سلامت نیوز : در سال‌های اخیر گوشمان با نام برخی از بیماری‌ها بیشتر آشنا شده است، بیماری‌هایی كه یا در میان مردان شیوع بیشتری دارد و یا هر زمانی كه صحبت از مشكلات و عارضه‌های مربوط به زنان می‌شود، نام آن بیماری‌ها به میان می‌آید.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایران ؛ آرتروز یكی از این بیماری‌هاست كه معمولاً در سنین بعد از 40سالگی به سراغ زنان می‌آید و البته به انواع مختلفی تقسیم می‌شود كه علل بروز آن متفاوت خواهد بود. با دكتر محمدمهدی امام، مدرس دانشگاه و فوق تخصص روماتولوژی در مورد آرتروز – بیماری كه در یك قدمی زنان خانه‌دار قرار دارد- به گفت‌وگو نشسته‌ایم.

با توجه به این كه بیماری آرتروز در زنان شایع‌تر است، از چه سنی و در چه شرایطی درگیر این بیماری خواهند شد؟
آرتروز به عنوان یك بیماری شایع در زنان معمولاً در سنین پایین‌تری نسبت به مردان به سراغشان می‌آید و در صورتی كه ژن آرتروز را دارا باشند، میزان آن در دوران یائسگی شدت پیدا می‌كند.

شایع‌ترین نوع آرتروز چیست؟
شایع‌ترین نوع آرتروز مربوط به مفاصل انگشتان دست است كه معمولاً پس از دوران یائسگی بروز می‌كند به همین دلیل بیماری آرتروز در جوانان دیده نمی‌شود مگر این كه با وجود علل ثانویه، به این عارضه دچار شوند.

آرتروز ثانویه به چه معناست؟
آرتروز اولیه با توجه به ژن و افزایش سن در مفاصل خاصی بروز پیدا می‌كند كه اندام‌های فوقانی، بند تحتانی و میانی انگشتان دست و برخی اندام‌های تحتانی را درگیر می‌كند اما آرتروز ثانویه بنابر علت خاصی مثل بیماری‌های روماتیسمی، شكستگی‌ها و عفونت ایجاد می‌شود.

منظور از این عفونت چیست؟
عفونت مفصل كه جزو بیماری‌های آرتریتی به حساب می‌آید، در صورتی كه عفونت‌های بدن دیرتر از موعد مداوا شود منجر به تخریب مفاصل خواهد شد. به این معنا كه میكروب به طرقی مختلف به داخل مفصل راه پیدا كرده و در داخل مفصل جایگزین شده و موجب تخریب آن می‌شود كه در نهایت فرد دچار بیماری آرتروز ثانویه خواهد شد. در این میان حتی می‌توان به عفونت‌های دستگاه ادراری اشاره كرد.

با توجه به این كه اشاره كردید تنها اندام‌های خاصی دچار آرتروز می‌شوند در این رابطه بیشتر توضیح دهید.گفته شد كه اندام‌های تحتانی در بیماری آرتروز مورد آسیب قرار می‌گیرند بنابراین زانوها، لگن و یا شست پا دچار این مشكلات خواهد شد به همین دلیل در ناحیه مفصل مچ پا نمی‌توان به وجود عارضه آرتروز اشاره كرد یا این‌‌كه در ستون مهره‌ها، معمولاً گردن و كمر دچار این مشكل خواهد شد، بنابراین ناحیه پشتی دچار آرتروز نخواهد شد، بنابراین در صورتی كه افراد در نواحی نام‌برده دچار مشكلات و دردهای خاصی شوند ممكن است نشانه‌ای از وجود بیماری‌های دیگر یا آرتروز ثانویه باشد كه به‌طور حتم نیازمند انجام بررسی‌های دقیق توسط پزشك متخصص است چرا كه در این صورت علاوه بر درمان، مانع از پیشرفت عارضه آرتروز یا ایجاد آن در این افراد خواهد شد.

کارهای نامناسبی كه موجب ابتلای زنان به عارضه آرتروز می‌شود، چیست؟
به‌طور كلی انجام كارهای پیاپی كه به صورت یكسان و تكراری از سوی زنان انجام می‌شود باعث رسیدن آسیب به مفاصل خواهد شد بنابراین برای محافظت از مفاصل باید از انجام این‌گونه كارها اجتناب كرد.

چند نمونه؟
برای مثال جمع كردن‌های طولانی‌مدت زانو به منظور پاك كردن سبزی، قرار گرفتن روی دو زانو برای دستمال كشیدن كف آشپزخانه یا زمین و هرگونه نشستن‌های طولانی‌مدت، مشكلات مربوط به آرتروز و ابتلای به آن را شدت می‌بخشد.

در میان كارهای مربوط به منزل، كدامشان ناحیه گردن را دچار آسیب می‌كند؟
هرگونه كارهای تكرارشونده كه به صورت طولانی‌مدت انجام شود و از اندام خاصی برای انجام آن كار كمك گرفته شود، ناحیه را با مشكلات مربوط به آرتروز روبه‌رو می‌سازد. به عنوان مثال در انجام كارهایی مثل قلاب‌بافی، بافتنی، گلسازی و سایر كارهای اینچنینی كه به مدت طولانی از انگشتان دست استفاده می‌شود، فرد ناحیه گردن را به صورت خمیده نگه می‌دارد و همچنین زمان استراحت كافی در چنین كارهایی وجود ندارد كه منجر به آسیب ناحیه گردن و انگشتان و در نهایت آرتروز خواهد شد. از این‌رو به زنان توصیه می‌شود از انجام كارهای تكرارشونده، طولانی‌مدت و فاقد زمان استراحت پرهیز كنند.

حال اگر وضعیت مناسبی را برای انجام این كارها انتخاب كنند كمك‌كننده خواهد بود؟
دقیقاً همین‌طور است، اگر زنان برای انجام كارهای مطرح شده یا حتی كتاب‌خواندن در طولانی‌مدت در وضعیت مناسبی قرار بگیرند و از وسایل دوروبرشان استفاده درستی داشته باشند، می‌توانند به میزان قابل توجهی مشكلات مربوطه را كاهش دهند.

بهتر است در زمان استراحت حركاتی در خلاف جهت حركات هنگام كار انجام داد. به عنوان مثال اگر مدت طولانی گردن به حالت خمیده قرار داشته است، گردن را به سمت عقب برگردانید و به نقطه‌ای دور خیره شوید و یا اگر زانو به مدت زیادی به حالت خمیده بوده است، زانو را به جهت عكس برگردانید و مدتی در این حالت نگه دارید تا مشكلات بعدی از این نواحی بدن دور شود.

بنابر موارد یاد شده، آیا دختران پشت كنكور در معرض چنین خطرات و آسیب‌هایی قرار دارند؟
نمی‌توان گفت قرار گرفتن‌های طولانی مدت در حالت نشسته برای درس خواندن آن هم در زمان‌های پیش از كنكور،‌ علائم آرتروز را برای نوجوانان به وجود نمی‌آورد، اما همین نشستن‌های طولانی مدت چندین عارضه را به همراه دارد؛ نخست این‌كه دانش‌آموزان دچار اضافه وزن غیرقابل بازگشت می‌شوند چرا كه در سال‌های قبل تحرك داشته‌اند و اكنون ساعت‌های طولانی را مشغول درس خواندن هستند و گاهی اوقات وعده‌های غذایی‌شان را نیز در همین حالت صرف می‌كنند به همین دلیل معمولاً چاقی و اضافه وزنی كه به سراغشان می‌آید تا آخر عمر گریبانگیر آن‌ها خواهد شد.

موضوعی كه طی سال‌های اخیر و تحقیقات انجام شده مورد توجه قرار گرفته، افزایش وزنی است كه مهار كردن آن بسیار دشوار است. باید این نكته حائز اهمیت را مدنظر قرار داد كه اگر بدن وزنی را بشناسد، دیگر نمی‌توان امیدوار به كاهش آن بود حتی اگر فرد با انجام روش‌های مختلف به وزن ایده‌آل دست پیدا كند باز هم به راحتی به همان وزنی كه بدن شناخته است باز خواهد گشت.

دومین مشكل و آسیب چیست؟
فشار آوردن به مفاصل هنگام درس خواندن منجر به كشیدگی تاندون‌ها خواهد شد چرا كه گردن و بدن در وضعیت نامناسبی قرار دارد، همین باعث می‌شود عارضه‌های مربوط به عضلات گردن و در نهایت درد به سراغ دانش‌آموزان آید. همچنین دردهای ناشی از این عارضه‌ها منجر به انقباض عضله و در نتیجه مختل شدن خونرسانی به عضلات می‌شود كه موجب تشدید درد و بروز سیكل معیوب خواهد شد. بنابراین به دانش‌آموزان خصوصاً دختران توصیه می‌شود به موارد یاد شده دقت كافی داشته و سعی كنند وسایل داخل اتاق مطالعه‌شان از ارگونومی مناسبی برخوردار باشد تا در زمان‌های استراحت، استفاده درستی ببرند و آسیب‌های احتمالی را كاهش دهند.

مشكل دیگر نشستن‌های طولانی‌ مدت است و دانش‌آموزان را تهدید خواهد كرد دیسك ناحیه كمر و گردن است كه در ابتدا برایشان آزاردهنده خواهد شد و پس از مدتی با انجام یك حركت اشتباه و غیراصولی دچار بیرون‌زدگی دیسكی خواهند شد كه گاهی اوقات تا آخر عمر هم باقی می‌ماند.

راهكار؟
در نهایت باید به این موضوع توجه داشت كه تمام موارد یاد شده با استراحت كوتاه مدت در بین نشستن‌های طولانی و استفاده صحیح از وسایل مورد استفاده بهترین راهكاری است كه زنان و دختران جامعه را از گزند آسیب‌های مربوط به بیماری آرتروز مصون نگه خواهد داشت.