سلامت نیوز : این روزها استخرهای روباز كارشان حسابی رونق پیدا کرده و دستگاه‌های سولاریوم هم با دستگاه‌های چاپ اسكناس رقابت می‌‌كنند! این تب چند سالی است كه در ایران به‌ وجود آمده اما افراد آنقدر که به برنزه شدن فکر می‌کنند که برایشان روش‌های بی‌خطر برنزه شدن یا خطرات افراط در آفتاب گرفتن مهم نیست. آنها فراموش می‌کنند که در آینده‌ای نه چندان دور عوارض نامطلوب این روش‌ها می‌تواند سراغ‌شان بیاید.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از سیب سبز ؛ چرا که وقتی تاثیرات قرارگرفتن در مقابل آفتاب روی هم جمع می‌شوند، می‌توانند به‌شدت سلامت پوست و حتی بدن شما را به خطر بیندازند كه از جمله می‌توان به آسیب دیدن سلول‌ها، چروك شدن زودرس، لك‌های پیری و از همه بدتر سرطان پوست اشاره كرد. تمام پزشكان متخصص پوست و مو نیز برخطرات تاکید می‌کنند. با این حال نمی‌توان همه را از برنزه شدن منصرف کرد اما می‌‌توان روش‌های ایمن‌تر را به آنها معرفی کرد.

  سفیدها بیشتر مواظب باشند

برنزه شدن در برابر آفتاب، در واقع یك واكنش طبیعی از طرف بدن است كه بر اثر تحریك اشعه فرابنفش نور خورشید به وجود می‌آید. برنزه شدن، سپر دفاعی بدن برای حفاظت از سلول‌هایی است كه ممكن است بر اثر این اشعه از بین بروند یا پیر شوند یا حتی در این مسیر به یك سلول بدخیم تبدیل شوند. تیره شدن پوست بر اثر نور آفتاب به دلیل افزایش رنگدانه‌هایی به نام ملانین است كه از سلول‌های ملانوسیت ترشح می‌شود. در واقع ملانوسیت‌ها همانند گلبول‌های سفید خون عمل می‌كنند، یعنی دفاع از پوست بدن را بر عهده دارند. بنابراین افرادی كه به طور ذاتی از ملانوسیت‌ كمتری برخوردارند مانند سفیدپوستان بیشتر در معرض خطر سرطان پوست قرار دارند. این در حالی است كه افراد سبزه و دارای رنگ پوست تیره با وجود ملانین بیشتر، از محافظت بیشتری در مقابل نور آفتاب برخوردارند، بنابراین افراد سفیدپوست به علت كافی نبودن دفاع بدن، می‌توانند در درازمدت به سرطان پوست مبتلا شوند. همچنین افرادی كه دچار بیماری پوستی هستند و حساسیت به نور دارند در معرض خطر بیشتری نسبت به افراد سالم هستند.

   بهترین زمان برای برنزه شدن

دانشمندان معتقدند، بهترین زمان برای برنزه شدن هنگام صبح است زیرا در این زمان بدن پروتئین‌هایی تولید می‌كند كه می‌تواند آسیب رسیدن به پوست در اثر تابش نور خورشید را ترمیم كند. در حقیقت در این زمان تولید پروتئین بیشترین مقدار را دارد و بهتر از سلول‌های بدن محافظت می‌شود. با گذشت زمان و نزدیك شدن به شب تولید این پروتئین كمتر می‌شود و دانشمندان معتقدند، ساعت طبیعی بدن وظیفه كنترل این حالت را بر‌عهده دارد. میزان این پروتئین در ساعت 8 صبح بیشتر از بقیه زمان‌هاست و شاید این تا ساعت بهترین زمان برای استفاده از سولاریوم یا استفاده از نور آفتاب باشد. البته هنوز هم محققان به مردم توصیه می‌كنند، به هیچ وجه سراغ استفاده از تخت‌های برنزه‌كننده یا آفتاب گرفتن با هدف برنزه شدن نروند زیرا این كار در هر حالتی خطر سرطان پوست را بیشتر می‌كند اما اگر برای برنزه‌شدن تصمیم خود را گرفته‌اید و می‌خواهید تحت هر شرایطی آن را انجام دهید، حداقل اوایل صبح را برای این كار انتخاب كنید چون آفتاب گرفتن در بعد از ظهر خطر ابتلا به سرطان پوست را چند برابر می‌كند.

   سراغ سولاریوم نروید

برنزه شدن با سولاریوم  احتمال سرطان پوست را بسیار بالا می‌برد و این موضوع امروزه مورد تایید بیشتر متخصصان پوست و مجامع علمی ـ پزشكی است. از طرف دیگر اگر به سرطان هم مبتلا نشوید ممکن است  با استفاده  دراز مدت از سولاریوم پوست دچار تغییراتی شود، تغییراتی چون پیری، افزایش چین و چروك‌های پوست، شلی و افتادگی كه در مجموع می‌توانند تصویری نازیبا و ناخوشایند از پوست را نشان دهند.

   چطور روزهای اول آفتاب بگیرید

برای آفتاب گرفتن در روزهای اول باید از ساعات و زمان كم شروع و بعد به مرور، مدت آن را زیاد كنید. اگر هم می‌خواهید زودتر برنزه شوید، می‌توانید از یكسری لوازم بهداشتی و آرایشی استفاده كنید كه روی آنها مدت زمانی‌كه برای برنزه شدن طول می‌كشد، نوشته شده است. البته یادتان باشد که اسپری‌های اتوبرنز در 2 نوع وجود دارند؛ یك نوع آن خودبه‌خود به پوست رنگ می‌دهد و به لایه‌های عمیق‌تر آن نفوذ می‌كند. نوع دوم اسپری‌هایی هستند كه همراه با آفتاب گرفتن، باعث می‌شود بدن رنگ بگیرد.

   كدام روش برنزه از همه ایمن‌تر است؟

این روزها كابین‌های اتوبرنزه‌ای به نام كابین‌های كالیفرنیایی وجود دارند كه پوست را توسط اسپری‌های پاشنده برنزه می‌كنند. ماده رنگ‌كننده این اسپری‌ها به نام دی‌هیدروكسی استون شناخته‌ می‌شود. در كرم‌ها،  لوسیون‌ها و اسپری‌های اتوبرنز نیز از همین ماده برای رنگ كردن پوست استفاده می‌شود. هیدروكسی استون برخلاف نورآفتاب و اشعه فرابنفش آن به پوست آسیب نمی‌زند چون مانند آفتاب موجب افزایش ملانین پوست به واسطه تحریك سلول‌های رنگدانه‌ساز (ملانوئیت) نمی‌شود بلكه عملكرد اینگونه محصولات‌ها، روی لایه شاخی یعنی خارجی‌ترین لایه پوست است. به عبارت بهتر پوست شما به این دلیل برنزه می‌شود كه واكنشی میان  هیدروكسی استون و پروتئین‌های پوست به‌وجود می‌آید. چون كرم‌های اتوبرنزه فقط رنگ هستند و نیاز به تاباندن اشعه آفتاب یا استفاده از دستگاه سولاریوم ندارند، بی‌خطر هستند و می‌توان به جای حمام گرفتن در آفتاب یا استفاده از نور ماورای بنفش در سولاریوم از این كرم‌ها استفاده كرد. برای اینكه پوست توسط این ماده رنگ بگیرد باید حدود 2 تا 4 ساعت صبر كرد و این رنگ طی 6 تا 7 روز با دوش گرفتن و شست‌وشو و با ریزش لایه شاخی پوست از بین می‌رود.

   کرم‌های اتوبرنز چه عارضه‌هایی دارند؟

برنزه شدن پوست توسط دی هیدروكسی استون عارضه خاصی ندارد. البته احتمال دارد بعضی از پوست‌ها بعد از استفاده از اینگونه محصولات به دلیل ماده موجود در آنها خشك شوند و این كمی برای شخص آزاردهنده باشد اما خوشبختانه بسیار كم پیش می‌آید كه باعث به‌وجود آمدن آلرژی و حساسیت در فرد شود هر چند در بعضی موارد اتفاق می‌افتد.

اگر بعد از استفاده از كرم‌ها یا لوسیون‌های اتوبرنز دچار خارش و التهاب در پوست شدید، این موضوع نشان می‌دهد، شما جزو آن افرادی هستند كه حساسیت به این ماده دارند، بنابراین باید برای درمان به پزشك متخصص پوست مراجعه كنید و مصرف آن ماده را هم كنار بگذارید چون ممكن است درصورت استفاده مجدد پوست شما واكنش حساسیتی بیشتری از خود نشان دهد.

   کدام کرم اتوبرنز خوش‌رنگ‌ترین است؟

هنگام مراجعه به داروخانه با انواع متفاوتی از این نوع محصولات مواجه خواهید شد كه قیمت‌های متفاوتی دارند، علت این تفاوت غلظت متفاوت مواد موجود در آنهاست. معمولا در فرآورده‌های اتوبرنز از غلظت‌های 5/0 تا 5 درصد DHA استفاده می‌شود اما اگر رنگ برای‌تان مهم است باید بدانید كه خوش‌رنگ‌ترین آنها مربوط به غلظت 3درصد است همچنین كرم‌های اتوبرنزه مرغوب چرب نیستند و پایداری رنگ دارند. باید یادآور شوم كه استفاده از غلظت‌های بالاتر و استفاده به دفعات كمتر باعث به‌وجود آمدن رنگ یكنواخت‌تری روی پوست شما می‌شود و استفاده از غلظت‌های كمتر و به دفعات بیشتر نمی‌تواند چنین رنگ یكنواختی را به‌وجود بیاورد. بنابراین بهتر است در روز یك‌بار از یك لایه كرم یا لوسیون یا اسپری روی پوست‌تان استفاده كنید نه چند بار چون زیبایی و دوام آن بیشتر خواهد بود.

   چگونه برای مدت طولانی برنزه بمانید

1. پیش از استفاده از محصولات خود برنزه‌كننده اندكی از آن را روی قسمت كوچكی از پوست (قسمتی كه زیاد در چشم نباشد) امتحان كرده تا ببینید چگونه پوست شما به آن واكنش نشان می‌دهد.

2. ترکیبات برنزه‌کننده به سلول‌های مرده بیشتر از سلول‌های زنده می‌چسبد. بهتر است برای اینکه نتیجه بهتری بگیرید، ابتدا سلول‌های مرده و پوسته‌ها را از سطح پوست‌تان تمیز کنید تا مطمئن شوید به صورت یکدست برنزه می‌شوید. بهترین روش برای خلاصی از این سلول‌های مرده استفاده از لیف است.

3. استفاده از مرطوب‌کننده‌ها بعد از پاکسازی پوست(پوسته‌ریزی پوست یا از بین بردن سلول‌های مرده) امری بسیار مهم است چراکه با این کار به DHA اجازه می‌دهید به صورت یکنواخت و یکدست به سلول‌ها بچسبد پس قبل از استفاده از برنزه‌کننده‌ها، پوست خود را با لایه‌ای نازک از مرطوب‌کننده، بپوشانید.

4.  از صورت خود شروع كرده و به‌تدریج به سمت پایین بیایید. از دوسـت خود برای پوشش پشت خود كمك بگیرید.

5. پس از اتمام كار دست‌های خود را فورا بشویید. البته بهتر است از یک دستکش لاتکسی استفاده کنید.

6. روی مفاصل، مثل زانو و آرنج مقدار كمتری از ماده اتوبرنز بمالید تا بیش از حد سیاه نشوند.

7. هر روز پوست خود را سایش دهید تا پوست‌های مرده از پوست‌تان جدا شوند و هر 3، 4 روز یك‌بار مجددا از برنزه‌كننده استفاده كنید تا زمانی كه به رنگ دلخواه خود دست یابید.

   زیر 18 سال ممنوع!

باید بدانید كارشناسان استفاده از تخت‌ها و دیگر وسایل برنزه‌كننده پوست را در نوجوانان زیر 18 سال ممنوع اعلام كردند و در كشورهایی مانند انگلیس استفاده از این وسایل برای افراد زیر 18 سال جریمه 20 هزار پوندی به همراه دارد. به گفته محققان از حدود 40 سال پیش تا‌كنون به واسطه استفاده از وسایل مصنوعی برنزه‌كننده پوست، میزان ابتلا به انواع كشنده‌ سرطان پوست تقریبا سه برابر شده است. به گفته كارشناسان فقط 20 دقیقه استفاده از این وسایل به همان اندازه شما را در معرض پرتوهای مضر ماورای بنفش قرار می‌دهد كه شما یك روز كامل را در سواحل مدیترانه سپری كنید.

   این مواد طبیعی به پوست رنگ می‌دهند

قهوه، آب‌هویج، آب‌گوجه و... كه افراد برای برنزه شدن به بدن خود می‌زنند از جمله موادی است كه استفاده از آنها حتی بدون آفتاب گرفتن هم به بدن رنگ می‌دهد. عملكرد آفتاب در این موارد به اینگونه است كه باعث باز شدن منفذهای پوست و سرایت این رنگ‌ها به لایه‌های عمیق‌تر آن می‌شود. بعضی افراد برای برنزه كردن از مواد دیگری مانند بتادین نیز استفاده می‌كنند که اصلا توصیه نمی‌‌‌شود چون ممکن است فرد به ید حساسیت داشته‌باشد از طرف دیگر بتادین به علت ماهیت ضدعفونی‌كننده‌اش نباید برای مدت زیاد روی پوست بماند زیرا در این حالت باعث خراب شدن پوست می‌شود، یادتان نرود بتادین می‌تواند به پوست رنگ دهد ولی ممكن است آن را ابلق و دو رنگ كند.

  چه فرقی بین برنزه کردن با دستگاه درسالن و برنزه کردن مقابل آفتاب وجود دارد؟

 با دستگاه‌های برنزه‌کننده سالنی احــــتمــــال آفتاب‌سوختگی بسیار کمتر است. اما این موضوع خطر دستگاه‌های برنزه‌کننده سالنی را نمی‌کاهد بلکه خطر آن را افزایش می‌دهد زیرا بدون خطر آفتاب‌سوختگی فرد مقادیر زیادی اشعه سرطان‌زای UVA دریافت می‌کند.

  به‌دنبال ممنوعیت کامل سولاریوم

سازمان بهداشت جهانی دستگاه‌های برنزه‌کننده سالنی را در ردیف عوامل سرطان‌زا مثل سیگار قرار می‌دهد. مطالعات علمی نشان داده‌اند دستگاه‌های برنزه‌کننده سالنی به میزان 75درصد شانس ابتلا به سرطان پوستی ملانوم (بدترین نوع سرطان) را افزایش می‌دهند. در 30 ایالت آمریکا استفاده از این دستگاه‌ها غیرقانونی است. انجمن متخصصین پوست آمریکا به شدت خواستار ممنوعیت تولید و معامله و استفاده از دستگاه‌های برنزه‌کننده درسراسر آمریکا است. استفاده از عنوان‌های تبلیغاتی نظیر «دستگاه برنزه‌کننده بدون اشعه مضر» بی‌پایه و اساس است. دستگاه برنزه‌کننده بدون اشعه مضر وجود ندارد. اساسا دستگاهی که قابلیت برنزه کردن داشته باشد، مضر نیز هست.

  خصوصیت پوستی خاص ایرانیان

محتوای رنگدانه بیشتر پوست ما ایرانی‌ها بالاست. خیلی‌ها پوست رنگدانه‌ساز دارند. یعنی به دنبال یک زخم کوچک یا یک التهاب جزئی مثل پشه گزیدگی لک تیره درپوست آنها ایجاد می‌شود و این لک تیره مدت‌ها می‌ماند. خیلی‌‌ها به مطب مراجعه می‌کنند و می‌گویند:«زخم ما دیر خوب می‌شود.» در واقع منظور اکثریت این افراد این است که لک تیره به دنبال هر زخمی در پوست آنها  مدت‌ها طول می‌کشد تا از بین برود.