سلامت نیوز : با گذشت كمتر از یك ماه از برگزاری انتخابات یازدهم ریاست‌جمهوری، كارشناسان حوزه اجتماعی به این امیدواری رسیده‌اند كه با تغییرات مثبت در فضای اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی جامعه در آینده نزدیك، نظرات كارشناسانه آنها بتواند زمینه ساز كاهش و كنترل بسیاری از معضلاتی باشد كه طی 8 سال گذشته و به علت موانع پیش روی فرهنگ و اقتصاد و سیاست، فربه شد و به رشدی غیر قابل كنترل رسید. این امیدواری، حداقل و تا قبل از تشكیل دولت جدید در نشست‌های كارشناسانه‌یی بروز می‌یابد كه متولیان رصد وضعیت جامعه این روزها در حال برگزاری آن هستند تا بتوانند نتایج رصدهای خود را كه طی 8 سال گذشته و به علت مخالفت دولت‌های نهم و دهم با ارائه هر گونه آمار واقعی از وضعیت مشكلات جامعه، در بایگانی اذهان كارشناسان پنهان نگاه داشته شد، به مسوولان و كابینه دولت آینده ارائه دهند زیرا واقعا در اظهارات آنها می‌توان حس كرد كه به بذل توجه از سوی دولت آینده نسبت به اهمیت این آمار و ارقام و اقدام برای تعدیل آنها امیدوار هستند.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از اعتماد ؛ روز گذشته هم كه نخستین هم اندیشی نخبگان اجتماعی در زمینه واكاوی آسیب‌های اجتماعی با حضور مسوولان انجمن‌های غیردولتی فعال در مقابله با آسیب‌های اجتماعی، جامعه شناسان و آسیب شناسان و مددكاران اجتماعی برگزار شد اگرچه آمار و ارقام ارائه شده گویای سیمای نامطلوبی از جامعه امروز ایران به علت غلبه آسیب‌های اجتماعی بر پیكره ناتوان جامعه بود اما كارشناسان در پی ذكر هر یك از آمارها یا تحلیل‌های خود از وضعیت آسیب‌های اجتماعی، راهكارهایی ارائه می‌دادند با این امید كه توسل به این راهكارها، بتواند جامعه جوان و سرمایه‌های اجتماعی كشور را از مهار آسیب‌های اجتماعی رهایی بخشد.

سید حسن موسوی چلك؛ مدیركل دفتر امور آسیب دیدگان اجتماعی وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعی و رییس انجمن مددكاری اجتماعی ایران كه به سبب تجارب مدیریتی و مددكاری خود نگاه وسیعی نسبت به وضعیت آسیب‌های اجتماعی دارد، در این نشست با ارائه تصویر خلاصه‌یی از وضعیت موجود گفت: «امروز آسیب‌های اجتماعی وارد خانواده‌ها شده و دیگر، پدیده‌یی پنهان نیست. شهر و روستا، پیر و جوان، زن و مرد با شدت و ضعف متفاوت در معرض آسیب‌های اجتماعی قرار دارند. آسیب‌های اجتماعی، مرگ تدریجی انسان‌ها را در پی دارد و امروز بازگشت یك محكوم مالی به جامعه، بسیار آسانتر است در حالی كه جامعه ایران، یك آسیب‌دیده اجتماعی، به ویژه یك زن را بسیار سخت‌تر می‌پذیرد.»موسوی چلك بهره‌گیری از ظرفیت‌های فرهنگی را راهكار موثری برای پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی دانست و با تاكید بر اینكه «جامعه برخوردار از نشاط اجتماعی، كمتر گرفتار آسیب اجتماعی می‌شود» اعتراض خود را به سمت نگاه دولت نسبت به آسیب‌های اجتماعی معطوف كرد وقتی گفت: «نگاه ما به آسیب‌های اجتماعی، عموما امنیتی، قضایی و سیاسی بوده و به همین دلیل امروز با افزایش آسیب‌های اجتماعی، كاهش سن آسیب‌ها و تنوع آنها مواجهیم. در چنین شرایطی تقویت هویت فرهنگی راهكار مهمی است.»آمارهای ارائه شده از سوی مدیركل امور آسیب‌دیدگان اجتماعی وزارت تعاون هم نگران‌كننده بود و هم امید بخش. جامعه جوان و نوجوان كه هدف اصلی آسیب‌های اجتماعی قرار دارد به‌شدت در معرض خطر است اما این امید بسیار پررنگ است كه انجمن‌های غیردولتی فعال در حوزه مقابله با آسیب‌های اجتماعی كه تعداد آنها بیش از 160 تشكل برآورد شده، به علت پرهیز جدی از كاغذ بازی و رفتارهای سیاسی كه از ویژگی‌های بارز و مورد علاقه دولت‌هاست، با سهولت دسترسی به جمعیت آسیب دیده یا در معرض آسیب می‌توانند از راهكارهایی استفاده كنند كه این جمعیت علاوه بر رهایی از آسیب‌ها، به علت بافت صادقانه الفبای كمك‌های انجمن‌های غیردولتی، در این مصونیت ابقا شود. موسوی چلك با ارائه گزارشی از وضعیت موجود در كشور گفت: «حدود 11 میلیون پرونده قضایی ثبت شده و 2 میلیون معتاد داریم كه 19 هزار و 700 نفرشان پرونده قضایی دارند. سال 91، ازدواج از 5/9 درصد رشد منفی و طلاق، از 2/6 درصد رشد مثبت نسبت به سال 90 برخوردار بوده. هم‌اكنون 27 هزار بیمار آلوده به ایدز در كشور شناسایی شده‌اند. از سال 1365 تا امروز، 12 درصد از موارد ابتلا به ایدز بر اثر روابط جنسی غیر ایمن بوده و در سال 91، تعداد مبتلایان به ایدز بر اثر رابطه جنسی غیر ایمن، 6/33 درصد نسبت به سال 90 رشد داشته است. 35 درصد مراجعات به مراكز مداخلات اجتماعی به علت خشونت‌های خانگی بوده در حالی كه بسیاری از خشونت‌های خانگی همچون خشونت‌های جنسی به علت تابو بودن پنهان می‌ماند. ورودی زندان‌ها سالانه 600 هزار نفر است آن هم در حالی كه معتادان و مجرمان مالی سبك زندانی نمی‌شوند. در حالی كه آسیب‌های اجتماعی، امنیت اجتماعی ما را تهدید می‌كند و باید در انتظار زیر زمینی شدن آسیب‌های جنسی باشیم، نگران هستم كه باز هم نگاه امنیتی به حوزه اجتماعی غلبه كند.»مجید ابهری؛ آسیب شناس اجتماعی هم كه در این نشست حضور داشت ضمن اعلام اینكه «خود را از ارائه هر گونه آماری منع كرده» صرفا به تحلیل وضعیت جامعه امروز ایران پرداخت. وی با انتقاد از نامعلوم بودن نتایج عملكرد 22 نهاد دولتی فعال در پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی، ضمن آنكه خرید سالانه 12 میلیون گوشی تلفن همراه را از جمله آسیب‌های نوپدید می‌دانست، گفت: «تنوع سیاست‌گذاری‌ها در كنترل آسیب‌های اجتماعی منجر به فقدان آمارهای صحیح شده و دولت معتقد است كه كارشناسان با آمارهای خود، سیاه نمایی را در جامعه دامن می‌زنند. وقتی از هر 6 ازدواج، یك مورد به طلاق می‌رسد و سن بیو‌گی به 17 سالگی رسیده آیا باز هم باید با سیاه نمایی مقابله كنیم؟»

ابهری نیز همچون موسوی چلك به تضعیف و تزلزل هویت فرهنگی به عنوان عامل موثر در افزایش آسیب‌های اجتماعی اشاره كرد و به عنوان مصداق گفت: «كودكان ما، با اسم سگ رونالدو بیشتر از نام آریو برزن آشنا هستند و جشن‌های ملی را نمی‌شناسند اما با ولنتاین و ژانویه به خوبی آشنا هستند. 12 درصد مردان و پسران ما لوازم آرایش زنانه مصرف می‌كنند و این اتفاقات ناشی از كاهش ارتباط كلامی خانواده‌ها به 17 دقیقه در روز است چرا كه وقتی به نوجوان‌مان الگو ندهیم، او شخصا دنبال الگو می‌رود.»

در حالی كه كارشناسان حاضر در این هم اندیشی متفق بودند كه یكی از دلایل مهم افزایش آسیب‌های اجتماعی در چند سال اخیر، دولتی شدن شیوه‌های مقابله و كنترل آسیب‌های اجتماعی بوده و اگر دولت، رصد و اقدام برای كنترل آسیب‌های اجتماعی را به مردم و تشكل‌های مردم نهاد واگذار كند، شاهد كاهش این روند خواهیم بود، شهلا كاظمی‌پور، جامعه‌شناس جمعیت هم بروز پدیده حاشیه نشینی فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در ایران را به عنوان یكی از تبعات ناگزیر رشد جوامع و افزایش مهاجرت‌های ناشی از فقر و حوادث طبیعی و بیكاری مورد اشاره قرار داد و همچون سایر كارشناسان حاضر، از تنزل فرهنگ در جامعه امروز ایران ابراز نگرانی كرد.

شهلا اعزازی؛ جامعه‌شناس از منظر دیگری مقابله با آسیب‌های اجتماعی را مورد توجه قرار داد وقتی گفت: «ما امروز با تكثر فرهنگ و تنوع سبك‌های زندگی مواجهیم. آیا امروز تعریف من و دولت از یك آسیب اجتماعی یكسان است؟ من ازدواج زودرس را آسیب اجتماعی می‌دانم و از الزام برابری حق طلاق می‌گویم اما قانون بر ازدواج بعد از سن بلوغ و ریاست مرد در خانواده تاكید دارد. به نظر می‌رسد كه دولت خواستار سبك زندگی به شیوه قاجار یا پیش از قاجار است در حالی كه مردم ایران خواستار سبك زندگی مدرن هستند. مهم‌ترین راه برای مقابله با آسیب‌های اجتماعی، باور مفاهیم جدید است. متاسفانه تبلیغات و رفتار دولت، منجر به ایجاد آن حد از سنت گرایی می‌شود كه با شرایط امروز ما همخوانی ندارد. آن هم در حالی كه جامعه ایران، یك جامعه در حال گذار است. باید بپذیریم كه در چنین جامعه‌یی، معمولا با حجمی از آسیب‌ها در قالب انحرافات اجتماعی مواجه می‌شویم تا پس از طی دوران گذار، به مطلوب‌ها و معمول‌ها برسیم.»

سخنران پایانی این هم اندیشی، خسرو منصوریان؛ جامعه‌شناس و مدیر انجمن احیای ارزش‌ها بود. وی در سخنان خود آمار نگران‌كننده‌یی از وضعیت آسیب‌های اجتماعی ارائه داد، بروز آسیب‌های اجتماعی به صورت گسترده در سطح خانواده‌های حاشیه نشین و نگرانی ناجا از شدت یافتن این آسیب‌ها اشاره كرد.