بر اساس گزارش‌های سازمان خواروبارو كشاورزی ملل متحد "فائو" هم‌اكنون بیش از ۸۰۰میلیون نفر در جهان در فقر و گرسنگی بسر می‌برند و این در حالی است كه ۵۰درصد آنها در مناطق برنج خیز دنیا زندگی می‌كنند.
براساس این گزارش‌ها ۶۰تا ۷۰درصد كالری مورد نیاز دو میلیارد نفر درآسیا با مصرف برنج تامین می‌شود و از سوی دیگر ۴/۵درصد برنج تولیدی جهان توسط زراعین خردپا و با روشهای ابتدایی تولید می‌شود.
گزارش‌های یاد شده، موید آن است كه میزان تولید برنج در جهان سالانه به ۴۰۰میلیون تن می‌رسد، كه حدود ۹۰درصد این میزان در كشورهای آسیاسی تولید و مصرف می‌شود.
بدین ترتیب برنج، مهمترین منبع غذایی نیمی از جمعیت جهان محسوب می‌شود و از نگاه امنیت غذایی در سطح جهانی و نیز ملی پس از گندم، از آن به عنوان مهمترین محصول راهبردی یاد می‌شود.
باتوجه به موارد یادشده توسعه سطح زیركشت برنج و افزایش تولید آن عاملی موثر در امر مبارزه با فقر و گرسنگی در كشورهای جهان شمرده می‌شود.
در این میان برخی از بررسی‌های صورت گرفته موید آن است كه برنج حداقل یك وعده غذایی مردم ایران را تشكیل می‌دهد.
براساس گزارش‌های منتشر شده، در ایران بیش از ۶۰۰هزار هكتار از اراضی كشاورزی در ۱۶استان هر ساله به كشت انواع برنج اختصاص می‌یابد كه طبق برخی آمارها،میزان برداشت شلتوك در این سطح، به بیش از سه میلیون تن شلتوك و حدود ۲میلیون تن برنح سفید می‌رسد.
این درحالی است كه میزان مصرف برنج سالانه كشور حدود ۲/۶تا سه میلیون تن برآورد می‌شود.
در این میان استان‌های گیلان، مازندران و گلستان مهمترین قطبهای تولید برنج كشور محسوب می‌شوند كه سهم گیلان در این میان سالانه بین ۶۵۰تا ۷۰۰ هزار تن است.
در مجموع بیش از یك میلیون خانوار در كل كشور به كار كشت برنج مشغول هستند كه‌این رقم با احتساب بعد خانوارهای روستایی، برای جمعیتی حدود پنج میلیون نفر مهمترین منبع ارتزاق، اشتغال و تامین درآمد محسوب می‌شود.
در استان گیلان نیز حدود ۱۸۰هزار خانواده با جمعیتی حدود یك میلیون نفر به كار كشت برنج اشتغال دارند.
این آمارها نشان می‌دهد كه علاوه بر اهمیت برنج در بعد امنیت غذایی، كشت برنج به دلیل ایجاد فرصتهای شغلی و درآمدزایی، از نظر اقتصادی و اجتماعی بسیار مهم و قابل توجه است.
به گفته یك كارشناس دفتر برنج سازمان جهاد كشاورزی گیلان، ۶۱۲هزار هكتار از سطح اراضی كشور زیر كشت برنج قرار دارند كه از آن سه میلیون تن شلتوك حاصل می‌شود.
"علی دولت آبادیان" روز چهارشنبه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا افزود:
۲۳۸هزارهكتار از اراضی استان گیلان زیر كشت برنج قرار دارد كه ۳۵تا ۴۰ درصد برنج كشور را تولید می‌كنند.
به گفته‌وی به دلیل محدود بودن زمین‌های كشاورزی، امكان افزایش سطح زیركشت برنج در استان‌های شمالی كشور وجود ندارد وچاره‌ای جز افزایش عملكرد برنج دیده نمی‌شود.
كارشناسان معتقدند گرچه در سال‌های گذشته اقدام‌های موثری برای حمایت از شالیكاران و نیز توسعه سطح زیركشت برنج برداشته شده است، اما این بخش به طوركلی با چالشها و مشكلات متعددی در مراحل مختلف كاشت ،برداشت ،فراوری و عرضه روبرو است.
كارشناسان، توسعه نیافتن كشت مكانیزه، یكپارچه نبودن و محدودیت زمین‌های زراعی، مشكلات مالی كشاورزان، محدودیت اعتبارات و گرانی ماشین‌آلات را از جمله مشكلات موجود درامر افزایش تولید برنج بویژه در استان گیلان می‌دانند.
بر اساس گزارش‌های موجود هم اكنون تنها ۱۱درصد كار نشاء برنج استان گیلان به صورت مكانیزه انجام می‌شود ضمن اینكه به دلیل فرسودگی دستگاه‌های برخی از كارخانه‌های شالیكوبی استان، میزان ضایعات برنج در آنها را بین چهار تا پنج درصد برآورد می‌كنند.
بدین ترتیب كاهش ضایعات برنج از جمله راهكاری موثر برای كاهش هزینه‌های تولید این محصول است.
به گفته كارشناسان بایستی بابهسازی كارخانه‌های شالیكوبی، ضایعات و هزینه‌های تولید برنج را كاهش داد تا میزان تولید و عملكرد تولید درهر هكتار افزایش یابد.
به گفته آنان با استفاده از صنایع تبدیلی و جنبی و مشتقات برنج نیز می‌توان هزینه‌های تولید را كاهش داد كه این امر در افزایش میزان تولید برنج نقش بسزایی دارد.
آنان معتقدند كه كاهش آلودگی به سموم و كود در تولید ارگانیك برنج باید مد نظر قرارگیرد تا بتوان برنج ایرانی را وارد بازارهای جهانی كرد.
هر چند به گفته آنان انتظار می‌رود كه با افزایش كشت برنج هیبرید، میزان راندمان تولید در كشور از جمله استان گیلان افزایش یابد.
میزان عملكرد برنج هیبرید در هر هكتار در مقایسه با ارقام محلی چهار تن و ارقام پرمحصول دو تن بیشتر است.
بدین ترتیب بحث افزایش تولید برنج گذشته از یك مساله فنی، یك مقوله اقتصادی و اجتماعی نیزمحسوب می‌شود است و به دلیل اهمیت زیاد آن نیازمند یك عزم ملی است.
شانزدهم اكتبر كه مصادف باسالروز تاسیس سازمان فائو در سال ۱۹۴۵میلادی می باشد به عنوان روزجهانی غذا نامگذاری شده است.
نظر شما