به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه آرمان ؛ از سال گذشته نیز، مینو محرز، متخصص بیماری­های عفونی، از تغییر روند ابتلا به ایدز به سمت ابتلا از طریق روابط جنسی پرخطر و به این طریق افزایش آمار ابتلا به ایدز در میان زنان هشدار داده بود. اکنون وزارت بهداشت نیز با انتشار آمارهایش، این موضوع را تائید کرده است. اگرچه میزان مبتلایان به ایدز در ایران کم است ولی به گفته سازمان بهداشت جهانی بر اساس داده‌های گزارش شده، نرخ رشد اپیدمی ایدز در ایران به‌صورت هشداردهنده­ای درحال افزایش است. سازمان بهداشت جهانی و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی عوامل اصلی انتقال ایدز را استفاده معتادان تزریقی از سرنگ مشترک و پس از آن از راه رفتارهای پرخطر می‌دانند.

عباس صداقت، رئیس اداره ایدز وزارت بهداشت، با بیان اینکه از لحاظ الگوی سنی از بین 24 هزار و 735 مورد ابتلا به ایدز، 1/46 درصد، 25 تا 36 ساله بودند می­گوید: در رابطه با الگوی انتقال HIV نیز از سال 1365 تا ابتدای سال 1390، 3/69 درصد از موارد ابتلا به ایدز ناشی از اعتیاد تزریقی و 8/10 درصد ناشی از رفتارهای پرخطر بوده است. اما در سال 90، 60 درصد موارد ابتلا از طریق اعتیاد تزریقی و 21 درصد از طریق رفتارهای پرخطر اتفاق افتاده است. از آنجایی که همسایگان ایران بیشترین آمار ابتلا به ایدز را به خود اختصاص داده‌اند، باید برنامه‌های پیشگیرانه گسترده‌تری در کشور پیاده شود. به گفته صداقت برخی همسایگان غربی و شرقی ایران وضعیت باثباتی از لحاظ سلامت ندارند و بر اساس برآوردی کلی، 560 هزار مبتلا به ایدز در این مناطق زندگی می‌کنند و شیوع آن، دو در 10 هزار نفر برآورد شده است. نباید فراموش کرد ایران در وضعیت جغرافیایی پرخطری قرار گرفته و انتشار آلودگی در برخی کشورهای همسایه سرعت بالایی دارد.

از طرف دیگر اکثر مراکز پزشکی در گزارش های خود 60 درصد انتقال ایدز را از طریق استفاده از سرنگ مشترک معرفی می‌کنند به‌طوری که بر اساس گزارش سلامت نیوز در ایران بیش از دو میلیون نفر خود را به‌عنوان معتاد ثبت‌نام کرده­اند که از میان آنها 300 هزار نفر معتادان تزریقی هستند. ورود ایران به مرحله متمرکز با افزایش شیوع اچ.آی.وی در مصرف‌کنندگان تزریقی مواد در اوایل دهه 80 رخ داد. با جلب حمایت سیاستگذاران و اتخاذ تصمیمات کلیدی در امر کاهش آسیب، فعالیت­های بسیار مفیدی در زمینه ارائه و گسترش خدمات پیشگیری از اچ.آی وی در مصرف‌کنندگان تزریق مواد رخ داد. این درحالی است که در ایران برخلاف برخی از کشور­های دنیا انتقال از روش­های تزریقی بیش از 70 درصد از مبتلایان به ایدز را تشکیل می‌دهد.

اما مطالعات در دنیا نشان می‌دهد، می‌توان انتقال اچ.آی.وی در مصرف‌کنندگان تزریق را تقریبا متوقف کرد. برای این کار باید پوشش برنامه‌های کاهش آسیب در مصرف‌کنندگان تزریقی مواد را گسترش داد و کیفیت آن را به بالاترین حد ممکن رساند. براساس سیستم ثبت موارد شناخته‌شده در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اولین مورد ابتلابه اچ.آی.وی در ایران در سال 1365 گزارش شد. از آن پس تا سال 1374 در گزارش‌های سالانه موارد شناخته شده افزایش اندک و تدریجی داشته است. در سال 1374 با شناسایی همه‌گیری در برخی از زندان‌های کشور، موارد شناخته‌شده‌ای یکباره افزایش چشمگیری داشت و این سیر صعودی تا سال 1383 ادامه یافت. طی آن سال کل موارد شناخته‌شده به حداکثر رسید، سپس طی دو سال بعد، تعداد کل این موارد رو به کاهش داشت.

تغییر الگوی ابتلا به ایدز

موضوع نگران‌کننده­ای که مدت­هاست افکار عمومی را درگیر خود کرده سیر صعودی روابط جنسی کنترل نشده در کشور و تغییر الگوی ابتلا به ایدز از اعتیاد به سمت روابط جنسی ناسالم است. کار به جایی رسیده که چندی پیش رئیس اداره ایدز وزارت بهداشت از افزایش 20درصدی مبتلایان به «اچ‌آی‌وی» از طریق روابط جنسی در کشور خبر داده و عنوان کرده بود: پیش‌بینی می‌کنیم هفتاد هزار مبتلا به «­اچ‌آی‌وی» در کشور هنوز ناشناخته­ اند.

همچنان بیشترین ابتلا به ایدز در کشور از طریق اعتیاد تزریقی است ولی شواهدی در دست است که نشان می‌دهد این الگو درحال تغییر بوده و موارد ابتلا به HIV از طریق روابط جنسی رو به افزایش است.همین‌طور سهم انتقال ایدز از طریق روابط جنسی از سال 65 تا 90، 7درصد بود که این آمار در سال گذشته به 10 درصد رسیده است که نشان می‌دهد 20 درصد افزایش ابتلا به ایدز از طریق روابط جنسی را در کشور داشته‌ایم. با این حال کارشناسان از عدم شناسایی بیش از 80 هزار ناقل ویروس ایدز در کشور خبر می‌دهند. به نقل از ایسنا، بر اساس آمار جمع‌آوری شده از دانشگاه‌های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی - درمانی تا اول تیرماه 1392مجموعا 26 هزارو 556 نفر افراد مبتلا به HIV/AIDS در کشور شناسایی شده‌اند که 6/89 درصد آنها را مردان و 4/10درصد را زنان تشکیل می‌دهند.

بر اساس اعلام اداره ایدز وزارت بهداشت، تاکنون 4 هزار 796 نفر مبتلا به ایدز شناسایی شده و5 هزار 345 نفر از مبتلایان نیز فوت کرده‌اند. 1/46 درصد از مبتلایان به HIV در زمان ابتلا در گروه سنی 25 تا 34 سال قرار داشته‌اند که بالاترین نسبت در بین گروه‌های سنی را به خود اختصاص می‌دهند. گفتنی است؛ در مقایسه این آمار با موارد مشابه که در سال 1391 گزارش شده است، اعتیاد تزریقی 2/52 درصد، برقراری روابط جنسی 2/33 درصد و انتقال از مادر مبتلا به کودک 3/3 را تشکیل داده است. در 3/11 درصد از موارد شناسایی شده در این سال راه انتقال نامشخص بوده و هیچ مورد جدید ابتلا از راه خون و فرآورده‌های خونی گزارش نشده است.