سلامت نیوز : بیش
از یک دهه از اجرای طرح جامعه کاهش آلودگی هوای تهران می‌گذرد و بار دیگر
تهران، در آستانه ورود به روزهای بحرانی آلودگی هوا قرار گرفته است.
وارونگی هوای شهر در نیمه دوم سال و بی توجهی به قوانین پرشمار کاهنده
آلودگی هوا در سال‌های گذشته از هم اکنون نفس تهران را به شماره انداخته تا
بار دیگر با هشدارهای پیاپی مسئولان و کارشناسان در حوزه آلودگی هوا مواجه
شود.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از سایت قانون ؛ سازمان هواشناسی گزارش می‌دهد که هوای پایتخت در لبه بحران آلودگی
قرار دارد و رئیس سازمان محیط زیست نیز این گزارش را تایید و تاکید می‌کند
که حل بحران آلودگی هوا با کارهای نمایشی امکان پذیر نیست. «معصومه ابتکار»
با بیان اینکه حل مشکل آلودگی هوا نیازمند سیاست‌گذاری بلند مدت است،
می‌افزاید: نمی‌شود با برنامه‌ریزی در عرض چند ساعت شرایط را تغییر داد
بلکه باید اقدامات بلند مدتی را انجام دهیم اما متاسفانه سال‌هاست که
کم‌ترین توجهی به محیط‌زیست نشده است.
سابقه نیم قرنی آلودگی هوای تهران
نخستین باری که کارشناسان خطر آلوده شدن هوای تهران به دود و دم تولید شده
توسط خودروهای در حال حرکت در سطح شهر و کارخانه‌های در حال کار در حاشیه
شهر را گوشزد کردند به سال‌های پیش از انقلاب و دهه چهل بر می‌گردد.روزهایی
که پایتخت ایران لحظه به لحظه در حال بزرگ شدن و وسعت گرفتن بود. با این
حال آن سال‌ها هنوز این قضیه آن قدرها جدی نبود که جدی گرفته شود.سال‌ها
گذشت و انقلاب شد و دهه شصت تمام شد و دوران سازندگی فرارسید. تازه در آن
سال‌ها بود که همه دیدند نمی‌توان موضوع آلودگی هوا را که روز به روز
شدیدتر می‌شود نادیده بگیرند. این شد که از آن تاریخ تا کنون همیشه هرکس
اعم از کارشناس و مسئول و روزنامه نگار و دوست‌دار محیط زیست به سهم خود از
خطرات این بلای هولناک و نفس گیر سخنی بر زبان راندند.
با این همه هشدارها
هیچ کدام به خرج آنها که مسئولند و می‌توانستند کاری کنند نرفت و آلودگی هر
سال بحرانی‌تر از سال قبلش می‌تازد. این آخرین آمارهای اعلام شده از سوی
مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران است، او از افزایش 55 درصدی تعداد
روزهای ناسالم در نیمه اول مهرماه نسبت به مدت مشابه در سال گذشته خبر
می‌دهد.یوسف رشیدی می‌افزاید: در 15 روز ابتدایی مهرماه سال جاری هوای
پایتخت تنها دو روز در شرایط سالم بود، هوای پاک نداشت و 13 روز را در هوای
ناسالم سپری کرد. به گفته وی، این در حالی است که در همین مدت در سال
گذشته 9 روز هوای پایتخت در شرایط سالم و 6 روز در شرایط ناسالم قرار داشت و
البته سال گذشته هم در نیمه اول مهرماه هیچ روزی در شرایط پاک نبود.همین
آمار به تنهایی و به اندازه کافی گویای وخیم شدن وضع نسبت به سال گذشته
است.
علاوه بر این آمارهای 6 ماهه اول امسال هم این ادعا را تایید می‌کند.
این آمار را هم همان شرکت کنترل کیفیت هوای تهران داده است: از 201 روزی که
از ابتدای سال جاری تاکنون سپری کرده ایم هوای پایتخت دو روز در شرایط
پاک، 130 روز در شرایط سالم و 69 روز در شرایط ناسالم بوده است. در همین
مدت در سال گذشته هیچ روز پاکی در هوای تهران گزارش نشد و تعداد روزهای
سالم و ناسالم به‌ترتیب معادل 136 و 65 روز بوده است. بنابراین از ابتدای
سال جاری تا امروز تعداد روزهای ناسالم در تهران چهار روز بیشتر از سال
گذشته بوده است. از سویی این نکته نیز گفتنی است که اواسط دهه 70 وقتی برای
اولین بار بحث آلودگی هوا مطرح شد، قضیه فقط مربوط به تهران بود و پایتخت
نشینان. حالا اما تهران و شهرستان ندارد، دیو آلودگی غیراز تهران در 8شهر
دیگر هم هر از گاه بیرون می خزد و زندگی را به کام شهروندان سخت می کند.
اهواز، کرج، تبریز، مشهد، اصفهان، شیراز، اراک و کرمان هم چند سالی است با
معضل آلودگی هوا دست به گریبانند، اهواز مرکز استان خوزستان حتی به لطف گرد
و غبار همیشگی کشورهای همسایه، سال میلادی گذشته را با رتبه آلوده‌ترین
شهر دنیا از سوی سازمان بهداشت جهانی به پایان رساند.
این در حالی است که
بیشتر از 10 سال پیش از این قرار بود طرحی تحت عنوان طرح جامع کاهش آلودگی
هوای پایتخت برای مبارزه با این بحران تهیه و هر ساله اجرایی شود، کار از
کار تهران که گذشته چون به عقد دایم آلودگی درآمده و هلهله آلاینده‌ها در
هوای آن پدیده ای همیشگی شده، اما کم کاری مسئولان برای یافتن راهی درست
جهت کنترل آلودگی آن‌قدر ادامه پیدا کرد که غیر از تهران دیگر کلانشهرهای
ایران هم به دام آلودگی افتادند.البته بالاخره سال گذشته طرح جامع کاهش
آلودگی هوای کلانشهرهای کشور نهایی و برای اجرا ابلاغ شد مشخص نیست این طرح
چه مقدار می‌تواند اثر گذار باشد اما بر اساس آنچه دو روز پیش استاندار
جدید تهران گفت به نظر می‌رسد هنوز هم تنها راهکار مقابله با بحران آلودگی
همان حربه‌های زودگذر و موقتی همیشگی باشند.
بازهم تصمیمات لحظه ای
طی سال‌های گذشته از آلودگی هوای تهران آنچه بیش از همه به چشم آمده است،
تعدد تصمیمات لحظه ای برای مدیریت آلودگی هوای شهر بود که گویا امسال نیز
تداوم دارد . چرا که حسین‌هاشمی، استاندار تهران در اظهار نظری درباره
وضعیت آلودگی هوای تهران می‌گوید: با توجه به اینکه احتمال افزایش شدت
آلودگی هوا وجود دارد، در صورتی که روند آلودگی به سمت اضطرار برود تصمیمات
جدیدی برای‌تردد و ساعت‌های کاری اتخاذ خواهیم کرد. در واقع به محض اینکه
آلودگی هوا به شرایط اضطرار برسد کمیته اضطراری آلودگی هوا تشکیل شده و در
مورد ساعت کار ادارات و‌تردد مردم، تذکرها داده شده و تدابیر لازم اتخاذ
می‌شود. همان‌طور که این اظهارات نشان می‌دهد هنوز هم اصلی‌ترین راهکارها
برای مقابله با آلودگی طرح‌هایی موقتی مثل افزایش دامنه زوج و فرد خودروها،
تعطیلی ادارات دولتی و کاهش ساعات کاری کارمندان و... است.
با این حال
باید دانست که معضل آلودگی با این طرح‌هایی که تنها حالت مسکن‌های لحظه ای
دارد حل نمی‌شود. تجربه هم نشان داده است سال به سال این بحران جدی‌تر و
هولناک‌تر از قبل می‌شود. باید به دنبال راه حل‌هایی اساسی‌تر و ریشه‌ای‌تر
بود. مدیر کل محیط زیست استان تهران در این باره به جایگاه شهر تهران در
میان آلوده‌ترین شهرهای جهان از نظر استاندارد پاکی هوا اشاره کرده و
می‌گوید: آنچه که مسلم است شهر تهران با توجه به عوامل محیطی از نظر کمیت و
کیفیت منابع آلاینده جزو کلانشهرهای آلوده جهان محسوب شده و حتی در برخی
رتبه بندی‌ها تهران جزو 10 کلانشهر آلوده جهان به حساب آمده است اما با این
حال نمی‌توان به این آمار اعتماد کرد.وی با بیان اینکه 70 درصد آلودگی هوا
ناشی از‌تردد خودروهاست، می‌افزاید: با این حال با وجود دو برابر شدن
تعداد خودروها از دهه 70 تا کنون آلودگی هوا در یک تلورانس کنترل شده و به
همان اندازه باقی مانده است.
حیدرزاده با بیان اینکه تنها در کنترل آلودگی هوا توفیق داشته‌ایم
می‌گوید: با این وجود در کاهش آلودگی هوای شهر تهران به نتایج چندانی دست
نیافته‌ایم که علاوه بر افزایش تعداد خودروها، از رده خارج نشدن خودروهای
فرسوده نیز می‌تواند دلیل این اتفاق باشد.
وی با اشاره به مکان یابی ناصحیح صنایع در اطراف شهر تهران تاکید می‌کند:
در حال حاضر حجم زیادی از صنایع در غرب شهر تهران واقع شده اند که از آنجا
که وزش باد غالب از سمت غرب به شرق است آلودگی هوا را به سمت شهر می‌آورد.
برخی صنایع به صورت مرتب پایش شده و علاوه بر آن با اخطارهایی که به این
واحدهای تولیدی می‌دهیم وضعیت آنها را کنترل می‌کنیم.
برنامه جامع کاهش آلودگی هوا به قانون تبدیل شود
حیدرزاده درباره اجرایی نشدن برنامه‌های طرح جامع کاهش آلودگی هوا
می‌گوید: اگر برنامه جامع کاهش آلودگی هوا به قانون تبدیل شود ضمانت اجرایی
این طرح خواهد شد و می‌تواند به عنوان یک سند برای همه دستگاه‌ها قید
ایجاد کند. متاسفانه به دلایل مختلف مدیریتی در دوره‌های قبلی الزامی‌به
اجرای مفاد این برنامه نبوده است که از جمله آنها می‌توان به بحث استاندارد
کردن خودروها اشاره کرد. سازمان حفاظت محیط‌زیست می‌توانست طی چند سال
گذشته نسبت به این مسئله بهتر وارد شود اما امیدواریم بتوانیم در دور جدید
مطالباتی را که سازمان حفاظت محیط زیست از دیگر سازمان‌های مذکور دارد
برآورده کنیم.وی با بیان اینکه طرح دو فوریتی جامع کاهش آلودگی هوا سال
گذشته در مجلس رای نیاورده است، می‌گوید: طبق این طرح تا سال 90 خودروها
باید استاندارد می‌شدند اما هنوز به این تعهدات خود عمل نکرده‌اند. با وجود
آنکه می‌توان به تحریم‌ها برای عدم انجام این تعهدات اشاره کرد، اما
می‌توان گفت که تاکنون قیدی نیز برای این کار وجود نداشته است.
با این حال
حتی اگر سوخت هم استاندارد شود و خودروها با آن همخوانی نداشته باشند این
زنجیره ناقص مانده و مسئله آلودگی هوا همچنان ادامه پیدا خواهد کرد. مدیر
کل محیط‌زیست استان تهران با اشاره به برداشته شدن تحریم‌های زیست محیطی
می‌گوید: اگر کارگروهی تشکیل شود که بتواند موضوعات مرتبط با خودرو را که
جنبه محیط زیستی دارد پیگیری کند، به نتایج بهتری خواهیم رسید. طی سال‌های
گذشته باید موضوع شهرسازی در تهران مدیریت می‌شد و برای هر کاری طرح‌های
تفصیلی و جامع می‌داشتیم و اکنون نیز اگر مدیریت شهری خود را ملزم به اجرای
این طرح‌ها کند می‌تواند در بحث خودپالایی اکوسیستم شهر تهران موثر باشد.
بیش از یک دهه از اجرای طرح جامعه کاهش آلودگی هوای تهران می‌گذرد و بار دیگر تهران، در آستانه ورود به روزهای بحرانی آلودگی هوا قرار گرفته است.
نظر شما