سلامت نیوز : سه‌هزار هکتار پوشش مرتعی و علفزار و اُرس‌های نیم‌سوز «دره گشاد» پارک‌ملی گلستان، پس از گذشت چهارروز پی‌درپی و جدال با آتش، در عطش رسیدن هلیکوپترهای امدادی همچنان می‌سوزند. هلیکوپترهایی که قرار بود به زودی از راه برسند؛ اما تنها یکی‌شان آمد؛ آن هم نه آبی آورد و نه امدادی.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه شرق ؛ تنها استاندار گلستان جواد قناعت را با خود آورد و زود هم برد. حالا آتش در پارک ملی گلستان، پس از مهار، دوباره شعله‌ور شده است. آتشی که عصر پنجشنبه با بیل و کلنگ و سمپاش‌ها و دبه‌های آب و با دست‌های خالی محیط‌بانان و کارشناسان محیط‌زیست گلستان خاموش شده بود نیمه‌های شب جمعه، دوباره با وزش باد جان گرفت و سیاه‌تلوها و اُرس‌های نیم‌سوخته را در پشت پاسگاه محیط‌بانی«شارلق» به کام خود کشید.
آغاز ماجرا
آتش‌سوزی از ساعت 10 صبح چهارشنبه شروع شد. شاید یک سیگار نیمه‌روشن یک رهگذر یا آتش چای و کباب یک مسافر که نیمه‌خاموش در لب جاده رها شده بود این حادثه بزرگ را پدید آورد. خشکی هوا و مراتع و علفزارها و وزش باد، اشتباه این مسافر بی‌توجه را کامل کردند و آتش به علفزارهای پشت محیط‌بانی و یال‌های مشرف به آن انداخت و به ارتفاعات«آلمه» و«تختی آلمه» رسید تا یکی از بی‌نظیرترین پارک‌های ملی جهان، بار دیگر جهنم را تجربه کند؛ تجربه‌ای که این سال‌ها هر فصل در حال تکرارشدن است و اوج آن رخداد سال 1388 بود.
یک کارشناس در اداره کل محیط‌زیست گلستان که نخواست نامش فاش شود به «شرق» گفت: «با اینکه از یک سو معاون محیط طبیعی آقای کیخاه و از سوی دیگر سازمان مدیریت بحران استان‌های گلستان و خراسان شمالی در پاسخ به درخواست اداره کل گلستان برای فرستادن بالگرد امدادی قول مساعد داده بودند اما تاکنون با وجود گذشت چهارروز هیچ هلیکوپتری برای کمک به عملیات امداد و نجات به منطقه فرستاده نشده است.» او که می‌گفت چندین شب و روز پی‌درپی نخوابیده و همراه دیگر محیط‌بان‌ها در حال مهار و کنترل آتش بوده‌اند، گفت: «تنها هلیکوپتری که آمد در ساعت 2:30 عصر روز پنجشنبه بود که آن هم امدادی نبود؛ بلکه استاندار گلستان و چند تن از همراهان ایشان را آورد. استاندار در آنجا از مدیرکل محیط‌زیست گلستان تقدیر کرد و مدیرکل نیز از استاندار و بعد ایشان سوار هلیکوپتر شد و برگشت.»
این کارشناس مسوول گفت: «از نظر علمی کار انسانی برای مهار آتش تمام شده و بقیه ماجرا را باید با تکنولوژی و تجهیزاتی مانند بالگرد مدیریت کرد. در حالی که طی چهارسال اخیر دولت و مسوولان قول‌های زیادی برای تهیه هلیکوپتر برای محیط‌زیست استان‌های شمالی داده‌اند اما تاکنون هیچ کاری جز شعار در این زمینه صورت نگرفته است.» او در حالی که علت اصلی آتش‌سوزی را علاوه بر بی‌توجهی گردشگران، خشکی هوا و نبود بارندگی در یک‌ماه اخیر در پارک عنوان کرد، گفت با کاهش شدید رطوبت زیستگاه‌ها در پارک ملی و نقاط آتش‌سوزی مواجهیم که ضرورت دارد از طریق بالگردهای آب‌پاش، این رطوبت به جنگل‌ها و مراتع پارک ملی بازگردانده شود. ضمن اینکه بر اساس پیش‌بینی هوا توسط هواشناسی گلستان، تا آخر هفته بعد هیچ اثری از بارندگی مشاهده نخواهد شد و این مساله می‌تواند بحران آتش در پارک را دامن بزند.
هرج‌ومرج در پارک‌های ملی در سال‌های اخیر
یکی از محیط‌بانان پارک‌ملی گلستان که نخواست نامش در گزارش بیاید نیز مهم‌ترین علت آتش‌سوزی‌های این پارک ملی در چند سال اخیر را زیرپاگزاردن قوانین از سوی بخش‌های دولتی عنوان کرد. او به «شرق» گفت: «بعد از وقوع سیل سال 80 و 81 که تابلوهای هشداردهنده و گاردریل‌های پارک ملی گلستان در بسیاری از نقاط را با خود برد، وزارت راه که مسوول بازسازی جاده پارک بود متعهد شد تا گاردریل‌ها را دوباره تهیه و در مکان‌های اولیه نصب کند. اما این کار تا امروز که بیش از یک دهه می‌گذرد هنوز انجام نشده است.»
این محیط‌بان در پاسخ به ارتباط گاردریل‌های فوق با آتش‌سوزی پارک ملی گفت: «بر اساس قانون، ورود و بیتوته مسافران و رهگذران در پارک ملی ممنوع است و آنان فقط می‌توانند در سه تفرجگاه «گلزار»، «آبشار» و «گلشن» بیتوته کنند. بقیه حریم‌ها توسط گاردریل بسته شده بود و محیط‌بان‌ها نیز مراقب ورود غیرمجاز بوده‌اند. اما با برداشته‌شدن این گاردریل‌ها توسط سیل سال 80 و 81 و بازشدن مسیرها حالا هر مسافری با هر حجم انبوهی از جمعیت به همه جای پارک دسترسی داشته و نتیجه‌اش این شده که دارید می‌بینید. هر سال در بیشتر فصول خشک همین فاجعه را داریم و هزاران هکتار از جنگل‌ها و مراتعمان خاکستر می‌شود.»
گذر جاده آسیایی عامل اساسی آسیب‌ها
اما کالبدشکافی آتش‌سوزی‌ها و حوادث پارک ملی گلستان به همین جا ختم نمی‌شود. اگر به سال‌های دوردست و رخداد‌های متعدد از جمله تلف‌شدن حیات‌وحش و گونه‌های در معرض خطر انقراض توجه کنیم و میزان حوادثی را که در اثر دخالت انسان در اکوسیستم ارزشمند و شکننده این قدیمی‌ترین پارک ملی کشور بررسی کنیم گذر جاده ترانزیت از قلب این پارک ملی مهم‌ترین عامل غالب این حوادث است؛ جاده‌ای که بر اساس تمامی قوانین داخلی و جهانی نباید از داخل یک پارک ملی که در میان مناطق حفاظت‌شده، بالاترین درجه حفاظتی را دارد، بگذرد. عضو هیات‌علمی دانشگاه تهران در این باره به «شرق» گفت: «تا هنگامی که این جاده آسیایی از میان پارک ملی گلستان می‌گذرد و راه تردد هزاران خودروی سبک و سنگین بدون کنترل در آنجا باز است و هر مسافر و رهگذری هر جا دلش بخواهد پیاده می‌شود و آتشی و چادری به پا می‌کند، توقع حفاظت از این پارک توسط نیروهای محدود محیط‌بان با امکانات ناکافی‌شان وجود ندارد.»
دکتر حسین آخانی که مولف دو جلد«فلور مصور پارک ملی گلستان» است و برای تهیه آن هفت ماه در این پارک زندگی کرده و وجب به وجب آن را می‌شناسد خطاب به خانم ابتکار رییس جدید سازمان حفاظت محیط‌زیست می‌گوید: «از شما درخواست می‌کنیم که به جای آنکه دنبال هلیکوپتر یا دبه آب باشید تا آتش را خاموش کنید، یک راست بروید به دفتر وزیر راه. به او بگویید که این جاده مرگ را از گلستان بیرون کند تا بتوان آن را کنترل کرد. وگرنه این داستان سال‌های بعد هم ادامه می‌یابد و این زیباترین پارک‌ملی خاورمیانه با داشتن 19درصد از فلور ایران به خاکستر و کویر بدل می‌شود. نگذارید بلایی که بر سر ارومیه آمد بر سر گلستان بیاید.»
سه‌هزار هکتار پوشش مرتعی و علفزار و اُرس‌های نیم‌سوز «دره گشاد» پارک‌ملی گلستان، پس از گذشت چهارروز پی‌درپی و جدال با آتش، در عطش رسیدن هلیکوپترهای امدادی همچنان می‌سوزند. هلیکوپترهایی که قرار بود به زودی از راه برسند؛ اما تنها یکی‌شان آمد؛ آن هم نه آبی آورد و نه امدادی.
نظر شما