سلامت نیوز : بار جدیدی بر دوش بیمه‌های بدهکار گذاشته شد. از زمانی که دولت بودجه 92 را تحویل مجلس داد، بحث 2200 میلیارد تومان یارانه دارو مطرح شد که دولت گفته بود کنج بودجه گذاشته که جبران گران شدن دارو را بکند. ماجرا این بود که بانک مرکزی اعلام کرد قرار نیست دیگر به کالایی ارز مرجع تخصیص دهد و در این صورت دارو هم که یکی از ارز‌بگیرها بود، با تفاوت قیمت ارز گران می‌شد؛ بیشتر از گران شدن‌های به روال هر سال، طوری که برای مثال قیمت سه، چهار مورد داروی قلب از 11 هزار تومان در عرض چند ماه به 70 هزار تومان رسید. در این چند ماه بیماران هر بار که برای تامین داروی خود به داروخانه مراجعه می‌کردند با قیمت تازه‌ای رو‌به‌رو می‌شدند که گاهی چند برابر قیمت قبلی بود. تمهیدی که دولت اندیشیده بود چه بود؟ پرداخت یارانه که از همان ابتدا چگونگی تقسیمش مورد بحث بود. اما این تنها مشکل نیست.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از آرمان ؛ در این مدت بیماران بسیاری از جمله بیماران خاص نتوانستند داروی مورد نیاز خود را تهیه کنند چون شرکت‌های دارویی برای پرداخت ارز به گمرک برای ترخیص داروها با مشکل مواجه بودند؛ مشکلی که قرار است حلش به بیمه‌ها سپرده شود. شمس‌علی رضازاده، معاون سازمان غذا و دارو می‌گوید: «در صورتی که بیمه‌ها مطالبات خود را پرداخت کنند، این مطالبات در اختیار شرکت‌های پخش دارو قرار می‌گیرد و از این طریق به شرکت‌های دارویی می‌رسد و با رفع مشکل نقدینگی این شرکت‌ها زمینه ترخیص این داروها فراهم می‌شود. البته هنوز منبع تامین مالی جبران این کمبود نقدینگی در بیمه‌ها مشخص نشده است.» به گفته معاون غذا و دارو قرار است نه فقط به جیب بیماران خاص بلکه به بیمه‌ها هم یارانه تزریق شود تا اوضاع بازار دارو که در این چند ماه نابسامان شده و از مردم تا داروخانه‌ها، شرکت‌ها و بیمارستان‌ها را دچار مشکل کرده، کمی برطرف شود.

رضازاده می‌گوید: «سرانجام به این نتیجه رسیدیم که بهتر است پرداخت این یارانه از طریق بیمه‌ها به دست بیماران برسد. با این حال بخشی از این یارانه برای افرادی که داروهای خود را با قیمت جدید تا اول مرداد خریداری کرده‌اند از طریق وزارت بهداشت و با استفاده از شماره حساب سرپرست خانوار بیماران محاسبه و به حسابشان پرداخت می‌شود.» وظیفه توزیع یارانه دارو درحالی به بیمه‌ها سپرده می‌شود که بدهی‌های آنچنانی به وزارت بهداشت دارند و بیمارستان‌ها و داروخانه‌ها مدت‌هاست طلبشان از بیمه‌ها وصول نشده است. بماند که واریز بخشی از یارانه به حساب سرپرستان خانوار هم حکایتی است. با این وجود عبدالرحمان رستمیان، نایب‌رئیس کمیسیون بهداشت به آرمان می‌‌گوید: «این مبلغ در ردیف خاص بودجه و نشان‌دار است و نظارت می‌شود جای دیگری هزینه نشود.»

چند بیمار صعب‌العلاج؟

هفته گذشته وزیر بهداشت اعلام کرد که تا هفته بعدش، ما‌به‌التفاوت قیمت دارو به حساب بیماران خاص ریخته می‌شود و این یارانه 400 میلیارد از 2200میلیارد تومانی است که دولت در بودجه برای یارانه دارو کنار گذاشته است. با این روش که حساب سرپرستان خانوار به وزارت بهداشت اعلام می‌شود و بعد هم وزارتخانه یارانه‌ها را می‌پردازد. اینجا چند سوال مطرح می‌شود. اول اینکه این 140 هزار نفری که وزیر می‌گوید و البته به شمارش سازمان غذا و دارو بین 110 تا 120 هزار نفر هستند آیا تمامی بیماران صعب‌العلاجی هستند که در این مدت در گیر و دار گرانی و البته کمبود دارو ناچار به پرداخت چندین برابر هزینه داروی همیشگی شدند یا با دست خالی بدون اینکه بتوانند دارویی تهیه کنند ازداروخانه‌ها و مراکز درمانی بازگشتند؟ عبدالرحمان رستمیان، ‌نایب‌رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس به آرمان می‌گوید که این افراد بیماران شناسنامه‌دار هستند؛ کسانی که نام و نشانشان در بنیاد امور بیماری‌های خاص ثبت شده‌است.

با این حساب به وضوح عده‌ای از لیست وزارت بهداشت جا می‌مانند. محمدحسن طریقت‌منفرد می‌گوید جامانده‌ها می‌توانند با سامانه 1490 وزارت بهداشت تماس بگیرند و پیگیری کنند. از طرف دیگر این مبلغ به حساب سرپرستان خانوار ریخته می‌شود درحالی که عده‌ای از این بیماران بدسرپرستند و احتمال دارد یارانه دارو به دستشان نرسد. عده‌ای دیگر، به‌دلیل ضعف بدنی بیکارند و یارانه دارو را هزار جا خرج می‌کنند و موقع خرید دارو باز دستشان خالی است. مشکل دیگری که وجود دارد میزان مصرف دارو برای هر بیمار است حتی اگر مبتلا به یک بیماری باشند. ماله‌میر، مدیر کانون هموفیلی ایران به آرمان می‌گوید: «هر بیمار هموفیلی با توجه به سن، وزن و موارد دیگر به میزان داروی متفاوتی نیاز دارد. جدا از آنکه به هنگام خونریزی هرقدر که فاکتور انعقادی دیرتر به بیمار برسد، نیاز شخص به دارو بیشتر می‌شود و مثلا از 1500 تا 2000 یونیت به 20 هزار تا 30 هزار یونیت تغییر می‌کند. در این حال چطور می‌شود دارویی را که هر فرد بیمار مصرف کرده محاسبه کرد؟»

یارانه دارو کافی نیست

مشکلات پرداخت یارانه دارو به بیماران از همان زمان بررسی بودجه در مجلس مطرح بود. از طرفی وزیر اصرار داشت که این یارانه به حساب بیماران پرداخت شود و از طرف دیگر کارشناسان می‌گفتند درصورتی که بنا باشد یارانه‌ای برای داروها درنظر گرفته شود بهتر از هر چیز سپردن آن به بیمه‌هاست. اما بیمه‌ها خود بدهکاران همیشگی روزگارند. بدهی وزارت رفاه به وزارت بهداشت باعث شد که اعتبار پزشک خانواده به وزارت بهداشت داده شود. معوقات بیمه‌ها به داروخانه‌ها به حدی است که مژدهی‌آذر، رئیس انجمن داروسازان از ورشکسته شدن داروخانه‌ها با ادامه این روند سخن می‌گوید.

جدا از داروخانه‌ها، دانشگاه‌های علوم پزشکی نیز از بیمه‌ها طلب دارند و این یعنی بیمارستان‌ها برای ارائه خدمات با مشکل مالی مواجه‌اند. اردیبهشت‌ماه خبر بدهی 91 میلیارد تومانی بیمه‌ها به دانشگاه مشهد مطرح شد و خردادماه بیمارستان فارابی 17 میلیارد تومان طلبش از بیمه‌ها را عنوان کرد. شرط همکاری وزارت رفاه با وزارت بهداشت در برنامه پزشک خانواده- که خود حدیث مفصلی است- هم همین است: وزارت بهداشت از 1500 میلیارد تومان بدهی رفاهی‌ها چشم‌پوشی کند! با این حال،‌ سپردن پرداخت یارانه دارو به بیمه‌ها تا چه حد عقلانی به نظر می‌رسد و وزارت رفاه بدهکار تا چه حد قابل اعتماد است؟ آیا این امکان وجود ندارد که رفاه، این بودجه را در مسیر دیگری خرج کند؟ 2200 میلیارد تومان در بودجه 92 تصویب شد و وزارت بهداشت تحویل گرفت و خانه بعدی هم، حساب وزارت رفاه است. رستمیان در اینباره به آرمان می‌گوید: «در جلسه‌ای که با وزیر درباره یارانه دارو در روز سه‌شنبه هفته گذشته، داشتیم ایرادی به 400 میلیارد یارانه به حساب بیماران مطرح نکردیم اما بنا شد 1800 میلیارد تومان یارانه دارو که قرار است برای مدیریت قیمت دارو خرج شود، نشان‌دار است به‌طوری که نظارت می‌شود این پول در راه دیگری خرج نشود. مجلس 1800 میلیارد را در مسیر خاص دیده و می‌تواند پیگیر شود که این مبلغ کجا رفته و چطور خرج شده‌است.»

می‌توانیم تصور کنیم این مبلغ را بیمه‌ها تحویل می‌گیرند تا بتوانند افزایش قیمت داروها را پوشش دهند و طبق برنامه‌ریزی مسئولان، بیماران دیگر جلوی صندوق داروخانه‌ها ناچار به پرداخت چند برابر هزینه قبلی داروهایشان نشوند، اما آیا گیر و گرفت دارو با 1800 میلیارد تومان حل شدنی است؟ نایب رئیس کمیسیون بهداشت می‌گوید: «نه. به وضوح این مبلغ کم است. محاسبات وزارت بهداشت رقم بالاتری، چیزی نزدیک به 3000 میلیارد تومان را نشان می‌دهد. اما چیزی که در بودجه دیده شده همین مقدار است.» بودجه بهداشت سال 92 نسبت به سال قبل 5 درصد کاهش داشته است که رسول خضری، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، آن را تخلف دولت و انحراف از مسیر برنامه پنجم توسعه می‌داند. بودجه کمتر، یارانه ناکافی...حال «سلامت» خوب نیست.