سلامت نیوز : دولت یازدهم اگر هوشیار باشد می‌تواند برای كاهش آسیب‌های اجتماعی در ایران كه اعتیاد، رتبه نخست این فهرست را دارد، از كمك و قدم‌های انجمن‌های غیردولتی بیشترین بهره را بگیرد. فعالیت انجمن‌های غیر دولتی فعال در حمایت از آسیب دیدگان اجتماعی با وجود آنكه طی 8 سال گذشته به سبب رغبت اندك دولت برای شنیدن صدای این نهادها، كم رنگ یا با موانع متعددی ناشی از همین بی‌رغبتی مواجه شد اما در مواردی كه دولت از ایفای نقش موظف خود سلب مسوولیت می‌كرد، انجمن‌های غیر دولتی، تنها ماوای خیل آسیب دیدگانی بودند كه به دلیل برخوردهای سرد و بی‌تفاوت دولت، خود را دست شسته از زندگی و آینده می‌دیدند.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از اعتماد ؛ هرچند كه با وجود سهم وسیع اعتیاد در عرصه آسیب‌های اجتماعی و تعداد قابل توجه قربانیان این بیماری در كشور، تعداد انجمن‌ها و نیكوكارانی كه مایل به گسیل توجه و حمایت خود به سمت این افراد باشند در مقابل سایر انجمن‌های غیردولتی اندك و معدود است اما همان تعداد كه هستند هم، چنان قدم برداشته‌اند كه امروز، معتادان بهبود یافته و حتی آنها كه در اقدام برای درمان و رهایی از اعتیاد هنوز در تردید به سر می‌برند، انجمن‌های غیر دولتی حمایتگر را بیش از مردان دولت‌های نهم و دهم كه مدعی برقراری عدالت و رفع تبعیض طبقاتی بودند می‌شناسند.

روز گذشته هم عباس دیلمی‌زاده؛ مدیرعامل انجمن خیریه ترك اعتیاد «جمعیت تولد دوباره» كه امروز به عنوان موسس نخستین مراكز گذری كاهش آسیب اعتیاد در تهران شناخته می‌شود، با خطاب قرار دادن رییس‌جمهوری منتخب درباره برنامه آتی برای رفع نگرانی از گسترش اعتیاد در ایران، نسبت به اهمیت حضور نهادهای مردمی در عرصه درمان اعتیاد چنین گوشزد كرد كه: «دو سال قبل شاهد اجتماع 20 هزار نفری معتادان بهبود یافته در ورزشگاه آزادی در حضور رییس‌جمهوری بودیم در حالی كه درمان و بهبودی این افراد حاصل فعالیت انجمن‌های غیر دولتی بود و نه دولت. در طول 8 سال گذشته هم تمام برنامه‌های درمان و كاهش آسیب اعتیاد و راه‌اندازی سرپنانه شبانه و خدمات سیار توسط انجمن‌های غیر دولتی ایجاد شد و تداوم یافت.

اما در مقابل تمام این اقدامات، سرانه درمان اعتیاد در دولت، فقط 20 هزار تومان در سال است.»

پررنگ شدن حضور انجمن‌های غیر دولتی در عرصه درمان اعتیاد اگر زیانی نداشته باشد اما متضمن این حسن است كه می‌تواند در تغییر نگرش جامعه نسبت به مقوله اعتیاد موثر باشد.

چنانكه دیلمی‌زاده هم نسبت به نگرش جامعه به مقوله اعتیاد و معتاد معترض بود و اعتراض خود را اینگونه بیان كرد: «بخشی از مغز یك معتاد به عنوان یك بیمار آسیب می‌بیند و این آسیب‌دیدگی غیرقابل بازگشت است اما این موضوع توسط جامعه مورد توجه نیست. جامعه و مردم هنوز باور ندارند كه اعتیاد یك بیماری بوده و رفتار غیراخلاقی نیست. اعتیاد‌ یك بیماری مغزی است و اراده فردی برای رهایی از این بیماری چندان موثر نیست. در واقع، سهم یك معتاد برای بهبودی 30 درصد اما سهم خانواده و جامعه در این روند 70 درصد است. جامعه‌یی كه به معتاد بهبود یافته‌اش به عنوان یك انگل نگاه می‌كند باید منتظر حضور معتادان خیابانی هم باشد.»

هر چند كه حتی تعریف و قالب مصرف معتادان سرگردان در خیابان هم از نظر این فعال عرصه درمان اعتیاد مورد انتقاد بود زیرا كه به زعم وی، تفسیر «تجاهر» در ماده 16 اصلاحیه قانون مبارزه با مواد مخدر كه هم‌اكنون در جمع‌آوری معتادان خیابان خواب بی‌پناه و اجبار آنها به درمان مورد استناد نیروی انتظامی است هم نیازمند اصلاح است چنانكه دیلمی‌زاده گفت: «تجاهر در عرف حقوقی به معنای فردی است كه عملی را عامدانه و عالمانه انجام می‌دهد.

آیا معتاد خیابانی عامد است یا مجبور به مصرف است؟ اگر تئوری‌های اعتیاد را قبول داشته باشیم باید بدانیم كه معتاد خیابانی، مجبور به مصرف مواد مخدر است.»

شاید نگرانی فعالان عرصه درمان اعتیاد از نوع نگاه جامعه مرتبط با این هشدار باشد كه با جایگزینی تدریجی مخدرهای سنتی به جای محرك‌های صنعتی، «موج دوم» معروف ایدز كه وزارت بهداشت از دو سال قبل نسبت به بازگشت آن هشدار می‌داد اكنون كمین كرده كه به محض كوچك‌ترین غفلت انجمن‌های غیردولتی كه حالا بار وظایف دولت را هم بر دوش می‌كشند به جامعه‌یی كه طی سال‌های گذشته، آموخت كه چگونه خود را از گزند نیش سرنگ مصون بدارد، هجومی مهلك را تحمیل كند.

دیلمی‌زاده هم هشدار داد: «با توجه به شرایط موجود و شیوه فعالیت مافیای مواد مخدر، به زودی مخدرهای سنتی مثل تریاك و هرویین جای خود را در بازار باز می‌كنند چنانكه امروز هم هرویین به جای كراك در حال توسعه است جای كراك را گرفته هرویین جایگزین تریاك و شیشه در كشور می‌شود و حالا هم جای مقبولیت كراك را گرفته است.»

در حالی كه چندی است در برخی محافل، از تفكیك اعتیاد و تمایز تبعات این بیماری در میان شمال و جنوب شهرنشینان و دهك‌های اقتصادی جامعه شنیده می‌شود، دیلمی‌زاده در پاسخ به «اعتماد» درباره درستی تفكیك طبقاتی اعتیاد سوال كرد و مدیرعامل جمعیت تولد دوباره در پاسخ گفت: «برای معتاد فقیر و ثروتمند، اعتیاد تفاوت معنایی ندارد.

اعتیاد به همراه خود فقر و فقر به همراه خود اعتیاد را می‌آورد اما اعتیاد در گروه‌ها و دهك‌های پایین جامعه بیشتر قابل رویت است در حالی كه در ثروتمندان به راحتی قابل تشخیص نیست و آنها اعتیاد خود را مخفی می‌كنند اما اعتیاد، همان اعتیاد است.»