سلامت نیوز : کارشناس اداره سلامت روان وزارت بهداشت گفت: سالمندان مبتلا به بیماری‌های مزمن جسمی و یا بیماری‌های صعب العلاج به دلیل وضعیت دشوار و ناکام کننده بیماری خود دچار اختلالات و مشکلات روانی متعددی می شوند که اضطراب و افسردگی از شایع‌ترین آنهاست.

دکتر رئوفه قیومی متخصص اعصاب و روان در گفت‌وگو با (ایسنا) ، گفت: نزول تدریجی عملکرد برخی از دستگاههای بدن نظیر قلبی عروقی، تنفسی، ادراری، تناسلی، غددی، و ایمنی از مشخصه‌های اصلی پیر شدن است چرا که پیرشدن به معنای پیر شدن سلول‌ها است.

وی ادامه داد: هر سلول دوره عمر مشخص دارد و عوامل ژنتیک و محیط در آن موثرند، کلید اصلی سلامت روان در سالمندان، سلامت جسم در این افراد است، سلامت جسم و روان در سالمندان روابطه‌ای دو سویه است و افراد با مشکلات و بیماریهای جسمی نظیر دیابت، بیماری قلبی، فشار خون، آرتروز و نظایر آن در معرض اختلالات روانپزشکی بیشتری هستند.

این روانپزشک با بیان این که جسم و روان دو جنبه مختلف از وجود انسان هستند، افزود: این دو جنبه تاثیرمداوم بر یکدیگر دارند و وضعیت یکی از آنها می تواند تعیین کننده وضع دیگری باشد. بیماری‌های جسمی توانایی جسمانی و عملکرد را دچار اختلال می‌کند و برای بیمار وضعیت ناامیدکننده‌ای بوجود می آورد که منجر به کاهش اعتماد به نفس و امید در او خواهد شد.

قیومی ادامه داد: از آنجا که بیمار در مدت بیماری جسمی خود نمی‌تواند کارآیی‌های همیشگی جسمانی خود را داشته باشد و بسیاری از فعالیتهایش محدود می‌شود این وضعیت او را دچار اضطراب، خشم و افسردگی کرده و وی را با فشار روحی و بحران روانی مواجه می سازد.

وی افزود: در این شرایط، فرد از نظر روانی آسیب پذیر شده و ابتلا به اختلال روانی دور ازانتظار نیست به عنوان مثال بیمار مبتلا به سرطان به دلیل علائم ناتوان کننده بیماری، ممکن است توان سازگاری با شرایط این بیماری و امید به زندگی خود را از دست داده و دچار افسردگی شدید شود.

بیماریهای جسمی مزمن؛ زمینه ساز اختلالات روانی در سالمندان

این کارشناس اداره سلامت روان در رابطه با بیماری‌های جسمی که اختلالات روانی را به دنبال دارند، گفت: از جمله مهمترین بیماری‌های جسمی مزمن درسالمندان که می‌تواند زمینه ساز بروز اختلالات روانی شوند، می توان به سرطان، بیماریهای قلبی و عروقی، اختلالات ریوی، نارسائی‌های مزمن کلیه، دیالیز، بیماریهای مزمن استخوانی و مفصل (آرتروز، روماتیسم) اشاره کرد.

رئوفی ادامه داد: سالمندان مبتلا به بیماریهای مزمن جسمی و صعب العلاج به دلیل وضعیت دشوار و ناکام کننده بیماری دچار اختلالات و مشکلات روانی متعددی می شوند که ازجمله مهمترین و شایع‌ترین آنها ، اضطراب و افسردگی است.

وی در ادامه بیان کرد: احساس خشم، سوگ و فقدان، احساس گناه، فکر به خودکشی یا اقدام به آن نیز از دیگر مشکلات روانی است که سالمندان مبتلا به بیماری‌های مزمن به آن گرفتار هستند.

این روانپزشک اظهار کرد: اضطراب، احساس تنهایی، انزوا و طرد شدگی، اختلال در خواب، اشتها، تکلم و کارکرد هوشی و اعتیاد از سایر مشکلات روانی است که افراد مبتلا به بیماری در سنین سالمندی دچار آن می‌شوند.

این متخصص با اشاره به احتمال بروز اختلال شناختی و اختلال جنسی در سالمندان گفت: تغییر شخصیت، انکار بیماری، احساس عدم کنترل بدن و شرایط بیماری نیز بخش دیگری از مشکلات روانی آنان است.

این روانپزشک به برای جلوگیری از اختلالات روانی، سالمندان را به استراحت کافی توصیه کرد و افزود: سالمندان باید به اندازه کافی استراحت کنند زیرا خواب و استراحت کافی به آنها کمک می‌کند تا ذهنی آرام داشته باشند. حدود 7 تا 8 ساعت در شبانه‌روز باید بخوابند و علاوه بر خواب شبانه، خواب نیمروزی نیز به مدت 30 تا 40 دقیقه برای تمدد اعصاب و افزایش انرژی به آنها کمک می‌کند.

وی ادامه داد: ورزش باعث کاهش بیماری‌های مزمن مانند تصلب‌ شرایین، فشارخون و چربی خون می‌شود. فعالیت بدنی منظم و ملایم روزانه نظیر پیاده‌روی به مدت 30 دقیقه در روز سلامت قلب و عروق، استحکام استخوان‌ها، عملکرد تنفسی مناسب و در نهایت احساس کلی آرامش جسمی و روانی را برای آنها به همراه دارد.

رئوفی با شاره به اهمیت فعالیت ذهنی در سالمندی گفت: سالمندان باید ذهنشان را با حل کردن انواع جدول‌ها و معماها درگیر کنند و همچنین می‌توانند اطلاعات عمومی خود را با خواندن کتاب‌های متعدد افزایش دهند.

وی با بیان این که با افزایش سن در سالمندان جسم پیر می‌شود اما ذهن تا هر زمان که بخواهند جوان خواهد ماند، افزود: داشتن عمری طولانی در صورتی محقق می‌شود که فرد سرشار از شادابی، خوش طبعی وروابط اجتماعی محکم باشد. شوخ طبعی و قدرت کنار آمدن با مشکلات و تغییرات به شما کمک می کند از پس هر مشکلی بر آیید.

این روانپزشک در ادامه عنوان کرد: سلامت روان در سالمندی بستگی به چگونگی مواجهه با تغییرات بدن در این دوران دارد و این بدان معنا نیست که افراد مسن هیچ بیماری یا مشکلی را تجربه نمی کنند بلکه منظور آن است که کنترل ودرمان به موقع علایم و بیماری‌ها منجر به افزایش کیفیت زندگی خواهد شد.

این کارشناس اداره سلامت روان در پایان تاکید کرد: سالمندی بیماری نیست، بلکه مرحله‌ای از چرخه زندگی است و مسائل خاص خود را دارد.