سلامت نیوز : انجمن جهانی قلب در گزارش جدید خود اعلام کرد که طبق آخرین بررسی‌های آماری، سکته و بیماری قلبی هر ساله جان 17.1 میلیون نفر را در سراسر جهان می‌گیرد.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایسنا ؛ «روز جهانی قلب» در آخرین یکشنبه ماه سپتامبر هر سال به منظور تشویق افراد سراسر جهان برای اتخاذ اقدامات مناسب و حفاظت از انسان‌ها در برابر تهدید جدی ابتلا به بیماری‌های قلبی - عروقی برگزار و در این روز از دولت‌ها درخواست می‌شود تا از برنامه‌های جمعیت محور برای افزایش فعالیت‌های بدنی و ترغیب بیشتر مردم به ورزش کردن، حمایت کنند.

به مناسبت روز جهانی قلب در سال جاری میلادی (2013) بر نزدیک کردن مسیر زندگی به پیشگیری و کنترل بیماری‌های قلبی با تمرکز بر زنان و کودکان تاکید شده و نشان می‌دهد که چه اقداماتی را می‌توان در زندگی افراد برای کاهش خطر ابتلا به این بیماری اتخاذ کرد.

نتایج مطالعات آماری تایید می‌کند که بیش از 80 درصد مرگ و میرهای ناشی از بیماری‌های قلبی - عروقی در جهان در کشورهای با درآمد پایین یا متوسط اتفاق می‌افتند.

- تهدید جدی بیماری‌های قلبی برای زنان

تاکنون در رابطه با بیماری‌های قلبی، تمرکز اصلی روی سلامت مردان بوده اما حقیقت این است که زنان نیز همچون مردان در برابر این بیماری آسیب‌پذیر هستند.

بیماری‌های قلبی در زنان

در جهان بیماری قلبی - عروقی عمدتا بیماری مردانه و سرطان سینه بیماری مزمن در زنان شناخته می‌شود این در حالی است که در کشورهای در حال توسعه، نیمی از موارد مرگ و میرهای زنان بالای 50 سال به دلیل ابتلا به بیماری‌های قلبی یا حمله قلبی است. همچنین در عصر حاضر باید شیوع بیماری قلبی در کودکان را نیز مورد توجه قرار داد.

طبق گزارش انجمن جهانی قلب، بیماری‌های قلبی در زنان نیز اولین عامل اصلی مرگ و میر است به گونه‌ای که یک‌سوم مرگ‌ و میرهای ناشی از بیماری در زنان بر اثر ابتلا به امراض قلبی است در حالی که سرطان سینه کمتر از 5 درصد عامل مرگ زنان به حساب می‌آید.

همچنین زنان تا سن 45 سالگی به دلیل ترشح هورمون‌ها در مقابل این بیماری در امان هستند. هر چند پس از این سن، زنان هم همچون مردان در برابر ابتلا به بیماری قلبی آسیب‌پذیر می‌شوند. همچنین زنان مبتلا به دیابت و زنان سیگاری خیلی بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی - عروقی هستند.

بیماری‌های قلبی - عروقی اولین عامل مرگ انسان‌ها در سراسر جهان محسوب می‌شوند و بیشتر مردم دنیا سالانه بر اثر ابتلا به این نوع بیماری‌ جان خود را از دست می‌دهند.

بررسی‌های انجام شده از سوی سازمان جهانی بهداشت در سال 2008 میلادی نیز نشان داد که در این سال حدود 17.3 میلیون تن بر اثر ابتلا به امراض قلبی جان خود را از دست داده‌اند که این آمار شامل 30 درصد از کل مرگ‌های گزارش شده در جهان بوده است. همچنین از این تعداد مرگ و میر، حدود 7.3 میلیون به دلیل بیماری عروق کرونر قلب و 6.2 میلیون بر اثر حمله قلبی بوده است.

علاوه بر این، کشورهای با درآمد پایین و متوسط به میزان نگران‌کننده‌ای تحت تاثیر این بیماری‌ها هستند به گونه‌ای که بیش از 80 درصد مرگ و میرهای ناشی از بیماری‌های قلبی - عروقی در این کشورها اتفاق می‌افتد و میزان موارد ابتلا به این بیماری‌ها در زنان و مردان برابر است.

در این برآوردها همچنین پیش‌بینی شده است تعداد افرادی که بر اثر بیماری‌های قلبی - عروقی و عمدتا بر اثر بیماری‌های قلبی و سکته جان خود را از دست می‌دهند تا سال 2030 میلادی به حدود 23.3 میلیون نفر خواهد رسید.

بیشتر موارد ابتلا به بیماری‌های قلبی - عروقی با توجه به فاکتورهای خطرزایی همچون استعمال مواد دخانی، رژیم غذایی نامناسب، چاقی، عدم فعالیت فیزیکی، فشارخون بالا، دیابت و افزایش لیپیدها در خون و کنترل این فاکتورها قابل پیشگیری است. همچنین سالانه 9.4 میلیون نفر در جهان یا 16.5 درصد از تمامی موارد مرگ و میرها به دلیل فشارخون بالاست.

- بیماری‌های قلبی - عروقی کدامند؟

بیماری‌های قلبی - عروقی مجموعه‌ای از اختلالات قلب و رگ‌های خونی را شامل می‌شوند که عبارت از بیماری عروق کرونر قلب، بیماری عروق مغزی، بیماری عروق محیطی، بیماری روماتیسم قلبی و بیماری‌ قلبی مادرزادی هستند.

حمله قلبی

حملات قلبی و مغزی معمولا به دلیل مسدود شدن رگ‌ها و عدم رسیدن جریان خون به مغز یا قلب اتفاق می‌افتد. معمول‌ترین دلیل این نارسایی، رسوب کردن چربی در جداره داخلی رگ‌های خونی است که وظیفه رساندن خون به مغز یا قلب را برعهده دارند. همچنین سکته مغزی می‌تواند از خونریزی رگ‌های خونی مغز یا لختگی خون‌ ناشی شود.

- عوامل خطرزای بیماری‌های قلبی - عروقی

مهمترین عوامل خطرزای بیماری قلبی و سکته شامل رژیم غذایی نامناسب، بی‌تحرکی و عدم فعالیت جسمی کافی و استعمال دخانیات هستند. در واقع عوامل خطرزای رفتاری دلیل 80 درصد بیماری عروق کرونر قلب و بیماری عروق مغزی است.

پیامدهای پرخوری و رژیم غذایی ناسالم و عدم فعالیت بدنی می‌تواند خود را در فرد با بالا رفتن فشارخون، افزایش قندخون، افزایش لیپیدهای خون و اضافه وزن و چاقی نشان دهند. این عوامل خطرزا را می‌توان در مراکز درمانی اولیه اندازه‌گیری کرد که گوشزدکننده خطر فزاینده ابتلا به حمله قلبی، مغزی، نارسایی قلب یا دیگر بیماری‌ها است. رفتارهای سالمی چون کنار گذاشتن استعمال دخانیات، کاهش نمک در رژیم غذایی، مصرف میوه و سبزیجات و فعالیت‌های مرتب جسمی می‌توانند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی - عروقی را کاهش دهند. همچنین احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی - عروقی با پیشگیری یا درمان فشارخون، دیابت و چربی خون کاهش می‌یابد.

رژیم غذایی نامناسب

در حقیقت اتخاذ سیاست‌های ایجادکننده شرایط مناسب برای انتخاب گزینه‌های سالم به گونه‌ای که برای تمامی افراد مقدور و قابل دسترس باشد در راغب کردن آنان برای انتخاب یک الگوی زندگی سالم ضروری است.

اما با این حال برخی عوامل تعیین‌کننده نهفته در بروز بیماری‌های قلبی - عروقی وجود دارند که بازتاب تغییرات اجتماعی، اقتصادی‌ و فرهنگی همچون شهرسازی و جهانی‌سازی هستند. همچنین از دیگر عوامل دخیل می‌توان به فقر، استرس و عوامل وراثتی اشاره کرد.

- شایعترین علائم بیماری‌های قلبی - عروقی

اغلب نارسایی‌های نهفته رگ‌های خونی علائمی از خود نشان نمی‌دهند. حمله قلبی یا مغزی ممکن است اولین هشدار نسبت به این بیماری نهفته باشد. شایعترین علائم حمله قلبی عبارتند از:

- احساس درد یا ناراحتی در قفسه سینه

- احساس درد یا ناراحتی در دست‌ها، شانه سمت چپ، فک یا کمر

- علاوه بر این ممکن است فرد در نفس کشیدن دچار مشکل شود، احساس کسالت یا حالت تهوع داشته باشد، احساس گیجی کند، عرق سرد کند و رنگ پوستش زرد شود.

- در زنان بیشتر مشکلات تنفسی، استفراغ، حالت تهوع و درد فک یا کمر دیده می‌شود. همچنین علامت اصلی سکته مغزی ضعف ناگهانی صورت، دست یا پا است که اغلب در یک طرف بدن دیده می‌شود.

حمله قلبی

از دیگر علائم می‌توان به کرختی صورت، دست یا پا به خصوص در یک طرف بدن، گیجی، مشکل در صحبت کردن و درک آن، مشکل در بینایی، مشکل در راه رفتن، از دست دادن تعادل، سردردهای شدید و بدون علت و از دست دادن هوشیاری اشاره کرد.

افرادی که به این علائم دچار می‌شوند لازم است به سرعت تحت درمان قرار گیرند.

- بیماری روماتیسم قلبی چیست؟

این بیماری با آسیب رساندن به دریچه قلب و ماهیچه‌های آن که ناشی از التهاب است، ایجاد می‌شود. تب روماتیسمی از باکتری استرپتوکوک ایجاد می‌شود که در ابتدا خود را با گلودرد یا ورم لوزه در کودکان نشان می‌دهد. تب روماتیسمی اغلب در کودکان کشورهای در حال توسعه و مکان‌هایی که فقر گسترده وجود دارد، دیده می‌شود.

در سراسر جهان تقریبا دو درصد مرگ و میر ناشی از بیماری‌های قلبی - عروقی با بیماری روماتیسم قلبی مرتبط است در حالی که 42 درصد مرگ‌های ناشی از بیماری‌های قلبی - عروقی به بیماری ایسکمیک قلبی و 34 درصد به بیماری عروق مغزی مرتبط هستند.

علائم شایع بیماری روماتیسم قلبی شامل تنگی نفس، خستگی، ضربان نامنظم قلب، درد قفسه سینه و بیهوشی هستند. همچنین سایر علائم این بیماری شامل تب، درد و ورم مفاصل، حالت تهوع، گرفتگی عضلات شکم و استفراغ می‌شوند.

درمان اولیه گلودردهای استرپتوکوکی، روند تب روماتیسمی را متوقف می‌کند. شیوه استفاده از پنی‌سیلین‌های طولانی مدت می‌تواند از حملات مکرر تب روماتیسمی که به بیماری قلب روماتیسمی منجر می‌شود، جلوگیری کند.

عفونت استرپتوکوکی

- چرا بیماری‌های قلبی - عروقی بیشتر در کشورهای بادرآمد پایین و متوسط اتفاق می‌افتند؟

بیش از 80 درصد مرگ و میرهای ناشی از بیماری‌های قلبی - عروقی در جهان در کشورهای بادرآمد پایین یا متوسط اتفاق می‌افتند. مردم در این کشورها بیشتر در معرض عوامل خطرزایی همچون استعمال دخانیات هستند که به بیماری‌های قلبی - عروقی و دیگر بیماری‌های غیرقابل‌واگیر منجر می‌شوند.

همچنین اغلب اوقات این افراد از مزایای برنامه‌های پیشگیری در مقایسه با دیگر مردم کشورهای پردرآمد بهره‌مند نمی‌شوند. علاوه بر این،‌ مردم در این‌ کشورها از دسترسی کمتری به خدمات مراقبتی موثر و برابر متناسب با نیازهایشان برخوردار هستند. در نتیجه بسیاری از مردم در کشورهای با درآمد پایین یا متوسط زودتر بر اثر بیماری‌های قلبی - عروقی و بیماری‌های غیرقابل‌واگیر جان خود را از دست می‌دهند.

- چگونه می‌توان اثرات بیماری‌های قلبی - عروقی را کاهش داد؟

بیماری‌های قلبی و سکته از طریق رژیم غذایی مناسب، فعالیت بدنی مرتب و عدم استفاده از دخانیات قابل پیشگیری هستند. همچنین خودداری از مصرف مواد خوراکی حاوی چربی، قند و نمک و گنجاندن سبزیجات و میوه‌ها در رژیم غذایی از عوامل موثر در پیشگیری از ابتلا به این بیماری‌ها است.

اقدامات جامع و منسجم، راهکاری موثر برای پیشگیری و کاهش بیماری‌های قلبی است. این اقدامات نیازمند ترکیب کردن رویکردهایی است که به دنبال کاهش خطرها در جمعیت انسانی با راهبردهایی است که افراد در معرض خطر را مورد توجه و رسیدگی قرار می‌دهد. از جمله این اقدامات جامع می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

- سیاست‌های جامع کنترل دخانیات

- دریافت مالیات برای کاهش دریافت مواد خوراکی حاوی چربی، قند و نمک

- ایجاد مسیرهای مناسب برای پیاده‌روی یا دوچرخه‌سواری و فراهم ساختن میان وعده‌های مناسب برای دانش‌آموزان

دویدن

بررسی‌های انجام شده روی بیماری عروق کرونر قلب و میزان مرگ و میر ناشی از آن در کشورهای در حال توسعه حاکی از آن است که طی دو دهه آینده این آمار در زنان تا 120 درصد و در مردان تا 137 درصد افزایش می‌یابد. منطقه خاورمیانه از جمله مناطق جهان است که انتظار می‌رود مرگ و میر ناشی از بیماری‌های قلبی - عروقی و سکته در آن سه برابر شود.

همچنین برای هر زنی حائز اهمیت است تا در مورد عوامل خطرزای ابتلا به این بیماری و نشانه‌های هشداردهنده بیماری‌های قلبی و سکته شناخت داشته باشند تا بتواند از این عوامل پیشگیری کرده یا آنها را کنترل کند.

پزشکان همواره تاکید دارند که عدم فعالیت‌های بدنی، خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و سکته را تا 50 درصد افزایش می‌دهد. چاقی عامل اصلی برای این گونه بیماری‌هاست. دیابت نوع دوم نیز دیگر عامل ابتلا به بیماری عروق کرونر قلب و سکته است که عدم درمان و کنترل به موقع آن باعث می‌شود فرد زودتر بر اثر ابتلا به بیماری‌های قلبی جان خود را از دست بدهد.

همچنین رژیم‌های غذایی حاوی چربی اشباع شده احتمال ابتلا به این بیماری‌ها را افزایش می‌دهد. تخمین زده شده که حدود 31 درصد بیماری عروق کرونر قلب و 11 درصد موارد سکته در جهان بر اثر این نوع رژیم غذایی است. علاوه بر این مصرف داروهای خاص از جمله قرص‌های ضد بارداری و هورمون درمانی جایگزین از عوامل فزاینده ابتلا به سکته و بیماری قلبی است.