سلامت نیوز : «نظام پزشکی کشور باید بتواند جایگاه جامعه پزشکی را بیش از گذشته تحکیم بخشد»؛ قولی که رییس کل سازمان نظام پزشکی در نخستین روزهای فعالیت خود به جامعه پزشکی می‌دهد و در مقابل نیز از جامعه پزشکی می‌خواهد که از خانه خود فاصله نگرفته و این سازمان را تنها نگذارند.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایسنا ؛ دکتر علیرضا زالی فوق تخصص مغز و اعصاب که پس از حدود چهار ماه از زمان انتخابش به عنوان رییس کل سازمان نظام پزشکی و خودداری رییس جمهور وقت از امضای حکمش، بالاخره حکم ریاست را از روحانی دریافت کرد، امیدوار است که بتواند شرایط مناسب‌تری را برای حضور بیشتر جامعه پزشکی در برنامه‌های نظام پزشکی فراهم کند و البته در این مسیر به کمک دوستانش در وزارت بهداشت، کمیسیون بهداشت و درمان مجلس و مسئولان ارشد قوه قضاییه چشم امید بسته‌ است.

وی اشتراک نظر و وحدت رویه را نیاز امروز نظام پزشکی و آحاد جامعه پزشکی می‌داند و معتقد است که امروز باید آهنگ همنوایی و همدلی در جامعه پزشکی طنین‌انداز شود.

آقای رییس عبور از فضای انفعالی را به عنوان نخستین برنامه و درخواست خود از جامعه پزشکی مطرح می‌کند و می‌گوید: فضای انفعالی برای جامعه پزشکی بسیار خطرناک است. هرچند امروز جامعه پزشکی مطالبات زیادی پیش رو دارد و احیانا به خاطر حجم این مطالبات دچار انفعال شده، اما بازهم تاکید می‌کنم که راه برون رفت از این وضع، انفعال بیشتر نیست بلکه انفعال زدایی است.

وی در عین حال گلایه‌های جامعه پزشکی از نهادهای سلامت را مورد اشاره قرار می‌دهد و نخستین شرط آشتی جامعه پزشکی با نهادهای سلامت را گفتمانی مبتنی بر کرامت و احترام متقابل می‌خواند و می‌گوید: نتیجه هرگونه رفتار یک‌سویه با جامعه پزشکی همانی می‌شود که تاکنون دیده‌ایم؛ یعنی انفعال جامعه پزشکی و عدم مشارکت واقعی آنها در برنامه‌های حوزه سلامت.

نخستین ضرب‌الاجل زالی برای اداره نظام پزشکی در دوره جدید، لزوم بازنگری در سیاست‌های کلان قبلی نظام پزشکی و تغییر ساختار این سازمان با نگاه چابک‌سازی، فرآیندمحوری و تمرکز‌زدایی وظایفی که وزارت بهداشت می‌تواند به نظام پزشکی واگذار کند و همچنین لزوم ایجاد معیارهای انجام خدمات حرفه‌ای ممتاز پزشکی در کشور (Regulation) به عنوان خط کش نظام پزشکی در نظارت بر امور سلامت از دیگر محورهای گفت‌وگوی تفصیلی ایسنا با رییس کل سازمان نظام پزشکی در نخستین روزهای مسوولیتش است که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید:

دکتر علیرضا زالی در گفت‌وگو با خبرنگار سرویس «سلامت» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، در توضیح وضعیت فعلی سازمان نظام پزشکی، بزرگ‌ترین سرمایه این سازمان را حضور پرنشاط جامعه پزشکی خواند و گفت: اگر این توفیق را داشته باشیم که بیش از گذشته امکان حضور در صحنه گروه‌ها و سلایق مختلف مجموعه پزشکی کشور را فراهم کنیم، قدر مسلم آن است که شرایط بسیار مناسب‌تری را در تحقق اهداف و برنامه‌ها، پیش‌رو خواهیم داشت.

وی افزود: بنابراین به نظر می‌رسد تلاش عمده ما در دوره جدید نظام پزشکی باید بر این موضوع معطوف شود که ظرفیت‌سازی‌های نوینی را در حوزه جامعه پزشکی کشور ایجاد کنیم. بر این اساس نظام پزشکی باید بیشتر نقش هماهنگ‌کننده و سیاست‌گذار را بر عهده گیرد و صاحبان اصلی فرآیند یعنی جامعه پزشکی نیز حضور بیشتری در صحنه داشته باشند. شاید مهم‌ترین امر در این زمینه، طراحی ساز و کارهایی است که تسهیلات مناسب را برای مشارکت آحاد جامعه پزشکی فراهم کند.

اشتراک نظر و وحدت رویه؛ نیاز امروز جامعه پزشکی

زالی تاکید کرد: مهم‌ترین استراتژی منتخبان جدید نظام پزشکی آن است که بیش از گذشته به سمت ایجاد وحدت و انسجام صنفی در جامعه پزشکی حرکت شود. هرچند ممکن است در سال‌های اخیر برخی اختلافات در درون جامعه پزشکی وجود داشته باشد، اما امروز به دلیل حجم مطالبات جامعه پزشکی در سراسر کشور و عمق مطالبات فروخفته همکاران، فرصتی برای توجه به وجوه اختلاف نیست. امروز بیش از هر زمان دیگری به همگرایی و اشتراک نظر میان سلایق مختلف جامعه پزشکی نیاز است. ترجمان این موضوع باید وحدت رویه راهبردی برای رسیدن به انسجام قطعی در گروه‌های پزشکی کشور باشد.

وی ادامه داد: بنابراین نیاز امروز نظام پزشکی و آحاد جامعه پزشکی مساله مهم رسیدن به نقطه اشتراک نظر، وحدت رویه و وحدت کلام است و مطمئنا هر گونه ندای تفرقه‌انگیز در جامعه پزشکی در راستای این راهبرد نخواهد بود. امروز باید آهنگ همنوایی و همدلی در جامعه پزشکی مترنم شود.

قرار نیست کسی از بیرون مشکلات جامعه پزشکی را رفع کند، خود پزشکان همت کنند

زالی با بیان اینکه منتخبان جدید نظام پزشکی بر این امر تاکید دارند که نخستین گام باید رسیدن به انسجام صنفی بیش از گذشته باشد، افزود: جامعه پزشکی بداند که قرار نیست کسی از بیرون مشکلات این جامعه را حل کند. اگر قرار است مشکلات این گروه مرتفع شود، خود آحاد جامعه پزشکی باید در این زمینه همت کنند.

عبور از فضای انفعالی؛ نخستین درخواست زالی از جامعه پزشکی

زالی، عبور از فضای انفعالی را به عنوان نخستین درخواست خود از جامعه پزشکی مطرح کرد و گفت: فضای انفعالی برای جامعه پزشکی بسیار خطرناک است. هرچند امروز جامعه پزشکی به این نقطه رسیده که مطالبات زیادی در پیش رویش وجود دارد و احیانا به خاطر حجم این مطالبات دچار انفعال شده، اما باز هم تاکید می‌کنم که راه برون رفت از این وضع، انفعال بیشتر نیست بلکه انفعال زدایی است.

وی ابراز امیدواری کرد که با کمک مجمع عمومی و شورای عالی نظام پزشکی، هیات‌ مدیره نظام پزشکی‌های سراسر کشور و همچنین با استفاده از ظرفیت شورای هماهنگی استان‌ها بتوانند به حرکت مهم راهبردی انفعال‌زدایی در جامعه پزشکی بیش از گذشته کمک کنند و افزود: اگر جامعه پزشکی خواستار رفع مشکلاتش است، خود باید به عنوان بازیگر اصلی در این صحنه وارد شود، دوری نجوید و سازمان نظام پزشکی، نهادهای صنفی و انجمن‌های علمی – تخصصی را محل مناسبی برای تبلور حرکتی سیستماتیک برای پیگیری مطالبات تلقی کند.

زالی بر لزوم جلب اعتماد جامعه پزشکی تاکید کرد و با بیان اینکه اعتماد جامعه پزشکی به نهادهای حوزه سلامت در سال‌های اخیر کمرنگ شده است، ادامه داد: امیدوارم ما منتخبان جدید نظام پزشکی در سراسر کشور بتوانیم با بازیابی اعتماد جامعه پزشکی به نهادهای سلامت و از جمله نهادهای صنفی و نظام پزشکی و فراهم کردن حضور پررنگ جامعه پزشکی، مشکلات این گروه را رفع کنیم.

شرط آشتی جامعه پزشکی با نهادهای سلامت از زبان رییس کل نظام پزشکی

وی در پاسخ به این سوال که چگونه می‌توان اعتماد و ارتباط جامعه پزشکی به نهادهای سلامت را بهبود بخشید، گفت: جامعه پزشکی تاکنون احساس نکرده که در بحث سیاست‌های خرد و کلان نظام سلامت، به عنوان صاحب فرآیند مورد توجه قرار گرفته است. گلایه‌ای که در سال‌های اخیر همواره از سوی آحاد جامعه پزشکی به گوش می‌رسد آن است که تصمیم‌هایی گرفته می‌شود اما آحاد جامعه پزشکی به عنوان صاحبان فرآیند در اتخاذ این تصمیم‌ها نقشی ندارند و به نوعی نگاه بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌ها در حوزه سلامت، نگاه از بالا به پایین است.

زالی در این باره ادامه داد: اما اگر در حوزه سلامت کشور به سمتی حرکت شود که جامعه پزشکی احساس کند در سیاستگذاری‌های سلامت نقش دارند، این جامعه فرهیخته کشور احساس امنیت کرده و بیش از پیش به مباحث حوزه سلامت ورود می‌کنند. مشکلی که به ویژه در سال‌های اخیر قوت گرفته آن است که اصولا گفتمان دستگاه‌های مختلف با جامعه پزشکی کشور، گفتمانی یک طرفه، جبرآمیز و از بالا به پایین بوده است. جامعه پزشکی جامعه‌ای فرهیخته و باهوش است و از نظر اجتماعی جایگاه ممتازی دارد و این گفتمان را نمی‌پذیرد. باید این دیالوگ تغییر یابد. نخستین شرط آشتی جامعه پزشکی با نهادهای سلامت آن است که گفتمان با این جامعه باید مبتنی بر کرامت و احترام متقابل باشد. نتیجه هرگونه رفتار یک‌سویه با جامعه پزشکی همانی می‌شود که تاکنون دیده‌ایم؛ یعنی انفعال جامعه پزشکی و عدم مشارکت واقعی آحاد جامعه پزشکی در برنامه‌های حوزه سلامت.

رییس کل سازمان نظام پزشکی افزود: اساسا گفتمان نظام پزشکی باید بر همین اصل استوار باشد. همچنین از آنجا که فضای خوبی در وزارت بهداشت در حال استقرار است و می‌دانم که وزیر بهداشت نیز به این گفتمان معتقد است، فرصت خوبی است که گفتمان با جامعه پزشکی به صورت کاملا متعامل، مبتنی بر تفاهم و درک متقابل باشد. این گفتمان می‌تواند سرآغاز مناسبی باشد تا جامعه پزشکی از فضای انفعالی خارج شده و در صحنه اصلی مشارکت کند.

نخستین ضرب‌الاجل زالی برای اداره نظام پزشکی در دوره جدید

وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود نخستین ضرب‌الاجلش برای اداره سازمان نظام پزشکی در دوره جدید را تشکیل هرچه سریع‌تر جلسه رسمی شورای عالی این سازمان خواند و در این باره گفت: سیاست‌گذاری سازمان نظام پزشکی که بسیار مهم است و چهارچوب‌ها، راهبردها و مسایل کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت را از نظر راهبردی تعیین می‌کند بر عهده شورای عالی نظام پزشکی کشور است. ما باید در این دوره نقش جدیدی را برای شورای عالی نظام پزشکی و مجمع عمومی سازمان در جهت سیاست‌گذاری و تدوین راهبردها و چارچوب‌ها قائل شویم.

تدوین نقشه راه عملیاتی برای چهار سال آینده نظام پزشکی

زالی در این باره افزود: بنابراین نخستین بحثی که اول باید انجام دهیم، تشکیل هر چه سریع‌تر ارکان نظام پزشکی به ویژه تشکیل جلسه شورای عالی نظام پزشکی است. شورای عالی نظام پزشکی نهاد ارشد و سیاست‌گذار در نظام پزشکی است و بر اساس قانون کمیسیون‌های تخصصی متعددی در حوزه این شورا فعالند. بنابراین مهم‌ترین راهبرد در شرایط فعلی تشکیل هر چه سریع‌تر شورای عالی نظام پزشکی در دوره جدید است. بر اساس سیاست‌هایی که شورای عالی برای ما تدوین خواهد کرد، چهارچوب‌های اجرایی چهار سال آینده شکل خواهد گرفت.

وی همچنین اظهارات وزیر بهداشت مبنی بر آمادگی برای تفویض اختیارات بیشتر به سازمان نظام پزشکی را مورد اشاره قرار داد و گفت: لازم است به این منظور کارگروه‌های مشترک میان سازمان نظام پزشکی و وزارت بهداشت در اسرع وقت شکل گیرند. تدوین نقشه راه عملیاتی جهت چهار سال آینده سازمان باید طوری باشد که برای تمام ارکان سازمان و همچنین اجزای موثر در آن، از هیات مدیره یک شهرستان گرفته تا مجمع عمومی سازمان به عنوان پارلمان نظام پزشکی، نقش نوینی را اداره سازمان قائل شویم.

تغییرات ساختاری در سازمان نظام پزشکی به روایت رییس کل

زالی در این باره افزود: سیاست‌های کلان قبلی مورد تصویب مجمع عمومی نظام پزشکی به شدت نیازمند بهنگام‌سازی و بازنگری است و لازم است این مهم در اسرع وقت با کمک مجمع عمومی و شورای عالی سازمان انجام شده و بر اساس آن تغییرات ساختاری در نظام پزشکی با دو نگاه جدید چابک‌سازی و فرآیندمحوری و همچنین نگاه تمرکز‌زدایی صورت گیرد.

وی افزود: به نظر می‌رسد در دوره جدید باید نوع جدیدی از تفویض اختیار به شهرستان‌ها را تجربه کنیم؛ چرا که شهرستان‌های ما اکنون از نظر بالندگی به نقاط خوبی رسیده‌اند. اگر قرار است وزارت بهداشت بخشی از وظایف را با حفظ چهارچوب حاکمیتی به نظام پزشکی منتقل کند، بالطبع باید این آمادگی در بخش مرکزی سازمان نظام پزشکی نیز وجود داشته باشد که مانند صدور پروانه مطب که اکنون در 110 شهر از سوی نظام پزشکی‌ها صادر می‌شود، این تفویض اختیار به صورت آبشاری به شهرستان‌ها نیز منتقل شود.

وظایفی که وزارت بهداشت می‌تواند به نظام پزشکی واگذار کند

زالی در پاسخ به این سوال که چه وظایفی در حوزه وزارت بهداشت قابلیت تفویض اختیار به نظام پزشکی را دارد، گفت: ماده 45 قانون تشکیل سازمان نظام پزشکی به برخی از این مصادیق اشاره کرده است. در این ماده قانونی از بحث‌های آموزشی، برگزاری آزمون‌ها، نظارت، اعتبار‌بخشی، آموزش مداوم و .... به صراحت به عنوان مصادیقی ذکر شده که قابلیت واگذاری به نظام پزشکی را دارد. البته این امر نیازمند آن است که کارگروه مشترکی میان وزارت بهداشت و نظام پزشکی تشکیل شود. ما برای انجام هر گونه اقدامی در جهت کاهش بار تصدی گری از دوش وزارت بهداشت، آمادگی کامل داریم. همچنین تاکنون حدود 14 تا 15 مورد از این وظایف را احصا کرده‌ایم که می‌تواند در یک فرآیند انتقالی به نظام پزشکی واگذار شود. اما نتیجه قطعی در این زمینه را باید به تصمیم آن کار گروه مشترک بسپاریم.

خط‌ کش نظام پزشکی برای نظارت بر امور سلامت از نگاه زالی

وی در پاسخ به سوال ایسنا درباره منوط کردن افزایش اختیارات نظام پزشکی به نظارت کامل این سازمان بر امور مربوطه که اخیرا از سوی وزیر بهداشت عنوان شده، گفت: یکی از مصادیقی که نظام پزشکی باید فعال‌تر از گذشته در آن عمل کند مربوط به بخش‌های نظارتی است. البته مفهوم نظارت یک مفهوم عمومی است؛ علاوه بر آن که می‌توانیم در بحث‌های نظارتی کنار وزارت بهداشت و معاونان درمان دانشگاه‌ها قرار بگیریم، نقش مهم‌تری را نیز باید برای نظام پزشکی در ابعاد نظارتی در نظر گرفت و آن هم ایجاد معیارهای انجام خدمات حرفه‌ای ممتاز پزشکی در کشور است که اصطلاحا در کشورهای دیگر از آن به عنوان Regulation یاد می‌شود.

زالی در این باره ادامه داد: به این ترتیب ما باید در نظام پزشکی بسته‌های Regulation را طراحی کنیم تا به این ترتیب خط‌ کش ما برای نظارت بر اساس معیارهای علمی باشد که البته باید مبتنی بر نظر صاحبان فرآیند نیز باشد. بنابراین شاید مهم‌ترین نقشی که سازمان نظام پزشکی می‌تواند در ابعاد نظارتی انجام دهد، آن است که در جهت حفظ شئونات حرفه‌ای جامعه پزشکی، معیارهای صلاحیت ممتاز حرفه‌ای تبیین و تدوین شود، شاخص‌های یک عمل مناسب در حوزه بهداشت و درمان تدوین شود و توانمندسازی آحاد جامعه پزشکی بر اساس مبانی نظارتی صورت گیرد.

وی با تاکید بر آنکه مفهوم نظارت نباید تنها این باشد که بخواهیم در فضای مچ‌گیری وارد شویم، افزود: اگر امروز به یک موسسه درمانی مراجعه می‌شود، در ابعاد نظارتی نقاطی را به عنوان نقاط آسیب درک کرده و در بازدید بعدی نقاط قوت باید تقویت شده و نقاط آسیب‌پذیر نیز باید اصلاح شده باشند. چنین نظارتی، نظارتی منطقی و هوشمندانه است. باید نظارت علمی حاکم باشد. برخورد چماقی، جبری، یک طرفه و تنبیهی صرف تعبیر غلطی از نظارت است.

زالی در این باره ادامه داد: در نظارت باید به حدی برسیم که موسسه ارائه خدمات بهداشت و درمانی به میزان کافی خدمات ممتاز ارایه دهد و حقوق مردم نیز در این خدمات حفظ شود. بهترین خدمات هم اگر حقوق مردم را در نظر نگیرند، ویژگی ممتازی نخواهند داشت. بنابراین نکته مهم در این باره آن است که رضایتمندی مردم از خدمات بهداشت و درمان افزایش یابد. همچنین گروهی که خدمات ممتازتری را ارائه می‌دهند باید بتوانند از دستاوردهای حرفه‌ای، اقتصادی و معیشتی بهتری برخوردار باشند. در مجموع راه مناسب‌تر استغنای جامعه پزشکی، ارائه خدمات با کیفیت بالاتر است.

وی استفاده از ظرفیت سازمان‌های نظام پزشکی سراسر کشور برای بحث نظارت بر امور سلامت را مورد اشاره قرار داد و افزود: اکنون نظام پزشکی‌ها در 185 شهرستان کشور فعالند و این امر زیرساخت مناسبی برای تحقق بحث‌های نظارتی است. از طرف دیگر بخشی از مباحث نظارتی اکنون نظارت‌های نرم‌افزاری است. بنابراین نیازی به فربه شدن نیروی انسانی در سازمان نخواهیم داشت. همچنین در حال حاضر بالغ بر شش هزار کارشناس در ساختار انتظامی نظام پزشکی در سراسر کشور مشغول فعالیت هستند که ظرفیت بزرگی است، اما لازم است این ظرفیت بیش از گذشته تحرک داشته باشد تا در کنار وزارت بهداشت و معاونین درمان دانشگاه‌ها همگرایی در ابعاد نظارتی ایجاد شود.

لزوم استفاده از ظرفیت قوای سه گانه کشور در جهت حل مشکلات جامعه پزشکی

رییس کل سازمان نظام پزشکی در ادامه بر لزوم سرعت گرفتن اجرای برنامه‌های نظام پزشکی و پرهیز از هرگونه کندی و اینرسی تاکید کرد و افزود: همچنین لازم است از ظرفیت قوای سه‌گانه کشور در جهت حل مشکلات جامعه پزشکی استفاده شود. بنابراین در شرایط فعلی کشور ورود به مباحث چالش‌برانگیز و پیگیری مطالبات از مسیرهای غیرمتعارف را به صلاح جامعه پزشکی نمی‌دانیم. از اساس به استراتژی تعامل سازنده با نهادهای حاکمیتی معتقدیم. از طرف دیگر مبانی نظری وزیر بهداشت در حوزه سلامت به مبانی نظری نظام پزشکی قرابت قابل توجهی دارد و لازم است از ظرفیت متعالی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس هم به نحو مطلوب استفاده شود. خوشبختانه مسئولان کشور نسبت به جامعه پزشکی به نگاهی احترام‌آمیز برخورد می‌کنند و این فرصتی استثنایی برای نظام پزشکی است. بنابراین مهم‌ترین مساله آن است که چگونه بتوانیم از این ظرفیت‌های فرابخشی برای حل مشکلات جامعه پزشکی، به درستی استفاده کنیم. امیدوارم با کمک جامعه پزشکی و نهادهای ذیربط بتوانیم با طراحی تعاملی سازنده، مشکلات را حل کنیم.

قول زالی به جامعه پزشکی در آغازین روزهای فعالیت و طلب یاری از آنها

وی در پاسخ به سوال ایسنا مبنی بر آن که "اگر بخواهید قولی به جامعه پزشکی بدهید آن قول چه خواهد بود؟"، گفت: باید بتوانیم شرایط نوینی را ایجاد کنیم که نظام پزشکی کشور بتواند جایگاه جامعه پزشکی را بیش از گذشته تحکیم بخشد. اما این قول را باید از طرف خود همکارانم بدهم؛ به شرطی می‌توانم در تحقق این قول توفیق داشته باشم که جامعه پزشکی از نظام پزشکی پشتیبانی کرده و نظام پزشکی را تنها رها نکند. انجمن‌های علمی – تخصصی نیز که برای ما بسیار گرانقدر هستند و از ظرفیت‌های سرشار مناسبی برخوردارند باید در کنار نظام پزشکی باشند و به نظام پزشکی کمک کنند.

چشم امید رییس کل نظام پزشکی به جامعه پزشکی و قوای سه گانه

رییس کل سازمان نظام پزشکی افزود: برای تحقق این قول، شخص من به تنهایی نقش ناچیزی را بر عهده دارم. چشم امید ما به خود جامعه پزشکی است که کنار نظام پزشکی باشند، از نظام پزشکی فاصله نگیرند و نظام پزشکی را از خود بدانند. امیدوارم ما نیز این شایستگی را داشته باشیم که شرایط مناسب‌تری را برای حضور بیشتر اعضای جامعه پزشکی در برنامه‌های نظام پزشکی فراهم کنیم و به کمک دوستان خوبمان در وزارت بهداشت، کمیسیون بهداشت و درمان مجلس و کمک‌های ارزنده مسئولان ارشد قوه قضاییه چشم امید بسته‌ایم.