جامعه ای که سلامت روان و جسم افرادش تهدید شود، قطعا در مسیر پیشرفت و توسعه با مشکلات و موانع متعددی مواجه می شود که در نهایت عقب ماندگی آن اجتماع را به همراه خواهد داشت و این معضلی است که اغلب کشورهای دنیا را آزار می دهد.

حال که کشور ما با اهتمام تمام بسوی توسعه گام برمی‌دارد، توجه به این مهم بیش از پیش ضرورت می‌یابد. آن طوری که عنوان می شود، بیش از 45 درصد از افراد جامعه به نوعی دچار یکی از انواع اختلالات روانی هستند.

دکتر احمد جلیلی، رئیس انجمن روانپزشکان ایران؛ مشکلات روانی را، علت مراجعه 30 درصد بیماران به پزشکان عمومی و کلینیک ها می داند و می گوید: افسردگی شایع ترین و مهمترین بیماری روانپزشکی در بین گروه بزرگسال در ایران است و به علت شیوع زیاد آن در اغلب کشورهای دنیا، این بیماری - از جهت شیوع -  در جهان در رده چهارم قرار دارد.

دکتر محمدباقر صابری، سرپرست دفتر سلامت روانی اجتماعی معاونت سلامت وزارت بهداشت، بدون اشاره به تعداد دقیق بیماران مبتلا به اختلالات روانی در کشور، به آمار سازمان جهانی بهداشت بسنده می کند و می افزاید: یک تا 5/1 درصد افراد هر جامعه ای مبتلا به اختلالات شدید روانی بوده و 20 درصد جامعه نیز دچار درجات متفاوت از ابتلا به بیماریهای روان پزشکی هستند.

بر اساس آمار بین المللی، 60 درصد افراد از نوعی بیماریهای ناشی از اختلالات خواب رنج می برند.

دکتر محمد بیات، روانپزشک در این خصوص می گوید: اختلالات خواب در دنیای امروز بسیار مورد توجه قرار گرفته و در واقع بسیاری از بیماریها و مشکلات شایع مانند بیماریهای قبلی و عروقی، ریوی، گوارشی، رفتاری و ناراحتی های روانی ریشه در اختلالات خواب دارند.

بر اساس گزارش های پلیس راه کشور، بسیاری از تصادفات جاده ای به علت اختلالات خواب رخ می دهد که به دلیل کاهش کیفیت خواب و در واقع نوعی اختلال خواب، فرد در طول روز خواب آلود و خسته بوده و با کاهش سطح هوشیاری مواجه می شود.

بیات، در ارتباط با دلایل ایجاد اختلالات خواب، چنین می گوید: ناراحتیهای عصبی و روانی، مشکلات مغزی، نارسائی های ناحیه گوش و حلق و بینی شامل انحراف بینی، وجود لوزه سوم و پلیپ های بینی، مصرف برخی داروها، ریفلاکس (ترش کردن)، شرایط و نحوه خوابیدن، نوع غذای مصرفی و چاقی، می تواند منجر به اختلالات خواب در افراد شود.

از سوی دیگر؛ عنوان می شود که تنها 50 درصد بیماران روانی مزمن تحت پوشش خدمات سازمان بهزیستی هستند که این خدمات نیز، به هیچ وجه مطلوب و مفید نیست. به طوری که دکتر کاظم نظم ده، معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی در این ارتباط می گوید: به لحاظ کیفی، بین خدماتی که گروه هدف از ما انتظار دارند و آنچه که قادر به ارائه آن هستیم، فاصله زیادی وجود دارد.

همچنین، سرپرست دفتر سلامت روانی اجتماعی معاونت سلامت وزارت بهداشت، از طولانی بودن نوبت انتظار بستری برای بیماران روانی در کشور، خبر می دهد و می گوید: در حال حاضر، تعداد روانپزشکان و تخت های روانپزشکی، نسبت به جمعیت کشور کم است و بر همین اساس، دوره انتظار برای بستری بیماران مبتلا به اختلالات روانی، طولانی است.

صابری با اشاره به ابلاغ بخشنامه اختصاص 10 درصد از تخت های بیمارستانهای عمومی به بیماران روانپزشکی، می افزاید: متاسفانه با وجود اینکه سالها از ابلاغ این بخشنامه می گذرد، هنوز بیمارستانها نسبت به رعایت این دستورالعمل بی اعتنا هستند.

دکتر مهدی صمیمی اردستانی؛ روانپزشک، از استرس به عنوان عامل بروز بیماریهای روانی و جسمانی یاد می کند و می افزاید: در تمامی بیماریهای روانی، استرس عامل آشکار کننده بیماری است اما خود باعث بیماری روانی نمی شود.

این استادیار دانشگاه علوم پزشکی، با بیان اینکه افسردگی باعث ایجاد استرس مزمن در افراد می شود، می گوید: استرس باعث بروز بیماریهای نهفته در بدن می شود به گونه ای که ممکن است پیش از استرس، فرد از وجود این بیماری اطلاع نداشته باشد اما با استرس این بیماری تشدید شود.

به اعتقاد دکتر بهروز بیرشک، عضو هیئت علمی انستیتو روانپزشکی ایران؛ هر اجتماعی نیازهای بسیاری دارد که از جمله پایه ای ترین آنها، احساس امنیت است.

وی با عنوان اینکه نیاز به احساس امنیت در هر جامعه ای می تواند متفاوت و بنابر مقتضیات اجتماعی، سیاسی و... آن جامعه باشد، می افزاید: با کاهش امنیت اجتماعی یا احساس کاهش آن از سوی جامعه، تحریک پذیری بیشتر و تحمل افراد کمتر می شود. در این شرایط شهروندان با کوچک ترین تحریک از سوی محرکی ساده، واکنش نشان می دهند و درنتیجه درگیری ها در جامعه گسترش می یابد.

دکتر علی اکبر نجاتی صفا، روانپزشک، می گوید: تجربیات دنیا نشان داده حضور بخشهای روانپزشکی در بیمارستانهای عمومی به سلامت جامعه ، افزایش میزان رضایت بیماران و کاهش هزینه های درمان کمک زیادی می کند.

به گفته وی؛ در اغلب بیمارستانهایی که به بیماران روانی خدمات ارائه می شود، روانپزشک و یا روانشناس حضور ندارد. بنابراین، خدماتی که به این بیماران ارائه می شود، به هیچ وجه مطلوب و مفید نیست.

قطعا؛ جامعه ای روان پریش، هرگز نخواهد توانست در مسیر توسعه گام بردارد و از سوی دیگر، افراد مضطرب، نگران از آینده و... می‌توانند یک جامعه مستاصل را بوجود آورند.