سلامت نیوز : بعد از اینكه آمارهای پلیس در دهه 80نشان می‌داد وقوع سرقت‌های خرد در كشور پایین آمده است اما با افزایش ناگهانی قیمت‌ها طی یك سال اخیر، الان فرمانده نیروی انتظامی گزارش می‌دهد كه آمار سرقت‌های خرد در كشور در حال بالا رفتن است. بالاترین میزان جرایم سرقت خرد را سرقت از خودروها تشكیل می‌دهد. سرقت‌هایی كه معمولا توسط معتادین به انواع موادمخدر و محرك و به منظور تامین هزینه‌های مصرف مواد تشكیل می‌دهند.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه تهران امروز ؛ این موضوع را سردار احمدی‌مقدم فرمانده نیروی انتظامی هم تایید می‌كند و می‌گوید: با اینكه ارزش ریالی این نوع سرقت در حد پایینی قرار دارد اما ریشه اصلی وقوع آن عدم توانایی افراد معتاد در تهیه موادمخدر است كه باید كنترل و مهار شود. فرمانده ناجا معتقد است هر معتاد روزانه نزدیك به 300 هزار ریال برای اعتیاد خود خرج می‌كند كه این امر آنان را به سمت سرقت‌های خرد سوق می‌دهد.

بعد از اظهار نگرانی فرمانده پلیس ایران از افزایش وقوع سرقت‌های خرد، دیروز حجت‌الاسلام پورمحمدی، وزیردادگستری نیز با بیان اینكه 26 درصد زندانیان كشور متهمان و محكومین به سرقت هستند گفت: سوال اینجاست كه چرا در جامعه این تعداد پرونده سرقت داریم و این یك عیب در جامعه و ضعف بزرگی است. او می‌گوید:شاید بخش فرهنگی باید مشكلات را برطرف كند ولی وظیفه قوه قضائیه نیست و باید تمامی جهات را مورد ارزیابی قرار داد. به عنوان نمونه مشكلات اقتصادی را هم باید در نظر بگیریم. از صدا و سیما تا وزارت اقتصاد و مشكلات قانونی و غیره همه در این امر دخیل هستند.

93 درصد جرایم كشور مربوط به سرقت است

سرهنگ خالقی فر معاون مبارزه با سرقت پلیس آگاهی، مدتی پیش طی اظهارنظری به خبرگزاری مهر گفته بود 93 درصد جرایم كشور مربوط به سرقت است. جرمی كه روزانه صدها بار در پایتخت ایران و سایر شهرها رخ می‌دهد، جرایمی كه به گفته یك مسئول در اداره پلیس تهران ده‌ها فقره از آن در شب رخ می‌دهد. سرقت خودرو و زورگیری از جمله این جرایم است. اگرچه به گفته این مسئول بسیاری از سرقت‌ها خرد است و قربانیان جرایم برای شكایت مراجعه نمی‌كنند. جرایم شبانه پایتخت اگرچه عادی به نظر می‌رسد اما با بیشتر شدن مجرمان این جرم‌ها هر روز خشن‌تر شده و حتی در چند مورد منجر به قتل افراد شده است. بیشتر این لوازم در صورت استفاده مجدد قابل رهگیری و شناسایی است اما بسیاری از افراد كه موبایل یا لپ‌تاپ‌شان سرقت می‌شود برای شكایت به پلیس آگاهی مراجعه نمی‌كنند. روزانه كمتر از 50 خودرو در تهران سرقت می‌شود و 90‌درصد آنها را پلیس كشف می‌كند. اما این جرم را سارقان قدیمی، صاحب نام و سابقه دار تهران انجام می‌دهند.

سرقتی كه به گفته معاون مبارزه با سرقت پلیس آگاهی بین 200 هزار تا 5 میلیون نصیب سارقان كرده و مالخرها نیز بیش از 5 میلیون تومان به جیب می‌زنند. 80 درصد خودروها به علت نقص ایمنی و سهل انگاری رانندگان در شب طعمه سارقان كهنه كار می‌شود. 95 درصد سارقان خودرو معتاد هستند و برای تامین هزینه مواد سرقت می‌كنند. 48 درصد آنها سابقه دار هستند و بقیه برای اولین بار دست به سرقت می‌زنند. سرقت منازل جرمی است كه سارقان در نیمه‌های شب و با استفاده از یك شاه‌كلید انجام می‌دهند. سارقان این جرم عمدتا سابقه دار هستند و می‌دانند باید چگونه سرقت را انجام دهند. 90 درصد سرقتهای منزل شبانه انجام می‌شود و پایتخت ركورددار بیشترین وقوع سرقت منزل در كشور است. بسیاری از سرقت‌ها به علت اینكه صاحبخانه ارز، طلا و پول نقد نگهداری می‌كند، سرقت‌های صدها میلیونی می‌شود.

مراقب نسل جوان باشیم

دكتر سعید معیدفر جامعه‌شناس، درباره خرده سرقت‌ها به تهران امروز می‌گوید: تورمی كه در كشور طی یكی، دوسال گذشته به وجود آمد هیچ‌وقت سابقه نداشته است. به همین دلیل برخی كالاها از جمله دستگاه پخش ماشین و لوازم یدكی خودرو در دلال فروشی‌ها ارزش پیدا كرد. با این شرایط و وضعیت عدم اشتغال كه بخصوص در میان جوانان به شدت بالاست و نبود آینده شغلی مناسب برای افراد باعث شد كه زمینه وقوع جرایم تشدید شود و در نهایت جامعه به سمت جرایم خرد كشیده شود. گاهی افراد به دلیل امرار معاش اولیه به جرایم خرد دست می‌زنند.

این جامعه‌شناس در ادامه می‌افزاید: در كنار مسائل اقتصادی یك اتفاق دیگری هم وجود دارد كه بی‌ارتباط با بحران‌های اقتصادی نیست. این مسئله رشد استفاده از موادمخدر و روانگردان است. نسل جوان انرژی زیادی برای كار دارد وقتی كه بستر لازم برای فعالیت او وجود نداشته باشد برای كاهش این انرژی و دغدغه‌هایی كه ناشی از این نیروی جوانی است خواه و ناخواه به سمت خرده فرهنگ‌های كج رو كشیده می‌شود كه یكی از این خرده فرهنگ‌ها استفاده از موادمخدر است. موادمخدر علاوه بر آنكه انرژی جوانی را گرفته و فرد را آرام و ساكن می‌كند، باعث آمادگی افراد برای هر نوع فعالیت مجرمانه مانند سرقت می‌شود.

اغلب افراد معتاد از خانواده و محیط‌های سالم اجتماعی طرد می‌شوند كه این مسئله باعث می‌شود فرد بیشتر در انزوا فرو رفته و گرایش بیشتری به موادمخدر پیدا كند. اما در این بین به دلیل نداشتن شغل و برای امرار معاش نیاز به پول دارند. این فرد به فكر آینده دراز مدت نیست و به‌دنبال طی شدن امروز خود است، بنابراین بهترین راه سرقت‌های كوچك است. ضمن آنكه خرده سرقت‌ها ممكن است كمتر پیگیری شود. سرقت‌های بزرگ عمدتا از طریق دستگاه‌های انتظامی و قضایی پیگیری می‌شود ولی سرقت‌های كوچك اینگونه نیستند. مالباختگان دنبال آن را نمی‌گیرند زیرا مال زیادی از دست نداده و ارزش ندارد برای خرده سرقت‌ها وقت بگذارند.

دكتر معیدفر در این رابطه می‌گوید: نابسامانی اقتصادی خواه و ناخواه باعث فاصله طبقاتی گسترده می‌شود. شرایط ناسالم اقتصادی موجب ایجاد رانت و فرصت برای سودجویان می‌شود تا هر روز بر اموال خود بیفزایند. در نهایت از یك طرف شاهد تقویت افراد سودجو متمول و برخوردار هستیم و در طرف مقابل فقر بیشتری را در بین طبقه پایین‌تر جامعه می‌بینیم. در نتیجه این وضعیت بی‌عدالتی، نابرابری اجتماعی هم تقویت شده و عملا تضاد میان زندگی افراد جامعه‌شكل می‌گیرد. این جامعه‌شناس می‌افزاید: این روزها رژه ماشین‌های گران‌قیمت در خیابانها اتفاق افتاده است كه ظاهرا در این زمینه هم ركورد دار هستیم. در یك جامعه هر چقدر نابرابری اجتماعی بیشتر باشد، به همان میزان جرایم و آسیب‌ها و مشكلات اجتماعی هم بیشتر می‌شود. بنابراین فقر نابرابری اجتماعی را به همراه خواهد آورد كه در كنار آن رها شدن جامعه به حالت خودش به آسیب‌های اجتماعی دیگری دامن می‌زند. ضمن اینكه بسیاری از افرادی كه گرفتار هستند از سوی هیچ نهاد اجتماعی حمایت نمی‌شوند.

براساس گزارش‌ها در بخش درمان و بیماریها متاسفانه نهادهای حمایتی ما هر روز حمایت‌های خود را كمتر می‌كنند. هزینه‌های هنگفت بخش سلامت بر دوش خانواده‌ها افتاده است. به همین سبب خانواده‌ها بخصوص در میان اقشار تهی دست چتر حمایتی خود را از فرزندانشان دریغ می‌كنند. وی با اشاره به مهاجرت بی‌رویه به شهرها می‌افزاید: ایجاد مكان‌های فقر مانند شهرك‌های اقماری در حواشی شهرهای بزرگ و پدیده‌های مهاجرت‌های بی‌رویه، گسست فرهنگی و مشكلاتی كه ناشی از دربه دری و بیچارگی است، همه و همه دامن شهرهای بزرگ را گرفته و سپاهی از فقرا، آسیب دیدگان اجتماعی و افرادی كه درگیر خرده فرهنگ‌های كج رو هستند در جای جای شهر در حركتند و با زورگیری، سرقت اتومبیل، كیف‌قاپی یا شیوه‌های دیگر مانند تكدی‌گری به‌دنبال تامین نیازهای امروز هستند، تا فردا چه پیش آید.

به گفته سعید معیدفر، انسانی كه دارای موقعیت اجتماعی سالم و پایگاه اجتماعی، شغل و زندگی است ودارای هویت و شأن است، كمتر مرتكب جرم بخصوص سرقت می‌شود. به نظر می‌رسد كه یكی از عوامل دیگر سرقت‌ها فقدان جایگاه اجتماعی، شأن و منزلت اجتماعی است. افرادی كه دست به سرقت می‌زنند حتی به صورت تفننی، از موقعیت خود نمی‌ترسند چون موقعیت اجتماعی درستی ندارند. وقتی بحث از فقر می‌كنم فقط مسئله اقتصادی مد نظر نیست بلكه مسائل اجتماعی هم از اهمیت خاصی برخوردارند. كسانی كه جامعه جایگاه مناسب اجتماعی برای آنها در نظر نگرفته، مطرود هستند پس بدون آنكه نگران آبروی خود باشند، دست به كارهای خطرناك می‌زنند.

كسی كه دارای آبروست به هیچ وجه حتی برای تفنن دست به اعمال جرمی نمی‌زند. مشكل اجتماعی دیگر كشور ما این است كه هر روز با رشد فزاینده جوان‌ها روبه‌رو هستیم در صورتی كه جامعه نمی‌تواند جایگاه مناسب شغلی، اجتماعی و پایگاهی لازم را برای آنها فراهم كند. بنابراین كسی كه جامعه به فكر او نیست او هم به فكر جامعه نخواهد بود. باید سرمایه‌گذاری درستی روی جوان‌ها شود تا آنها هم دل‌شان به حال جامعه بسوزد. مجرمان سرقت خرد مقصر وضعیت خود نیستند بلكه جامعه‌ای كه به آنها منزلت مناسب نداده مقصر است. جامعه حداقل می‌تواند از طریق یك شغل آبرومند این جوان‌ها را به جای یك عامل مزاحم به یك فردموثر تبدیل كند.