار یا همیار به عنوان نیروی کمکی مددکاران در کمپ‌ها استفاده کرد؛ اما دادن مجوز مددکاری به آن بسیار اشتباه است.