سلامت نیوز : ایران جزو 10 کشور نخست دنیا در زمینه مصرف پلاستیک است که یکی از عوامل
اصلی سرطان بهشمار میرود. دولت مهمترین نقش را در حفاظت از محیط زیست در
برابر این طلای کثیف دارد. در همین راﺳﺘﺎ از ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺎ ﯾﺎری ﻓﻌﺎﻻن و
دوﺳﺘﺪاران محیط زیست روز 21 تیرماه در ﻓﻀﺎی ﻣﺠﺎزی و ﺷﺒﮑﻪهای اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﻪ
ﻋﻨﻮان «روز ﺑﺪون ﭘﻼستیک» ﺛﺒﺖ ﺷﺪه و اﻣﺴﺎل در دومین ﺳﺎل ﺑﺮﮔﺰاری آن ﺑﺮﺧﯽ از
کلانشهرهای ﮐﺸﻮر ﺑﻪ فکر افتادهاند تا بر خطرات ناشی از این مشکل بیشتر
تاکید کنند.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از آرمان ؛ پلاستیک به عضوی جدانشدنی از زندگی ما ایرانیان تبدیل شده است. از صبح که بیدار میشویم و نانهای تازه را تکهتکه در پلاستیک میگذاریم، تا گذاشتن آشغالهای روزانه و شبانه در کیسههای سیاه و نوشیدن بطری آب معدنی از گرما نشان از عجین شدن پلاستیک در زندگی روزمره ما دارد. بهطوری که اگر یک روز بینایلکس را درنظر بگیریم که برای خرید به فروشگاه برویم، فکر میکنیم فاجعهای رخ داده است. درحالی که با طرح برنامههایی جامع میتوانند مصرف پلاستیک را در زندگی ما کاهش بدهند، بهطوری که احساس نکنیم بدون کیسههای پلاستیکی زرد، سفید و سیاه نمیشود زندگی را گذراند!
پلاستیک تهدید جدی محیط زیست
در دنیای امروز حفاظت از محیط زیست تبدیل شده است به یکی
از دغدغههای جدی بشر که چالشهای زیادی را برانگیخته است. پیشرفتهای هر
روزه انسان موجب شده که زیانهای بسیاری به منابع آبی و خاکی برسد. دکتر
محمدرضا فاطمی، کارشناس منابع آب و محیط دریا،در گفتوگو با آرمان به مضرات
استفاده از پلاستیک اشاره کرد و گفت: وقتی راجع به پلاستیک صحبت میکنیم
باید بدانیم که ترکیب اصلی این محصولات از نفت و گاز طبیعی گرفته میشود.
پلاستیکهایی که مدلهای گوناگون دارند. بعضی از آنها جلوی حرارت تجزیه
میشوند و بعضی در حرارتهای خیلی بالا تجزیه میشوند که در داخل آنها از
«رزین» که یک ماده خطرناک شیمیایی و سمی است، استفاده شده و این پلاستیکها
در زندگی روزمره ما نقش بسیاری دارند که شامل کیسههای پلاستیکی تا اجسام
پلاستیکی که در اطراف ما هستند، میشود. اما امروزه یکی از دغدغههای مهم
کارشناسان محیط زیست استفاده از بطریهای پلاستیکی است که روزانه استفاده و
به مجرد مصرف دور انداخته میشوند.
وقتی روزانه غذایی را در کیسه پلاستیکی در یخچال میگذاریم، یا در ظروف پلاستیکی در مایکروویو گرم میکنیم مادهای در آن تولید میشود به نام «دی اکسین» که یک ماده بسیار خطرناک و سمی است و یکی از دلایل اصلی سرطان محسوب میشود. مضرات مواد پلاستیکی دو دسته است: 1.مواد پلاستیکی که وارد طبیعت میشود و تقریبا هزار سال طول میکشد تا این مواد تجزیه بشوند که شاید ورود این مواد پلاستیکی به محیطزیست برای انسانها خطرات کمتری داشته باشد، اما جان حیوانات و محیط زیست را مورد تهدید قرار میدهد. این مواد پلاستیکی برای آبزیان، دلفینها و لاکپشتهایی که تحت حفاظت هستند، خطرناک است چراکه این بطریها شبیه عروس دریایی و ژلاتینی شکل هستند، آبزیان آنها را میخورند و خفه میشوند. در سال هزاران لاکپشت و آبزیان مهم دیگر بهدلیل ریختن زبالهها به دریا جان خود را از دست میدهند.2. از مضراتی که ورود این مواد پلاستیکی به زندگی انسان دارد اینکه، پلاستیک دارای ماده خطرناک دیاکسین است که موجب سرطان میشود.
دو سیاست استفاده کمتر از مواد پلاستیکی
حذف کیسههای نایلکس و بهطور کلی پلاستیک از چرخه زندگی
بشر ممکن نیست. اما میتوان با اتخاذ راهکارهایی استفاده از این سموم آشکار
را در زندگی کاهش داد. محمدرضا فاطمی، کارشناس محیط زیست در این مورد
میگوید: دو سیاست در رابطه با استفاده کمتر از مواد پلاستیکی یا جایگزین
کردن مواد پلاستیکی وجود دارد:1. برای کاهش مصرف کیسههای پلاستیکی بهترین
راه جایگزین کردن پاکت است که در گذشته نیز در ایران مورد استفاده بوده
است. در آمریکا بیشتر مغازهها از پاکت استفاده میکنند و در اروپا برای
گذاشتن کالای خریداریشدهشان در کیسه باید پول جداگانهای بپردازند. در
آلمان هم وقتی برای خرید به مغازه میروید باید با خود پاکت یا سبد ببرید
وگرنه باید هزینه زیادی برای کیسه پرداخت کنید. 2.بازچرخه مواد پلاستیکی:
در سیکل بازچرخه، زباله پت از اهمیت زیادی برخوردار است. پت از جنسی تشکیل
شده است که میتواند به خوبی نسبت به بازیافت جواب بدهد. در کشور ایران 500
تا 1 میلیون تن زباله پت مصرف میشود. آمدن پت انقلابی در صنعت بازبافت
زباله ایجاد کرد.
در کشورهای خارجی پت را بازچرخه میکنند. مثلا در کشور آلمان 90درصد زبالهها بازچرخه میشود. در کشور بلژیک 94 درصد زبالهها بازچرخه میشوند. اما ما در ایران مساله بازچرخه زبالهها را بهطور جدی تعقیب نکردهایم. این کارشناس محیط زیست با اشاره به اینکه بازچرخه در ایران توسط شهرداریها در خود منازل آموزش داده شده است، ادامه میدهد: مثلا تفکیک کردن آشغالهای چوبی، خوراکی، خطرناک و کاغذی برعهده ساکنین خانه است که در بسیاری از موارد رعایت نمیشود. بهنظر میرسد اگر به صورت اجبار درمورد کاهش مصرف پلاستیک برخورد شود، بهتر است تا اینکه سلامت مردم به خطر بیفتد. بر فرض مثال، در گذشته از نوشابههای شیشهای استفاده میشد که در بازچرخه شیشه از پلاستیک خطرش کمتر است. بطری را خرد میکنند و تبدیل به گرانول میشود و درنهایت به پت تبدیل میشود. بطریهای شیشهای و پلاستیکی بازچرخه شده به رنگ سیاه، سبز و زرد ارائه میشود تا مصرفکننده هم بداند این بطری در بازچرخه بوده است. درواقع باید مدیریت مواد پلاستیکی و پساماندها بهگونهای باشد که به طبیعت و محیط زیست آسیب نزند.
نقش پررنگ دولت در کاهش استفاده از پلاستیک
دولتها به عنوان مقام اجرایی میتوانند با اجرای طرحهای جامع اقتصادی در سطح کلان، خطر استفاده بیش از حد از مواد پلاستیکی را کاهش دهند. محمدرضا فاطمی، در رابطه با نقش دولت در این زمینه معتقد است: نقش دولت در رابطه با کاهش استفاده از نایلکس بسیار پررنگ است. زبالهها در روزگار جدید تبدیل شدهاند به یک منبع درآمدی که اشتغال ایجاد میکنند. دولت اگر یک برنامه جامع و دقیق داشته باشد، میتواند از این طلای کثیف بهترین استفاده را ببرد و با بازیافت مواد پلاستیکی و جایگزین کردن مواد دیگر این خطرات را کاهش بدهد. نقش دولت پررنگتر است، چراکه مردم تنها به عنوان عضو متغیر و تابع محسوب میشوند و این دولتها هستند که باید با آموزش صحیح و اجرای طرحهای درست کاهش استفاده از پلاستیک را به صورت یک کارکرد روزانه خانواده در بیاورند. این درحالی است که دولت در عمل این سیاست را به درستی اجرا نمیکند، درحال حاضر اگر دقت کنیم تنها یک سطل زباله در سر هر کوچه قرار دارد که باید تمام زبالههای پلاستیکی و غیرپلاستیکی در آن ریخته شود. بیابانها پوشیده از پلاستیک و پت هستند. در کویر مرکزی ایران بهقدری زبالهها زیاد شدهاند که علاوه بر ضرر به محیط زیست آزار بصری هم ایجاد میکنند؛ با توجه به اینکه هر ماده پلاستیکی هزار سال طول میکشد تا تجزیه شود.
ظروف پلاستیکی یکبار مصرف سرطانزا
این روزها استفاده از ظروف یکبار مصرف جزیی از شرایط
زندگی ایرانیان شده است. به علت ارزان بودن، کمبود وقت و راحت بودن استفاده
از این ظروف بدون احتیاج به شستن، باعث شده است که میزان استفاده از آن
بسیار افزایش پیدا کند. محمدرضا فاطمی، کارشناس محیط زیست، به آرمان
میگوید: ممنوعیت استفاده از ظروف یکبار مصرف در رستورانها به کاهش این
پدیده بسیار کمک میکند. در یک رستوران از هنگامی که شروع به خوردن
میکنیم از سیبزمینی سرخکردهای که در ظرف یکبار مصرف ریخته میشود تا
لیوان پلاستیکی نوشابه، تا کارد و چنگال همگی سرطانزا هستند. اگر بهجای
استفاده از ظروف یکبار مصرف پلاستیکی از لیوانهای کاغذی استفاده کنیم با
اینکه گرانتر هستند، اما برای سلامتی مفیدتر هستند.
با اینکه کاغذ گران است و هر کاغذی یک شاخه درخت محسوب میشود. اما میتوان از پوشال و اضافاتی که از کارخانههای چوببری میماند، یا تفالههای نیشکر که به مواد ریز تبدیل میشوند، استفاده کرد. این کارشناس میگوید: در گذشته سنتهایی بود که کمتر به محیط زیست آسیب جدی وارد میکرد و به جان انسانها ضرربه نمی زد. مردم برای خرید از کیسههای پارچهای استفاده میکردند که در چرخه به روز شدن به دست فراموشی سپرده شده است. یا اکنون در کنار آبسردکنها با انبوهی از لیوانهای پلاستیکی یکبار مصرف مواجه میشویم که باعث سرطان میشوند و به بهداشت فردی هم آسیب میرسانند که بعضی از آنها توسط چند نفر و چند باره استفاده میشود. درصورتی که اگر آموزش صحیح وجود داشته باشد احتیاج به این مواد پلاستیکی پرزرق و برق که با جان انسان بازی میکنند، نیست. پایین آوردن نرخ استفاده از پلاستیک تنها به روز 21 تیرماه منجر نمیشود. بلکه باید دولتمردان جدید با اختصاص دادن بودجه برای تولید کیسههای تجزیهپذیر و آموزشهای لازم درصدد حفظ محیط زیست و سلامت جان مردم برآیند.
نظر شما