سلامت نیوز : عوامل محیطی همانند آب‌و‌هوا، شرایط اقلیمی و تاریكی و روشنایی محیط از عواملی هستند كه بر رفتار انسان‌ها تاثیر می‌گذارند. به گفته كارشناسان هر ساله و همزمان با فرا رسیدن فصل تابستان میزان درگیری‌های بین اشخاص، پرخاشگری و در نتیجه زدوخوردهای خیابانی افزایش پیدا می‌كند. آمارها از افزایش 40درصدی پرخاشگری و خشونت‌های خیابانی در فصل تابستان حكایت می كند.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از تهران امروز ؛ به‌همین دلیل كارشناسان معتقدندبه‌علت ضعف آموزش حقوق شهروندی و مهارت‌های زندگی توسط خانواده‌ها، آموزش و پرورش و رسانه‌ها درگیری‌های لفظی در جامعه رشد چشمگیری یافته و موجب درگیری‌های فیزیكی و افزایش آمار جرایم شهری شده است. بنابراین این روزها كه دمای هوا در اكثر نقاط كشور به بالای 40درجه رسیده، سیستم عصبی افراد سرجای خودش نیست. سراغ یك رفتارشناس رفتیم تا ببینیم برای كنترل اعصاب در روزهای داغ تابستان چه راه‌هایی وجود دارد و چگونه می توانیم جلوی پرخاشگری و بی‌اعصابی خودمان را بگیریم.

بعضی افراد ژن های پرخاشگری دارند

دكتر تقی ابوطالبی احمدی روان‌شناس در مورد بی‌حوصلگی و پرخاشگری ناشی از گرما به تهران‌امروز می‌گوید: برخی از علت پرخاشگری بر ویژگی‌های فیزیولوژیكی تاكید می‌كنند كه مربوط به ژن ها و هورمون ها و سایر فیزیولوژیكی است.این روان‌شناس در ادامه می افزاید: بعضی افراد ژن‌های پرخاشگری دارند كه تحریك قسمت راست نیم‌كره مغز باعث پرخاشگری در آنها می شود. گرما نیز یك محرك عصبی است و معمولا تحریك عصبی زمینه پرخاشگری را مهیا می‌كند.چراكه در مغز انسان ناحیه‌ای به نام بادامه وجود دارد. هرگاه این بخش از مغز انسان به‌صورت الكترونیكی تحریك شود موجب پرخاشگری می‌گردد و بالعكس وقتی از فعالیت‌های عصبی این ناحیه جلوگیری می شود موجب آرامش و سردی رفتار انسان می‌شود.

عوامل فشارزای محیطی مانند گرمای هوا، سروصدا و شلوغی، ازدحام جمعیت، آلودگی هوا، ترافیك و حتی سرما می تواند رفتار پرخاشگری افراد را موجب شود. گاهی ناكامی روانی و رفتاری حالت انگیزشی را به‌وجود می‌آورد كه منجر به پرخاشگری می شود. این استاد دانشگاه درمورد دیگر علت‌های مهم پرخاشگری می‌گوید: درد و ناراحتی نیز به‌نحوی پیش درآمد پرخاشگری است. اگر موجودی دردی را حس كند و قادر به ترك صحنه درد نباشد ناچارا ممكن است دست به حمله پرخاشگرانه بزند. محیط اطراف می‌تواند از طریق عوامل آزاردهنده گوناگونی چون گرما و سرما در شخص ایجاد استرس كند و هرچه این عوامل آزار دهنده شدیدتر، غیرقابل پیش بینی و غیر قابل كنترل باشد میزان استرس و پرخاشگری را بیشتر می كند. فشارزا بودن یا نبودن محیط فیزیكی نیز به قضاوت ذهنی و طرز تفكر انسان ها بستگی دارد.

انسان اگر محیط را فشارزا بداند زمینه پرخاشگری و اگر فشارزا نداند زمینه آرامش را به وجود می‌آورد. باورهاست كه در انسان آرامش را به‌وجود می‌آورد. گرمای زیاد در فضای زندگی می تواند با ایجاد استرس‌های زیاد بسترساز پرخاشگری شود. افراد در گرما معمولا تلاش می كنند از موقعیت ها بگریزند. اگر امكان این گریز برای فرد وجود داشته باشد موجب آرامش می شود در غیر این صورت به پرخاشگری ختم خواهد شد. فاصله گرفتن از فضاهای گرم و تنش زا برای افراد باعث آرامش بیشتر آنها خواهد شد.

همراه داشتن مایعات خنك مانند آب، آبمیوه و شربت‌های مختلف

دكتر تقی ابوطالبی بهترین و موثرترین روش برای تمدد اعصاب و جلوگیری از پرخاشگری را مصرف مایعات می‌داند. او می‌گوید: آب علاوه بر رفع عطش باعث می‌شود در مواقعی كه گرما بیش از حد فرد را اذیت می‌كند تسلی خاطر وی شده و آرامش را به او بازگرداند. اما نكته اساسی این است كه این مایعات باید خنك باشد نه سرد و یخ زده زیرا سرمای بیش از حد نیز بر اعصاب تاثیر گذاشته و یكی از عوامل پرخاشگری خواهد شد.

حذف غذاهای چرب از گردونه غذایی فصلی خانواده

راه بعدی از نظر این روان‌شناس حذف غذاهای چرب از رژیم غذایی افراد در ایام تابستان می باشد. دكتر ابوطالبی معتقد است این روش باعث می شود كه فرد بهتر بتواند فعالیت كند و سرعت فعالیت باعث آرامش ذهن می شود. همچنین استفاده از غذای چرب باعث تعریق زیاد می شود. در چنین فصلی نوشیدن دوغ بسیار خوب است زیرا هم سدیم و هم آب از دست رفته را جبران می كند. در فصل تابستان مصرف غذاهای سرخ شدنی و چرب و مصرف ادویه‌ها و غذاهای ترش و خیلی شیرین منجر به دفع آب از بدن می‌شوند و نیاز بدن را به آب افزایش می دهند.

پوشیدن لباس های مناسب فصل تابستان

دكتر ابوطالبی در ادامه روش های خود برای جلوگیری از فعال شدن سیستم عصبی افراد در ایام تابستان پوشیدن لباس‌های نازك و نخی را توصیه می كند. او می‌گوید: در تابستان باید از لباس های نخی كه در آن مواد نایلونی به‌كار نرفته باشد استفاده شود. مواد نایلونی كه در لباس‌ها به‌كار می‌رود باعث تعریق زیاد می شود. علاوه‌بر آن لباس‌های نخی سبك‌تراز بقیه لباس‌هاست كه حس سبكی را به فرد هم می‌ دهد. همچنین لباس‌های مشكی باعث تعریق بیشتر می‌شود. بهتر است از لباس هایی با رنگ روشن و گشاد استفاده شود. همچنین استفاده از كلاه نقاب‌دار، عینك آفتابی و حتی دستكش از اثرات کوتاه مدت آفتاب‌سوختگی در فصل تابستان جلوگیری می كند.

استحمام مداوم

توصیه دیگر متخصص علوم رفتاری به شهروندان این است كه آنها به بهداشت فردی خودشان هم اهمیت بدهند چراكه این روش می‌تواند مسكنی بر روان بی‌اعصاب باشد. او می‌گوید: افرادی كه در معرض مستقیم یا غیرمستقیم آفتاب قرار گرفته یا بیرون از خانه فعالیت می كنند مواد مضری روی پوست آنها را می پوشاند كه استحمام باعث از بین بردن مواد مضر روی بدن می شود. همچنین می‌توان ورزش شنا را نیز در این بخش گنجاند زیرا یكی از خواص آب آرامش بخش بودن آن است. بهتر است در بدو ورود به حمام، به‌تدریج زیر دوش آب رفت تا تغییراتی در جریان خون ایجاد نشود و آب ولرم باشد، نه داغ. همچنین آب ولرم مسکنی برای بی‌خوابی ‌است.

دوری از جاهای شلوغ و پرتردد

دكتر ابوطالبی می گوید افرادی كه به‌هر علتی احساس می كنند در ایام تابستان بیشتر عصبی می‌شوند باید از رفتن به مكان‌هایی كه شلوغ و پرتردد است حتی‌المقدور دوری كنند. چون در این مكان‌‌ها فشار عصبی و استرس بیشتر می‌شود و باعث پرخاشگری می‌شود. وجود آدم‌های زیاد در یك مكان هم باعث می‌شود كه هوای آنجا گرم تر شود. همچنین برخوردهای ناخودآگاه افراد با یكدیگر نیز عاملی بر پرخاشگری است. اگر انسان از فضاهای گرم و تنش‌زا فاصله بگیرد باعث آرامش بیشتر او خواهد شد.

گوش دادن به موسیقی های آرام بخش

روش دیگر و البته موثر این است كه افراد هر جایی كه امكانش را دارند به موسیقی گوش بدهند چراكه به اعتقاد دكتر ابوطالبی موسیقی های آرام بخش نیز می توانند بر دوری از پرخاشگری بسیار موثر بوده و با تأثیر مستقیم روانی باعث آرامش فرد می شود. به همین دلیل است كه در برخی ورزش‌ها كه نیاز به تمركز دارند و به اصطلاح ورزش‌های آرام‌بخش هستند از این موسیقی های آرام استفاده می‌كنند. البته باید توجه داشت كه در جای شلوغ همین موسیقی‌ها نیز می‌تواند نتیجه‌ای برعكس بدهد. موسیقی‌های آرام باید در محیطی آرام گوش داده شود تا به نتیجه مطلوب خود دست پیدا كنید.

شب ها استراحت مطلق كنید

دكتر ابوطالبی عضو هیات علمی دانشگاه فرهنگیان همچنین طولانی بودن روزهای تابستان را هم مورد اشاره قرار می دهد و می‌گوید: بسیاری از خانواده ها در این فصل مسافرت می‌روند. همچنین به دلیل روزهای بلند و شب های كوتاه، گذران وقت با خانواده، دیدن برنامه های تلویزیون و... استراحت شبانه افراد را كاهش می دهد. استراحت شبانه افرادی كه بیشتر در جامعه حضور دارند باعث آرامش آنها می شود زیرا بی خوابی یكی از دلایل عصبی شدن و پرخاشگری است.