سلامت نیوز : تابستان فصل فعالیت كودكان كار و خیابان است. كودكانی كه هر كدام پی آرزویی ساعت‌ها در خیابان دست فروشی می‌كنند. در بساط‌شان هم همه چیز پیدا می شود. كافی است تا مشتری‌شان را پیدا كنند تا به هر شكلی شده جنس‌شان را بفروشند. در میان دستگاه‌های مختلف اظهارنظر در مورد این كودكان متفاوت است. برخی از دستگاه‌ها معتقدند كودكان كار و خیابان باید ساماندهی شوند، برخی می‌گویند باید جمع‌آوری شوند و برخی هم می‌گویند این كودكان به شكل مافیایی هدایت می‌شوند و هیچ برخورد قهری با آنها فایده ندارد.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه تهران امروز ؛ دكتر سیدهادی معتمدی مدیر كل دفتر آسیب‌دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی چند وقت پیش از بیمه كودكان كار خیابانی خبر داد و گفت: «در صورت تأمین اعتبار ۳میلیارد تومانی از سوی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، سازمان بهزیستی با همكاری موسسات غیردولتی طرح توانمندسازی خانواده‌های كودكان كار خیابانی و بیمه این كودكان را از سال آینده به طور جدی‌تری پیگیری خواهد كرد.» ولی هنوز این كودكان نه تنها بیمه نشدند، بلكه سر و سامانی هم به این موضوع داده نشده است.امین حسین رحیمی سخنگوی کمیسیون قضایی مجلس نیز سال گذشته اعلام كرده بود: «درخواست طرح لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان را به مجلس داده ایم. این لایحه از کودکان کار و خیابانی و همچنین کودکانی که در معرض کودک آزاری قرار دارند حمایت می‌کند. متاسفانه رسیدگی به مسائلی چون کودکان کار و خیابان در مواقع خاصی چون انتخابات داغ می شوند اما اگر این لایحه از سوی مجلس هشتم به‌صورت قانون درآید این حربه از دست احزاب و گروه ها گرفته خواهد شد. لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان بسیار جامع است و اگر تصویب گردد قانونی دائمی و زیربنایی است.»

جامعه چشم به این لایحه دوخته ولی هنوز انتظارشان برآورده نشده و این لایحه راه به جایی نبرده است.در این خصوص مهدی چمران رئیس شورای عالی استان‌ها هم با تاکید بر اینکه طرح مشارکت و همکاری شهرداری‌ها در برنامه‌های ساماندهی کودکان کار و خیابان روی زمین مانده است، می گوید: «این موضوع تنها برعهده شهرداری نیست و باید بهزیستی، نیروی انتظامی، دادستانی و دادگستری نیز به کمک شهرداری بیایند. شهردار قاعدتا نمی‌تواند رئیس دادگستری را در جلسه خود دعوت کند و خود نیز رئیس شود و کمیته تشکیل دهد؛ پیشنهاد ما این است که محوریت را در شوراها ببریم و هماهنگی برای ساماندهی این کودکان از سوی شهرداری‌ها انجام شود.»

با این وجود هر روز بر تعداد این كودكان افزوده می شود. كودكانی كه اینقدر معصوم هستند كه برای آرزوها و شغل آینده خود نیز احساسات و مهربانی به خرج می‌دهند. كودكانی كه هر روز در خیابان‌ها با آنها مواجه می‌شویم اما برای فرار از اصرارشان برای خرید كمتر حاضر به گفت وگو با آنهاییم. مریم در بزرگراه خلیج فارس گل فروشی می‌كند. لباس هایش كهنه اما خوش رنگ و لعاب هستند:

چند سال داری؟

10 سال.

چرا گل فروشی می كنی؟

چون همه خواهر و برادرهایم گل می فروشند.

شغل پدرت چیست؟

پدرم با ما می‌آید و پشت درخت‌ها می‌ایستد و مواظب ما می‌ماند.

چرا خودش گل نمی فروشد؟

می‌گوید كسی از یك معتاد گل نمی‌خرد ولی از شما بهتر گل می‌خرند.

كجای تهران زندگی می‌كنی؟

صالح‌آباد.

چطوری خودت را به اینجا می‌رسانی؟

صبح ساعت 4:30 ، 5 وقتی می خواهند گل‌ها را با وانت به اینجا بیاورند ما هم سوار وانت می شویم و به اینجا می‌آییم.

شما و خواهر و برادرهایت درس هم می‌خوانید؟

بله. من كلاس چهارم را با معدل 19تمام كردم. ولی خواهر و برادر بزرگترم نمره‌های خوبی نگرفتند. آنها پنج‌شنبه‌ها مدرسه نمی‌روند و همین باعث شد كه معدل‌شان پایین بیاید.

دوست داری در آینده چه‌كاره شوی؟ چرا؟

دوست دارم... دوست دارم... معلم بشوم. چون معلم ها خوب هستند.

علی گل فروش دیگری است كه نسبت به سن و سالش كوچكتر به نظر می آید. علی 16سالش است و می گوید مجبور است گل فروشی كند:«خب باید به پدرم كمك كنم.» حاضر جواب است و حین مصاحبه سرش مدام این طرف و آن طرف می چرخد تا مشتری‌هایش را از دست ندهد. پدرش كارگری می‌كند، اما با این وجود گل‌های علی را هم هر روز پدرش آماده می كند. گل ها را از بازار‌گل‌رضا در بزرگراه شهید محلاتی تهیه می كند. كلاس اول دبیرستان است و معدلش سال گذشته 17/98شده است. می خواهد در آینده پلیس یا آتش‌نشان بشود. محل زندگی‌شان هم مرتضی گرد آزادگان است و هر روز با مترو خودش را به محل كارش می رساند.

هانیه هم فال فروشی می كند. دندان های شیری اش ریخته است و حاضر جواب است:

چند سال داری؟

8 سال.

مدرسه می‌روی؟

بله... می‌خواهم بروم سوم دبستان.

معدل كلاس دومت چند شد؟

19 شد.

چرا كار می كنی؟

می خندد...

شغل پدرت چیست؟

پدر ندارم.

فال‌هایت را از كجا تهیه می‌كنی؟

از جای زیارتی می‌خرم.

دوست داری بزرگ شدی چه‌كاره شوی؟ چرا؟

معلم... چون معلم‌ها خیلی مهربونن.

خونه شما كجاست؟

بیرجند است اما تابستان‌ها به تهران می‌آییم و با مادرم فال می‌فروشیم.

در تهران كجا زندگی می كنی؟

با مادرم شب‌ها در یك ساختمان خرابه می‌خوابیم. روزها هم در خیابون هستیم.



روال رسیدگی شهرداری به پدیده كودكان كار

مرتضی طلایی رئیس شورای اجتماعی و فرهنگی شورای اسلامی شهر، با بیان اینکه روال رسیدگی به پدیده کودکان‌ خیابانی در شهرداری تهران همچون گذشته خواهد بود، به تهران امروز می گوید: سازمان رفاه شهرداری تهران، موظف به جمع‌آوری کودکان خیابانی در تهران و تحویل آنها به سازمان بهزیستی کشور است اما این شیوه به‌علت بروز یک دور تسلسل نمی‌تواند راه حل اساسی برخورد با کودکان کار و خیابان باشد. با توجه به چندگانگی‌هایی که در مقوله آسیب‌های اجتماعی وجود دارد، سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران نیز که با هدف رسیدگی به آسیب‌های اجتماعی در سطح شهر راه‌اندازی شده است نمی‌تواند نقشی اساسی در مقابله با پدیده کودکان خیابانی ایفا کند.

او ادامه می دهد:در صورتی موضوع کودکان کار و خیابان به شکل ریشه‌ای حل خواهد شد که این پدیده را معلول علل دیگری دانسته و با علت‌های آن برخورد کنیم، درغیر‌این‌صورت جمع‌آوری این کودکان از سطح شهر بی‌فایده است. به گفته این عضو شورای اسلامی شهر تهران، موضوع برخورد با آسیب‌های اجتماعی، همچون پدیده کودکان کار و خیابان در فصل گرما، فزونی می‌یابد اما پراکندگی در قوانین حوزه آسیب‌های اجتماعی موجب بروز مشکلاتی در امر ساماندهی این آسیب‌ها می‌شود. طلایی ادامه می‌دهد:شهرداری وظیفه‌ای در مورد این كودكان ندارد و تنها جمع‌آوری آنها بر عهده شهرداری است. شهرداری كودكان خیابان را به بهزیستی تحویل می دهد. با توجه به شمار روبه افزایش كودكان كار و خیابان در فصل تابستان، مراكز بهزیستی ظرفیت لازم برای تحویل همه این كودكان را نداشته و پس از مدتی این كودكان به سطح شهر بازمی‌گردند.

رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر تهران در ادامه می‌افزاید: در این قشر 6/ 90 درصد پسر و 4/ 9 درصد دختر هستند که در مجموع 9/ 82 درصد بی سواد یا کم سواد هستند.درآمد 80 درصد خانواده این افراد زیر 100 هزار تومان است و 3/ 29 درصد والدین آنها یا طلاق گرفته‌اند یا بدون طلاق رسمی از هم جدا شده‌اند. بسیاری از كودكانی كه در خیابان‌ها سرگردان هستند، مجبور به انجام كارهای غیرمتعارفی می‌شوند، اما بسیاری از كودكان به طور مشخص توسط گروه‌هایی به خیابان‌ها آورده شده، از صبح تا شب كار كرده و درآمدشان به جیب افراد دیگر می‌رود و سهم كوچكی به كودكان پرداخت می‌شود.