سلامت نیوز : بیماریهای عفونی با وجود کاهش جدی در میزان بار بیماریهای کشور، هنوز وجود دارند بنابراین آشنایی با آنها و بکارگیری روشهای مراقبتی و پیشگیری از بروز  آنها همچنان اهمیت دارد.

جذام ( Leprosy)

به گزارش سلامت نیوز به نقل از پایگاه اطلاع رسانی نظام پرستاری ، جذام ( بیماری هانسن) بیماری عفونی مزمنی است که توسط مایکوباکتریوم لپرا ایجاد می شود . خصوصیت بالینی  آن عبارت است از  فقدان کامل یا نسبی حس، حضور اعصاب ضخیم شده و وجود باسیل اسید فست در اسمیر تهیه شده از پوست.

 راههای انتقال این بیماری عبارتند از : 1- ریز قطره های آلوده (دهان و بینی) 2- تماس مستقیم (پوست با پوست یا غیر مستقیم ( تماس با وسایل و لوازم آلوده ) 3 -  سایر راهها: شیر انسان، گزش حشرات و سوزنهای خالکوبی

مخزن و ومنبع عفونت:

انسان مخزن بیماری است و منابع اصلی جذام مبتلایان فعال هستند.

راههای خروج میکروب از مخزن و منبع:

•دستگاه تنفس فوقانی( بینی)

•پوست: زخم ها

•گلو: سرفه و عطسه و صحبت کردن

دوره کمون : 2تا 5 سال

نشانه های بیماری:

1-ظهور قسمت های کم رنگ یا قرمز رنگ بر روی پوست

2-عرق نکردن و ریزش مو در محل آسیب دیده پوست

3-فقدان حس درد ، لمس و حرارت در دست و پا

4-ضخیم شدن اعصاب پوستی مخصوصا" اعصاب اولنار و مدیان

5-ظهور ندول و سفتی بر روی پوست  بخصوص در نواحی بینی و چانه و گوش

6-کلفت شدن لاله گوش

7-وجود زخم ها و جراحت هایی که بهبود پیدا نمی کنند

8-از بین رفتن ابروها و مژه ها

9-تخریب پل بینی و دفورمیتی در ان

تشخیص:

معاینه بالینی-  بیوپسی و تهیه اسمیر از پوست و ترشحات بینی

درمان: استفاده از ترکیبات دارویی:

•داپسون:

•کلوفازمین

•ریفامپین RMP

•اتونامید و پروپیونامید

طول دوره درمان 24 تا 36 ماه میباشد.

    نکات پرستاری:

•جذام بیماری ارثی نیست

•تمام موارد جذام واگیردار و مسری نیست

• جذام قابل درمان است

•کودکان باید از والدین جذامی  مسری جدا نگهداری شوند

•پیشگیری از ناتوانی  و دفورمیتی  که در 25 درصد مبتلایان  ایجاد میشود با فیزیوتراپی و  جراحی های ترمیمی  و توانبخشی امکان پذیر است.

 راههای کنترل بیماری:

1-تاسیس واحدهای کنترل جذام در مناطق هیپر اندمیک

2- تاسیس مراکز بررسی ، آموزش و درمان در مناطق با حالت اندمیک

3- جلب مشارکت موسسات و سازمانهای داوطلب و خیریه

*واکسن و  ایمنوگلوبولین علیه جذام وجود ندارد

سیاه زخم  ( Anthrax )

یک بیماری عفونی مشترک انسان و دام است که که توسط باسیل آنتراسیس ایجاد می شود. انسان به طور اتفاقی و بر اثر تماس با دام یا فراورده های دامی آلوده مبتلا م شود. به این بیماری  پوستول بدخیم-  شاربن – تب طحالی و بیماری پشم ریسان نیز گفته می شود.

بیماری به سه شکل جلدی- ریوی و گوارشی در انسان دیده می شود . نوع جلدی 90 درصد موارد بیماری را تشکیل می دهد.  راه انتقال جلدی از طریق زخم یا بریدگی و خراش های پوستی  امکانپذیر است. نوع ریوی در نتیجه استنشاق گرد و غبار آلوده به میکروب ایجاد می شود. و نوع گوارشی به دنبال خوردن مواد آلوده  مانند گوشت آلوده به میکروب ایجاد می شود.

 دوره کمون بیماری 4تا 5 روز است. با کنترل بیماری در حیوانات میتوان از ابتلای انسان به آن جلوگیری کرد. ضدعفونی کردن همه فراورده های حیوانی نظیر پوست، پشم ،مو و استخوان به منظور جلوگیری از انتقال بیماری به انسان پیشنهاد می شود.

درمان بیماری با استفاده از آنتی بیوتیک نظیر کلرامفنیکل و اریترومایسین  امکانپذیر است .

مننژیت مننگوکوکی  (Meningococal Meningitis)

مننژین مننگوکوکی یا تب مغزی- نخاعی یک بیماری حاد واگیردار است که بوسیله نایسریا مننژیتیس ایجاد می شود . منبع عفونت در نازوفارینکس ولوزه مبتلایان و حاملین یافت می شود.

دوره کمون بیماری 3-4 روز واما بین 2تا 10روز هم مشاهده شده است. عوامل زمینه ساز عفونت شامل  عفونت دستگاه تنفس فوقانی- عفونت گوش میانی و ماستوئیدیت و تروما به سر و جراحی اعصاب.  باسیل های مننگوکوک  وارد جریان خونشده و سبب ایجادواکنش های التهابی در پرده مغز و کورتکس می شود.

این بیماری به طور معمول با سردرد شدید . واستفراغ و سفت شدن گردن همراه است.

مثبت شدن تست کرنیگ Kerning Sign : وقتی که بیمار به پشت دراز می کشد بالا آوردن پاهای باعث ایجاد درد در کمر و گردن می شود.

 مثبت شدن تست بروزینسکی  Brudzinsky : وقتی بیمار به پشت دراز کشیده است  اگر سر به جلو خم شود مفصل ران وزانو خم می شود.

تشخیص بیماری:  LP ( کشیدن مایع مغزی – نخاعی).و بررسی CSF

میزان گلبولهای سفید و پروتئین در مایع مغزی – نخاعی افزایش دارد و میزان قند کاهش نشان می دهد.

 عوارض جانبی بیماری: تشنج و افزایش فشار داخل مغزی ICP

درمان : تجویز آنتی بیوتیک بلافاصله پس از انجام LP  بمدت 10 تا 14 روز یا 5 روز بعد از قطع تب .

کاهش ادم مغزی و ICP  و کنترل تشنج

پیشگیری دارویی:  صرفه نظر از سن به تمام افراد در تماس نزدیک با بیمار ریفامپین 10 میلی گرم بر کیلوگرم هر 12 ساعت ( حداکثر 600 میلی گرم  دوبا ر  در روز) . تجویز ریفامپین در حاملگی ممنوع است.

*تمام موارد پروفیلاکسی بایستی هر چه سریعتر شروع شود و در صورت گذشت بیش از 2 هفته از تماس نیازی به پیشگیری دارویی ندارد.

 ایمن سازی:  واکسن به صورت  تک دوز و تزریق یاد آور هر 3 سال یکبار توصیه می شود.  واکسن در کودکان زیر 2 سال و زنان حامله توصیه نمی شود.

طاعون ( Plague).

یک بیماری حاد واگیر دار است که عامل ان یرسینیا پسودوتوبرکلوزیس است. این بیماری از راه گزش کک موش به انسان منتقل می شود .  طاعون به سه شکل  خیارکی- ریوی و خونی بروز میکند. طاعون خیارکی شایعترین فرم بیماری است.

جوندگان و کک آلوده و بیماران مبتلا به طاعون ریوی منبع عفونت هستند . انسان در برابر طاعون ایمنی طبیعی ندارد. با یک بار ابتلا به بیماری ایمنی در سراسر عمر حاصل می شود.

راهای انتقال: 1- گزش کک آلوده 2-  تماس مستقیم با بافتهای آلوده جانوران 3- ریز قطره های آلوده بیماران مبتلا به طاعون ریوی 
 

راههای پیشگیری از بیماری:

•مبارزه با موش ها

•از بین بردن کک موش

•ایمن سازی: واکسن طاعون از راه زیر جلدی 2 نوبت وبا فاصله 7تا 14 روز داده میشود. و هر 6 ماه برای افراد در معرض خطر تکرارمیشود.

•پیشگیری دارویی: داروی انتخابی تتراسیکلین است .

مونونوکلئوز عفونی (   Infection Monoculeosis )

نوعی بیماری عفونی حاد دستگاه لنفاوی است که توسط ویروس ابشتن- بار  ایجاد می شود . بیشترین گروه سنی 15تا 25 سال گرفتار میشوند. این بیماری ازطریق تماس دهانی و ترانسفوزیون خون منتقل می شود. دوره کمون بیماری 30 تا 50 روز است . این بیماری بانشانه های تب ،گلودردو بزرگی غدد لنفاوی گردن و بزرگی طحال  مشخص می شود.

درمان به شکل علامتی و حمایتی است. استفاده از مسکن و استراحت.

سوزاک ( Gonorrhea )

یک بیماری عفونی مجرای تناسلی – ادراری است که توسط نایسریا گونوره ایجاد می شود.  این بیماری ممکن است در هنگام تماس جنسی یا تماس های دهانی- مقعدی- تناسلی بین دو جنس مخالف یا افراد همجنس ایجاد می شود. دوره کمون بیماری 3تا7 روز است.

تظاهرات سوزاک در مردان بصورت سوزش ادرار وترشح پیشابراهی است. در زنان تکرر و سوزش ادرار و ترشح مهبل است.

درمان: آنتی بیوتیک

سیفیلیس  Syphilis

 یک بیماری عفونی حاد و مزمنی است که توسط تری پونما پالیدوم ایجاد می شود. اگر چه بیماری از طریق جنسی منتقل می شود ممکن است منشاء مادرزادی هم داشته باشد. (انتقال از مادر به جنین).

سیفلیس  دارای 3 مرحله است:

1- سفلیس اولیه: 2 تا 3 هفته بعد از آلودگی شروع میشودومشخصه آن یک ضایعه بدون درد به نام شانکر  بوده که در محل  عفونت ظاهر می شود. و بعد از 2 ماه خودبخود برطرف می شود.

2-  سفلیس ثانویه: 2 تا 8 هفته پس از ظهور شانکر  راش جلدی سفلیس مشاهده می شود که نواحی تنه و اندامها را در بر می گیرد .

3-  سفلیس ثالثیه: در این مرحله  سفلیس به صورت یک بیماری التهابی  در می آید. شایعترین تظاهرات در این مرحله شامل التهاب آئورت ( آئورتیت) و سفلیس عصبی است . این مرحله را گوم سفلیسی نیز می گویند.

    FTA-ABS    و   VDRL   

  تشخیص:   تست

درمان : آنتی بیوتیک

شوک سپتیک   (Sptick Shock  )       

 شایعترین علل شوک سپتیک عفونتهای گرم منفی و استافیلوکوک و شایعترین  منشاء عفونتهای مذکور دستاه ادراری، تنفسی ،گوارشی و پوستی است .

علائم بالینی: تاکی پنه – هیپرترمی یا هیپوترمی-  اسیدوز متابولیک – اولیگوری و  لکوسیتوز – تغییر در وضعیت هوشیاری  .

در 13 درصد موارد مبتلایان به شوک سپتیک  فاقد تب بوده و حتی ممکن است که هیپوترم باشند( بیشتر بیماران جوان و بسیار پیر).

تاکیکاردی جزء ثابت شوک سپتیک است مگر اینکه  بیمار در مراحل آخر شوک سپتیک باشد.

مشخصه بارز و برجسته گرفتاری دستگاه گوارش در شوک سپتیک اسهال خونی است

گرفتاری کلیه در شوک سپتیک  به صورت ازوتمی  پره رنال  تظاهر میکند

در حدود 50 درصد از موارد کشت خون درشوک سپتیک منفی می شود.

از آنجاکه نفوذ پذیری عروق ( غشای میرگی آلوئولی) در شوک سپتیک بسیار افزایش می یابد  لذا بایستی   تجویز مایعات همراه با کنترل  CVP,و PCWP  باشد.     

درمان شوک سپتیک :

درمان بر 2 اصل اساسی استوار است:

1-اقدامات محافظتی و نگهدارنده  2-  تجویز آنتی بیوتیک       

اقدامات محافظتی و نگهدارنده:

• بستری کردن بیماردر  ICU

•علائم حیاتی هر نیم ساعت کنترل شود

•هیدریشن کردن بیماربا نرمال سالین

•درصورتی که بیمار هیدراته شده  ولی الیگوری یا هیپوتنشن بیمار همچنان باقی بماند می توان از دوپامین استفاده کرد

•انجام آزمایشهای لازم ( کشت خون)

•در صورت اختلالات انعقادی DIC  از پلاکت و  FFP استفاده شود

تجویز آنتی بیوتیک:

بلافاصله پس از گرفتن کشت خون  مناسبترین انتی بیوتیک  داده می شود.

سندرم شوک سمی  (  Toxic Shock SyndromTSS)

در واقع فرم خاصی از سپتیک شوک است که بر اثر ورود یک یا چند  اگزوتوکسین  به جریان خون  ایجاد می شود. بیش از 50 درصد از موارد شوک سمی در زنان و در مواقع قاعدگی  اتفاق می افتد( غالباً زنانی که  از تامپون یا اسفنج داخل واژینال  یا کلاهک سرویکس  استفاده می کنند). سایر موارد عبارتند از آبسه و سلولیت و استئومیلیت  و عفونتهای  حاصل از جراحی

سه علامت کلیدی در  سندرم شوک سمی تب- هیپوتنشن و راش   جلدی  است .

درمان همانند شوک سپتیک است .