شنبه ۲۶ مرداد ۱۳۹۲ - ۱۲:۲۶
کد خبر: 80443
سلامت نیوز : یک استاد حقوق دانشگاه شهید بهشتی، با تاکید بر اینکه مشکلات قانون فرزندخواندگی در ایران ریشه فقهی و شرعی دارد، گفت: با توجه به اینکه مسائل و مباحثی نظیر ارث، محرمیت، حضانت، و غیره در اسلام با ارتباط های خونی در خانواده تعریف و حل می شود به دلیل اینکه در فرزندخواندگی هیچ نوع ارتباط خونی بین کودک و زوجین وجود ندارد بنابراین این مسائل در قانون مربوط به فرزندخواندگی بی پاسخ گذاشته شده است.

دکتر کامران آقایی در گفت و گو با شفقنا ، به مهم ترین چالش های حقوقی فرزند خواندگی در ایران اشاره کرد و افزود: اولین قانون مربوط به فرزند خواندگی در ایران مربوط به قانون حمایت از کودکان بی سرپر ست مصوب تاریخ 29/12/1353 یعنی 39 سال پیش  است که این قانون دارای چالش های فراوانی است که البته اخیرا مجلس شورای اسلامی ورود کرده و معتقد است قانون مربوط به فرزند خواندگی کافی و جامع نیست و تلاش می کند یک سری اصلاحاتی را در این زمینه انجام  دهد که تا کنون به تصویب نهایی نرسیده است.

شایستگی های مالی و اخلاقی از مهم ترین شرایط قانونی زوجین درخواست کننده فرزندخواندگی

وی همچنین در خصوص محتوای قانون  فعلی فرزندخواندگی در کشور تصریح کرد: بر اساس قانون فعلی فرزندخواندگی، زوجینی که به هر دلیلی توانایی فرزنددار شدن را ندارند و ثابت کنند که به هیچ عنوان نمی توانند فرزنددار شوند، می توانند با مراجعه به دادگاه درخواست سرپرستی کودکان بی سرپرست را داشته باشند و دادگاه نیز شرایط آنها را از جنبه مالی و اخلاقی بررسی و در صورت شایستگی زوجین به درخواست آنها موافقت می کند.

دکتر آقایی در خصوص شرایط اخلاقی زوجین متقاضی سرپرستی کودک یادآور شد: در واقع شایستگی اخلاقی یکی از مهم ترین شرایطی است که زوجین متقاضی سرپرستی فرزند باید دارا باشند، بطور کلی شایستگی اخلاقی زوجین به این معنی است که آنها نباید سابقه سوء مصرف هر نوع مواد مخدر از جمله الکل، تریاک و غیره را داشته باشند و در محل زندگی و بین اطرافیان خود به حسن نیت شهرت داشته، سوء پیشینه و محکومیت جزایی نداشته باشند.

به گفته این استاد دانشگاه شهید بهشتی، زوج هایی که درخواست سرپرستی کودک را می دهند باید حداقل از ازدواج آنها پنج سال گذشته باشد و سن آنها نیز از 30 سال به بالا باشد و اینکه مطمئن باشند راهی برای بچه دار شدن طبیعی را ندارند.

نامشخص بودن مباحثی نظیر ارث، محرمیت، حضانت و ازدواج از مهم ترین چالش های حقوقی مربوط به فرزندخواندگی

وی در ادامه به مهم ترین چالش های موجود در قانون فعلی فرزند خواندگی در کشور اشاره کرد و گفت: با توجه به اینکه قوانین و مقررات فعلی ما در مورد فرزند خواندگی، مقرراتی مبتنی بر شرع اسلامی است و مسائل در اسلام نیز بر اساس ارتباط های خونی، شیرخواری یا رضایی تعریف می شود در نتیجه به دلیل اینکه در فرزند خواندگی هیچ ارتباط خونی بین کودک با زوجین وجود ندارد بنابراین مسائل و قوانین مربوط به ارث، حضانت، ازدواج، محرم و نامحرمی و غیره در قانون فرزند خواندگی فعلی با خلاء و چالش اساسی مواجه است و مقررات شرعی این مسائل را بی پاسخ گذاشته است.

بر اساس قانون ایران،  فرزندخوانده هیچ ارثی از والدین سرپرست خود دریافت نمی کند

به گفته این حقوقدان، در قانون فعلی مربوط به فرزندخواندگی برخی مسائل که مربوط به شرع است نظیر محرمیت یعنی ارتباط فرزندخوانده با خواهر و براداران دیگر، بحث سهم وی از ارث کاملا نامشخص است و فرزندخوانده از لحاظ قانونی هیچ ارثی را از والدین سرپرست خود نمی گیرد البته اگر چه دادگاه در بررسی صلاحیت درخواست سرپرستی زوجین مقداری منابع مالی برای کودک فرزند خوانده از سوی زوجین دریافت یا تعیین می کند اما این میزان بسیار ناچیز و کودک در آینده هیچ امنیت و پشتوانه ای مالی از سوی والدین دوم خود ندارد.

عدم پشتوانه مادی و معنوی فرزندخوانده در قانون ایران

به گفته این عضو هیات مدیره کانون وکلا، لازم به ذکر است به صراحت در ماده 2 قانون فرزندخواندگی عنوان شده که فرزندخوانده از موجبات ارث نیست و کسی که فرزند خوانده خانواده ای می شود از سرپرست خود ارث نمی گیرد  و بر این اساس فرزند خوانده از حمایت های مادی و معنوی سرپرستان خود بهره مند نمی گردد و در زمینه ارث نیز از این افراد ازگردونه تقسیم ارث و مساعدت مالی خارج است بنابراین بر اساس قانون ایران فرزندخواندگی از هیچ گونه حقوق و تعلقات مادی و معنوی که به فرزندان طبیعی تعلق می گیرد، بهره مند نمی شوند.

در قوانین کشورهای پیشرفته، هیچ گونه تبعیضی مادی و معنوی بین فرزندخواند و فرزند طبیعی دیده نمی شود

این حقوق دادن تاکید کرد: در قانون اساسی کشورهای پیشرفته فرزندخوانده نیز از تمامی حقوق و مزایایی که به فرزندان طبیعی تعلق می گیرند بهره مند می شوند و برخلاف کشور ما، قانون هیچ گونه تبعیضی بین این فرزندان با فرزندان طبیعی خانواده قائل نشده است و اما در ایران به دلیل اینکه قانون ما ریشه اسلامی و شرعی دارد بنابراین این مباحث نیز مسئله ای شرعی تلقی شده و باید ابتدا ریشه فقهی آن کاملا حل شود تا بتوانیم خلاهای قانونی آن را رفع کنیم.

مشکلات قانونی فرزندخواندگی در ایران ریشه فقهی دارد

رفع چالش های قانون فرزندخواندگی، نیازمند ارائه آرای اجتهادی فقها است

این استاد دانشگاه شهید بهشتی، تاکید کرد: راهکاراصلی رفع چالش های قانون فرزندخواندگی در ایران نیازمند ارائه آرای اجتهادی علما و فقها دارد. با توجه به اینکه روزانه با پرونده های فراوانی ناشی از خلاء های قانونی فرزندخواندگی در دادگاه ها مواجه می شویم بنابراین توصیه می شود فقها با اجماع نظر در این زمینه ریشه فقهی مشکلات این قانون را بر طرف نمایند.

شرایط قانونی افراد متقاضی سرپرستی کودکان باید بازنگری شود

دکتر آقایی قانون مربوط به بررسی شرایط اختصاص فرزند خوانده به افراد را نیز دارای مشکلات اساسی خواند و افزود: بر اساس قانون کشور ما تنها زوجین می توانند کودکی را تحت سرپرستی خود در آورند و زن یا مرد مجرد با شایستگی اخلاقی و مالی نمی توانند درخواست فرزندخواندگی کنند که به نظر می آید با توجه به بالا رفتن آمار تجرد گرایی در جامعه ما، بهتر است این قانون شامل افراد مجرد نیز قرار بگیرد تا از این طریق کودکان بی سرپرست بتوانند در سایه خانواده رشد و پرورش خود را تجربه کنند.

ضعف نظارتی از دیگر مشکلات قانونی فرزندخواندگی در ایران

وی در ادامه ضعف نظارتی را از دیگر چالش های اساسی قانون فرزند خواندگی در ایران دانست و اظهار کرد: بر اساس این قانون، دادگاه ابتدا کودک را شش ماه بصورت آزمایشی به زوجین درخواست کننده تحویل و در این مدت صلاحیت آنها جهت سرپرستی کاملا مورد نظارت قرار می گیرد که اگر زوجی این صلاحیت را داشته باشد می تواند بصورت دائم سرپرست کودک باشد این در حالی است که نظارت ها تنها به این شش ماه خلاصه می شود، اگر چه دادگاه می تواند هر گاه احساس کند زوجین شرایط لازم را ندارند سرپرستی آنها را لغو کند اما این نظارت ها ضعیف یا گاهی اصلا وجود ندارد.

وی یادآور شد: بنابراین قانون مربوط به شرایط زوجین متقاضی فرزندخواندگی، قوانین مربوط به حقوق فرزندن تحت سرپرستی خانواده های دیگر و همچنین سیستم نظارتی فرزندخواندگی از سوی دادگاه، نیازمند یک بازنگری اساسی است و باید سعی شود با تسهیل شرایط اختصاص کودکان بی سرپرست به افراد واحد شرایط، تا جایی که ممکن است این نوع کودکان زندگی و تربیت خود را در محیط خانواده لمس کنند.

از لحاظ قانونی کودکان بی سرپرست تا 18 سالگی، در انتخاب سرپرست خود هیچ نقشی ندارند

دکتر آقایی در پایان با تاکید بر اینکه از لحاظ قانونی کودکان بی سرپرست در انتخاب والدین دوم یا والدین سرپرست خود هیچ نقشی ندارند گفت: این کودکان تا 18 سالگی نمی توانند در خصوص والدین سرپرست خود هیچ تصمیمی اتخاذ کنند در واقع این کودکان تا زیر 18 سال با اجازه دادگاه به زوجین سپرده می شوند اما بعد از 18 سالگی می توانند نسبت به فرزند خواندگی خود یا والدین سرپرست خود تصمیم یا اظهار نظر کنند.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha