سلامت نیوز : از یاری‌کنندگان مهم برای بیماران سرطانی، وجود روانشناس و مشاور در کنار آنان است. با توجه به این‌که این بیماری شوم این روزها دامن‌گیر بسیاری از خانواده‌های ایرانی شده، به‌طوری که طبق آمارهای اعلام‌نشده فقط در ماه گذشته 17‌درصد رشد داشته، کمک گرفتن از مشاوران و مددکاران برای بهبود سلامت ذهنی و روانی بیمار بسیار موثر است زیرا اکثر این بیماری‌ها بر اثر فشار عصبی و اختلالات روحی مانند افسردگی و اضطراب به وجود می‌آیند و بعد از گرفتار شدن به سرطان، متاسفانه امید به زندگی در آنان با کاهش جدی روبه‌رو می‌شود از این رو مشاوره گرفتن در این مورد امری جدی تلقی می‌شود که بیماران و خانواده‌های آنان نباید از این امر مهم غافل باشند. در این زمینه با دکتر المیرا علیجانی، فارغ‌التحصیل دانشگاه جان‌اف کندی، مدرس دانشگاه شهید بهشتی، روانشناس و مشاور افتخاری خیریه سرطانی سمر گفت‌وگو کرده‌ایم که در زیر می‌خوانید:

مثلث نکبت‌بار
افرادی که مبتلا به بیماری سرطان هستند مسلما راه و روش و شیوه‌هایی در زندگی داشته‌اند که مناسب نبوده و تمامی آن‌ها از عدم آگاهی نشات گرفته است. دکتر المیرا علیجانی در این زمینه معتقد است: «باورهای غلط مخصوصا در زنان آن‌ها را به این بیماری وحشتناک سوق می‌دهد یا این‌که در صورت ابتلا باز دارای یکسری باورهای اشتباه می‌شوند که مانع از بهبودی‌شان می‌شود. مثلا وقتی می‌پرسم شما قبل از بیماری ورزش می‌کردید در پاسخم می‌گویند ورزش کردن، وقت تلف کردن است. پس باید گفت اکثر افراد مبتلا به سرطان سطح آگاهی پایینی دارند.»

وی درباره دلایل روانی و ذهنی که منجر به بیماری سرطان می‌شود از مثلث نکبت‌بار نام می‌برد و می‌گوید: «بیماری سرطان ناشی از مثلثی است که سه راس آن شامل خشم، افسردگی و اضطراب است که درنهایت این سه راس به ما استرس منتقل و سلول‌های سرطانی ما را فعال می‌کند. وقتی افسرده هستیم دچار خشم از محیط می‌شویم و این خشم ما را به سمت‌وسوی اضطراب سوق می‌دهد و باعث استرس می‌شود که ما در روانشناسی به این سه راس یا سه شاخه مثلث نکبت‌بار می‌گوییم. موارد بی‌شماری هستند که منجر به این شاخه‌ها می‌شوند که عبارتند از: عدم آگاهی درباره سالم زیستن، نداشتن خواب کافی، استرس‌های روزمره، اعتقادات و باورهای غلط، وسواس، داشتن کینه، قهر کردن با خود، دیگران و حتی خدا و نداشتن انگیزه و امید به آینده. غیر از مسائل روانی البته باید به سه عامل بیرونی و محیطی نیز اشاره کرد که تاثیر مستقیمی روی این مثلث دارد که آن‌هم شامل آب و هوای آلوده، مسائل و مشکلات اقتصادی و مالی و پارازیت‌هایی که از آنتن‌ها فرستاده می‌شود، است.»

وی در پاسخ به این‌که چگونه می‌توان امید را در بیماران سرطانی افزایش داد، اظهار می‌کند: «امید از عوامل بسیار مهم است. سرطان، یک ویروس مانند سرماخوردگی است و دادن آگاهی باعث می‌شود که دریچه جدیدی روی بیمار باز شود و بیمار فکر نکند که سرطان مساوی است با مرگ. باید روی افکار منفی آن‌ها کار و افکار مثبت را جایگزین کرد. باید به آن‌ها آموزش داد با داشتن امید می‌توانند بر ترس و اضطراب‌شان غلبه کنند و علاوه بر آن با معرفی کردن بیماران نجات‌یافته از سرطان نیز می‌توانید امید را در آن‌ها زنده نگه دارید. در کنار امید، اعتقادات مذهبی و باورهای ریشه‌ای نیز به این بیماران برای غلبه بر سرطان بسیار کمک می‌کند. کسی که ایمان و اعتقاداتش ضعیف باشد مدام در حالت ترس از مرگ به سر می‌برد و اضطراب در این دسته افراد بالاتر می‌رود و سلول‌های سرطانی را فعال می‌کند.»

نوشتن افکار و احساسات
براساس بررسی‌های اخیر، نوشتن درباره افکار، احساسات، عواطف و حتی تجربه کنار آمدن با بیماری سرطان به مقاومت آن‌ها در برابر این مرض کمک شایانی می‌کند. این مدرس دانشگاه در این‌باره می‌گوید: «اکثر بیماران سرطانی احساس گناه دارند، فکر می‌کنند انسان‌های بدی هستند که این بیماری گریبانگیرشان شده است در نتیجه احساسات منفی در آن‌ها زیاد است. پیشنهاد من به‌عنوان روانشناس به آن‌ها این است که افکار و احساسات‌شان را روی کاغذ پیاده و جدولی ترسیم کنند که طرز فکر، حس و رفتارشان را به مدت دو هفته بنویسند. مسلما با خواندن جدول هم ما و هم خودشان متوجه می‌شوند که طرز فکر بر حس و رفتارهایشان تاثیر متقابلی دارد. حتی یک‌بار نوشتن افکار و احساسات برایشان، بار تخلیه روحی و روانی دارد.» علیجانی همچنین بر این باور است که بیماران سرطانی دوست دارند که از نزدیکان و دوستان‌شان جملات مثبت دربردارنده حمایت عاطفی بشنوند مانند: «هیچ‌وقت تنهایت نمی‌گذارم»، «تو دوست‌داشتنی و خواستنی و باارزشی»، «تغییر چهره‌ات تاثیری روی دوست داشتن نمی‌گذارد» و... . در مقابل از ترحم و جملاتی که دربردارنده احساسات دلسوزانه و ترحم‌برانگیزند، بیزارند.»

تاثیرات مثبت حمایت خانواده
بیماران سرطانی بیش از هر چیزی، نیازمند حمایت عاطفی و احساسی خانواده اعم از پدر، مادر و همسر هستند. علیجانی در این مورد ادامه می‌دهد: «خانواده رکن بسیار مهمی در درمان روحی بیماران دارد. خانواده باید به بیمارش نشان دهد در همه نوع شرایط درمانی هرچقدر هم سخت باشد، این عضو خانواده برایشان مزاحمتی ایجاد نمی‌کند. تا جایی که می‌توانند ابراز عشق و محبت کنند اما آن را با دلسوزی و ترحم اشتباه نگیرند، اجازه دهند کارهایی که خود بیمار می‌تواند، انجام دهد و بیمارشان را تشویق کنند که با درد مقابله کند. در دوره‌های شیمی‌درمانی محیطی آرام را در خانه فراهم کنند که به دور از تنش و جروبحث باشد.

بیمار را فردی جدا از خانواده نبینند بلکه وی را در مسائل و امور خانواده مشارکت دهند اما از مسائل استرس‌زا دورش کنند. جملات مثبت را چه به صورت گفتاری و چه نوشتاری به بیمارشان اعلام کنند. خانواده تا می‌تواند جمع‌های دوستانه برای بیمارش فراهم کند، آن‌ها را به انجمن‌ها و خیریه‌ها معرفی کند و سعی نکند از وی فردی منفعل بسازد.» وی در پاسخ به این‌که آیا خود خانواده به روان‌درمانی نیاز دارد ادامه می‌دهد: «بله، برای خانواده کنار آمدن با این شرایط سخت است و برای آن‌که احساسات منفی‌شان را منتقل نکنند باید حتما از مشاور کمک گیرند تا هم اضطراب و استرس خودشان را کنترل کنند و هم این‌که آن‌ها را به عضو بیمار منتقل نکنند.»

مشاوره به کودک سرطانی
متاسفانه در همه جوامع کودکان هم مانند بزرگسالان گریبانگیر این بیماری هستند. این مدرس درباره تخلیه روحی و روانی کودکان سرطانی بر این اعتقاد است: «ما سعی می‌کنیم با آموزش بازی‌درمانی و هنر‌درمانی، شرایط سخت شیمی‌درمانی و دردهای عضلانی را برایشان کاهش دهیم.»

وی درباره نحوه اطلاع دادن به کودکی که دچار این بیماری شده است ادامه می‌دهد: «نحوه اطلاع‌رسانی به کمک بازی و خانواده در درجه اول صورت می‌پذیرد. البته برای کودکان زیر13سال تا جایی که امکان دارد ما سعی می‌کنیم از بیماری‌شان اطلاعی ندهیم و از آن به‌عنوان ویروس یاد کنیم زیرا این باعث می‌شود کودک و نوجوان بتواند ترس و اضطراب خود را تحت کنترل قرار دهد و امید به زندگی در وی خدشه‌دار نشود.» علیجانی همچنین درباره این‌که آیا بیماران پس از بهبودی باز به مشاوره نیاز دارند، پاسخ مثبت داد و اظهار داشت: «از آن جا که بیماری سرطان متا تاز است یعنی امکان گسترش آن وجود دارد مشاوره بعد از بهبودی تا مدتی مهم است زیرا با از بین بردن ترس در آن‌ها می‌توان عود بیماری را کاهش داد و سعی می‌کنیم انگیزه و امید را دوباره در آن‌ها زنده نگه داریم.»

منبع : روزنامه بهار

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha