سلامت نیوز : مسوولان وزارت بهداشت برای اولین‌بار بر سهم ناچیز ایران در بازار دارویی دنیا و تاثیر آن بر بحران دارویی کشور تاکید کردند. «عباس حاجی‌آخوندی» رییس سازمان غذا و دارو و معاون وزیر بهداشت به وضعیت نامناسب صادرات دارو اشاره کرد و گفت: میزان صادرات دارو بالا نیست و مربوط به بازارهای ارزان با حجم زیاد و قیمت بسیار کم است. به‌عنوان مثال پیش از این داروهایی معادل 100‌میلیارد‌تومان را صادر می‌کردید، در حالی که تولیدش برای خودمان حداقل 200‌میلیارد‌تومان تمام می‌شد و این 100‌میلیارد‌تومان مابه‌التفاوت را غیرایرانی‌ها استفاده می‌کردند و ما هم افتخار می‌کردیم که دارویمان صادر می‌شود.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از شرق ؛ اظهارات حاجی‌آخوندی در شرایطی است که آمار‌های رسمی نشان می‌دهد، میزان واردات دارو از سال 1376 تا به امروز 900‌درصد افزایش داشته است و این در حالی است که تولید دارو رشد 500‌درصدی را به خود دیده است. به‌طوری که ایران در سال 1376 رقمی معادل هزارو320میلیاردریال دارو وارد کرده که این رقم در سال 1390 به 33هزارمیلیاردریال رسیده است.

رشد نجومی واردات دارو به‌خصوص در دولت‌های نهم و دهم به‌شکلی در بحران دارویی کشور به‌عنوان اصلی‌ترین متهم تاکنون کمتر دیده شده است که به نظر می‌رسد، اگر دولت‌های نهم و دهم بیش از آنکه به واردات دارو در کشور بها دهند، از تولید دارو در کشور حمایت می‌کردند، کشور ایران امروز به‌رغم وجود تحریم‌های بین‌المللی تا به این اندازه با بحران‌های دارویی دست‌وپنجه نرم نمی‌کرد.

حاجی‌‌آخوندی ضمن تاکید بر فراهم ساختن زیرساخت‌های موجود به‌منظور ارتقای تولید دارو اظهار کرد: در دو سال گذشته حدود 35 رونمایی از دارو داشتیم. رونمایی به‌معنای دستیابی به «دانش فنی تهیه محصول» است. با این وجود همه تبلیغ می‌کنند که رونمایی از داروها ارزبری را کاهش می‌دهد، اما اینگونه نیست. زمانی ارزبری کاهش می‌یابد که تجاری‌سازی داروها اتفاق بیفتد و به تولید محصول برسد.

رییس سازمان غذا و دارو با بیان اینکه از آن 35 دارو فقط سه دارو تجاری‌سازی شده است، گفت: یکی دیگر از اهداف اساسی سازمان، تشدید تجاری‌سازی داروهاست که در این راستا علاوه بر تجاری‌سازی دانش فنی ایرانی، دانش فنی خارجی را هم می‌پذیریم و حتی حاضریم آن را خریداری و مسیر میانبر را برای پیشرفت در تجاری‌سازی دانش فنی انتخاب ‌کنیم. معاون وزیر بهداشت با بیان اینکه در سال 2013 بازار دارویی جهان هزارمیلیارد‌دلار بود و برآورد کرده‌اند این میزان در سال 2018 به هزارو200‌میلیارد‌دلار برسد، عنوان کرد: در این میان شیب ارزش داروهای معمولی کم است.

در حالی که سهم داروهای هایتک، نانو، بایو و مولکولار در سال 2013، 210‌میلیارد‌دلار است و در سال 2018 به بیش از 450‌میلیارد‌دلار می‌رسد و شیب تندتری دارد. وی افزود: جایگاه ایران در حوزه علوم هایتک خوب است اما نباید آن را در حد تولید علم و دانش فنی نگه داریم. شرط موفقیت و توسعه در این بازار رو به توسعه تجاری‌سازی و حضور در بازار آن است. به گفته حاجی‌آخوندی ارزان بودن داروهای ما باعث می‌شود به‌راحتی صنعت و کیفیت دارویمان را زیرسوال ببرند و دنیا هم روی آن حساب باز نکند. به هرحال بینش عمومی نسبت به هر جنسی که قیمتش به صورت معنی‌دار ارزان باشد، این است که آن جنس بی‌کیفیت است.

رییس سازمان غذا و دارو با اشاره به اینکه سهم ایران در بازار دارویی دنیا کمتر از 5/0‌درصد است و این 5/0درصد هم مصنوعی است، گفت: اگر 95‌درصد دارویمان را از نظر حجمی در داخل تولید می‌کنیم باید این داروها از نظر ارزشی و ریالی هم‌ درصد بالایی را به خود اختصاص دهند تا از سرمایه و کار ایرانی و تولید داخلی حمایت کرده باشیم، اما اکنون اینگونه نیست. وی افزود: در این شرایط نمی‌توان انتظار کیفیت بالایی را داشت، بلکه اگر کیفیت بالا باشد، غیرعادی است. تصور کنید 95‌درصد کار حجمی تولید دارو مربوط به یک گروه باشد، اما ارزش و مزد آنها 60 تا 65‌درصد باشد. اکنون که در راستای حمایت از تولید داخلی و سرمایه ایرانی حرکت می‌کنیم باید برای تولیدکننده ارزش قایل شویم.

انباشت 70‌میلیون‌دلار دارو در گمرک
از سوی دیگر رییس اتحادیه واردکنندگان دارو با اشاره به اینکه شرکت‌های واردکننده دارو با کمبود نقدینگی شدید به‌منظور تامین ارز موردنیاز برای واردات دارو مواجه شده‌اند، گفت: در حال حاضر بین 60 تا 70‌میلیون‌دلار انواع دارو و محصولات دارویی در گمرک‌های داخلی انباشت شده و به آنها اجازه ترخیص داده نمی‌شود. ناصر ریاحی، درباره آخرین وضعیت داروهای انباشت‌شده در گمرک‌ها توضیح داد: از زمانی که نرخ ارز واردات دارو از مرجع به مبادله‌ای تغییر یافت نیاز به نقدینگی شرکت‌های واردکننده دارو نیز دست‌کم دوبرابر شد.

وی افزود: این در شرایطی است که شرکت‌های واردکننده دارو طلب زیادی از داروخانه‌ها و شرکت‌های بیمه دارند که به دلیل پرداخت نشدن به‌موقع این طلب واردکنندگان دارو با کمبود شدید نقدینگی مواجه شده‌اند. وی گفت: از سوی دیگر متاسفانه با وجود وعده‌های داده‌شده هنوز سیستم پورتال ارزی در زمینه افزایش مدت اعتبار استفاده از ارز تخصیص‌یافته به واردکنندگان دارو با مشکل مواجه است. به‌طوری که وزارت بهداشت چندی قبل اعلام کرد که مدت زمان اعتبار استفاده از ارز اختصاص‌یافته به واردات دارو از 30 به 45 روز افزایش یافته است اما پورتال ارز همچنان بر اساس همان مدت 30 روز عمل می‌کند و پس از گذشت این مدت سهمیه ارز اختصاص‌یافته به واردکننده دارو می‌سوزد و او برای واردات دارو مجبور است دوباره فرآیند دریافت ارز را از ابتدا طی کند.

رییس اتحادیه واردکنندگان دارو با اشاره به اینکه در صورت ادامه روند موجود ممکن است داروهای انبارشده در گمرک به‌مرور فاسد شده و از بین بروند، اظهار کرد: سال‌های قبل اختصاص ارز به واردات دارو به‌سرعت انجام و حتی دارو با تعهد از گمرک ترخیص می‌شد اما امسال سختگیری در این زمینه بسیار زیاد شده است و بانک مرکزی هم همکاری لازم را ندارد. ریاحی عنوان کرد: دولت نباید همان رفتاری را که با اقلامی مانند آهن و فولاد دارد با محصول مهم و استراتژیکی مانند دارو نیز داشته باشد. در حال حاضر فاکتور8 در بازار دچار کمبود شده، چون 20هزار واحد از این دارو در گمرک‌ها انباشت شده است.