به گزارش سلامت نیوز به نقل از بهار ؛ هر سال بهطور متوسط، 10هزار هکتار از جنگلها و مراتع کشور دچار آتشسوزی میشوند. البته بعضی سالها این آتشسوزیها به 40هزار هکتار هم رسیده است. چه 10هزار و چه 40هزار هکتار. به گفته سرهنگ قاسم سبزعلی، فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی، 70درصد آتشسوزیها به دلیل دخالتهای انسانی رخ میدهد. همینطور هم، 80درصد حریقهایی که در عرصههای ملی کشور رخ میدهد مربوط به مراتع بوده و بخش کوچکی از آنها در جنگل اتفاق افتاده است. سبزعلی در اینباره گفت: در منابع طبیعی استانهای زاگرس کشور نسبت به سال گذشته آتشسوزیها افزایش داشته است که البته آن هم به دلیل افزایش پوشش گیاهی منطقه در سال 92 بوده است.
محمد درویش، عضو هیات علمی موسسات تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، درباره این آتشسوزیها به بهار میگوید: «هرسال، زمانی که بارندگی در فصل بهار شدت میگیرد، علفهای یکساله بیشتر میرویند و در تابستان با خشک شدن آنها احتمال آتشسوزی هم بیشتر میشود. حالا چه آتشسوزی طبیعی باشد و چه انسانی.» البته این موضوع، به گفته درویش کاملا قابل پیشبینی است و کارشناسان هم درباره آن همیشه هشدار میدهند زیرا زمانی که بارندگی زیاد میشود، یگانهای محیطزیست باید آماده باشند، امکانات و تجهیزات فراهم و به مردم محلی هم آموزشهای لازم داده شود. او درباره ضعفهای عمده محیطزیست در مواجهه با این آتشسوزیها ادامه میدهد: «سازمان سه ضعف عمده در مواجهه با آتشسوزیها دارد؛ یک اینکه سامانه پایش در جنگلها و مراتع در برابر حادثه و آتشسوزی خیلی ضعیف است.
به همین دلیل هم همیشه خبر یک آتشسوزی با تاخیر اعلام میشود. از طرف دیگر زمانی که یگانهای محافظت متوجه این حوادث میشوند، دیر اقدام میکنند. زمانی هم که یگانها میآیند، میبینیم که تجهیزاتی برای مهار آتش ندارند.» تجهیزات یگانهای محیطزیست از مسائل مهم در زمان حادثه و آتشسوزی است. همین هفته گذشته، در روز ملی دماوند، یک هکتار از مراتع روستای رینه در آتش سوخت و بعد از دو ساعت که ماموران منابع طبیعی برای خاموش کردن آتش رسیدند، تنها تجهیزاتشان، چند شاخه درخت بود. به همین دلیل هم بیشتر مردمی که از این مکان عبور میکردند تنها با لگد کردن، توانستند آتش را خاموش کنند. به همین دلیل، به عقیده درویش، مردم محلی باید آموزش لازم را ببینند زیرا اثربخشیای که آنها در مهار آتش دارند به مراتب بیشتر از نیروهای یگان محیطزیست است زیرا آنها در زمانهای اولیه آتشسوزی حضور دارند و میتوانند باعث شوند تا آتش بیشتر نشود یا آن را خاموش کنند.
او همچنین میگوید: «برای مثال اگر انجیاوهای محیطزیست را فعال کنیم تا آنها در گروههای هدف مردم را آموزش دهند، میتواند راهکار خوبی باشد. از طرف دیگر، مجلس باید وارد این موضوع شود و دولت را موظف کند که در محیطزیست، یگانهای هوایی برای اطفای حریق اختصاص دهند. در حال حاضر اینگونه است که مجوزی برای هلیکوپترها و اطفای حریق داده نمیشود. اگر هم داده شود، سازمان بودجهای ندارد که خرج این دم و دستگاه کند. درنهایت اگر بودجهای هم اختصاص داده شود، پرسنلی نیست که آموزش دیده باشد و بتواند این قبیل اقدامات را انجام دهد.»
البته علاوه بر این راهکارها، سبزعلی میگوید: «براساس قانون، در آن دسته از آتشسوزیهایی که فرد مقصر است، پس از آنکه حریق رخ داد فرد را مجازات میکنیم در صورتی که بسیار پیش آمده که بارها به فردی درباره روشن کردن آتش تذکر دادهایم اما به دلیل منع قانونی اجازه دستگیری و تحویل او را به محاکم قضایی نداشتهایم که باعث شده در پایان قسمتی از عرصههای ملی کشور آتش بگیرد. این در حالی است که براساس قانون باید پس از وقوع حریق فرد را شناسایی و دستگیر کرد اما در بسیاری از مواقع فرد پس از ایجاد آتشسوزی از منطقه گریخته و امکان دستگیری او فراهم نیست.»
اسماعیل کهرم، کارشناس محیطزیست، درباره این آتشسوزیها میگوید: «اغلب این آتشسوزیها عمدی است. مثلا فردی میخواهد زمینی را غصب کند تا اینکه مثلا خانهاش در جنگل را وسعت دهد. البته در این فصل، علفها خشک هستند. به این صورت که در اوایل صبح، شبنم روی شاخهها به صورت ذرهبین عمل و نور خورشید را متمرکز میکند و روی علفهای خشک میتاباند. به این ترتیب، این علفها هم که مستعد آتشسوزی هستند، به راحتی آتش میگیرند. البته این مدل آتشسوزی به هیچ عنوان درشمال کشور اتفاق نمیافتد. به این ترتیب هر آتشی در شمال کشور رخ دهد بدون شک عمدی است.»
به گفته کهرم، راهکار این موضوع این است که مانند کشور سوییس که در این ماهها وضعیتی مانند کشور ما دارد، آتش روشن کردن در طبیعت را ممنوع کنیم زیرا در این شرایط و این ماههای سال، مراتع و علفها خشک میشوند. اگر هم درنهایت فردی آتشی را روشن کرد به شش ماه زندان محکوم شود. به این ترتیب، دیگر بهانهای هم برای این قبیل آتشسوزیها وجود نخواهد داشت.» به عقیده کهرم، مسئله این است که نه دولت و نه ملت، ارزش منابع طبیعی را نمیدانند. آنها نمیدانند که این منابع، مراتع و جنگلها تا چه حد میتوانند خوب و مفید باشند.
نظر شما