سلامت نیوز : وعده 100 روزه وزیر بهداشت برای بازگرداندن آرامش به حوزه سلامت كشور به نیمه رسید. در این میان اتفاقات امیدوار كننده‌ای رخ داد، به طوری كه در قدم نخست مشكلات دارویی كشور تا حدود زیادی با تدابیر ویژه مسئولان حل شد. اما به نظر می‌رسد مدت‌ها طول می‌کشد تا چالش‌ها و مشكلات نظام سلامت در كشور به سامان برسد. چگونگی اصلاح تعرفه‌های پزشكی در نظام سلامت یكی از معضلاتی است كه به دلیل تاثیر مستقیمی كه بر اقشار مختلف جامعه به دنبال خواهد داشت، نیاز به توجه ویژه دارد.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه ایران ؛ كاهش پرداخت از جیب مردم در بخش دارو، عقب افتادن حقوق پزشكان در مناطق دور افتاده و محروم كشور، مسكوت ماندن طرح پزشك خانواده، توقف لایحه ترویج تغذیه با شیر مادر و حمایت از مادران در دوران شیردهی در مسیر مجلس و در نهایت اصلاح تعرفه‌های پزشكی برخی از مشكلات بخش بهداشت و درمان كشورهستند كه این روزها شاید جلوه بیشتری دارند.

اغلب تصور می‌شود، جامعه پزشكی كشور از وضعیت معیشتی مناسبی برخوردار است و دریافت مدرك پزشكی و فعالیت در این شغل پایانی است برای همه سختی‌ها. اما واقعیت چیز دیگری است. نظام تعرفه‌های پزشكی در كشور به گونه‌ای اعمال می‌شود كه شاغلان در حرفه پزشكی رضایت چندانی از وضع موجود نداشته و خواستار اصلاح تعرفه‌ها هستند.
با شروع دولت یازدهم موضوعی كه یكی از اولویت‌های اصلی نظام سلامت را به خود اختصاص داد، واقعی‌سازی تعرفه‌های پزشكی در بخش‌های دولتی، غیردولتی و خصوصی بوده است. هرچند اصلاح نظام تعرفه‌گذاری به آسانی اتفاق نخواهد افتاد، اما به هر ترتیب موضوعی است كه به بازنگری و توجه بیشتر دولت نیاز دارد.

بی تردید هر دگرگونی و تغییری در نظام سلامت باید به سود مردم باشد. بنابراین در بحث اصلاح تعرفه‌ها نیز محور اصلی، مردم هستند. آیا اصلاح نظام تعرفه‌گذاری یا واقعی‌سازی تعرفه‌ها سودی برای مردم به دنبال خواهد داشت؟ آیا قرار است بار دیگر دود این تغییرات به چشم مردم برود یا تدابیر دیگری در میان است؟ یا چه كسی قرار است منابع این تغییرات را مهیا كند مردم یا دولت؟ این‌ها سؤالات و تنش‌هایی است كه با زمزمه‌های «طرح اصلاح تعرفه‌های پزشكی» مطرح شد، هر چند مسئولان در بخش دولتی و خصوصی دراین باره اظهار نظرهایی دارند كه در صورت قطعی شدن به نگرانی‌های موجود خاتمه خواهد داد.

لزوم افزایش منابع دولتی
بی تردید هر اقدام اصلاحی در نظام سلامت، اصلاح و بازنگری تعرفه‌ها را به دنبال خواهد داشت. اما قبل از این‌كه به اصلاح تعرفه برسیم باید منابع مورد نیاز آن تأمین شود. چراكه امروز مشكل اصلی نظام سلامت در كشور كمبود منابع مالی است. این‌ها بخشی از اظهار نظر محمدرضا اولیایی منش مدیرکل دفتر ارزیابی فناوری، تدوین استاندارد و تعرفه خدمات وزارت بهداشت درباره چگونگی تعرفه‌گذاری است.

وی در پاسخ به این‌كه اگر قرار باشد باز هم این اصلاحات باری بر جیب مردم باشد چه اتفاقی خواهد افتاد؟ می‌گوید: به طور قطع این اتفاق طوری طراحی خواهد شد كه كوچك‌ترین بار اقتصادی بر مردم وارد نشود. روشن است كه در حال حاضر بسیاری از اقشار جامعه توان پرداخت تعرفه‌های فعلی را ندارند وما در سقف پرداخت مستقیم از جیب مردم قرار داریم.

مدیرکل دفتر ارزیابی فناوری، تدوین استاندارد و تعرفه خدمات وزارت بهداشت با اشاره به این مطلب كه تعرفه از 3 منبع پرداخت از جیب مردم، پرداخت از حق بیمه‌ها یا منابع دولتی تامین می‌شود، می‌افزاید: سقف پرداخت از جیب مردم در حال حاضر صورت گرفته، بنابراین در نظام تعرفه‌گذاری تنها منابعی كه می‌توان به آن تكیه كرد، بالا رفتن حق بیمه‌ها یا افزایش منابع دولتی است.

اولیایی منش معتقد است: برای ایجاد اصلاحات در نظام سلامت، ارتقای كیفیت خدمات و پیاده شدن نظام ارجاع و هر نوع اقدامی در نظام سلامت نیاز به اصلاح بخش تعرفه‌ای خواهد بود. به طور مثال یكی از مسائلی كه این روزها مطرح است موضوع تك شغله شدن پزشكان است، این مهم بدون واقعی‌سازی تعرفه‌ها اتفاق نخواهد افتاد.

وی درپاسخ به این سؤال كه براساس قانون فعلی توازنی در پرداخت تعرفه‌ها وجود ندارد و شاهد هستیم در مناطق مختلف پرداخت از جیب مردم متغیر و بعضاً خلاف قانون صورت می‌گیرد؟ ادامه داد: در چگونگی اعمال تعرفه‌ها در بخش خصوصی، نظارت با سازمان نظام پزشكی است. با این حال معتقدیم كه تعرفه‌ها در مناطق مختلف به تناسب هزینه‌ای كه پزشكان متحمل می‌شوند باید متغیر باشد. به طور مثال هزینه‌های یك مركز درمانی در پایین شهر پایتخت با بالای شهر بسیار متفاوت است، بنابراین نیاز است این تفاوت‌ها در تعرفه‌ها اعمال شود. هر چند منابع مورد نیاز آن باید از طریق مردم تامین شود.

اولیایی منش ادامه داد: در سال‌های گذشته رشد نسبتاً خوبی در تعرفه‌های خصوصی اعمال شد به طوری كه توانستیم هتلینگ بخش‌های خصوصی را نزدیك به واقعی ببینیم. اما آنچه در نظر داریم اتفاقی است كه باید در بخش دولتی رخ دهد.

در بخش خصوصی هنوز در برخی بخش‌ها تعرفه‌ها واقعی نیست. اما عمدتاً واقعی‌سازی تعرفه‌ها به دلیل فاصله زیاد قیمت واقعی خدمات باید در بخش دولتی اتفاق بیفتد.اما علیرضا زالی رئیس سازمان نظام پزشكی به عنوان متولی بخش خصوصی در این باره نظر متفاوتی دارد. وی معتقد است: براساس قانون، طراحی تعرفه‌های تشخیص درمانی براساس قیمت تمام شده خدمات است. این در حالی است كه در بخش خصوصی علاوه بر قیمت تمام شده خدمات، سود سرمایه و استهلاك نیز باید محاسبه شود، این موضوع در بخش دولتی از سوی منابع دولتی تامین می‌شود.

وی می‌افزاید: متأسفانه از بین تعرفه‌هایی كه در بخش خصوصی در حال اجراست، می‌توان گفت فقط در بخش هتلینگ تعرفه‌ها نسبتاً نزدیك به واقعیت است و در بقیه موارد بویژه در بخش جبران خدمات گروه پزشكی فاصله هزینه‌ها قابل توجه است.

یكی از ارزان‌ترین خدمات را ما در گروه پزشكی و پرستاری در منطقه شاهد هستیم. در برخی خدمات مانند جراحی و بیهوشی رشد بسیار ملایم بوده به طوری كه مدت 4سال تعرفه این بخش منجمد باقی ماند و هیچ تغییری نكرد. خدمات آزمایشگاهی و رادیولوژی نیز رشد متناسب با خدمات نداشته است.

كالیفرنیا به كمك نظام تعرفه‌گذاری می‌آید
رئیس سازمان نظام پزشكی با بیان این‌كه قانونگذارسه نوع تعرفه در قانون مبناگذاری كرده است، ادامه می‌دهد: تعرفه‌ها در بخش خصوصی، بخش دولتی و بخش غیردولتی تعریف شده است. مهمترین مسیری كه ما را در ساماندهی تعرفه‌ها در بخش خصوصی رهنمون می‌كند این است كه ما بتوانیم قیمت تمام شده خدمات را به‌دست بیاوریم. براین اساس در نظام بهداشتی و درمانی حدود 6هزار و 400 خدمت ارائه می‌شود. از آنجایی كه به دلیل شرایط فعلی كشور نمی‌توان همه خدمات را ارزشگذاری كرد باید در قدم نخست قیمت واقعی خدمات متواتر را احصا كرد.

زالی ویرایش كتاب كالیفرنیا را لازمه واقعی‌سازی تعرفه‌ها به صورت اصولی برشمرده، می‌گوید: در سال‌های اخیر ویرایش نوین این كتاب مورد توجه در نظام تعرفه‌گذاری قرار نگرفت. خوشبختانه با هماهنگی با وزارت بهداشت در نظر داریم كتاب C. P. T تحت عنوان كالیفرنیا مبنای تعرفه‌گذاری در بخش دولتی و خصوصی قرار بگیرد. ویرایش‌های جدید تعرفه‌گذاری ارزش نسبی خدمات كه به نوعی براساس سختی ارائه خدمات، تنوع ارائه خدمات و میزان مهارت پزشك طبقه‌بندی شده است مبنای عمل در این كتاب است. این مقام مسئول نیز واقعی‌سازی تعرفه‌ها را از طریق منابعی غیراز پرداخت از جیب مردم امكان پذیر دانسته و معتقد است: تغییرات تعرفه‌ای باید به گونه‌ای شكل بگیرد كه مطلقاً فشار جدیدی بر مردم وارد نشود و بهترین راه در این مسیر دادن سهم عمده تری به سازمان‌های بیمه گر و تعریف سهم جدید تری به بیمه‌های تكمیلی در كشور است.

زالی ادامه می‌دهد: در حال حاضر نظام تعرفه‌گذاری ما به گونه‌ای قرار گرفته كه پرداخت از جیب مردم به شكل قابل توجهی افزایش یافته است. پرداخت‌های غیررسمی به دلیل عدم واقعی بودن نظام تعرفه‌ای با مشكلات جدی روبه‌روست. از طرفی بخشی از یارانه درمان را جامعه پزشكی پرداخت می‌كند. براین اساس با توجه به این‌كه زبان وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشكی مشترك است، باید همه دست به دست هم داده، به سمت واقعی‌تر شدن تعرفه‌ها حركت كنیم.