سلامت نیوز : یك ماهی هست كه حكم ریاست سازمان نظام پزشكی را كه دولت دهم هیچ گاه برآن امضا نزد، از دستان محمد نهاوندیان با دستور مستقیم رئیس جمهور دكترحسن روحانی همزمان با روز پزشك دریافت كرده است. كسانی كه این جراح مغز و اعصاب را در زمان ریاست او بر دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و قائم مقامی‌اش در زمان ریاست صدر در سازمان نظام پزشکی می‌شناسند از این انتخاب خرسند شدند.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه ایران ؛ گله‌مندی دكتر علیرضا زالی از وضع اشتغال پزشكان به‌ویژه فارغ‌التحصیلان پزشكی و نبود توزیع عادلانه نیروی انسانی در مناطق مختلف كشور و همچنین توزیع ناعادلانه تسهیلات در جامعه پزشكی شنیدنی است. هر چند امیدوار است با روی كار آمدن دولت تدبیر و امید و با برنامه علمی كه وزیر بهداشت دولت یازدهم در رأس امور حوزه سلامت كشور دارد، بتواند وضع را از بحران فعلی خارج كند. به هر ترتیب هفته گذشته با حضور در دفتر كارش از برخی مشكلات موجود در جامعه پزشكی پرده برداشت كه خواندنی است.
آقای زالی! شما زمانی رئیس دانشگاه شهید بهشتی بودید و زمانی قائم مقام رئیس سازمان نظام پزشکی و در هر دو بخش وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشکی فعالیت داشته‌اید، آیا بین آموزش یافتگان پزشكی با آنچه جامعه در حوزه سلامت به عنوان نیروی انسانی نیاز دارد تناسب وجود دارد؟
متأسفانه در سال‌های اخیر ما از این مسیر دور شدیم. متناسب با نیاز عرصه سلامت، تربیت نیروی انسانی مسیر متفاوتی را طی كرده است. اتفاقاً در این زمینه آمادگی داریم با كسب نظر از انجمن‌های علمی مربوطه و بوردهای تخصصی به عنوان صاحبنظران حوزه سلامت و بهداشت قدم‌هایی برداریم. هر چند در برخی از بوردهای تخصصی اقدام‌هایی با نگاه آینده نگر انجام شده كه براساس آن نیازتخصصی جامعه به نیروی انسانی در حوزه سلامت در 10سال آینده احصاء شده است.
در گذشته نیز وزارت بهداشت این فرآیند را تحت عنوان آمایش آموزشی پزشكی كشور انجام داده است. حدود یكسال و نیم قبل هم براساس طرح تحلیلی نیازسنجی به دارو‌ساز، دندانپزشک و پزشك در 10 سال آینده متناسب با منطقه‌های مختلف كشور برنامه‌ریزی شد. با وجود این دو برنامه بسیار خوب، در فرآیندهای اجرایی دخالت داده شد. به نظر می‌رسد شورای گسترش دانشگاه‌ها و نشست تخصصی در نهاد مرجع كه وظیفه نظارت بر توسعه نیروی انسانی دارند به عنوان 2 كارگروه مهم بتوانند در این راستا اقدام‌های متناسبی را به انجام برسانند. در غیراین صورت در آینده‌ای نزدیك ممكن است به سرعت، نیروی انسانی در حوزه سلامت و بهداشت از میانگین و استاندارد متعارف خود
خارج شود.
در حال حاضر در ساختار پزشكی كشور موضوع مازاد نیرو مطرح است یا كمبود نیرو؟
ما در برخی رشته‌ها مازاد نیروی تخصصی داریم مانند پزشكی عمومی و در برخی رشته‌ها كمبود نیرو. اما آنچه قابل بحث است، توزیع نیروی انسانی نامتناسب است.
به طوری كه برخی مناطق محروم دارای حداقل امكانات پزشكی هستند و برخی مناطق دارای نیرو و امكانات مازاد. بنابراین برای توزیع عادلانه پزشك باید برنامه‌ریزی خود را معطوف به اموری كنیم كه موجب استقرار نیروی انسانی متخصص باشد. یكی از رأس‌های بومی گزینی منطقه توجه به این موضوع است به این‌گونه كه فرد در منطقه‌ای به ارائه خدمت بپردازد كه به آن مكان تعلق دارد.
درباره بیكاری پزشكان یا اشتغال نیمه وقت این قشر مباحثی را مطرح كرده‌اید، براین اساس آماری از تعداد پزشكان بیكار یا كم اشتغال در دست دارید؟
بحث اشتغال در پزشكی تعاریف خاصی دارد؛ یكی بحث عدم اشتغال است بدین معنا كه پزشك مطلقاً در هیچ بخش بهداشتی و درمانی فعالیت نمی‌كند و تعریف دیگر كه از آن با عنوان كم اشتغالی یاد می‌شود. به عنوان مثال در پزشكی برای فعالیت پزشك در هفته تعریف خاص و ساعت معینی وجود دارد كه پزشك كم‌اشتغال فقط 20 درصد این زمان را فعالیت دارد. عمده مشكل ما در حال حاضر این است كه عدد و رقمی از آمار پزشكان كم اشتغال در كشور وجود ندارد، اما در تحلیل‌ها و گمانه زنی‌هایی كه در وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشكی انجام شده پیش‌بینی می‌شود حدود 8 هزار پزشك عمومی بیكار در كشور وجود داشته باشد و آنچه نگران‌كننده است این‌كه حدود 11 هزار و 600 پزشك داریم كه بعد از فارغ‌التحصیل شدن از دانشگاه‌ها در نظام خدمات بهداشتی ثبت نشده‌اند این‌ها دو گروه هستند، گروهی كه مهاجرت كردند به خارج از كشور و گروهی كه در مدار سلامت كشور فعالیت ندارند.
حدود 10 هزار پزشك دستیار هم داریم كه قبلاً پزشك عمومی بوده‌اند و در حال حاضر به عنوان دستیار پزشك وارد چرخه سلامت كشور شده‌اند تا تخصص خود را دریافت كنند. به هر حال بیشترین آمار ما در حوزه پزشكان بیكار مربوط به پزشكان عمومی و ماماها است. برخی از همكاران فعال ما در حوزه مامایی كشور اعلام كرده‌اند حدود دو سوم ماماها در كشور بیكار هستند در حالی كه در سراسر دنیا برای ماماها وظایف جدیدی در نظام سلامت تعریف شده است و نیاز است ما در این حوزه همقدم با نظام سلامت جهانی باشیم.
چه باید كرد؟
ما نیازمند هستیم در بحث اشتغال جامعه پزشكی بازتعریف جدیدی از اشتغال صورت گیرد و نیز در بحث اشتغال نیز بازنگری داشته باشیم. امیدوار هستیم با نگاه جدیدی كه وزارت بهداشت با در رأس قراردادن برنامه اشتغال پایدار مبتنی بر كرامت جامعه پزشكی به عنوان یكی ازبرنامه‌های اصلی وزیر بهداشت روزنه‌های روشنی در این حوزه شاهد باشیم. ما این موضوع رابه فال نیك می‌گیرم و با این همگرایی كه بین سازمان نظام پزشكی و وزارت بهداشت وجود دارد برای حل مشكل اشتغال پزشكان پیش خواهیم رفت.
با توجه به تشكیل كارگروه مشترك وزارت بهداشت، سازمان نظام پزشكی و وزارت رفاه، برای اصلاح و بازنگری تعرفه‌های پزشكی، در حال حاضر شكایت مردم از این موضوع است كه با وجود افزایش تعرفه‌های پزشكی در سال‌جاری، بازهم برخی پزشكان طبق تعرفه عمل نمی‌كنند و مبلغ پرداختی مردم حتی در مناطق مختلف باهم تناسب ندارد؛برای این موضوع چاره‌ای اندیشیده‌اید؟
اعلام كرده‌ایم مجموعه همكاران نظارتی ما در اختیار وزارت بهداشت قرار بگیرند تا بحث نظارت جدی بر اجرای تعرفه‌ها در كل كشور پیگیری شود. البته برای این‌كه به این موضوع به طور ویژه پرداخته شود از سوی معاونت انتظامی سازمان، بخشنامه‌ای به كل كشور ارسال شده است. در آن بخشنامه تصریح شده رسیدگی به شكایات مردمی در بحث تعرفه‌های پزشكی خارج از نوبت شكایات متعارف انجام شود. علاوه بر آن در واحد نظارت و برنامه‌ریزی سازمان نیز شكایاتی كه از تعرفه‌های پزشكی وصول می‌شود بدون نوبت در كمیته تخصصی به آن رسیدگی می‌شود كه طبق آیین‌نامه با پزشك مربوطه برخورد خواهد شد.
موضوعی كه در حال حاضر بسیار نگران‌كننده به نظر می‌رسد، وضع معیشت پزشكان در مناطق محروم است، برای بهبود آن چه تدابیری اندیشیده‌اید؟
یكی از مشكلاتی كه جامعه پزشكی را تحت تاثیر قرار داده بخشی از همكاران ما هستند كه یا در حال گذراندن طرح هستند یا به دلایل متفاوتی در مناطق محروم خدمت می‌كنند. مشكلات اساسی نظام سلامت در سال‌های اخیر عدم پایداری این نیروها در مناطق محروم است.
قانونگذار این موضوع را به طور خاص در قانون توسعه پنجم دیده و پیشنهاد كرده است علاوه بر پرداخت‌های مناسبی كه صورت می‌گیرد، برای كسانی كه بعد از استقرار 2 سال اول نیرو‌های تخصصی و پزشكی در مناطق محروم در آن مناطق مستقر می‌شوند، تسهیلات ویژه‌ای با تصویب معاونت برنامه‌ریزی و راهبردی ریاست‌جمهوری ارائه شود كه متأسفانه تاكنون علی رغم وجود قانون به این موضوع جامه عمل پوشانده نشده است.
در سال اول اجرای این مصوبه عددی برابر 100میلیارد تومان گمانه‌زنی شد كه كمتر از 12 میلیارد تومان از آن اختصاص یافت و بخشی از آن مقرر شد در سال 91 پرداخت شود كه یك قالب عمومی 870 میلیارد تومانی را دربر می‌گرفت كه این قالب به بخش‌های دیگر هم می‌پرداخت اما درصد بسیار ناچیزی از این رقم نیز در سال 91 اختصاص یافت.
در سال 92 هم از اساس بودجه‌ای كه به این مصوبه قانونی اختصاص یافت به میزان بسیار كمی در نظر گرفته شد كه در اسفند سال گذشته به مجلس تقدیم و به 131 میلیارد تومان تقلیل پیدا كرد، در حالی كه در پایان نیمه اول سال به سر می‌بریم از این مبلغ، بخش ناچیزی به وزارت بهداشت اختصاص یافته است. در حالی كه برای پایداری نیروی پزشكی در مناطق محروم نیاز به ارائه تسهیلات ویژه و در حد گسترده‌تری خواهد بود، و بی‌تردید جزو تكالیفی است كه باید انجام شود و عدم توجه به این موضوع به مرور زمان موجب ریزش نیروی پزشكی در مناطق محروم خواهد شد.
اخبار نگران کننده ای از وضعیت پزشکان مناطق محروم شنیده می شود
بله،اخباری كه از برخی شهرستان‌ها دریافت می‌شود بسیار نگران‌كننده است. به طوری كه یك متخصص زنان فیش حقوقی خود را برای ما ارسال كرد و مبلغ دریافتی ایشان به عنوان پزشك ماما، 850 هزار تومان به طور ماهانه بوده است یا نماینده یكی از استان‌ها كه خود پزشك است آماری داده كه 5 ماه است پزشكان منطقه حقوق حداقلی خود را نیز دریافت نكرده‌اند. بنابراین كسی كه در مناطق محروم خدمت می‌كند نیاز به توجه ویژه‌تری نسبت به پزشكان دیگر خواهد داشت.
در سازمان نظام پزشكی برای پزشكان مستقر در مناطق محروم چه برنامه‌هایی دارید؟
آنچه امسال در وزارت بهداشت و در سازمان نظام پزشكی مصر به انجام آن هستیم، این است كه علاوه بر اختصاص بودجه قانونی برای جبران خدمات به پزشكان مناطق محروم، ظرفیت‌های دیگری نیز برای این پزشكان در نظر بگیریم. كاهش عوارض، ارائه تسهیلات مالیاتی برای استثناكردن شهرهای زیر 20 هزار و 50 هزارنفر، پرداخت وام‌های كم بهره به پزشكان مناطق محروم، استفاده از ظرفیت شبكه‌های پزشكی درمانی برای به روز‌رسانی پرداخت‌ها به طوری كه سازمان‌های بیمه‌گر پرداخت مناطق محروم را در اولویت پرداخت‌ها قرار دهند، یا درصد پرداخت تعرفه‌ای در استان‌های محروم تغییر یابد و در مناطق محروم بیشتر از گذشته باشد، از جمله پیشنهاداتی است كه سازمان برای مناطق محروم در نظر گرفته است.
گفته شده در برخی استان‌ها تعرفه‌های پزشكی تعدیل شده است، پیشنهاد ما این است كه در نظام جدید تعرفه‌گذاری، این تعدیل‌ها حذف شود. به طوری كه در همه جای كشور شاهد شرایط عادلانه اقتصاد پزشكی باشیم. آنچه موجب جذب پزشكان در مناطق محروم خواهد شد بومی گزینی مناسب آنها است مشروط برآنكه نیروی متخصص تعهد داشته باشد در همان منطقه فعالیت داشته باشد. در كسب مجوز مطب و فعالیت آزاد پزشكی اساساً امتیاز مناطق را توجه بیشتری كنیم و برخی از مناطق كه به دلایلی امتیازاتش كاهش یافته افزایش یابد و این موضوع برای پزشك جذاب خواهد بود. براین اساس برای جذابیت بیشتر كاهش مدت طرح پزشك در مناطق محروم را در دستور كار قرار دهیم. بنابراین با حمایت و كمك وزارت بهداشت سعی خواهد شد به صورت منطقی برخی از ضریب‌های حمایتی و تشویقی برای حضور پزشكان در مناطق محروم را افزایش دهیم.
گفته شده برخی از پزشكان مستقر در روستاها از حمایت بیمه روستایی خارج شده‌اند، علت آن چیست؟
در بحث بیمه روستایی اتفاق ناگواری دربرخی روستاها رخ داده است، به طوری كه ما شاهد هستیم چیزی حدود هزار و200نفر از مجموعه پزشكی ما در ماه‌های اخیر از روند بیمه روستایی خارج شدند. به این علت كه پرداخت بیمه روستایی بسیار ناچیز است. به علت این‌كه رشد متناسبی در بخش بیمه روستایی رخ نداده و این موضوع منجر به ریزش پزشكان در این بخش شده است. متأسفانه بسیاری از پزشكانی كه در مناطق روستایی كار می‌كنند گلایه از دیركرد پرداخت بیمه‌ها دارند. علاوه برآن شرایط بیتوته این افراد بسیار نامناسب است. به نظر می‌رسد یكی از اولویت‌هایی كه باید به طور جدی به آن پرداخت، وضع پزشكان درمناطق محروم است. در گذشته حدود 6 هزار و 200 پزشك در مناطق محروم فعالیت داشتند كه در حال حاضر به 5 هزار نفر تقلیل یاقته است. با توجه به این‌كه ما22 میلیون جمعیت روستایی داریم و اتفاقاً جمعیت روستایی جزو بخش‌هایی است كه هم دولت و هم قانونگذار توجه ویژه‌ای به آن دارد.
اخیراً رئیس‌جمهور توجه به وضع روستاییان را جزو برنامه‌های راهبردی دولت اعلام كرده‌اند، بنابراین فرصت خوبی است كه بازنگری در پرداخت‌ها و افزایش اشل حقوقی برای پزشكان بیمه روستایی صورت گیرد تا از ریزش در این بخش جلوگیری شود.
برای توزیع عادلانه پزشك باید برنامه‌ریزی خود را معطوف به اموری كنیم كه موجب استقرار نیروی انسانی متخصص باشد. یكی از رأس‌های بومی گزینی منطقه توجه به این موضوع است به این‌گونه كه فرد در منطقه‌ای به ارائه خدمت بپردازد كه به آن مكان تعلق دارد.
نظر شما