سلامت نیوز : علی رغم وعده‌های فراوان و تبلیغات متعدد دولت اصولگرا مبنی بر بهبود وضعیت دارویی کشور و نوآوری در تولید داروهای مختلف، همچنان شاهد بروز مشکلات فراوان در مسیر واردات یا ترخیص داروهای مورد نیاز بیماران و حتی عدم تولید داخلی داروهایی هستیم که پیش‌از این در کشور تولید می‌شد. از سوی دیگر کاهش کیفیت داروهای موجود در بازار که به دلیل افزایش تحریمها و عدم دسترسی به منبع اصلی واردکننده به طور محسوسی شدت گرفته است مشکلاتی را برای بیماران ایجاد کرده است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از مردم سالاری ؛ در تازه ترین نمونه از این موارد، شاهد کمبود داروهای بیهوشی در کشور هستیم که حاصل عدم ترخیص آن از گمرک است؛ ضمن اینکه داروهای بیهوشی موجود نیز از کیفیت مطلوبی برخوردار نیست و مشخص نیست داروهای بیهوشی جدید هم که در انتظار ترخیص هستند همین وضعیت نامطلوب را دارند یا خیر. از سوی دیگر داروهای مورد نیاز بیماران خاص از جمله بیماران تالاسمی‌نیز در کشور به شدت کمیاب و گران شده است.در مورد سایر بیماران نیز شاهد بروز چنین وضعیتی هستیم بطوریکه یکی از بیماران پیوند کبد در تماس تلفنی با روزنامه اعلام کرد که یک قلم از داروهایی را که با نام پنوووفیر پیش‌از این با دفترچه بیمه به مبلغ 17 هزار تومان برای 90 عدد خریداری می‌کرد، قادر نیست خریداری کند و در معرض خطر قرار گرفته است، چرا که قیمت 90 عدد از این دارو به 2‌میلیون و 700 هزارتومان رسیده است.

این بیمار اعلام کرد که نمی‌داند برای تهیه این دارو که یکی از سه قلم داروی مورد استفاده اوست و سلامتی او بدان وابسته است چه کند چرا که توان پرداخت چنین مبلغ سنگینی را ندارد. یکی از بیماران دچار آسم نیز از افزایش بی سابقه قیمت داروهای موردنیاز خود گلایه کرد و گفت که دارویی را که پیش از این با مبالغ پایین تر از 50‌هزار تومان تهیه می‌کرد اکنون باید به مبلغ 550 هزار تومان تهیه کند و کسی هم پاسخگو نیست. در چنین شرایطی مردم بیش‌از هر زمان دیگری از خود سوال می‌کنند که با توجه به عدم تولید برخی داروهای داخلی، حاصل نوآوری‌های ادعایی در مورد تولید دارو در داخل چیست؟

داروهای بیهوشی چند ماه است در گمرک مانده و این امر جان بیماران را تهدید می‌کند چرا که داروهای بیهوشی موجود نیز کیفیت مطلوبی ندارند. رییس انجمن بیهوشی از حل نشدن مشکل کمبود داروهای بیهوشی انتقاد کرد و گفت: متاسفانه از کیفیت داروهای موجود نیز کاسته شده است. دکتر محمد مهدی قیامت در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه بحث بر سر کمبود یک یا دو قلم دارو نیست، بلکه مجموعه‌ای از داروهای بیهوشی باید در دسترس باشد تا بتوان امور درمانی و اعمال جراحی مردم را پیش برد، عنوان کرد: هر روز یک مشکل تازه داریم. داروهای بیهوشی هم وارد کشور شده‌اند ولی علی‌رغم گذشت چندین ماه هنوز از گمرک ترخیص نشده‌اند. وی با ابراز گلایه از وضعیت بازار دارویی گفت: برخلاف اظهارات برخی مسئولان، دست‌های پشت پرده‌ای در خصوص داروهای بیهوشی وجود ندارد.

بلکه هر کس توان حل مشکل را ندارد، می‌گوید دستی پشت پرده است. رییس انجمن بیهوشی ایران ادامه داد: هر روز یک داروی بیهوشی موجود نیست، به عنوان مثال «مانیتول» که برای عمل قلب، واجب است و در ICU به کار می‌رود، با وجود آنکه سال‌هاست توسط شرکت‌های داخلی تولید می‌شود، اما باز هم در بازار موجود نیست. قیامت با اشاره به اینکه مردم ناچارند علاوه بر خرید دارو با قیمت‌های بالا، زحمت زیر و رو کردن بازار و یافتن آن را هم متحمل شوند، گفت: علاوه بر این کیفیت داروهای بیهوشی پایین آمده است و کمبود داروی بیهوشی در بازار را تایید می‌کنیم.

دکتر احمدرضا انصار، عضو هیات مدیره انجمن داروسازان نیز از کمبود برخی داروهای بیهوشی خبر داد و با اشاره به اینکه داروی استنشاقی بیهوشی ایزوفلوران چندین ماه است حتی یک عدد هم یافت نمی‌شود و هیچ جایگزینی ندارد، اظهار کرد: داروی «فنتانیل» یک داروی بیهوشی متداول است که نبود آن عملا فرایند بیهوشی را مختل می‌کند این دارو که منحصرا از طریق دانشگاه‌های علوم پزشکی و تحت کنترل شدید توزیع می‌شود، در حال حاضر به صورت قطره چکانی در اختیار داروخانه‌ها قرار می‌گیرد. وی افزود: فنتانیل از جمله داروهایی است که علاوه بر تامین از طریق واردات، در داخل ایران هم تولید می‌شد اما اکنون به دلیل نبود مواد اولیه برای تولید، ساخت آن در کشور نیز دچار اختلال شده است.

این عضو هیات مدیره انجمن داروسازان با بیان این مطلب که کمبود داروهای بیهوشی تبدیل به یک فاجعه در جراحی و درمان بیماران شده است، تصریح کرد: داروی استنشاقی بیهوشی «ایزوفلوران» چندین ماه است حتی یک عدد هم یافت نمی‌شود و با توجه به اینکه هیچ جایگزینی ندارد به یک مشکل جدی برای پزشکان و بیماران تبدیل شده است. انصار با اشاره به اینکه داروی ایزوفلوران تولید داخل ندارد، گفت: حتی اگر بتوان به اجبار آن را با داروهای دیگر جایگزین کرد علی رغم نداشتن اثربخشی، انجام این کار عوارض متعددی برای بیماران در پی خواهد داشت. وی که مدیر داروخانه یکی از بیمارستان‌های تهران است، ادامه داد: مشکلات ارزی، اعمال تحریم‌ها، سوء‌مدیریت در وزارت بهداشت و عدم هماهنگی این وزارتخانه با مراجع اقتصادی ذیربط در کشور از جمله عوامل موثر در بروز مشکلات فراوان در حوزه سلامت مردم و بویژه کمبود داروهای مورد نیاز محسوب می‌شود. در صورتی که مدیران مربوط می‌توانستند با برنامه ریزی حساب شده از بروز این گونه مشکلات پیشگیری کنند.

از سوی دیگر رئیس انجمن تالاسمی ‌ایران گفت: داروهای خارجی بیماران تالاسمی‌با کمبود روبه رو است به گونه‌ای که داروی دسفرال این بیماران در داروخانه‌ها موجود نیست. مجید آراسته در گفت‌وگو با ایلنا؛ دراین باره گفت: دو هفته پیش محموله 250 هزار ریالی داروی دسفرال از سوی شرکت‌های دارویی توزیع شد اما آن محموله پاسخگوی بیماران تالاسمی نبود و اکنون آنها از نبود این دارو گلایه‌مند هستند. وی خاطرنشان کرد: با پیگیری‌هایی که کردیم وزارت بهداشت قول داده است ظرف دو هفته آینده با شرکت‌های خارجی برای تامین این دارو قرارداد ببندد تا مشکل بیماران تالاسمی حل شود.

البته تا قرارداد‌ها بسته و هزینه‌ها پرداخت شود تا دارو را وارد کنند دو تا سه هفته طول می‌کشد تا کمبود دارویی برطرف شود. وی به تولید داروی دسفرال درداخل کشور اشاره کرد و افزود: در تامین ماده اولیه این دارو مشکلاتی به وجودآمده بود که ظاهرا برطرف شده است و چرخه تولیداین دارو دوباره به راه افتاده است. آراسته در ادامه با اشاره به عوارض کمبود دارو برای بیماران تالاسمی افزود: تمام تلاشی که انجام می‌دهیم برای بهتر شدن کمیت و کیفیت زندگی بیماران تالاسمی است اما دسترسی به دارو و خدمات دارویی اولین قدم در این راه است اما می‌بینیم که بیماران تالاسمی یک روز دارو دارند و روز دیگر دارو ندارند.

اگر این وضعیت ادامه پیدا کند آنطور که باید و شاید دستورالعمل درمان بیماران تالاسمی اجرا نمی‌شود و عوارض بسیار خطرناکی به سراغ این بیماران می‌آید که هزینه‌های این عوارض به مراتب خیلی سنگین‌تر از سوبسیدی است که دولت برای داروهای آن‌ها پرداخت می‌کند. سونامی عوارض بیماری تالاسمی در اثر درمان ناقص بحث جدی است که پزشکان نسبت به این مساله تذکر داده اند. آراسته به حذف یارانه داروی دسفرال خارجی به دلیل تولید این دارو در داخل اشاره کرد و افزود: با توجه به بحث‌های کار‌شناسی که با وزارت بهداشت صورت گرفته است قرار بر این شد که یارانه این دارو به حالت قبل برگردد.

داستان کیسه‌های خون فیلتردار که بیماران تالاسمی‌ را به دردسر انداخت و برای آنان ایجاد حساسیت کرده بود، به‌ تازگی وارد مرحله جدیدی شده است. زیرا در حالی که متولیان سازمان انتقال خون این کیسه‌ها را از بازار مصرفی بیماران تالاسمی جمع‌ آوری کرده‌ و در حال جایگزین کردن کیسه‌های جدید از منابع معتبر و مطمئن دیگر هستند، یکی از اعضای کمیسیون بهداشت مجلس از مشکلات تامین‌کنندگان این اقلام خبر داد.

دکتر عابد فتاحی عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس اظهار داشت: برخی کالاها نظیر کیسه‌های خونی فیلتر دار از سوی سازمان‌های حوزه بهداشت و درمان به صورت متمرکز خریداری می شود در رابطه با اینگونه کالاها، پس‌از آنکه منشا ارزی واردات این کالاها از ارز مرجع 1226 تومانی به ارز تک نرخی حدود 2500 تومانی تغییر پیدا کرد موضوع جدیدی مطرح شده است و آن این است که اگر قبلا برای واردات تعداد مشخصی کیسه خونی فیلتردار که واردات آن ضروری و مورد نیاز کشور است بعنوان مثال 5 میلیارد تومان بودجه ریالی نیاز بود، حال هزینه ریالی مورد نیاز تقریبا 2 برابر شده است یعنی چیزی معادل 10 میلیارد تومان باید در اختیار سازمان انتقال خون قرار گیرد و بدون شک این امکان محتمل است که بودجه این سازمان‌ها کفاف این موضوع را نکند.

وی ادامه داد: این موضوع حتی در خصوص واردکنندگانی که قبلا با ارز مرجع سفارش‌گذاری کرده‌اند و اجناس آنها وارد گمرکات کشور شده است نیز صادق است. در حال حاضر پرداخت مابه‌التفاوت ارز مرجع و ارز مبادلاتی دغدغه خاطر بسیاری از شرکت‌های تامین کننده دارو و تجهیزات پزشکی شده است و این موضوع در رابطه با شرکت‌هایی که از طریق مناقصه کالاهای وارداتی خود را در اختیاز سازمان‌های حوزه بهداشت و در‌مان قرار می‌دهند، کمر شکن شده است. فتاحی اضافه کرد: مشکل نظام بهداشت و درمانی کشور آن است که علاوه بر آنکه دچار ضعف ساختاری و مدیریتی است، از لحاظ بودجه ریالی و ارزی نیز محدودیت‌های بی‌انتهایی بر آن تحمیل شده است. چرا که هزینه‌های آن مانند سایر بخش‌های جامعه به صورت تصاعدی افزایش پیدا کرده است اما منابع تامین مالی این هزینه‌ها به میزان مناسب ارتقا پیدا نکرده است. مسلم است وقتی یک کالا میزان ارز بری آن 2 برابر شده است، مابه‌التفاوت نرخ ارز می‌تواند در تامین به موقع کالا اخلال ایجاد کند.

عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در پاسخ به این سوال که چرا کمیسیون بهداشت مجلس تاکنون اقدام مهمی در این باره نکرده است، گفت: کمیسیون نسبت به وضعیت دارو تجهیزات پزشکی حساسیت فوق‌العاده ای داشته و حتی تمام وقت روز گذشته این کمیسیون به چالش‌های حوزه دارو و تجهیزات پزشکی اختصاص پیدا کرد و به صراحت می‌توانم بگویم که موضوع کیسه‌های خونی فیلتردار در جلسه هفته آینده کمیسیون نیز مجددا دنبال خواهد شد. فتاحی در پایان خاطرنشان می‌کند: اگرچه پس از جمع‌آوری کیسه‌های خونی فیلتردار قبلی، تا زمان تعیین تکلیف آنها، کیسه‌های جایگزین، نیاز بازار مصرف را جبران کرده و تا امروز مشکل خاصی که به کمبود حاد منجر شود وجود نداشته و شرکت‌های تامین‌کننده تلاش کرده اند که به تعهدات خود عمل کنند اما نمی‌شود همه چیز را به گردن تحریم‌ها انداخت. درست است که تحریم شده‌ایم اما باید سوءمدیریت خود را هم بپذیریم و در آن بازنگری کنیم.