سلامت نیوز : دکتر حمید صرامی مدیرکل تحقیقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدرمی گوید: براساس آخرین طرح شیوع‌شناسی مصرف مواد مخدر در سطح كشور، 9 درصد جنسیت گروه مصرف كننده زنان هستند كه 62 درصد آنان متاهل، 35 درصد مجرد و 3 درصد مطلقه هستند و یا متاركه کرده اند كه دیروز برای اولین بار بود به عنوان یك مقام رسمی در خصوص اعتیاد زنان به مواد مخدر صحبت می كرد اعلام كرد:50 درصد از این زنان، در سن 15 تا 19سالگی هستند. این مقام عالی ستاد مبارزه با مواد مخدر از این سن، به عنوان سن بحرانی برای شروع مصرف مواد نام می برد و البته هشدار می دهد كه همه باید نگران شیوع مصرف مواد مخدر بخصوص شیشه در این سن باشند.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از تهران امروز ؛ تصور اكثر افراد جامعه در مورد اعتیاد این است كه مواد مخدر و سوء مصرف مواد پدیده‌ای مردانه است و زنان كمتر از مردها به اعتیاد روی می‌آورند، بخصوص در كشور ما كه حتی سیگار كشیدن زنان باعث تعجب بسیاری می شود. شاید به دلیل اینكه اعتیاد با نقش آشنای همسر و مادری مهربان و دلسوز در جامعه ایرانی همخوانی ندارد، اما واقعیت این است كه امروز اعتیاد در میان برخی زنان جامعه وجود دارد و برخی خانواده‌ها با این معضل دست و پنجه نرم می‌كنند. همچنین گرایش مرد به مواد مخدر الزاما به از هم‌گسیختگی خانواده منجر نمی شود در صورتی كه با اعتیاد یك زن آسیب هایی كه خانواده را تهدید می كند چندین برابر شده و انسجام خانه و خانواده متزلزل خواهد شد.

دكتر مجید ابهری آسیب شناس اجتماعی، درباره ارائه آمار رسمی اعتیاد زنان در كشور به تهران‌امروز می گوید: در این خصوص تعیین هرم سنی معتادان با دو روش مقدور می باشد مراجعه به یكایك معتادان و تعیین سن آنها یا سنجش تقریبی طیف سنی. با توجه به اینكه در كشور ما آسیب‌های اجتماعی متولی و ناظر معین و ویژه ای ندارد، هر فرد و سازمانی می تواند در این زمینه اظهار نظر كند. وقتی در مورد تعداد و مجموع معتادان كشور بین نهادهای متولی اختلاف میلیونی وجود دارد چگونه می توان با دقت طیف سنی آنها را اعلام نمود. با توجه به بررسی های تجربی و نظری سن اعتیاد در كشور از 16 سال شروع می شود و حتی اعتیاد در 80 سالگی هم وجود دارد.

اما عمومیت معتادان یعنی تمركز سنی آنها بین 20 تا 35 سال می باشد. وی در مورد مواد مخدری كه این روزها در جامعه بیشترین مصرف كننده را دارد می افزاید: با توجه به تغییر الگوی مصرف در كشور در حال حاضر هروئین جانشین كراك و تریاك گردیده و این روند تا پایان سال با سرعت ادامه خواهد داشت. به اعتقاد این عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی 70 درصد مصرف كنندگان سنتی تریاك، هروئین، كراك و شیره به هروئین گرایش پیدا كرده اند و در بین معتادین به مواد روان‌گردان شیشه جایگاه اول را دارد.

دستگاه‌ها مراقبت كنند

دكتر ابهری همچنین كارنامه دستگاه‌های متولی در رابطه باپیشگیری از گرایش زنان و جوانان به مصرف مواد مخدر را طی سال های گذشته موثر نمی داند و می‌گوید:سازمان بهزیستی به عنوان متولی اصلی پیشگیری و درمان، كارنامه قابل قبولی نداشته و به‌رغم حمایت های مالی و نرم افزاری ستاد مبارزه با مواد مخدر و سایر نهادها مسئولین بخش‌های مربوطه در بهزیستی بیشتر به ارائه آمار و مصاحبه پرداخته‌اند تا یافتن راهكارهای مناسب.

وی سیاست‌زدگی نهادهای مربوطه را عامل اصلی دور شدن این نهادها از وظایف اصلی و ذاتی خود می داند و می افزاید: همچنین كمرنگ شدن نقش مردم و ضعف مشاركت نهادهای مردم محوری باعث گسترش اعتیاد در ابعاد مختلف می‌باشد. كمپ های غیربهداشتی و غیرانسانی ترك اعتیاد، فروش داروهای ترك در بازار آزاد، تنوع سیاست‌گذاری در پیشگیری، عدم مراقبت های بعد ازخروج و ده‌ها دلایل ریز و درشت از علل اصلی گرایش نجومی جوانان به اعتیاد و مصرف مواد مخدر است.

مراقب خانواده‌ها باشیم

دكتر مجید ابهری همچنین درباره علل مصرف مواد مخدر توسط زنان می گوید: زنان بیشتر به وسیله همسران یا مردان مورد علاقه شان به مواد مخدر آلوده می شوند و حدود 30 درصد از آنها از روی كنجكاوی یا عدم آگاهی به عواقب مصرف تفننی در منجلاب اعتیاد گرفتار می شوند و گروهی دیگر به خاطر لاغری یا جوان شدن پوست معتاد به شیشه گردیده اند. در هر حال بعد از 30سال آسیب‌شناسی اجتماعی فقیر بودن زنان معتاد را قبول ندارم. چون این فقط برای بخشی از قشر مصرف‌كنندگان است. مثلا آن بخشی از زنان كه در روستاهای مرزی و به خاطر اعتیاد شوهران‌شان معتاد شده‌اند و از طریق قاچاق یا خرده فروشی پول مورد نیاز را به دست می‌آورند. همچنین كارگران جنسی كه از خانواده و همسر رانده شده و در جامعه سرگردان هستند و معتاد شده اند را می توان در این بخش قرار داد اما اینها چند درصد از معتادان زن هستند. او می گوید: الان در جامعه پدیده ای در حال ظهور است كه زنان كوكائین و موادمخدر نوپدید مصرف می كنند كه نه تنها فقیر نیستند بلكه از وضعیت مالی خوبی برخوردارند. به اعتقاد این آسیب شناس تلاش مافیای توزیع مواد مخدر نوظهور و كوكائین در این بخش بسیار فعال شده و این خطرناك است.

پیشگیری درست انجام نداده ایم

ابهری همچنین در مورد ترك اعتیاد زنان ادامه می دهد: مصیبت از آنجا آغاز می گردد كه مركز ترك اعتیاد برای زنان به طور علمی و بهداشتی وجود ندارد و فقط در حد تبلیغات رسانه ای در این زمینه كاری انجام می شود. زنان در مقابل اعتیاد بی دفاع تر و ضعیف تر هستند و به خاطر ساختمان بدنی و عصبی كمتر توانایی مقاومت در برابر خماری را دارند. بنابراین اگر بنا باشد علتی برای اعتیاد زنان اعلام نماییم آن فقر مالی نیست، بلكه فقر فرهنگی، ضعف تربیت خانوادگی، فرهنگ غلط متابعت از شوهر در این زمینه ها كه موجب اجبار بعضی از همسران یا مردان زندگی مبنی بر مصرف مواد مخدر توسط زنان می شود، عوامل اصلی این فاجعه هستند.

او در ادامه به موضوع مهمی هم اشاره می كند و می گوید: من در همینجا باید عرض كنم نوزادان معتاد كه از دوران جنینی با مواد مخدر آشنا شده اند محصول شوم زنان معتاد هستند كه تا امروز برای ترك اعتیاد نوزادان و زنان حامله كار مشخصی صورت نگرفته است. وی چشم و هم چشمی، رقابت های زنانه و در یك جمله كم نیاوردن و جوگیر شدن را علت اعتیاد دختران جوان می داند و در توضیح این مورد می گوید: می توانیم نمونه های اینگونه دختران را مشاهده كنیم كه به خاطر كسب درآمد برای خرید مواد مورد نیاز خود، تن فروشی كمترین كاری است كه انجام می دهند. زنان معتاد 7 تا 10 درصد معتادین ایران را تشكیل می دهند كه به علت نبودن بانك اطلاعات آسیب های اجتماعی و فقدان پژوهش های منسجم نمی‌توان رقم دقیقی برای این مصیبت اعلام کرد. فقط می‌توان گفت كه سونامی اعتیاد، جوانان ما را تهدید می‌كند و هیچ كس درحاشیه امنیت نیست.

این آسیب شناس اجتماعی در مورد راهكار پیشگیری از گرایش زنان به مواد مخدر می افزاید: دستگاه های حمایتگر باید به دست متخصصان دلسوزی سپرده شوند كه در بازی‌ها و یارگیری های سیاسی و جناحی دخالت نمی‌كنند. با قدرت می توانم بگویم كه ما در این بخش كمبود بودجه نداریم. مشكل این است كه كار در دست كاردان نیست. نهادهای متولی سكوی پرتاب نورچشمی ها گردیده و مشكلات با جلسه و همایش و مقاله سپری می گردد.

از آنجا كه زنان جایگاه ویژه ای در هر جامعه مخصوصا در اجتماع ما دارند و در مقام مادر و همسر منشا آثار مختلفی می باشند بنابراین اعتیاد آنها برناهنجاری‌های اجتماعی عوارض مضاعفی خواهد داشت. از نظر مادر بودن برفرزندان از نگاه همسری برشوهر و خانواده آثار ناخوشایندی برجای می ماند. رسانه ها به ویژه صدا و سیما جایگاه و رسالت تاریخی و حساسی در این زمینه دارند. این رسانه ها باید در قالب فیلم، سریال، میزگرد و... خانواده ها را با خطر واقعی اعتیاد زنان آشنا سازند.

5 سال پیش اعلام كردیم كه در بعضی از سالن های بدنسازی قرص های لاغری ماهواره ای و شیشه به زنان داده می شود. كسی توجه چندانی نكرد و امروز این خطر به عنوان یك سرطان در جان جامعه ایران افتاده است. زنان و دختران جوان به خاطر ژست و برتری جویی در محافل زنانه بعضی از مواد مخدر را مصرف می كنند. ضمن آنكه اعتیاد تفننی یك شوخی بی ربط و تلخ است و اصلا حقیقت ندارد به خاطر اینكه در این زمینه اولین تجربه آخرین آن خواهد شد. اطلاع رسانی و آگاه سازی بهترین واكسن در پیشگیری است. همچنین درمان و كنترل ابزار اصلی در ترك و جلوگیری جدی است.