سلامت نیوز : واژه «یقه‌سفید» خیلی وقت پیش لقبی مخصوص تکنوکرات‌ها(فن‌سالاران) بود، متخصصانی که در موارد مختلف به سیاسیون یا حاکمان کمک فنی می‌کردند ، حالا این واژه وارد دنیا جرم و آسیب نیز شده است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از حمایت ؛ درباره این گروه و حضور آنان در جامعه معتادان به گفت‌وگو با دکتر «مجید ابهری»، پژوهشگر و متخصص علوم اجتماعی پرداخته‌ایم که می‌خوانید.

مجرمان یقه سفید چه کسانی هستند؟
یک سری آدم پولدار و تحصیل‌کرده که وارد دنیای جرم و آسیب شده‌اند و هیچ وقتی فردی که از کنار این افراد عبور می‌کنند به ذهنش خطور نمی‌کند که این فرد یک معتاد، سارق، کلاهبردار و خلافکار است.

برخی از متخصصان علوم اجتماعی معتقدند به کار بردن این اصلاح برای این افراد اصلاً درست نیست؛ چرا این اسم را برای آنان به کار می‌برید؟
این یک اصطلاح است که باب شدن آن دست من و شما نیست و به سال‌های خیلی دور حتی قبل از انقلاب بر می‌گردد؛ البته استفاده از آن 10 سالی می‌شود که رایج شده است. به هر حال این مجرمان افراد تروتمیزی هستند،‌ آنان مورد اتهام فکری جامعه قرار نمی‌گیرند و به نظرم یقه سفید اسم مناسبی برای آنان است.

بین این افراد، معتاد هم وجود دارد؟
بله به طور قطع وجود دارد. برخی برآوردها حاکی از آن است که 25 درصد از معتادان کشور را یقه سفیدها تشکیل می‌دهند. یادتان باشد این افراد هیچ شباهتی به تصویر کلی جامعه از یک معتاد که او را فردی ژولیده، کثیف و خمار می‌دانند، ندارد. معتادان یقه سفید، ثروتمند، تحصیل‌کرده و اصطلاحا باکلاس هستند و به هیچ وجه به ذهن شما خطور نمی‌کند که این فرد نیز می‌توان بخشی از جامعه آماری آسیب‌‌های اجتماعی را تشکیل دهد.

این آمار 25 درصد را چطور و به استناد چه تحقیقاتی اعلام می‌کنید؟
گفتم که برآورد ما این عدد؛ اما شاید هم بیشتر باشد. اکنون ما 3 میلیون معتاد معلوم و اعلامی داریم که باید به این جمعیت 25 درصد یعنی 750 هزار نفر را اضافه کرد. این را باید در نظر گرفت که این افراد برای ترک به هیچ مرکزی مراجعه نمی‌‌کنند که در جامعه آماری جای بگیرند، آنان هر وقت نیاز به ترک مواد مخدر داشته باشند انواع و اقسام داروهای گران‌قیمت و کمیاب را تهیه می‌کنند و در خانه از شر مواد مخدر خلاص می‌شوند؛ به همین دلیل باید با حدس و گمان درباره تعدادشان حرف زد.

معتادان یقه سفید بیشتر چه مخدری مصرف می‌کنند؟
بیشتر مخدرهای صنعتی و در کل هر مخدری که گران‌تر باشد؛ از کوکایین و گراس گرفته تا شیشه و ال‌اس‌دی. این مخدرها وابستگی روانی بسیار زیادی را در فرد مصرف‌کننده ایجاد می‌کنند. این را نیز باید در نظر گرفت این مواد مانند مصرف‌کنندگان خود تروتمیز هستند؛ یعنی خیلی راحت مصرف می‌شوند و بو و دود ندارند؛ اما در کنار این مزایا خماری بسیار متفاوتی دارند، ترک کردن آنها بسیار سخت است و برای ترک نیاز به داروهای اعصاب و روان خاصی دارند.

چطور می‌توان این افراد را شناسایی کرد؟
فقط با آزمایش می‌توان دست آنان را رو کرد، راه دیگری ندارد. ظاهر آنان بسیار آراسته است و اصلاً نمی‌توان به این افراد شک کرد.

چطور می‌توان از افزایش معتادان یقه‌سفید جلوگیری کرد؟
با اطلاع‌رسانی؛ خیلی از مصرف‌کنندگان نمی‌دانند که کوکایین 20 برابر تریاک روی اعصاب اثر می‌گذارد و توهم شیشه 100 برابر تریاک است. ضمن این که این مخدرها بعد از 2 بار مصرف، اعتیادآور هستند و ترک کردنشان کار بسیار سختی است. البته افزایش میل جنسی بعد از استفاده باعث رواج مصرف این مخدرها نیز شده است؛ زیرا بعد از مصرف این مخدرها توانایی جنسی فرد مصرف کننده به شدت زیاد می‌شود و همین اتفاق فرد را به مصرف بیشتر تشویق می‌کند. البته این میل فقط تا بار دوم مصرف دوام دارد و بعد از آن اثر عکس می‌گذارد؛ اما مصرف‌کننده دیگر نمی‌تواند از شر ماده مخدر خلاص شود.

شما اعلام می‌کنید که شیشه مخدر گرانی است و یقه‌سفیدها از آن استفاده می‌کنند، چرا این روزها بیشتر معتادان بی پول هم به مصرف آن روی آورده‌اند؟
شیشه خالص گران است؛ اما این مخدر را می‌توان در یک مکان 4 متری هم همراه با ناخالصی تولید کرد. در ایران افزودنی‌های زیادی به آن اضافه می‌کنند که باعث می‌شود قیمت این مخدر کاهش یابد اما آسیب‌های ناشی از آن هزاران برابر می‌شود. اکنون 90 درصد شیشه مصرفی در کشور و میان جوانان تقلبی و مخلوط است. این اتفاق برای کراک هم افتاده است به همین دلیل این ماده مخدر بعد از مدتی بافت بدن را متلاشی می‌کند. این را نیز بدانید که بیشتر کسانی که دست به قتل‌های فجیع می‌زنند مصرف کنندگان شیشه تقلبی هستند.

این همه سازمان برای کاهش اعتیاد وجود دارد، چرا هر روز بر تعداد معتادان اضافه می‌شود؟
متولی اصلی پیشگیری، درمان و کاهش اعتیاد در کشور سازمان بهزیستی است. اگر کم کاری وجود دارد از سوی این سازمان است که نمی‌تواند از خدمات سایر سازمان‌ها استفاده و این خدمات را سازماندهی کنند؛ به همین دلیل هر کسی هر طور دوست دارد و صلاح می‌داند وارد کارزار مواد مخدر می‌شود. وظیفه ایجاد مراکز ترک اعتیاد، حمایت از معتادان حین ترک، ارائه خدمات پیشگیرانه به خانواده‌هایی که معتاد دارند و ده‌ها فعالیت دیگر با بهزیستی است. نظارت بر کمپ‌ها را نیز باید به این وظایف اضافه کرد؛ اما کمتر شنید‌ه‌ایم یک کمپ به دلیل نداشتن مجوز از سوی بهزیستی بسته شده باشد در حالی که بسیاری از کمپ‌ها مجوز فعالیت ندارند و اعضای آن را کسانی تشکیل می‌دهند که خودشان سه‌چهار سال پیش مصرف‌کننده بوده‌اند.