سلامت نیوز : هپاتیت یک بیماری است که در اثر عوامل مختلف ویروسی، سمی، دارویی و ... ایجاد می‌شود و در نهایت به کبد آسیب می‌زند.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از فارس ؛ هیاتیت‌ها به انواع هپاتیت A، هپاتیت B، هپاتیت C و هپاتیت E، دسته‌بندی می‌شوند و رعایت بهداشت فردی و شستشوی تمیز دست‌ها می‌تواند از گسترش این بیماری جلوگیری کند.

هپاتیت B و C از راه مایعات و ترشحات فرد آلوده انتقال می‌یابد و  هر مکانی که با خون و فرآورده‌های خونی در تماس باشد احتمال ابتلا در صورت رعایت نکردن نکات استریل وجود دارد.

افرادی که تماس‌های جنسی مشکوک داشته‌اند، معتادان تزریقی، نوزادان مادر مبتلا به هپاتیت، جراحان، دندان‌پزشکان و کسانی که با خون و ترشحات در تماس هستند در معرض خطر بیماری هپاتیت قرار دارند.

هپاتیت در مراحل اولیه بیماری به سادگی قابل درمان است اما درمراحل پیشرفته گاهی نیاز به پیوند کبد است.

هپاتیت موجب التهاب کبد و درد و تورم این عضو نجیب بدن می‌شود که عمدتاً توسط یکی از شش ویروس هپاتیتی از جمله E،D،C،A یا G ایجاد می‌شود.

عامل ایجاد کننده هپاتیت هر چه که باشد موجب التهاب کبد می‌شود و کارکرد آن را مختل می‌کند، فقدان خون‌رسانی به کبد، سم، اختلالات خودایمنی، مصرف الکل، آسیب به کبد و مصرف بعضی داروهای خاص نیز می‌تواند موجب هپاتیت شود.

هپاتیت به دو صورت اساسی مانند هپاتیت حاد «کوتاه مدت» و هپاتیت مزمن «متجاوز از 6 ماه» ایجاد می‌شود که در هپاتیت حاد ممکن است کبد به صورت خیلی ناگهانی ملتهب شود و تهوع، استفراغ، تب و بدن درد عارض شود و یا اینکه هیچ‌کدام از این علایم ظاهر نشود.

هپاتیت حاد در مدت چند روز تا چند هفته بهبود می‌یابد و اگر التهاب در مدت شش ماه بهبود نیابد، از نوع هپاتیت مزمن می‌شود.

کبد عضو نجیب بدن است که ضایعات موجود در خون انسان را متلاشی می‌کند و زمانی که کبد ملتهب می‌شود وظیفه خود را در پاکسازی خون به خوبی انجام نمی‌دهد.

یکی از ضایعات خونی، «بیلی‌روبین» نام دارد و در صورتی که کبد به درستی کار نکند این ضایعات در خون و بافت‌ها افزایش پیدا می‌کند و در نتیجه پوست شخص مبتلا به هپاتیت به رنگ زرد پرتقالی در می‌آید و این حالت را یرقان می‌گویند.

«بیلی روبین» و بقیه ضایعات موجب خارش، تهوع، تب و بدن درد می‌شود.

در برخی افراد هپاتیت مزمن می‌تواند تبدیل به سیروز کبدی شود و در این حالت سلول‌های کبدی از بین می‌رود و با بافت آسیب دیده و چرب جایگزین می‌شود.

فعالیت بخش‌های آسیب دیده بدن در افراد دارای هپاتیت مزمن متوقف می‌شود و در نتیجه ضایعات بدن تصفیه نمی‌شوند و سیروز می‌تواند به نارسایی کبدی و حتی سرطان کبد منجر شود.

هپاتیت B می‌تواند زمینه را برای ابتلا به هپاتیت D مستعد کند و هپاتیت D تنها در افرادی که هپاتیت B دارند گسترش می‌یابد و می‌تواند علایم هپاتیت B را بدتر کند.

هپاتیت D از طریق تماس با خون آلوده یا بقیه مایعات بدن فرد آلوده به این نوع هپاتیت گسترش می‌یابد.

بیان توضیحات مختصر به این دلیل بود که بدانیم خالق یکتا بدن انسان را به قدری پیچیده و منظم آفریده که نگه‌داری از تمام اعضای بدن به‌عهده بندگانش است و اگر کوتاهی در این امر صورت گیرد گرفتار امراض و دردهای ناشناخته و شناخته می‌شویم و سلامت انسان به خطر می‌افتد.

بیماری کبد چرب در گیلان 40 درصد مردم این استان را درگیر کرده و زنگ خطر آن را به صدا درآورده است تا متخصصان و پزشکان راهکار رهایی از این بیماری را اندیشه کنند.

*زندانیان و کارکنان زندان‌ها، کارگران شهرداری و کارکنان بیمارستان‌ها در خطر ویروس بیماری هپاتیت C و B

رئیس مرکز تحقیقات و بیماری‌های گوارش و کبد گیلان در گفت‌‌وگو با خبرنگار فارس در رشت، انجام پژوهش‌های بنیادی و کاربردی در زمینه بیماری‌های گوارش و کبد مبتنی بر نیاز جامعه با ایجاد بستر مناسب پژوهشی به منظور جذب نیروهای علاقه‌مند منطقه‌ای و ملی را از فعالیت این مرکز عنوان کرد.

فریبرز منصور‌قناعی، آغاز فعالیت مرکز تحقیقات بیماری‌های گوارش و کبد گیلان را از سال 1377 ذکر کرد و گفت: بهبود کیفیت زندگی بیماران گوارش و کبدی از جمله اهداف این مرکز است.

وی ارتقای سطح سلامت جامعه در زمینه بیماری‌های گوارشی و کبد را از دیگر اهداف فعالیت مرکز تحقیقات و بیماری‌های گوارش و کبد گیلان ذکر کرد.

استاد گروه داخلی، هپاتیت‌های ویروسی B و C را جزو اولویت‌های این مرکز خواند و افزود: زندانیان و کارکنان زندان‌ها، کارگران شهرداری و کارکنان بیمارستان‌ها دارای خطرپذیری بیشتر هستند و باید آزمایش هپاتیت شوند.

*کارگران شهرداری رشت علیه بیماری هپاتیت واکسینه می‌شوند

فوق تخصص گوارش و کبد، از واکسیناسیون هپاتیت کارگران شهرداری رشت در شهریور امسال خبر داد و اذعان کرد: واکسیناسیون کارکنان بیمارستان‌ها اکنون به اتمام رسیده است.

وی، با اشاره به اینکه تمام افراد بالای 30 سال در یکی از مناطق شهر رشت فراخوان می‌شوند، ادامه داد: در صورت تمایل این افراد مورد آزمایش قرار می‌گیرند و به مدت 20 سال پیگیری می‌شوند.

منصورقناعی، مطالعات آینده‌نگر را اولویت مرکز تحقیقات و بیماری‌های گوارش و کبد گیلان ذکر کرد و یادآور شد: این مطالعات آینده‌نگر به بسیاری از مشکلات پزشکی پاسخ می‌دهد.

به گفته وی، دلیل بیماری‌های قلبی، هپاتیت B و C و همچنین کبد چرب در افراد با مطالعات مذکور مشخص می‌شود.

این استاد گروه داخلی، مطالعات آینده‌نگر مرکز تحقیقات و بیماری‌های گوارش و کبد گیلان را بیماری‌های مزمن در تمام رشته‌ها عنوان کرد.

*زنگ خطر بیماری کبد چرب در گیلان

منصورقناعی، با تصریح بر اینکه 40 درصد افراد در گیلان مبتلا به کبد چرب هستند، خاطرنشان کرد: این امر زنگ خطری است که باید به صدا در آید.

وی کبد را عضو نجیب بدن انسان خواند و افزود: کبد در صورت بیماری درد ندارد و فرد زمانی به پزشک مراجعه می‌کند که کبد از کار افتاده است.

رئیس مرکز تحقیقات و بیماری‌های گوارش و کبد گیلان با اشاره به بیماری ویروسی هپاتیت، تصریح کرد: فرم حاد در هپاتیت B کمتر دیده می‌شود، اما علایم آن مانند سرماخوردگی بوده و بیشتر به صورت مزمن است.

وی با بیان اینکه بیماری هپاتیت B در فرم مزمن بدون علایم مهم است، گفت: فرد ممکن است خسته شود و ضعف داشته باشد و این علایم غیر ویژه است.

منصورقناعی، کبد در فرم‌های پیشرفته هپاتیت را در خطر نارسایی دانست و تصریح کرد: بیمار در فرم‌های پیشرفته هپاتیت ضعیف و لاغر می‌شود ضمن اینکه فرد ورم می‌کند، زرد می‌شود و شکم بیمار آب می‌آورد و آسیب کبد جدی است.

وی، بزرگ شدن واریس مری و خونریزی را از دیگر علایم فرم پیشرفته هپاتیت عنوان کرد و یادآور شد: HB آنتی‌ژن در افراد معمولی برای هپاتیت ویروسی کمک ‌کننده و در مورد هپاتیت C در افراد عادی آنتی HBC آنتی‌بادی آزمایش حساسی است

فوق تخصص گوارش و کبد، با اشاره به واکسن هپاتیت B اظهار کرد: واکسن هپاتیت B بالای 95 درصد در افراد ایمنی ایجاد می‌کند و جلوی آلودگی را می‌گیرد.

وی با اشاره به اینکه کارکنان بیمارستان‌ها شش ماه پس از تزریق واکسن هپاتیت B باید آزمایش شوند و از ایمنی بدن اطمینان داشته باشند، اذعان کرد: پنج درصد افراد باقی‌مانده بدون تأثیر واکسن B نیز باید بار دیگر مورد آزمایش قرار گیرند.

رئیس مرکز تحقیقات و بیماری‌های گوارش و کبد گیلان، تزریق دوباره واکسن به کارکنان بیمارستانی که واکسن در آنها تأثیر نداشته است را مهم دانست و متذکر شد: مقدار واکسن هپاتیت در افراد مذکور باید دو برابر تزریق شود.

*ورود بدون علامت هپاتیت B به کبد

وی، با بیان اینکه ورود هپاتیت B به کبد بدون علامت است، خاطرنشان کرد: ورود هپاتیت B در کبد در سنین پایین دارای علامت‌های سرماخوردگی، تب، لرز، ضعف عضلانی، کوفتگی و حتی حساسیت‌های پوستی و دردهای مفصلی است.

منصورقناعی، با بیان اینکه فرد پس از علامت‌های مذکور بدون علامت بیماری هپاتیت B در بدن می‌شود، اذعان کرد: بدن می‌تواند ویروس هپاتیت را دفع کرده و علیه آن «پات‌تن» درست کند.

وی با اشاره به اینکه هپاتیت B می‌تواند کبد را از بین ببرد، نشستن هپاتیت B در کبد را نوع دیگر واکنش بدن به این ویروس ذکر کرد.

رئیس مرکز تحقیقات و بیماری‌های گوارش و کبد گیلان، از بین بردن هپاتیت B را بستگی به ریسک‌فاکتورهای دیگری خواند و متذکر شد: کبد افراد الکلی، چاق، داروهای آسیب واردکننده به کبد و دارای کبد چاق زودتر تخریب می‌شود.

به گفته وی، هپاتیت B بدون ایجاد نارسایی کبدی شانس ابتلا به سرطان کبد را بالا می‌برد.

منصورقناعی، روند تخریب سلولی هپاتیت C را بسیار آرام توصیف کرد و افزود: مدت 20 سال طول می‌کشد تا کبد فرد مبتلا به هپاتیت C از کار بیفتد.

وی، عواملی مانند استفاده از الکل یا داروهای آسیب‌زننده به کبد و افراد چاق و دارای کبد چرب هپاتیت C را در تخریب کبد تاثیرگذار خواند و گفت: این عوامل می‌تواند کبد را در کمتر از 10 سال از بین ببرد.

استاد گروه  داخلی، مطالعه هم‌گروهی هپاتیت جمعیت مناطق مختلف گیلان را از برنامه‌های مهم مرکز مذکور ذکر کرد و افزود: افراد مناطق مورد نظر برای سال‌های طولانی پیگیری هپاتیت می‌شوند و به طور مرتب آزمایش می‌دهند.

*اجرای طرح مطالعه هپاتیت در مناطق مختلف رشت و شفت

وی از اجرای طرح مطالعه هپاتیت در مناطق رشت و شفت خبر داد و افزود: طرح مطالعه هپاتیت مناطق مذکور آماده شده است.

منصور‌قناعی با اشاره به بررسی خانواده درجه یک افراد دارای هپاتیت B و C، تصریح کرد: میزان هپاتیت این خانواده‌ها بررسی شده و مطالعه تحقیقاتی آماده انتشار است.

وی، با بیان اینکه خانواده‌ها باید دقت لازم را داشته باشند، آزمایش شوند و واکسن تزریق کنند، اذعان کرد: هپاتیت‌های ویروسی بدون علامت هستند.

فوق تخصص گوارش و کبد، تأمین واکسن هپاتیت را خارج از کشور عنوان کرد و متذکر شد: افراد زیر 22 سال واکسن هپاتیت را در کشور تزریق کردند.

به گفته وی، اگر فرد در کودکی مبتلا به هپاتیت شود، احتمال اینکه ویروس در بدنش بماند بسیار کم است.

منصورقناعی، حمله هپاتیت در کودکی و سن دبستان را به صورت سرماخوردگی اعلام کرد و افزود: وقتی فرد در مقابل ویروس هپاتیت ایمن شود، دیگر نیازی به واکسن ندارد.

*ایمنی 50 درصد جامعه بزرگسال جامعه در مقابل هپاتیت

وی با اشاره به اینکه 50 درصد جامعه بزرگسال جامعه ممکن است در مقابل هپاتیت ایمن باشند، اظهار کرد: امر مذکور به معنای آن است که فرد ویروس هپاتیت را دریافت کرده، بدن آن را از بین برده و علیه آن پادتن درست کرده و این پادتن تا پایان عمر در بدن فرد باقی می‌ماند و از او محافظت می‌کند.

استاد گروه داخلی،  تزریق واکسن هپاتیت را برای افراد در معرض خطر دانست و تصریح کرد: توصیه می‌شود افرادی که در بیمارستان‌ها و اورژانس فعالیت می‌کنند و با مریض سروکار دارند و کارگران شهرداری واکسن هپاتیت B را تزریق کنند.

وی اضافه کرد: افراد دیالیزی نیز در خطرپذیری بالاتری هستند و باید واکسن هپاتیت B را تزریق کنند.

به گفته منصور‌قناعی، بیماران مزمن کبدی از جمله افرادی هستند که توصیه می‌شود واکسن هپاتیت را تزریق کنند.

وی، با بیان اینکه هپاتیت‌های ویروسی می‌توانند مشکلات بسیاری در افراد ایجاد کنند، هپاتیت‌ها را به دو دسته حاد و مزمن تقسیم کرد و افزود: هپاتیت مزمن پنج ویروس است و می‌تواند کبد را به طور مستقیم درگیر کرده و موجب ایجاد هپاتیت یا التهاب در بافت کبد شود.

این پزشک فوق تخصص گوارش و کبد، هپاتیت A، B، C، D و E را انواع هپاتیت نامید و تصریح کرد: هپاتیت A و E عفونت حاد ایجاد می‌کنند اما مزمن نمی‌شوند.

وی ادامه داد: هپاتیت E در درصدی از افراد که سیستم ایمنی آنها مختل شده و پیوند عضو انجام می‌دهند، می‌تواند مشکلاتی به صورت مزمن ایجاد کند.

به گفته منصورقناعی، هپاتیت B و C می‌تواند فرم حاد یا مزمن ایجاد کند و هپاتیت D در زمینه هپاتیت B است و در فرد موجب بیماری می‌شود.

منصور‌قناعی، خواستار اطلاع‌رسانی بیماری‌ها و عفونت‌ها در جامعه شد و بیان کرد: مردم باید در جریان مشکلاتی که عفونت‌ها می‌تواند در بدن انسان ایجاد کند، باشند.

وی با تأکید براینکه هپاتیت‌های B و C مزمن می‌شوند، اذعان کرد: کبد عضو نجیبی محسوب می‌شود و بیشتر آسیب‌ها به این عضو بدون علامت است.

*ضرورت آگاهی از وضعیت جسمانی افراد در پیشگیری از آسیب کبد با مراجعه به مراکز درمانی

فوق تخصص گوارش و کبد، بر مراجعه زودهنگام افراد برای آگاهی از وضعیت جسمی خود به مراکز درمانی تأکید کرد و گفت: بیماران مبتلا به ویروس هپاتیت ممکن است زمانی مراجعه کنند که کبد آسیب جدی دیده باشد و در آن موقع تنها راه درمان پیوند کبد است.

وی با اشاره به اینکه درمان‌های مناسبی برای هپاتیت B و C وجود دارد، خاطرنشان کرد: بیماری هپاتیت C را می‌توان از بین برد.

منصورقناعی، غربالگری افرادی که دارای خطرپذیری بیشتری در جامعه هستند را مهم خواند و افزود: برنامه‌ریزی غربالگری پرستاران بیمارستان‌های دولتی گیلان به منظور شناسایی هپاتیت و کارگران شهرداری رشت و زندانیان گیلان انجام می‌شود.

وی، زندانی بودن را یکی از ریزفاکتورهای ابتلا به هپاتیت B و C خواند و بیان کرد: هپاتیت B و C در گروه‌های مذکور آزمایش می‌شود.

رئیس مرکز تحقیقات و بیماری‌های گوارش و کبد گیلان با بیان اینکه پرستاران، کارگران شهرداری و زندانیان در صورت نداشتن هپاتیت واکسن تزریق می‌کنند، اذعان کرد: هماهنگی لازم با مرکز بهداشت گیلان انجام شده است.

وی با تصریح بر اینکه هپاتیت C واکسن ندارد اما با رعایت مسایل بهداشتی می‌توان جلوی ابتلا به هپاتیت C را گرفت، متذکر شد: هپاتیت B دارای واکسن است.

منصور‌قناعی راه اصلی انتقال هپاتیت C را از طریق خون اعلام کرد و گفت: با رعایت مسایل بهداشتی می‌توان جلوی هپاتیت C را گرفت.

به گفته وی، واکسن هپاتیت B تنها واکسنی است که از سرطان کبد جلوگیری می‌کند.

استاد گروه داخلی، هپاتیت‌های B و C را ریسک ‌فاکتورهای سرطان کبد عنوان کرد و افزود: انجمن جهانی هپاتیت امسال اطلاع‌رسانی درباره سرطان کبد را نامگذاری کرده و دو ریسک ‌فاکتورهای مهم آن هپاتیت‌های B و C هستند.

وی با اشاره به اینکه تزریق واکسن میزان آلودگی هپاتیت B در کشور را کاهش داده است، یادآور شد: تمام نوزادانی که از سال 1370 واکسن هپاتیت B را تزریق می‌کنند آلودگی ندارند.

*آزمایش هپاتیت B مادران باردار

منصورقناعی، کاهش هپاتیت B پس از گذشت 22 سال در کشور را معنادار خواند و گفت: تمام مادران باردار در مورد هپاتیت B آزمایش می‌شوند.

وی به مراقبت 95 درصد مادران باردار از هپاتیت B توسط متخصصان زنان، ماما و مراکز بهداشتی، اشاره کرد و افزود: اگر هپاتیت مادران باردار مثبت باشد می‌توان درمان‌هایی برای آنها طبق تعداد ویروسی که دارند آغاز کرد و شانس آلودگی نوزاد را به حداقل رساند.

فوق تخصص گوارش و کبد، تصریح کرد: اگر مادر بارداری آلوده به هپاتیت B باشد و مداخله نکنیم و ویروس مادر را از 28 هفتگی کاهش ندهیم، 90 درصد نوزاد آلوده به ویروس می‌شود.

وی، تزریق واکسن و ایمونوگلوبولین را موجب کاهش تعداد ویروس هپاتیت B در مادران باردار دانست و اضافه کرد: تزریق واکسن شانس ابتلا مادران باردار به هپاتیت B را به 10 درصد کاهش می‌دهد.

منصورقناعی، راه انتقال جنسی هپاتیت B در کشور را رو به افزایش خواند و گفت: هنوز بیشترین راه انتقال هپاتیت B از مادر به نوزاد است.

وی، با بیان اینکه درمان‌هایی برای کنترل هپاتیت B و مانع شدن از کارافتادگی کبد وجود دارد، خاطرنشان کرد: زمانی که هپاتیت B وارد بدن شود شانس پاک شدن فرد بسیار کم و غیر ممکن است و تنها برای هپاتیت C درمان‌های موثری وجود دارد و می‌توان این ویروس را از بدن ریشه‌کن کرد.

رئیس مرکز تحقیقات و بیماری‌های گوارش و کبد گیلان اضافه کرد: اگر افراد مبتلا به هپاتیت B زمانی شناسایی شوند که کبد آنها آسیب جدی ندیده باشد، می‌توانیم با درمان‌های موجود جلوی از کارافتادن کبد را با از بین بردن ویروس بگیریم و یا آنکه آن را به تأخیر بیندازیم.

*آلودگی 3 درصدی هپاتیت B در گیلان/نیم درصد گیلانی‌ها مبتلا به هپاتیت C هستند

وی میزان آلودگی هپاتیت B در گیلان را سه درصد اعلام کرد و گفت: نیم درصد گیلانی‌ها مبتلا به هپاتیت C هستند و این رقم در سال‌های مختلف بین دو دهم تا نیم درصد در نوسان است.

منصورقناعی، آمار مذکور را مربوط به افرادی دانست که برای اهدای خون به مراکز انتقال خون گیلان مراجعه می‌کنند.

وی بیشترین آمار گزارش هپاتیت B را مربوط به استان سیستان و بلوچستان عنوان کرد و افزود: هم‌مرز بودن با افغانستان می‌تواند یکی از دلیل‌های شیوع هپاتیت B در استان مذکور باشد.

رئیس مرکز تحقیقات و بیماری‌های گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی گیلان، با اشاره به اینکه تمام خون‌های دریافتی سازمان انتقال خون گیلان آزمایش هپاتیت می‌شوند، خاطرنشان کرد: آزمایش هپاتیت C قبل از سال 1370 در کشور انجام نمی‌شد و توصیه می‌شود افرادی که قبل از این تاریخ تزریق خون داشتند آزمایش هپاتیت انجام دهند.

وی، ادامه داد: دریافت خون توسط افراد قبل از سال 1370 به معنای ابتلا به هپاتیت C نیست.

منصورقناعی، راه انتقال اصلی هپاتیت C را از طریق خون ذکر کرد و گفت: انتقال ویروس هپاتیت C از راه تماس فرد به فرد، غذا یا حتی از طریق تماس جنسی بسیار کم است.

*70 درصد بیماران هموفیلی و 35 درصد بیماران تالاسمی گیلان هپاتیت C دارند

منصورقناعی با بیان اینکه 70 درصد بیماران هموفیلی گیلان هپاتیت C دارند، تصریح کرد: افرادی که دیالیز مکرر انجام می‌دهند خطرپذیری بالاتری برای انتقال هپاتیت C دارند ضمن اینکه 35 درصد بیماران تالاسمی گیلان مبتلا به هپاتیت C هستند.

وی واکسیناسیون خانواده‌های دارای افراد هپاتیت B را مورد تأکید قرار داد و متذکر شد: شانس ابتلای خانواده‌های دارای افراد هپاتیت B که واکسن نزده باشند، بیشتر از دیگر افراد جامعه است.

رئیس مرکز تحقیقات و بیماری‌های گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی گیلان با تصریح بر اینکه آلودگی محیط شانس ابتلای افراد به هپاتیت B و C را بیشتر می‌کند، حجامت در محیط‌های غیر بهداشتی را از عوامل انتقال هپاتیت ذکر کرد.