سلامت نیوز : سازمان پزشكی‌قانونی اعلام كرد كه طی ۱۰ ماه نخست سال 91 برای ۳ هزار و ۸۸۹ متقاضی، مجوز سقط جنین قانونی صادر كرده است. تعداد مجوزهای سقط درمانی صادر شده در این مدت ۷۱/۵ درصد كل موارد درخواستی برای سقط جنین است كه بر اساس معاینات و بررسی‌های صورت گرفته شرایط سقط درمانی را داشته‌اند.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از تهران امروز ؛ همچنین آمنه بیك‌محمدی سرپرست پزشكی‌قانونی منطقه مركزی استان تهران دیروز اعلام كرد: برای سقط درمانی تنها نیاز به مجوز مادر است. او گفت: تمام افرادی كه به پزشكی‌قانونی مراجعه می‌كنند معمولا باید نامه قضایی داشته باشند و تنها موردی كه نیاز به نامه قضایی ندارد مادرانی هستند كه برای سقط درمانی و دریافت مجوز مراجعه می‌كنند ما برای آنكه زمان را از دست ندهیم سریعا اینگونه افراد را حتی پس از تشكیل پرونده به كارشناسان معرفی می‌كنیم تا در ابتدای امر سن بارداری مشخص شود و در كوتاه‌ترین زمان ممكن بررسی‌ها را آغاز كنیم تا بتوانیم در صورت واجد شرایط بودن مجوز را صادر كنیم.

قبل از سال 81 بنا به فتوای مقام معظم رهبری مادران بارداری كه جنین آنها دو مورد ناهنجاری جنینی از جمله آنمسفالی (جنینی كه جمجمه ندارد و بلافاصله پس از تولد می‌میرد) و تالاسمی ماژور داشتند می‌توانستند با دریافت مجوز از پزشكی‌قانونی جنین خود را قبل از 4 ماهگی سقط كنند. در قانون هم آمده است: «سقط درمانی با تشخیص قطعی 3 پزشك متخصص و تایید پزشكی‌قانونی كه به علت عقب‌افتادگی یا ناقص‌الخلقه بودن جنین موجب حرج مادر یا تهدید جان او باشد قبل از 4 ماهگی و با رضایت زن مجاز است و مجازات و مسئولیتی متوجه پزشك معالج نیست.»

براساس ماده 624 قانون مجازات اسلامی اگر طبیب، ماما، دارو فروش یا اشخاصی كه با عنوان طبابت فعالیت می‌كنند، وسایل سقط جنین را فراهم كنند از دو تا پنج سال محكوم خواهند شد و حكم پرداخت دیه برای آنها صادر خواهد شد. بر اساس قانون سقط جنین درمانی مصوب 1384 در مجلس شورای اسلامی، مجوز ختم حاملگی قبل از چهار ماهگی را با شرایط مندرج در قانون و دستورالعمل‌های آن بر عهده سازمان پزشكی‌قانونی كشور گذاشته است.

در قوانین اسلامی، سقط جنین به خروج جنین قبل از ولوج روح اطلاق می‌شود. درخصوص زمان ولوج روح در جنین زمان‌های مختلفی از سوی فقها و اندیشمندان اسلامی ارائه شده كه زمان ولوج روح در كتب فقهی و روایی بین چهار ماه و نیم یا پنج ماهگی یا محسوس شدن حركات جنین توسط مادر تعبیر شده است.

بسیاری از كارشناسان اقدام سازمان پزشكی‌قانونی در تسهیل عمل سقط را اقدامی مثبت در جلوگیری از آسیب رسیدن به مادران و متولد شدن نوزادان ناقص‌الخلقه و بیمار می‌دانند. آنها معتقدند بر اساس ناآشنایی مادران با قوانین سقط باعث شده آنها با تقبل هزینه‌های زیاد در مطب‌های غیراستاندارد و به شكل زیرزمینی تن به این عمل بدهند. هر چند هنوز هیچ آمار دقیقی از سقط جنین غیرقانونی در كشور وجود ندارد. سقط‌های غیرقانونی را در كشور پزشكان سودجویی انجام می‌دهند كه از موقعیت بیماران خود سوءاستفاده می‌كنند تا جیب خود را پرتر كنند. در این بین كسانی هم وجود دارند كه بدون هیچ سابقه پزشكی و فقط به صورت تجربی به این كار مبادرت می‌ورزند كه همین عامل باعث شده آمار مرگ مادرانی كه به این روش سقط می‌كنند بالا برود.

شرایط سقط جنین

دكتر آیدین مولازاده متخصص حقوق پزشكی درباره موضوع سقط جنین به تهران امروز می‌گوید: سقط‌ها را می‌توان به سه دسته تقسیم كرد؛ اولین دسته سقط‌هایی هستند كه مادر در سقط هیچ دخالتی ندارد و براثر حادثه مجبور به سقط می‌شود. افرادی كه با تصادفات، مشكلات ژنتیكی كه بعد از آزمایشات اولیه مشخص می‌شود، ضربه خوردن و... ناخواسته مجبور به چنین سقط‌هایی می‌شوند، بیمارستان با تشخیص مرده بودن جنین در وجود مادر بدون مجوز این سقط را انجام می‌دهند. دومین دسته سقط‌های جنایی یا غیرقانونی است. در این سقط بچه كاملا سالم است و براثر رابطه نامشروع یا مشكلات اخلاقی، اقتصادی، اجتماعی یا... كه مادر نمی‌خواهد بچه را نگه دارد او را از بین می‌برد. این سقط‌ها در مراكز غیرقانونی انجام می‌شود و عامل آن (پزشك، ماما یا كسی كه عمل سقط را انجام می‌دهد) نیز مجرم به حساب می‌آید. در سومین مورد بچه در شرایطی سقط می‌شود كه جان مادر به خطر بیفتد. مواردی مانند نارسایی‌های قلبی، كم خونی، سن بالاو... كه پزشكی‌قانونی مجوز سقط را به مادر می‌دهد.

وی در مورد دسته آخر می‌افزاید: مادرانی كه دچار بیماری‌ام اس هستند هم در دسته آخر سقط‌ها قرار دارند. ولی جالب است بدانید با تحقیقاتی كه انجام شده ولی هنوز به ثبت نرسیده است مبتلایان به «‌ام اس» پس از بارداری علائم بیماری «‌ام اس»شان كمتر می‌شود و«‌ام اس» آنها به سمت خوب شدن می‌رود. یعنی از لحاظ آزمایشگاهی مشخص شده كه التهاب‌ها، سردردها، سختی دید و... در این مادران كاهش پیدا می‌كند ولی به هر حال این دسته از مادران در صورتی كه مشكلات جسمی حین بارداری برایشان پیش بیاید مجوز سقط می‌گیرند.

این كارشناس حوزه حقوق پزشكی در مورد تاكید بر سن جنین كه باید كمتر از 4 ماه باشد می‌گوید: تعریفی كه پزشكی‌قانونی دارد دفع جنین از 20 تا 24 هفته است. یعنی پایان 3 تا 4 ماه را مورد نظر قرار می‌دهند. از نظر پزشكی پس از 4 ماه جنین شكل واقعی داشته و قابل تشخیص است. در هفته‌های اول جنین انسان و حیوانات قابل تشخیص نیست. از لحاظ شرعی هم دمیده شدن روح پس از 4 ماه صورت می‌گیرد و بچه دارای روح و انسانی كامل می‌شود. خوشبختانه سختگیری‌های قانونی كمتر شده و با محرز شدن نقص جنین یا به دلیل حفظ سلامت و جان مادر می‌توان سقط جنین را انجام داد و بسیاری از آیات اعظام به آن فتوا داده‌اند.

دكتر مولازاده در مورد سقط‌های غیرقانونی به تهران امروز می‌گوید: اینگونه سقط‌ها به مشكلات فرهنگی و اخلاقی برمی گردد و از طرف كسی هدایت می‌شود كه وارد فضای مجرمانه می‌شود.

سقط غیرقانونی یك جرم است و جزو اعمال غیرقانونی است و از لحاظ شرعی و اخلاقی هم مردود و حرام دانسته شده است. البته نمی‌توان از آن چشم پوشی كرد و برای كاهش آن باید بخش اجتماعی جامعه را بیشتر مورد نظر قرار داد. افرادی هستند كه با تحصیلات كم جایی را برای سقط جنین و كارهای غیرقانونی دیگر با دستمزدهای كم برپا می‌كنند كه بسیار خطرناك است و باعث پارگی رحم، نازایی بعد از سقط، از كار افتادن تخمدان‌ها و... می‌شود.

البته مادرانی هم با خودزنی به بیمارستان مراجعه كرده و سقط جنین انجام می‌دهند. به همین دلیل مراكز قانونی، پزشكی مانند دادستانی پزشكی محكم ایستاده و با این موضوع برخورد سختی دارند. در چنین مكان‌های غیرقانونی كارهای دیگری مثل ترمیم‌ها انجام می‌دهند. درست است در قوانین این جرم به حساب نمی‌آید ولی جزو زمینه‌های تخلفاتی و مجرمانه به حساب می‌آید زیرا با هدف درستی انجام نمی‌شود. این كارها از نظر شرعی نیز گناه به حساب آمده و حرام است.

لزوم انجام روان‌درمانی برای مادران آسیب دیده

دكتر آیدین مولازاده در مورد دختر‌ها و زن‌هایی كه مورد تجاوز قرار می‌گیرند نیز به تهران امروز می‌گوید: در ایران اگر به زن یا دختری تجاوز شود و باعث به وجود آمدن بچه‌ای شود مادر حق سقط آن را بنا به دلیل تجاوز ندارد. طبق قانون به هر دلیلی كه یك انسان ایجاد و روح وارد بدن او شده نمی‌توان او را از حق حیات محروم كرد. بچه‌ای كه حق زندگی دارد را به خاطر طریقه به دنیا آمدنش نباید از این حق دور نگه داشت. به همین دلیل مادر باید بچه را به دنیا بیاورد و اگر تحمل ذهنی نگهداری از بچه را ندارد می‌تواند او را در اختیار مراكز بهزیستی قرار دهد.

این كارشناس حقوق پزشكی در مورد مشكلات روانی كه مادر را قبل و بعد از چنین زایمان‌هایی تهدید می‌كند می‌افزاید: اگر بخواهیم وارد بحث روانی تولد نوزاد شویم باید بگویم كه مادران معمولی نیز بعد از تولد نوزادان دچار افسردگی می‌شوند اگر چنین افسردگی باشد طبیعی است و پس از مدتی از بین خواهد رفت. ولی اگر افسردگی ناشی از بارداری به دلیل تجاوز باشد مادران بعد از زایمان باید دوران روان درمانی را طی كنند.

دكتر مولازاده همچنین درباره اینكه روان درمانی می‌تواند مادران مورد تجاوز قرار گرفته را مادران خوبی تربیت كند، می‌افزاید: در حالت عادی بعضی مادران مشكلات روانی ندارند اما مادران خوبی هم نیستند. حتی در بعضی موارد مورد تجاوز قرار نگرفته‌اند ولی مشكلات روانی دارند. گزارش‌های اخیر از كودك آزاری صحه‌ای بر این ادعاست. چون پس از زیاد شدن مصرف مواد مخدر صنعتی در بین برخی از مادران، كودك آزاری هم افزایش پیدا كرده است.